Skip to main content

Redactie Beroepseer

Hoe de chaos in de jeugdzorg verholpen kan worden. Steven de Waal geeft advies in inspirerend gesprek

Geschreven op . Gepost in Video/Podcast, Welzijn, Zorg. Geen reacties op Hoe de chaos in de jeugdzorg verholpen kan worden. Steven de Waal geeft advies in inspirerend gesprek

Waar ging het fout in de jeugdzorg? Een gesprek van Ad Verbrugge van online zender De Nieuwe Wereld TV met Steven de Waal over zijn medewerking aan Manifest De Jeugdsprong. Het manifest bevat een advies over de jeugdzorg aan de lokale en landelijke politiek. De Waal is oprichter van Denktank Public SPACE. Zijn missie is maatschappelijk ondernemen en actief burgerschap.
De Nieuwe Wereld is een platform dat mensen uit verschillende disciplines en maatschappelijke sferen bij elkaar brengt om na te denken over de grote veranderingen van deze tijd.

Sterke eerste lijn nodig

De jeugdzorg in Nederland verkeert in zwaar weer. Sinds de decentralisering in 2015 ligt ze in handen van de gemeenten, maar daar ontbreekt het vaak aan expertise. Gevolg is een kluwen van onafhankelijke, door de gemeente ingehuurde instanties, waarin patiënt en zorgverlener hun autonomie dreigen te verliezen. Wie is er nu uiteindelijk verantwoordelijk voor het leveren en beoordelen van zorg?
De Waal: “De gemeente is op de stoel van de professional gaan zitten. In plaats van alles door de gemeente te laten oppakken hebben we een sterke eerste lijn nodig, een professionele, private eerste lijn die de cliënten kent”.
Nodig is een professionele signalering van wat de jeugdzorg nodig heeft of waar de jeugdzorg tegenaan loopt en maar niet kan oplossen. Men dient er ook voor te zorgen dat je de jeugdzorg niet tot een afvoerputje van alle problemen maakt. En dat is nu de neiging.

De Rijksoverheid heeft bij de decentralisering van de jeugdzorg in 2015 nagelaten goed te definiëren wat jeugdzorg precies is en waarop je wettelijk recht hebt als burger. Dat is in de gezondheidszorg beter geregeld.
Het tweede punt is dat de Rijksoverheid een inhoudelijke beoordeling had moeten geven van wat nodig is in bepaalde gevallen aan interventies of behandelingen. Als derde is de Rijksoverheid in gebreke gebleven op het gebied van toezicht en inspectie.
Ook belangrijk is de burger keuzes bieden. De Waal: “Concurrentie in de zorg is niet slecht. Het gaat mis bij het winstoogmerk.”

Voordelen van een onafhankelijke denktank

De Waal wijst erop op dat een onafhankelijke denktank als De Jeugdsprong die het Manifest heeft samengesteld, voordelen heeft. Mensen vinden het eigen, toekomstgerichte geluid inspirerend. De problemen worden aangepakt. Uiteraard zijn bestuurders vaak tegen, maar in dit geval valt het mee volgens De Waal. De grootste weerstand zit bij de gemeenten. Het gaat er nu om dat er een splitsing komt: Welk stuk van de jeugdzorg is het best af met centralisatie en welk met decentralisatie?
De Jeugdsprong biedt een dwarsdoorsnijdende visie die echt lijkt te helpen bij doorvoering. Het probleem dat aanwezig is wordt volop erkend, en niet meer ontkend. Daardoor kan de volgende stap worden gezet. Met een inspirerend vergezicht worden de problemen van nu eerder gezien en worden ze eerder aangepakt.
Voorbeelden waar gemeenten al bezig zijn met de adviezen van De Jeugdsprong zijn Rotterdam en Oude IJsselstreek.

Zie ook Manifest De Jeugdsprong feestelijk gepresenteerd, 17 mei 2021:  https://beroepseer.nl/actueel-in-beroepseer/manifest-de-jeugdsprong-feestelijk-gepresenteerd/

:

 

Wetsvoorstel strafrechtelijk aanpakken van doxing, intimidatie door delen persoonsgegevens

Geschreven op . Gepost in Blogs, Informatie en communicatie, Overheid. Geen reacties op Wetsvoorstel strafrechtelijk aanpakken van doxing, intimidatie door delen persoonsgegevens

Het delen van privégegevens om iemand te intimideren moet strafrechtelijk kunnen worden aangepakt. Doxing, waaronder het verspreiden van identificerende persoonsgegevens om iemand angst aan te jagen, heeft mede door de opkomst van internet en sociale media een vlucht genomen. Daarom heeft minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid op 12 juli 2021 een wetsvoorstel in consultatie gebracht om deze vorm van intimidatie strafrechtelijk te kunnen aanpakken.

Het rond- en doorsturen van persoonsgegevens met als doel vrees aan te jagen, ernstige overlast te veroorzaken of iemand te hinderen in de uitoefening van zijn beroep, raakt in toenemende mate hulpverleners, opiniemakers, wetenschappers, journalisten en politici. Het gaat niet alleen om bekende mensen, maar ook om burgers, politieagenten en medewerkers van gemeenten die in hun dagelijks werk veel direct contact hebben met publiek. De Tweede Kamer en de politie hebben hierover ook hun zorgen geuit en aangedrongen op een strafrechtelijke aanpak van doxing.

,,Het grote gemak waarmee sommigen denken te kunnen intimideren door privégegevens over anderen te verspreiden is meer dan schofterig. Het gaat over de grens van het toelaatbare als mensen in hun leven worden belemmerd, onze agenten worden gehinderd in hun werk en wetenschappers niet meer vrij uit kunnen spreken. Hele gezinnen voelen zich vaak niet meer veilig thuis, mensen durven niet meer onbevangen naar buiten te treden en zichzelf te zijn. Ook collega’s worden erdoor geraakt. Dit gaat echt een grens over en dat moeten we duidelijker in de wet vastleggen.’’ (Minister Grapperhaus)

Veel intimiderende gedragingen, zoals bedreigingen en stalking, zijn al strafbaar. Maar doxing is in de praktijk vaak niet strafrechtelijk aan te pakken. Bijvoorbeeld omdat er geen sprake is van een bedreiging met een ernstig misdrijf of van een stelselmatige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene. Met het wetsvoorstel dat minister Grapperhaus in consultatie brengt, wordt de lat voor strafrechtelijke aansprakelijkheid lager gelegd.

Eenvoudiger voor burgers zelf een beroep te doen op internetproviders

Er komt een maximale gevangenisstraf te staan van één jaar op het verschaffen, verspreiden of anderszins ter beschikking stellen van identificerende persoonsgegevens van een ander of een derde met het oogmerk om die ander vrees aan te (laten) jagen, ernstige overlast aan te (laten) doen of ernstig te (laten) hinderen in de uitoefening van zijn ambt of beroep. Journalisten en klokkenluiders, die nieuwsfeiten en misstanden openbaar maken, zijn niet strafbaar als de bekendmaking van gegevens noodzakelijk is in het algemeen belang. De bedoeling is immers dan niet om anderen te intimideren.

De verwachting is dat het wetsvoorstel van minister Grapperhaus niet alleen de politie en het Openbaar Ministerie een steviger basis zal geven om op te treden tegen doxing. Het zorgt er ook voor dat mensen eenvoudiger zelf een beroep kunnen doen op internetproviders of online-platformen om onrechtmatige content verwijderd te krijgen. Tevens kan de nieuwe strafrechtelijke norm slachtoffers behulpzaam zijn in civiele procedures waarin schadevergoeding of het offline halen van de onrechtmatige content wordt geëist.

Internetconsultatie

Internetconsultatie Wetsvoorstel strafbaarstelling gebruik persoonsgegevens voor intimiderende doeleinden: www.internetconsultatie.nl/strafbaarstellinggebruikpersoonsgegevensvoorintimiderendedoeleinden
Einddatum van consultatie is 30 augustus 2021

Strafrechtelijke aanpak intimidatie door delen persoonsgegevens, Rijksoverheid, 12 juli 2021: www.rijksoverheid.nl

 

Afbeelding bovenaan is van MasterTux

Steven de Waal over ‘Manifest De Jeugdsprong’ en de waarde van private denktanks

Geschreven op . Gepost in Blogs, Overheid, Welzijn, Zorg. Geen reacties op Steven de Waal over ‘Manifest De Jeugdsprong’ en de waarde van private denktanks

Steven de Waal maakt in een blog op de site van Public Space de voorlopige balans op van de impact van Manifest De Jeugdsprong dat tevens een advies is aan de lokale en landelijke politiek. Het bevat een visie op de fundamentele en urgente aanpak van de Nederlandse jeugdzorg. Het Manifest is direct na afloop van de lancering op 17 mei 2021 per motorbrigade naar de informateur in Den Haag gebracht. De Waal is oprichter en voorzitter van Denktank Public Space. Hij leidt het kernteam van Denktank De Jeugdsprong dat in totaal bestaat uit vijftien deelnemers onder wie Thijs Jansen, directeur van Stichting Beroepseer en Maaike van der Aar, bestuurder van vakbond FNV Jeugdzorg. (Over ontstaan, leden van de denktank en het kernteam van De Jeugdsprong, zie: https://beroepseer.nl/wp-content/uploads/2020/12/Jeugdsprong.pdf)

De Waal benoemt de vier voornaamste boodschappen van het Manifest en gaat dieper in op de specifieke functie en doelen van denktanks in het publieke en politieke debat. Die doelen zijn:

A. Een toonaangevend, inspirerend en onafhankelijk advies uitbrengen, gebaseerd op veel dialoog met omgeving, experts en via moderne media (thinking in public);

B. Door die hoopvolle, inspirerende visie en netwerkaanpak een beweging op gang brengen en die zo nodig ondersteunen met deelplannen, verdere ideeën en verdere dialoog (thinking in action);

C. Op veel plaatsen die visie verder uitleggen, uitdragen en daarmee dus ook levend en in ontwikkeling houden (thinking in development).

Wat Denktank Jeugdsprong betreft is doel A bereikt. Resteren dus verdere activiteiten gericht op de doelen B en C. De Waal: “Hoe dat zal lopen en of daar behoefte aan is, moet blijken. Jeugdsprong is daarvoor uiteraard beschikbaar, de eerste signalen van deze vraag aan ons zijn zichtbaar”.

“Als eerste private denktank in Nederland (sinds 2002)”, aldus De Waal, “heeft Public Space al eerder en vaker gewezen (zie o.a. onze bijdrage aan de Dag van de Denktanks in 2016) op het belang van private denktanks. Het is nu eenmaal een fenomeen dat vrijwel alle Angelsaksische landen over de hele wereld kennen en dat dus opvallend genoeg hier ontbreekt, waarschijnlijk weggedrukt door een te groot geloof in staatsadviesorganen en -commissies”.

Uitruilen van vooringenomen of belangengebonden standpunten

Nederland mist, vervolgt De Waal, de aanpak en de intelligente bijdragen van denktanks aan het debat door – ook bij spannende, moeilijke en strategische vraagstukken – te gemakkelijk te leunen op staatscommissies en staatsadviesorganen of poldercommissies, eerder dan op dit type werkelijk onafhankelijk en strategisch nadenken. Er is nu eenmaal een groot verschil tussen enerzijds de noodzakelijke creativiteit en strategische intelligentie over een onzekere toekomst en anderzijds het onderhandelen over en uitruilen van vooringenomen of belangengebonden standpunten, de kern van polderen.

Goed nadenken is wat anders dan goed onderhandelen

Hoewel polderen Nederland ver heeft gebracht, en De Waal bij polderen grote waardering heeft voor het tijdig onderkennen van grote verschillen in belangen en het komen tot een compromis, heeft hij kritiek op de ingesleten gewoonte van (te veel) polderen.
De voornaamste kritiek betreft het gebrek aan creatief, open en dus werkelijk strategisch denken. Dat laatste breekt Nederland nu op bij de grote vraagstukken van deze moderne tijd, zoals bijvoorbeeld de invloed van de nieuwe digitale technologieën, de groeiende tweedeling in de samenleving, de revoluties in de internationale wereldorde, en dus ook de jeugdzorg.
De Waal: “De toekomst in dat soort vraagstukken is zeer ongewis, bestaande inschattingen zijn niet veel anders dan ‘best guesses’ en zelfs de bestaande indelingen waarop bestaande partijen worden uitgenodigd voor dit ‘polderen’ zullen waarschijnlijk over enige jaren compleet achterhaald zijn. Goed nadenken is wat anders dan goed onderhandelen”.

Verhakseling

Public Space publiceerde in 2007 het Manifest Naar een intelligente en verbonden overheid . Daarin wordt beschreven hoe de Nederlandse bestuurscultuur vanwege de neiging tot polderen, vraagstukken die groot en majeur zijn het liefst terugbrengt tot kleine, behapbare zaakjes in stapjes. Dat heeft ‘verhakseling’. Maar het is natuurlijk beter over grote vraagstukken ook groot en strategisch na te denken. De stappen daarna zullen waarschijnlijk ook groot zijn, maar dat komt omdat er een perspectief wordt gegeven met uitleg en verklaringen.

De Waal: “De verkeerde partijen vanuit de verkeerde, achteruit kijkende en conservatieve belangen denken dus op verkeerde momenten mee over belangrijke nationale en publieke vraagstukken! Het laatste wat dit gepolder oplevert is de noodzakelijke nieuwe inzichten en nieuwe visies op de onzekere of bedreigende toekomst. Strategisch denken is nu eenmaal wat anders dan onderhandelen vanuit huidige en verkokerde belangen. Dat gold ook voor de jeugdzorg, vandaar ook de keuze voor oprichting van de denktank Jeugdsprong!”

Lees verder over de meerwaarde van Denktank Jeugdsprong t.o.v. het eerdere gepolder en de verbetering van zorg voor de jeugd in de blog Denktank Jeugdsprong: De Oogst, door Steven de Waal, , Public Space, 6 juni 2021: https://publicspace.nl/denktank-jeugdsprong-de-oogst/

Denktank Jeugdsprong van start, door Steven de Waal, Public Space, 6 januari 2021: https://publicspace.nl/denktank-jeugdsprong-van-start/

Manifest ‘Naar een intelligente en verbonden overheid’ – De overheid moet meedoen: dat is de kern, 30 januari 2007: https://publicspace.nl/manifest-naar-een-intelligente-en-verbonden-overheid/

Manifest De Jeugdsprong: https://beroepseer.nl

 

Afbeelding bovenaan is van Gerd Altmann

Kanshebbers verkiezing Beste Overheidsinnovatie van het Jaar 2021 bekendgemaakt

Geschreven op . Gepost in Blogs, Overheid. Geen reacties op Kanshebbers verkiezing Beste Overheidsinnovatie van het Jaar 2021 bekendgemaakt

Op dit moment strijden er nog 41 kanshebbers om de titel Beste Overheidsinnovatie van het jaar 2021. De jury gaat samen met de partners aan de slag om in de eerste week van september 2021 bekend te kunnen maken welke tien innovaties meedingen naar een van de drie finaleplaatsen.

De verkiezing heeft tot doel de meest toonaangevende overheidsinnovaties een podium te bieden, kennis uit te wisselen en ter inspiratie te dienen voor overheidsorganisaties en overheidsmedewerkers. Juryvoorzitter en burgemeester van Den Haag Jan van Zanen begeleidt de jury en de commissie van de voorselectie in hun zoektocht naar de beste overheidsinnovatie en maakt de winnaar bekend tijdens de uitreiking van de Overheidsawards op 18 november 2021 in de Ridderzaal in Den Haag.

Deze verkiezing is niet eerder georganiseerd. Aan de uitreiking van deze nieuwe prijs gaat een uitgebreid selectieproces vooraf.

Wat is een overheidsinnovatie?
Een overheidsinnovatie heeft verschillende kenmerken. Een succesvolle overheidsinnovatie heeft zich bewezen, bezit toegevoegde publieke waarde, wordt direct (h)erkend door het publiek en is een inspiratie voor anderen.

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) en de Vereniging voor Bestuurskunde (VB) hebben gezamenlijk aan de hand van een leidraad drie dimensies met criteria opgesteld die de basis vormen voor de beoordeling van de innovaties door de jury. Een toelichting is te vinden op Overheidsawards: www.overheidsawards.nl/dimensies-overheidsinnovatie/

De lijst met 41 innovaties staat op Overheidsawards: www.overheidsawards.nl/nieuws/verkiezing-beste-overheidsinnovatie-van-het-jaar-longlist-2021-bekend/

 

Meer info over de verkiezing Overheidsinnovatie: www.overheidsawards.nl/overheidsinnovatie/

 

Ontdek hoe werknemers wereldwijd het afgelopen jaar hebben ervaren in ‘State of the Global Workplace 2021 Report’

Geschreven op . Gepost in Blogs, Economie, Welzijn. Geen reacties op Ontdek hoe werknemers wereldwijd het afgelopen jaar hebben ervaren in ‘State of the Global Workplace 2021 Report’

De wereld heeft in 2020 een pandemie meegemaakt die we niet allemaal op dezelfde manier hebben ervaren. Het internationale analyse- en adviesbureau Gallup heeft onderzoek gedaan naar situatie en trends op de werkvloer van bedrijven en naar betrokkenheid van werknemers en doet daar verslag van in het State of the Global Workplace Report 2021. Er staat ook in wat voor verbeteringen er kunnen worden aangebracht.

In het Voorwoord van het rapport vraagt Jim Clifton zich af: Wat als de volgende wereldwijde crisis een geestelijke gezondheidspandemie blijkt te zijn? Clifton is voorzitter en CEO van Gallup. Hij geeft zelf het antwoord: Die pandemie is er al.

Hij schrijft dat negatieve gevoelens – zorgen, stress, woede en verdriet – bij werknemers over de hele wereld in 2020 tot recordhoogte zijn gestegen. Bovendien blijkt dat ruwweg zeven van de tien werknemers het moeilijk hebben of lijden in plaats van tot bloei te komen in hun leven. Tachtig procent is niet betrokken bij het werk of niet actief geëngageerd. Het gebrek aan betrokkenheid kost de wereldeconomie 8,1 biljoen dollar, bijna 10% van het BBP aan productiviteitsverlies per jaar.

De problemen bestonden al lange tijd voor het uitbreken van COVID-19. Volgens de peilingen zijn negatieve gevoelens de afgelopen tien jaar toegenomen. Zelfs als we terugkeren naar het niveau van voor COVID-19, zijn de trends nog steeds zorgwekkend. Het is mogelijk – zelfs waarschijnlijk – dat de geestelijke gezondheid van werknemers verder zal afnemen.

Geestelijke gezondheid

Over hoeveel veerkracht beschikken werknemers? Hoe is het gesteld met hun welzijn, energie en inspiratie? In hoeverre lijden zij aan stress en burn-out?
Het peilen van de geestelijke gezondheid van werknemers vindt Gallup van cruciaal belang. Naast het verwoesten van levens, kan lijden de menselijke geest kapot maken. De menselijke geest is de motor van innovatie, economische energie en uiteindelijk van goede banen, en houdt waarschijnlijk verband met de teruglopende economische dynamiek. Het mondiale BBP per hoofd van de bevolking neemt af – en dat is al tientallen jaren zo.
Maar, deze trend kan worden omgebogen. De eerste stap is het creëren van een inspirerende arbeidscultuur die potentieel en welzijn van de werknemer vergroot.

Een greep uit de uitkomsten van het Gallup-onderzoek

Wereldwijd daalt in de periode 2019 – 2020 de betrokkenheid van werknemers met 2 procentpunten. Werknemers hadden meer zorgen, stress, woede en verdriet in 2020 dan in het jaar daarvoor. In de VS en Canada was er een toename van 8 procent ten opzichte van 2019. Gelet op het aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen als gevolg van COVID-19, alsook lockdowns, gesloten scholen, meer werk op afstand en werkloosheid, zijn deze uitkomsten niet verrassend. Zij geven de frustraties en worstelingen weer van miljoenen werkenden over de hele wereld.

Er zijn evenwel aanzienlijke verschillen in de manier waarop werknemers in diverse regio’s en landen het jaar 2020 hebben beleefd. Bijna de helft van de werknemers in de VS en Canada gaf aan veel stress te hebben ervaren vóór de pandemie – in 2019. In 2020 waren ze nog meer gestrest. 57% had veel stress, een aantal dat ver boven het wereldwijde gemiddelde ligt. De betrokkenheid van werknemers in de VS en Canada blijkt enigszins te zijn toegenomen. Daar staat tegenover dat de betrokkenheid van West-Europese werknemers bedroevend laag is.

Betrokkenheid

Uit de peilingen is gebleken dat betrokkenheid van werknemers sterk samenhangt met positieve resultaten, waaronder winstgevendheid, productiviteit, verkoop, veiligheid en personeelsbehoud.
Bedrijven die het percentage geëngageerde werknemers hebben verhoogd tot 70% of meer, hebben hun werkomgeving volledig zien verbeteren wat groei en winst betreft. Bevlogenheid weerspiegelt wat er op het werk gebeurt. Welzijn omvat werk en alle andere ervaringen. De periode 2019-2020 heeft duidelijk aangetoond dat ervaringen buiten het werk van invloed zijn op het werk zelf. Lichamelijke gezondheid, eenzaamheid, financiële problemen en steun vanuit de gemeenschap hebben, naast andere factoren, invloed op betrokkenheid, enthousiasme en productiviteit van werknemers, zowel in goede als in slechte tijden.
Werknemers die geëngageerd zijn maar niet gedijen lijden doorgaans aan een hoog niveau van stress, zorgen, woede en droefheid, ondanks hun positieve ervaringen op het werk. Deze gevoelens zijn een voorbode van burn-out. Wanneer werknemers betrokken zijn en goed gedijen, daalt het risico op burnout sterk.

Succesvolle bedrijven van de toekomst zullen niet alleen winst maken, maar ook zorgen voor het welzijn van hun werknemers waardoor zij in staat zijn crisissen te doorstaan. Welzijn behoort een natuurlijk onderdeel te worden van ‘hoe we de dingen hier in onze organisatie doen’.

In het hoofdstuk over West-Europa is ook Nederland opgenomen. Zoals eerder opgemerkt kenmerkt West-Europa zich door het minste aantal mensen dat betrokken is bij hun werk. West-Europa kent daarentegen de grootste daling dagelijkse stress.

Downloaden State of the Global Workplace 2021 Report, juni 2021: www.gallup.com/workplace/349484/state-of-the-global-workplace.aspx

7 Things We Learned About U.S. and Canadian Employees in 2020, door Jim Harter and Vipula Gandhi, Gallup, 15 juni 2021: www.gallup.com/workplace/350123/united-states-canada-workplace-trends.aspx

Hieronder video met gegevens uit het Gallup-rapport State of the Global Workplace – 2021

 

Overzichtskaart van recente adviezen, rapporten en visies over jeugdzorg

Geschreven op . Gepost in Blogs, Welzijn, Zorg. Geen reacties op Overzichtskaart van recente adviezen, rapporten en visies over jeugdzorg

Het afgelopen jaar zijn er verschillende rapporten verschenen met adviezen en visies over structurele verbetering van de jeugdhulp. De Argumentenfabriek heeft in opdracht van Brances Gespecialiseerde Zorg voor de jeugd (BGZJ) daarom de belangrijkste boodschappen op een rij gezet in een handige kaart met overzicht van de meest relevante plannen en visies over de toekomst van de jeugdzorg.

BGZJ is het samenwerkingsverband van Jeugdzorg Nederland, de Nederlandse ggz, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en Vereniging Orthopedagogische Behandelcentra (VOBC).
De Argumentenfabriek helpt organisaties na te denken over complexe vraagstukken d.m.v. heldere argumentatie, strategie en rekenwerk.

Downloaden Informatiekaart plannen en visies jeugdhulp: www.brancheszorgvoorjeugd.nl/content/uploads/2021/07/Informatiekaart-jeugdhulp.pdf

N.B.
Ook vermeld in het overzicht is het op 17 mei 2021 gelanceerde Manifest De Jeugdsprong, voor een ander jeugdzorgstelsel, van FNV Zorg en Welzijn, Stichting Beroepseer en Public Space: https://beroepseer.nl

Kamer wil mede bepalen welke stukken van Kabinet geheim moeten blijven. Openheid gaat niet ver genoeg

Geschreven op . Gepost in Blogs, Overheid. Geen reacties op Kamer wil mede bepalen welke stukken van Kabinet geheim moeten blijven. Openheid gaat niet ver genoeg

Dagblad Trouw meldt dat de Tweede Kamer nog niet tevreden is over de nieuwe openheid van het kabinet. Ze wil meer meer inspraak in de beoordeling welke stukken toch geheim moeten blijven. Dat bleek uit het debat in de Tweede Kamer over de afspraken met de regering over de omgang met informatie op 5 juli 2021.

1 juli 2021 werd bekend gemaakt dat bij toezending van stukken over wetgeving en beleid aan de Eerste en Tweede Kamer, het kabinet voortaan ook de departementale nota’s openbaar zou maken die door de bewindspersoon zijn gebruikt bij de besluitvorming (zg. ‘beslisnota’s’). Hiermee wil het kabinet de afwegingen achter besluiten op een toegankelijke wijze inzichtelijk maken voor parlement, pers en publiek .
De Kamer kan bovendien altijd zelf stukken opvragen.

Er zijn wel uitzonderingen op de regel. Volgens de Grondwet mag de regering stukken geheim houden als “het belang van de staat“ in het geding is. Tot voor kort interpreteerde de regering dit zo breed, dat alle stukken met ‘persoonlijke beleidsopvattingen’ van ambtenaren ook geheim mochten blijven. Dit stond bekend als de ‘Rutte-doctrine’.

Een te lange lijst

Demissionair minister Ollongren van Binnenlandse Zaken heeft dertien punten vastgesteld die onder ‘het belang van de staat’ vallen. Die lijst is te lang volgens de partie SP en D66.
Op de lijst staan bijvoorbeeld ‘lopende onderhandelingen’ of ‘belang van controle, inspectie en toezicht’. In het Kindertoeslagschandaal kreeg de Kamer bepaalde informatie niet omdat die ‘toezichtsvertrouwelijk’ zou zijn.  Dit argument blijkt dus nog steeds geldig.

De Kamer wil nu mede bepalen of stukken terecht of onterecht geheim blijven, bijvoorbeeld met een speciale commissie. SP-Kamerlid Renske Leijten diende een motie in tijdens het Notaoverleg van 5 juli 2021:

overwegende dat een goede informatievoorziening van essentieel belang is voor de Tweede Kamer om haar controlerende taak goed uit te kunnen oefenen;

verzoekt de regering, zo snel mogelijk met een overzichtelijk en doorzoekbaar register te komen waarin duidelijk vermeld staat welke actuele overheidsinformatie waar beschikbaar is;

verzoekt de regering tevens, voor het einde van het jaar met een plan te komen hoe ook gearchiveerde overheidsdata hierin ontsloten kunnen worden,

verzoekt de regering tevens, voor het einde van het jaar met een plan te komen hoe ook gearchiveerde overheidsdata hierin ontsloten kunnen worden,

Motie van het lid Leijten over een register waarin duidelijk staat welke actuele overheidsinformatie waar beschikbaar is, Tweede Kamer, 5 juli 2021: www.tweedekamer.nl/kamerstukken/moties/detail?id=2021Z12664&did=2021D27226

Tweede Kamer: Nieuwe openheid van regering gaat niet ver genoeg , door Wendelmoet Boersema, Trouw, 5 juli 2021: www.trouw.nl/politiek/tweede-kamer-nieuwe-openheid-van-regering-gaat-niet-ver-genoeg~b1ab37a7/

Nieuwe openheid van het kabinet gaat voor de Tweede Kamer nog niet ver genoeg, door Trudy Brandenburg-van de Ven, Villamedia, 6 juli 2021: www.villamedia.nl

Rijksoverheid maakt voortaan ook departementale beslisnota’s openbaar, Blogs Beroepseer, 1 juli 2021: https://beroepseer.nl

 

Christine Paauwe-Meijer over invloed van verpleegkundigen toen en nu: “De mensen op de werkvloer, die moeten het bepalen”

Geschreven op . Gepost in Blogs, Zorg. Geen reacties op Christine Paauwe-Meijer over invloed van verpleegkundigen toen en nu: “De mensen op de werkvloer, die moeten het bepalen”

“We moeten terug naar de kleinschalige, transmurale zorg. Terug naar: de menselijke maat” is momenteel misschien wel het beste advies voor het oplossen van de personeelscrisis in de gezondheidszorg.

Het actieprogramma dat het personeelstekort in de zorg moet terugdringen heeft te weinig opgeleverd. “Van iedere honderd nieuwe medewerkers zijn er binnen twee jaar alweer veertig vertrokken”, zegt Doekle Terpstra, voorzitter van de Commissie Werken in de zorg. Het is de bedoeling om met het in 2018 gestarte programma het tekort in 2022 terug te dringen naar nul, maar uit een analyse van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat er dan nog 70.000 zorgwerknemers te weinig zijn. Er is 443 miljoen euro besteed aan het actieprogramma, maar volgens Terpstra had er meer moeten gebeuren. “De actie komt maar mondjesmaat op gang.”

In mijn tijd was zorg nog heel ‘gewoon’

Het advies over kleinschaligheid en menselijke maat is afkomstig van Christine Paauwe-Meijer (69), voormalig verpleegkundig directeur van het Prinsengrachtziekenhuis. In het meinummer van V&VN magazine, vakblad van de Vereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland staat een interview met haar: “Wij horen mee te beslissen in de top”.
Ze vertelt daarin dat ze rond 1970 leerling-verpleegkundige werd in het Prinsengrachtziekenhuis in Amsterdam: “Ik wilde ontwikkelingswerk in Afrika gaan doen. Avontuur. Zorgen voor een betere wereld. Ik was jong en onbezonnen, maar in de eerste jaren heb ik wel leren verplegen. Het Prinsengrachtziekenhuis was klein van opzet, rond de honderd bedden. Natuurlijk hadden we een goede wondverzorging en een goed medicijndistributiesysteem, maar de nadruk lag ook sterk op verzorging. In de ochtend deed je de gordijnen open en ging je de kussens even opschudden.

‘Nou mevrouw, goedemorgen, u krijgt zo uw kopje thee’. Dat kwamen we niet brengen op zo’n grote kar, nee, op een dienblaadje. Als in een hotel. In mijn tijd was zorg nog heel ‘gewoon’. Dat leerde je van je moeder, in grote gezinnen, en anders wel op de huishoudschool. Ik zat toen een jaar intern – met tien andere leerlingen sliepen we in het zusterhuis in de Kerkstraat. En ja, de hoofdzuster was heel streng, echt een tang – zoals je zou verwachten, haha. We rookten een keer een sigaretje bij het open raam van een lege patiëntenkamer. Ik was doodsbang, maar die spanning… Verrukkelijk”.

Zo is de zorg steeds meer verschraald

In de jaren negentig moest de zorg efficiënter. Lees: goedkoper. In het bestuur van ziekenhuizen en verpleeginstellingen kregen ‘de economen’ meer en meer invloed.
Christine Paauwe-Meijer: “Kijk, efficiëntie mag altijd. Wij maakten zelf de kamers nog schoon, daar kwamen schoonmakers voor in dienst. Dat is nog te begrijpen. Het grootste probleem was: de efficiëntieslag sloeg door. Economen hadden geen enkel zicht op de werkvloer. Wij moesten het doen met budgetten, en we werden steeds meer afgeknepen. Een verpleegkundige gaf aan dat ze tien mensen nodig had op een afdeling met intensieve zorg, maar dan kreeg ze er toch maar zes. Wie bepaalt dat? Wie kán dat bepalen? Toch niet de econoom achter zijn bureau? Nee, de mensen op de werkvloer! Maar die werden niet meer gehoord. Zo is de zorg steeds meer verschraald.”

Terug naar de kleinschalige, transmurale zorg en de menselijke maat

Aan het slot van het interview beaamt Paauwe-Meijer dat er in onze tijd meer ‘Prinsengrachtziekenhuisjes’ in de wijken zouden moeten komen. “Ja. Ga die maar weer optuigen. We moeten terug naar de kleinschalige, transmurale zorg. Terug naar: de menselijke maat.
[…]
Meer dan ooit is kleinschalige zorg van verpleegkundigen nodig. Efficiënt, dat wel, maar dan graag zonder bureaucratie en een miljoen formulieren – om eens écht aandacht voor mensen te hebben. Die omslag naar meer tijd en kwaliteit, naar een herwaardering van mijn vak, geeft mij een heel goed gevoel”.

Kortom: Als het beroep weer aantrekkelijk wordt, zal dat ook een magneetwerking krijgen, zoals een verpleegkundige op Twitter opmerkte: Gezonde arbeidsvoorwaarden, geen lopende bandwerk, geen paarse krokodillen.

‘Wij horen mee te beslissen in de top’, V&VN magazine, 28 juni 2021: www.venvn.nl/nieuws/wij-horen-mee-te-beslissen-in-de-top/

Personeelstekort in de zorg ondanks actieplan nog steeds groot probleem, Pointer KRO-NCRV, 3 juli 2021: https://pointer.kro-ncrv.nl/personeelstekort-zorg-ondanks-actieplan-groot-probleem#gs.50o7iq

Commissie Werken in de zorg: www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-volksgezondheid-welzijn-en-sport/organisatie/organogram/diensten-en-instellingen/commissie-werken-in-de-zorg

Verpleegkundigen en verzorgenden willen ‘Baas in eigen vak’ zijn, Blogs Beroepseer, 3 juni 2021: https://beroepseer.nl/blogs/verpleegkundigen-en-verzorgenden-willen-baas-in-eigen-vak-zijn/

 

Afbeelding bovenaan is van Simon

Registratie van webinar ‘Het recht op ambtelijk vakmanschap’

Geschreven op . Gepost in Actueel in Beroepseer, Overheid, Uitgelicht, Video/Podcast. Geen reacties op Registratie van webinar ‘Het recht op ambtelijk vakmanschap’

Webinar Het recht op ambtelijk vakmanschap. Hoe verder na de toeslagenaffaire? vond plaats op 30 juni 2021 en werd georganiseerd door Stichting Beroepseer en de Centrale voor Middelbare en Hogere Functionarissen (CMHF).
Aanleiding voor het webinar was het artikel Het toeslagenschandaal: Wat is er loos met de ethiek van de ambtenaar*) gepubliceerd op het platform voor onderzoeksjournalistiek Follow the Money op 21 april 2021. Hierin reflecteren Thijs Jansen en Hans Wilmink op de vraag: ‘Wat ging er mis met het ethisch besef van de ambtenaren?’ Ze constateren dat de positie van ambtenaren de afgelopen decennia is uitgehold..

Het webinar, gepresenteerd door Thijs Jansen en Hans Wilmink, gaat in op vijf actuele onderwerpen die momenteel spelen rond (het versterken van) ambtelijk vakmanschap. Het is tevens een evaluatie van de concrete initiatieven die door de overheid op dit gebied worden genomen.

Noot
*) https://beroepseer.nl/blogs/wat-ging-er-mis-met-het-ethisch-besef-van-de-ambtenaren-i-v-m-het-toeslagenschandaal/

Hieronder de video-registratie van webinar Het recht op ambtelijk vakmanschap. Hoe verder na de toeslagenaffaire?