Skip to main content

Redactie Beroepseer

Winnaars essaywedstrijd De Nieuwe Denktank bekend: Anja van Gorsel en Mona Keijzer

Geschreven op . Gepost in Algemeen, Blogs. Geen reacties op Winnaars essaywedstrijd De Nieuwe Denktank bekend: Anja van Gorsel en Mona Keijzer

Tot 8 juni 2023 konden er essays worden ingestuurd voor de essaywedstrijd Waarom het beleid in Nederland (bijna) altijd faalt. De wedstrijd was uitgeschreven door De Nieuwe Denktank.
De vraag bleek veel mensen bezig te houden en zorgde voor een groot aantal inzendingen De jury maakte uiteindelijk een keuze op 3 juli 2023 en riep Anja van Gorsel en Mona Keijzer met hun essay tot winnaars uit.

Anja van Gorsel: Het gebrek aan geweten en historisch besef in het overheidsbeleid.
Mona Keijzer: De weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen.

De inzendingen werden geanonimiseerd beoordeeld en de jury heeft er uiteindelijk twee bekroond. In beide essays wordt een dieper liggende oorzaak van de onmacht van de overheid behandeld en toegelicht: in het ene het gebrek aan geheugen in de ambtelijke organisatie en in het andere de negatieve bijeffecten van een irreëel maakbaarheidsoptimisme.

De auteurs

Anja van Gorsel is een ervaren professional met een uitgebreide achtergrond in onderwijs, zorg en op het terrein van volkshuisvesting en woningcorporaties. Ze heeft diverse rollen bekleed, waaronder bestuursvoorzitter van het Albeda College – een ROC met ruim 20.000 leerlingen, waar zij probeerde om van enorme ROC’s terug te keren tot kleinschalige, herkenbare sectorale MBO-colleges. Eerder richtte Van Gorsel Public Spirit op. Van Gorsel is toezichthouder, bestuurder en adviseert (semi-)publieke instellingen en overheden over samenwerkingsrelaties, organisatie-verandering en dienstverlening en begeleid ze desgevraagd bij het implementeren van deze adviezen.

Mona Keijzer is een Nederlandse politica en bestuurder. Zij was onder andere wethouder in Purmerend, lid van de Tweede Kamer en staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat in het kabinet-Rutte III. Deze laatste functie kwam tot een einde door verschil van inzicht over het coronabeleid. Zij vond delen van de maatregelen ineffectief en buitenproportioneel en was kritisch over de invoering van een Coronatoegangsbewijs. Na tien jaar Haagse politiek en bestuur is zij nu vooral actief in het adviseren van en toezicht houden op ondernemingen en gastspreker over ondernemen, overheid, samenleving en grondrechten.

De Nieuwe Denktank

De Nieuwe Denktank. een initiatief van vrije en zelfbewuste burgers met een sterke gemeenschapszin, wil een bijdrage leveren aan het openbreken van het politieke debat. . Om achter de modellen, akkoorden en procedures de echte politieke afwegingen en belangen zichtbaar te maken, en hierover het debat aan te jagen. Zo kan een ander en beter beleid worden ontwikkeld dat op een breed draagvlak in de Nederlandse samenleving kan rekenen.
De Nieuwe Denktank is op de praktijk gericht en bestaat uit een diverse groep van ambtenaren, werknemers en ondernemers die dagelijks ervaren hoe beleid vaak schuurt met de realiteit.

Bijeenkomst in september 2023

De essays van Anja van Gorsel en Mona Keijzer nodigen uit tot verdere discussie en uitwerking. In september 2023 organiseert De Nieuwe Denktank een bijeenkomst over de thema’s, met medewerking van beide auteurs.

Essays lezen

Het gebrek aan geweten en historisch besef in overheidsbeleid: https://denieuwedenktank.nl/het-gebrek-aan-geweten-en-historisch-besef-in-overheidsbeleid/
De weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen: https://denieuwedenktank.nl/de-weg-naar-de-hel-is-geplaveid-met-goede-bedoelingen/

Meer info over De Nieuwe Denktank: Nieuwe ideeën. Vaste waarden: https://denieuwedenktank.nl/

Anja van Gorsel en Mona Keijzer winnaars essaywedstrijd, De Nieuwe Denktank, 3 juli 2023: https://denieuwedenktank.nl/persbericht/

Essaywedstrijd: Waarom het beleid in Nederland (bijna) altijd faalt. Inzenden tot 8 juni, Blogs Beroepseer, 16 mei 2023: https://beroepseer.nl

Nederlandse Onderwijspremie 2023 uitgereikt aan teams in mbo, hbo en wo

Geschreven op . Gepost in Blogs, Onderwijs. Geen reacties op Nederlandse Onderwijspremie 2023 uitgereikt aan teams in mbo, hbo en wo

Negen onderwijsteams van mbo-scholen, hogescholen en universiteiten hebben de Nederlandse Onderwijspremie 2023 ontvangen uit handen van minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Dat gebeurde tijdens de vierde editie van het Comeniusfestival in Nieuwegein op 29 juni 2023.

De Nederlandse Onderwijspremie  is de hoogste onderscheiding in het middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs en is bedoeld als grote blijk van waardering voor onderwijsteams die een onderwijsinitiatief hebben verbeterd of ontwikkeld. Tevens is het bedoeld als stimulans voor docenten om door te blijven gaan met onderwijsinnovatie en kennisdeling.
Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) organiseert de Nederlandse Onderwijspremie in opdracht van het ministerie van OCW.

De docententeams ontvangen respectievelijk 1,2 miljoen euro (eerste plaats), 800.000 euro (tweede plaats) of 500.000 euro (derde plaats), waarmee zij hun projecten verder kunnen ontwikkelen.

Uitslag mbo-teams

  • Het Talent Atelier – Interdisciplinair onderwijs (Koning Willem I College – 1,2 miljoen euro)
  • De Talenthub op Zuid: samen verder bouwen aan de toekomst van onze jongeren (Albeda – 800.000 euro)
  • De Zeeuwse praktijkroute: vraaggestuurd en individueel leren (Scalda – 500.000 euro)

Uitslag hogeschoolteams

  • Future proof nurses; simulerend naar de verpleegkundige van de toekomst (NHL Stenden – 1,2 miljoen euro)
  • Kritisch denken in actie (De Haagse Hogeschool – 800.000 euro)
  • Leven Lang Ontwikkelen in zorg en welzijn via praktijkgestuurde deeltijdroutes (Windesheim – 500.000 euro)

Uitslag universteitsteams

  • Placemaking: estafette voor stadmakers (Universiteit van Amsterdam – 1,2 miljoen euro)
  • Investeren in studentenwelzijn loont! Een proactieve longitudinale leerlijn gericht op welzijn en vitaliteit geeft studenten handvatten hun welzijn duurzaam te vergroten (Radboud Universiteit / RadboudUMC – 800.000 euro)
  • FlexSciLabs: Flexibilisering van Praktisch Onderwijs in de Technische Natuurwetenschappen (Universiteit Twente – 500.000 euro)

De winnende projecten hebben elk een eigen karakter en gaan over uiteenlopende onderwerpen, zoals flexibilisering, kritisch denken en welzijn.

Meer info over de winnaars op NRO:  www.nro.nl/nieuws/nederlandse-onderwijspremie-2023-uitgereikt-aan-teams-in-mbo-hbo-en-wo

Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) werkt aan verbetering en vernieuwing van het onderwijs door onderwijsonderzoek te coördineren en te financieren, en door de verbinding tussen praktijk en onderzoek en tussen beleid en onderzoek te verbeteren.
Het NRO organiseert op 8 november 2023 een congres in de Jaarbeurs te Utrecht, Wegwijs met onderwijs en onderzoek: https://www.nro-congres.nl/

 

De foto bovenaan is gemaakt voor NRO, door Melvin Tas (Frisse Focus): www.frissefocus.nl/

NAPL: Impuls voor versterking van het lerarenberoep

Geschreven op . Gepost in Blogs, Onderwijs. Geen reacties op NAPL: Impuls voor versterking van het lerarenberoep

De ministerraad heeft op 30 juni 2023 besloten om de groeifondsaanvraag toe te kennen aan de Nationale Aanpak voor de Professionalisering van Leraren (NAPL) Het betreft een tienjarenplan voor de doorlopende ontwikkeling van leraren om zowel de kwaliteit van leerkrachten te versterken als de aantrekkelijkheid van het beroep van leerkracht te vergroten.
Goed onderwijs en een goed opgeleide beroepsbevolking vormen de basis voor welvaart en welzijn. Goede leraren zijn daarvoor essentieel. De ontwikkelmogelijkheden en daardoor de ontwikkeling van leraren in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs is nu sterk versnipperd. Bovendien sluit het niet aan bij wetenschappelijke inzichten. Met de NAPL worden leraren geholpen in hun professionele ontwikkeling, nadat ze hun startkwalificatie hebben gehaald. Dit leidt tot beter onderwijs, maakt het beroep van leraar aantrekkelijker en draagt bij aan vermindering van het lerarentekort.

Infrastructuur met vier pijlers

NAPL ontwikkelt een infrastructuur voor de professionalisering van leraren door te investeren in vier pijlers:

  1. Landelijke ontwikkelpaden
  2. Een opleidingsregister
  3. Co-creatielabs in regionale netwerken
  4. Een systeem van kwaliteitsborging

De vier pijlers vormen een geheel en bouwen op elkaar voort. Zo maken leraren, schoolleiders, schoolbesturen en lerarenopleidingen in co-creatielabs in regio’s (pijler 3) gebruik van ontwikkelpaden (pijler 1) en bestaande evidence-informed aanpakken voor het ontwerpen en uitvoeren van professionaliseringstrajecten die aansluiten bij de vraag van leraren. Nieuw ontwikkelde effectieve aanpakken die voortkomen uit de co-creatielabs krijgen een plek in het opleidingsregister (pijler 2) en het digitale platform voor kennisdeling. De kwaliteit van de professionaliseringstrajecten wordt vervolgens beoordeeld met behulp van het te ontwikkelen systeem van kwaliteitsborging (pijler 4).

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) is indiener van het voorstel. Het voorstel is onderschreven door de koepelorganisatie Universiteiten van Nederland (UN), Vereniging Hogescholen (VH), PO-Raad, VO-Raad, MBO-Raad, Algemene Onderwijsbond (AOb), Federatie van Onderwijsvakorganisaties (FvOv), Platform Vakinhoudelijke Verenigingen Voortgezet Onderwijs (VVVO), Beroepsvereniging opleiders MBO (BVMBO) en het Lerarencollectief. Voor de uitvoering zorgt de ‘Realisatie Eenheid’ van OCW – een nieuw organisatieonderdeel van OCW, gericht op het aanpakken van het lerarentekort.

Budget

Het Nationaal Groeifonds investeert maximaal € 160 miljoen in de NAPL. Dit bedrag bestaat uit een definitieve toekenning van € 73 miljoen en een voorwaardelijke toekenning van € 87 miljoen.

Interview

In een interview leggen de auteurs van de NAPL het belang uit van een infrastructuur voor de professionalisering van leraren.
De auteurs zijn:

  • Jan van Tartwijk, hoogleraar Universiteit Utrecht
  • Anne Fleur Kortekaas-Rijlaarsdam, universitair docent Vrije Universiteit
  • Marco Snoek, lector Hogeschool van Amsterdam
  • Fred Janssen, hoogleraar Universiteit Leiden
  • Anje Ros, lector Fontys Hogeschool
  • Helma Oolbekkink-Marchand, lector HAN University of Applied Sciences

Klik hier voor lezen van het interview: https://beroepseer.nl

Nationale Aanpak Professionalisering van Leraren, Nationaal Groeifonds: www.nationaalgroeifonds.nl/projecten-ronde-3/nationale-aanpak-professionalisering-van-leraren

Nieuwe toekenning uit Nationaal Groeifonds: 635 miljoen voor OCW-sectoren, Rijksoverheid, 30 juni 2023: www.rijksoverheid.nl

Nationaal Groeifonds: www.nationaalgroeifonds.nl/

Brandbrief bezorgde ambtenaren aan Kabinet en Tweede Kamer

Geschreven op . Gepost in Blogs, Informatie en communicatie, Overheid. Geen reacties op Brandbrief bezorgde ambtenaren aan Kabinet en Tweede Kamer

Ambtenaren  hebben op 28 juni 2023 een Brandbrief gestuurd aan de Tweede Kamer en het Kabinet die inmiddels meer dan 2300 keer is ondertekend (stand in de ochtend van 3/7/23). Zij schrijven daarin dat zij zich zorgen maken over het natuur- en klimaatbeleid van de huidige regering. Het betreft ambtenaren van ministeries, provincies, gemeenten en andere overheidsinstanties.

Normaal gesproken uiten ambtenaren zich niet publiekelijk, maar ambtenaren lieten al eerder op deze manier van zich horen. Binnenlands Bestuur – tijdschrift en journalistieke nieuwssite voor ambtenaren en bestuurders – schreef dat in oktober 2022 een aantal ambtenaren een brandbrief had gestuurd naar het Gemeentelijk Management Team (GMT) waarin zij hun zorgen uitten over het niet behalen van de eigen klimaatdoelstellingen van de gemeente Amsterdam. Anne Hofstede, een van de initiatiefnemers: “Wij zien dat de uitvoering van ons klimaatbeleid achterblijft bij de gestelde doelen én dat die doelen volgens de wetenschap niet genoeg zijn om onder de veilige grens van 1,5 graad opwarming te blijven. En dat terwijl Amsterdam, gelegen op en onder zeeniveau, alles te verliezen heeft”.

Het GMT is in gesprek gegaan met de briefschrijvers, waarna de gemeente Amsterdam toezegde te werken aan een ‘handreiking’ – een richtlijn – voor activistische ambtenaren die last hebben van gewetensbezwaren. Hoe verhoudt activisme zich tot de inhoud van iemands functie? En hoe verhoudt burgerlijke ongehoorzaamheid zich tot een ambtenaar die zich moet houden aan wet- en regelgeving? De handreiking is een toelichting op de ambtseed en gedragscode en dient, aldus de gemeente, als hulp voor ambtenaren die last hebben van gewetensbezwaren en een afweging willen maken. “Een apart bestuurlijk team en een Transitieteam zijn ingericht om dilemma’s boven tafel te krijgen, versnelling teweeg te brengen en resultaten te behalen. Eind juni vindt hierover verder besluitvorming plaats”.

Brandbrief bezorgde ambtenaren

Daniël Koelikamp, ambtenaar bij de provincie Groningen, is één van de initiatiefnemers van de Brandbrief bezorgde ambtenaren De brief kan digitaal worden ondertekend. Volgens Koelikamp is het initiatief niet verbonden aan een specifieke organisatie. Er zijn ambtenaren betrokken vanuit ministeries, provincies, gemeenten en andere overheidsinstanties.
In de brandbrief roepen de ambtenaren het kabinet en de Tweede Kamer op om het verzet tegen de Europese Natuurherstelwet te staken en te erkennen dat deze wet “een essentieel onderdeel is van de totale aanpak van de klimaat- en ecologische crisis waar we middenin zitten”. Ook willen de ambtenaren dat ‘desinformatie’ over de wet bestreden wordt.

De ambtenaren beschouwen het als hun morele plicht de brief te sturen. In de brief staat: Ambtenaren, hebben het ‘voorrecht’ om mee te werken aan beleid, maar daarbij hoort ook ‘de plicht daar waar nodig te waarschuwen’. De ondertekenaars verwijzen naar het ‘Toeslagenschandaal’ en hun ambtseed.
Koelikamp beweert in NRC dat de brandbrief geen ‘activistische protestbrief’ is maar eerder een oproep om het beleid van de regering nog urgenter uit te voeren.

Referenties

Lezen en ondertekenen Brandbrief bezorgde ambtenaren: https://klimaatcoalitie.org/brandbrief-bezorgde-ambtenaren#ondertekeningen  

‘Ambtenaren worden gemotiveerd om activistisch te zijn’, door Wouter Boonstra, Binnenlands Bestuur, 9 juni 2023: www.binnenlandsbestuur.nl

Amsterdam maakt handreiking voor activistische ambtenaren, door Wouter Boonstra, Binnenlands Bestuur, 6 juni 2023: www.binnenlandsbestuur.nl

Brandbrief ambtenaren: ‘grote zorgen’ over aanpak klimaat en ecologie, door Maria Bouwman, Binnenlands Bestuur, 28 juni 2023: www.binnenlandsbestuur.nl

Brandbrief ambtenaren: klimaatbeleid kabinet is ‘traag en tegenstrijdig’, door Rik Rutten, NRC, 30 juni 2023: www.nrc.nl

Zie ook:

Activistische ambtenaren: Niet blindvaren op moreel kompas, door Annemieke Diekman, VNG Magazine nummer 8, april 2023: https://vng.nl/artikelen/activistische-ambtenaren-niet-blindvaren-op-moreel-kompas

 

‘Schaarste schuurt’ – verkenning van Onderwijsraad naar het omgaan met aanhoudende lerarentekorten

Geschreven op . Gepost in Blogs, Onderwijs. Geen reacties op ‘Schaarste schuurt’ – verkenning van Onderwijsraad naar het omgaan met aanhoudende lerarentekorten

Lerarentekorten houden aan en zijn ongelijk verdeeld, waarschuwt de Onderwijsraad in de verkenning Schaarste schuurt. De raad dringt erop aan dat lerarentekorten niet alleen een probleem mogen zijn van de scholen en schoolbesturen die er het hardst door worden geraakt. En ze mogen de kansenongelijkheid in het onderwijs niet verder vergroten. Op verzoek van de minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs heeft de raad doordacht hoe in onderwijs voorzien kan worden bij een aanhoudend tekort aan leraren. De raad werkt daartoe handelingsopties uit en de implicaties daarvan. Onderwijs blijven geven bij een tekort aan leraren vergt pijnlijke keuzes.

In het Woord vooraf schrijven voorzitter Edith Hooge en secretaris-directeur Mirjam van Leeuwen van de Onderwijsraad:

“Het onderwijs piept en kraakt’, valt de afgelopen periode met enige regelmaat te horen en te lezen. Het lerarentekort speelt al langer, maar is in omvang zo toegenomen dat het probleem nu op steeds meer scholen hard wordt gevoeld. Ook beleidsmatig is er al langer aandacht voor het lerarentekort, al heeft dit nog niet geleid tot oplossing of substantiële terugdringing ervan.

Dat is een groot probleem, want zonder leraren geen onderwijs. Het is dus zaak te blijven werken aan oplossingen om te zorgen voor voldoende leraren. Maar werken aan terugdringing van het tekort alleen is niet voldoende. Personeelsschaarste speelt overal en cijfers over onderwijs laten na 2030 een verder oplopend tekort zien. Om die reden heeft de minister de Onderwijsraad gevraagd te verkennen wat het betekent als er structureel minder leraren beschikbaar zijn in het onderwijs.

Die vraag stellen is al moeilijk. Al ziet de raad dat scholen, sommige meer dan andere, dagelijks worstelen met het lerarentekort, spreken over het lerarentekort in termen van een aanhoudend probleem ligt heel gevoelig. Want als het aankomt op onderwijs, wil je als samenleving geen veer laten. Je wilt als ouder kunnen rekenen op goed onderwijs voor je kinderen. En als leraar wil je zo rijk mogelijk onderwijs kunnen bieden aan al je leerlingen. Nadenken over hoe scholen onderwijs kunnen verzorgen als er niet voldoende leraren beschikbaar zijn, ligt nog gevoeliger. Want dat mag er niet toe leiden dat we ons neerleggen bij het tekort aan leraren.

Schaarste schuurt, zeker in het onderwijs. Het schuurt, omdat de tekorten ongelijk zijn verdeeld en juist scholen met veel sociaal kwetsbare leerlingen het hardst worden getroffen. En het schuurt omdat moeilijke en pijnlijke keuzes noodzakelijk zijn. Maar we kunnen de ogen niet sluiten voor dit groeiende en scheef verdeelde probleem. Daarom verkent de raad in twee richtingen hoe overheid en onderwijs de situatie van een aanhoudend lerarentekort door kunnen komen en de schaarste het hoofd kunnen bieden: beperking van het onderwijsaanbod en optimalisering van het werk in het onderwijs.

Scholen kunnen dit niet alleen voor elkaar krijgen. Ook omdat het lerarentekort een collectief vraagstuk is, leent het zich niet voor een ‘ieder-voor-zich-aanpak’. Bovendien zijn er geen gemakkelijke antwoorden of panklare oplossingen. In deze verkenning geeft de Onderwijsraad een aantal aanzetten die gezamenlijke doordenking en verdere uitwerking vergen. De raad vindt dat principes van solidariteit en een rechtvaardige verdeling van de schaarste daarbij centraal horen te staan”.

Downloaden verkenning Schaarste schuurt en In het kort Schaarste schuurt, Onderwijsraad, juni 2023: www.onderwijsraad.nl/

Persbericht: Onderwijsraad doet beroep op solidariteit bij omgaan met aanhoudende en ongelijk verdeelde lerarentekorten, Onderwijsraad, 29 juni 2023: www.onderwijsraad.nl

GGZ-cliënten niet geïnformeerd over hun medische gegevens in overheidsdatabank

Geschreven op . Gepost in Blogs, Zorg. Geen reacties op GGZ-cliënten niet geïnformeerd over hun medische gegevens in overheidsdatabank

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) eist vanaf 1 juli 2023 dat de mentale en sociale problematiek van alle GGZ-cliënten in een Nationale GGZ-databank van de NZa wordt opgenomen. Deze eis is de reden geweest van de publiekscampagne Vertrouwen in de GGZ die sinds februari 2023 geld inzamelt voor een rechtszaak tegen de NZA.

De behandelaren die verplicht zijn de vragenlijsten aan te leveren, worden hierover al sinds vorig jaar geïnformeerd via instructiebrieven van de NZa. Uiterlijk 31 augustus 2023 dienen alle zorgaanbieders in de GGZ de eerste lichting vragenlijsten te hebben aangeleverd, via een online portaal van de NZa. Als zij de vragenlijsten niet aanleveren, riskeren ze een dwangsom.
Terwijl behandelaren en instellingen al ruim van tevoren op de hoogte zijn gebracht van deze omstreden verplichting, worden de cliënten om wiens informatie en privacy het gaat hiervan niet op de hoogte gesteld. De NZa en de zorgkoepels verzaken daarmee hun verantwoordelijkheid.

Op 21 juni 2023 deelde MIND – de grootste cliëntenkoepel in de GGZ – mee zich terug te trekken uit de adviescommissie zorgvraagtypering. In deze commissie bereidt de NZa met beroepskoepels en cliëntenorganisaties de aanlevering van gegevens voor.

Uitleg van MIND

Op de website legt MIND het belang van de kwestie uit:

—- Bijna een jaar geleden, op 1 juli 2022, kondigde de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de start aan van de gegevensverzameling ten behoeve van het zorgprestatiemodel. Het gaat hier om de zogeheten HONOS+-vragenlijsten*). Deze aankondiging leidde bij zowel cliënten als behandelaren in de ggz tot onrust over de bescherming van de privacy. Ook werden vraagtekens gezet bij doelmatigheid en doeltreffendheid van de gegevensverzameling, de werkwijze en de communicatie erover. MIND heeft sindsdien herhaaldelijk gevraagd om cliënten en naasten zeggenschap over de gegevensdeling te geven. Hier is tot nu toe geen gehoor aan gegeven. MIND heeft daarom besloten de belangen van cliënten en naasten beter en steviger te behartigen door uit de adviescommissie zorgvraagtypering te stappen e daar niet meer aan deel te nemen.

Eind 2022 heeft de Autoriteit Persoonsgegevens na aandringen van o.a. MIND een extra toets verricht op de voorgestelde dataverzameling, en daarop de voorwaarden aangescherpt. Daarop is aan de NZa gevraagd om het proces “on hold” te zetten en samen met betrokken ggz-partijen een maatschappelijke dialoog aan te gaan over het onderwerp. Dit omdat MIND twijfels bleef houden bij de ingeslagen richting en ook omdat bij de lidorganisaties van MIND de onrust was toegenomen. De Nza is niet op de verzoeken ingegaan. Voorts heeft MIND de NZa verzocht om goede en tijdige informatie te verstrekken aan zorgverleners en cliënten over nut en noodzaak van de uitvraag en het systeem van zorgvraagtypering.

Het uitgangspunt van MIND in deze discussie is steeds geweest dat een cliënt voldoende zeggenschap dient te hebben over de eigen zorgdata. En dat de cliënt zelf kan beslissen of hij toestemming wil geven voor het gebruik van die gegevens door andere partijen (de zogeheten opt-in). Om die beoordeling te kunnen maken, moet iemand beschikken over juiste, volledige en begrijpelijke informatie voorafgaand aan het behandeltraject.

De keuze die nu door de NZa is gemaakt om met terugwerkende kracht via een opt-out de HoNOS+-uitkomsten van alle ggz-patiënten en -cliënten op te vragen en te analyseren past hier niet bij. Dit betekent immers dat een cliënt in principe instemt met gegevensdeling, en actief bezwaar moet maken als hij het daar niet mee eens is. Het gaat hier ook om patiënten waarvan de behandeling al is afgesloten.
Deze werkwijze is volgens MIND niet juist en schept bovendien een precedent voor andere onderzoeken op het gebied van gegevensverzameling en -verwerking zonder toestemming van de cliënt/patiënt.

De cliëntenorganisatie besluit het bericht met: Bescherming van persoonsgegevens en de persoonlijke levenssfeer en vertrouwen in de behandelaar zijn immers essentiële ingrediënten voor een goede behandelrelatie tussen cliënt en zorgverlener, voor het proces van samen beslissen en uiteindelijk voor een succesvolle ggz-behandeling. MIND zal zich in de komende periode inspannen om dit debat mee aan te jagen. —-

Voor de NZa is de terugtrekking van MIND geen reden om haar plannen te herzien, zo blijkt uit een bericht dat ze op haar site plaatste.

Medisch beroepsgeheim, het delen van informatie en de rechtmatigheidsvraag

Volgens Wim Jongejan, huisarts in ruste en ICT-expert, maakt MIND als cliëntenvertegenwoordiger slechts een halve draai door uit de adviescommissie zorgvraagtypering te stappen. MIND komt niet toe aan de doorbreking van het medische beroepsgeheim door NZa: “Waar MIND absoluut niet op ingaat is de rechtmatigheidsvraag. Dat is de vraag of de NZa kan afdwingen of het medisch beroepsgeheim wel met de aanlevering doorbroken mag worden.
MIND acht thans een regeling met een opt-out niet goed. Dat is een regeling waarbij de gegevens gewoon doorgestuurd worden tenzij de cliënt dat met een privacyverklaring niet wenst te laten gebeuren. MIND ziet meer in een opt-in-regeling. Dat het in principe niet mag, tenzij de cliënt welingelicht toestemming geeft.

In haar stellingname nu gaat MIND langzaamaan de kant op dat zij vindt dat als de cliënt maar wel ingelicht toestemming geeft, dat de verplichte verzameling van de HONOS-data dan wel zou mogen. Dat is een totaal verkeerde weg. Bij de verplichte aanlevering van HONOS-data betreft het maar ten dele het toestemmingsprincipe. Het gaat vooral over de vraag of de aanleververplichting van de HONOS-data wel rechtmatig is. Rechtmatig in het licht van het medisch beroepsgeheim en rechtmatig ten aanzien van de privacy, want door het verplichte opsturen van HONOS-data doorbreekt men het medisch beroepsgeheim.

Voor artsen, tandartsen, apothekers, GZ-psychologen, psychotherapeuten, fysiotherapeuten, verloskundigen en verpleegkundigen geldt het medisch beroepsgeheim. Dit is wettelijk geregeld (artikel 88 Wet Big). Ten aanzien van het medisch beroepsgeheim en de AVG is een duidelijke rangorde aangegeven: eerst geldt het medisch beroepsgeheim, dan de AVG. Zorgverleners moeten zich dus altijd de vraag stellen of het delen van informatie kan op grond van het medisch beroepsgeheim. Pas daarna kijk je of je persoonsgegevens mag delen op basis van de AVG”.

Glijdende schaal

In een volgend artikel gaat Jongejan dieper in op het voorstel van de Patiëntenfederatie Nederland en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, gericht aan de Vaste Tweede Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, om bij de uitwisseling van medicatiegegevens tussen zorgverleners van de opt-in-toestemming (neen, tenzij toestemming vastligt) over te stappen op het opt-out-principe (ja, tenzij weigering vastligt). Dat omdat er wekelijks nogal wat mensen met medicatieproblematiek in ziekenhuizen verdagen. Het opt-in-principe waarbij de patiënt expliciet toestemming geeft voor de uitwisseling van medicatiedata wordt als een grote belemmering gezien. Men geeft aan dat de kwaliteit van de geleverde zorg in de huidige situatie onder druk staat. Overstappen op een opt-out-regeling betekent het afnemen van patiëntenrechten (vastgelegd in de Wet op de Geneeskundige BehandelingsOvereenkomst=WGBO) en een aantasting van het medisch beroepsgeheim.
(…)
Wat we nu zien gebeuren met het toestemmingsgebeuren bij elektronische zorgdata-uitwisseling is dat er sprake is van een glijdende schaal”.

Presentatie dagvaarding tegen NZa op 5 september 2023

Op 5 september 2023 is er in cultureel centrum Pakhuis de Zwijger in Amsterdam een presentatie over de rechtszaak tegen de NZa. Het betreft een publieke bijeenkomst die begint om 20.00 uur. Naast de presentatie van de dagvaarding en de juridische bezwaren, zijn er gastbijdragen vanuit de zorgsector en de wetenschap.
Volledige programm met nadere details worden gepubliceerd op Vertrouwen in de GGZ. Op de site staan ook aanwijzingen voor doneren aan de rechtszaak: https://vertrouwenindeggz.nl/

Referenties

GGZ-cliënten niet geïnformeerd over opname in NZa-databank: https://vertrouwenindeggz.nl/articles/ggz-clienten-niet-geinformeerd-over-opname-in-nza-databank

MIND stapt uit adviescommissie zorgvraagtypering, Mind platform, 21 juni 2023: https://mindplatform.nl/nieuws/mind-stapt-uit-adviescommissie-zorgvraagtypering

MIND maakt als cliëntenvertegenwoordiger slechts halve draai, door W.J. Jongejan, Zorg ICT Zorgen, 22 juni 2023: https://zorgictzorgen.nl/mind-maakt-als-clientenvertegenwoordiger-slechts-halve-draai/

Opt-out-voorstel medicatie-uitwisseling feitelijk verzoek tot opheffen beroepsgeheim, door W.J. Jongejan, Zorg ICT zorgen, 27 juni 2023: https://zorgictzorgen.nl/opt-out-voorstel-medicatie-uitwisseling-heft-beroepsgeheim-op/

Downloaden Omgaan met medische gegevens, KNMG-richtlijn, november 2022: https://beroepseer.nl

Downloaden HoNOS+ Instructie voor het invullen: https://beroepseer.nl

Steun de actie ‘Vertrouwen in de GGZ’. Tegen de Nationale GGZ-databank van NZa, Blogs Beroepseer, 14 februari 2023: https://beroepseer.nl

Noot
*) HONOS is een internationaal erkende vragenlijst met doel de geestelijke gezondheidstoestand en het sociaal functioneren van psychiatrische patiënten routinematig in kaart te brengen. De lijst wordt niet door de cliënt zelf, maar door de behandelaar ingevuld.

U P D A T E  I I

Motie Tweede Kamer  –  no. 697, 4 juni 2024 – die ervoor zorgt dat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de HONOS-database vernietigt. De motie was ingediend door Agnes Joseph van NSC en mede ondertekend door Sarah Dobbe van SP en Lisa Westerveld van GL.  De vier regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie stemden tegen, alle andere partijen stemden voor. https://beroepseer.nl

U P D A T E  I

Schromelijk tekortschieten NZa tav informatieverstrekking, door W.J. Jongejan, Zorg ICT Zorgen, 5 juli 2023: https://zorgictzorgen.nl/schromelijk-tekortschieten-nza-tav-informatieverstrekking/

De websites Parlement.com en Europa-Nu dreigen te verdwijnen: Twee onpartijdige vraagbaken en geheugens van democratie en rechtsstaat

Geschreven op . Gepost in Blogs, Informatie en communicatie. 2 reacties op De websites Parlement.com en Europa-Nu dreigen te verdwijnen: Twee onpartijdige vraagbaken en geheugens van democratie en rechtsstaat

Zonder publieke middelen kunnen de websites Parlement.com en Europa-Nu niet blijven bestaan, tenzij de rijksoverheid op korte termijn bereid is bij te dragen aan de bekostiging ervan. Daarover voert het Montesquieu Instituut gesprekken.

Prof.dr. Joop van den Berg en prof.dr. Bert van den Braak vroegen in een column in april 2023 om een steunbetuiging en het tekenen van de petitie voor behoud van beide sites. Hun column is getiteld Vijf voor twaalf voor Parlement.com en Europa-Nu.nl en legt uit wat de beide sites precies behelzen:

“Ze spreken eigenlijk vanzelf: de websites Parlement.com en Europa-Nu.nl. Voor veel journalisten, onderzoekers, studenten, scholieren, ambtenaren en geïnteresseerde burgers zijn ze al jarenlang een vaste, betrouwbare en rijke bron van informatie. Je zou ze als onmisbaar kunnen bestempelen. Parlement.com krijgt wekelijks bijna 60.000 bezoekers (in verkiezingsjaar 2021 zelfs ruim 90.000) en Europa-Nu.nl krijgt er 50.000 per week.

Eigen historische ontwikkeling in beeld

Met behulp van die sites is onder meer het digitale biografisch archief van de Stichting PDC (Parlementair Documentatiecentrum) te raadplegen. Dit bestaat sedert 1974 en het bevat gegevens over alle landelijke publieke ambtsdragers, zoals parlementariërs, bewindspersonen en staatsraden, sedert 1796. Het bevat niet alleen leesbare biografieën, maar er zitten ook allerlei statistische data aan vast die het mogelijk maken (kwantitatief) wetenschappelijk onderzoek te doen naar hun geslacht, regionale komaf, familieachtergrond, opleiding en beroep. Het archief heeft dan ook als basis gediend voor een reeks wetenschappelijke publicaties. Het maakt het daarnaast beide Kamers der Staten-Generaal mogelijk de eigen historische ontwikkeling in beeld te brengen. Het biografisch archief leidde in 2022 bij de Stichting PDC tot welgeteld 3.100 informatieverzoeken voor uitgebreide informatie en/of analyses, nadere toelichting en verdiepende informatie. Deze verzoeken waren afkomstig van wetenschappers, de beide Kamers der Staten-Generaal, beleidsmakers, het maatschappelijk middenveld, studenten, en burgers met behoefte aan verdiepende en verbredende informatie.

Digitaal staatkundig archief én nieuwsbron

Parlement.com biedt bovendien toegang tot uitgebreide informatie over het wetgevingsproces, parlementaire rechten en hun gebruik, kabinetten, verkiezingen en politieke medespelers naast regering en parlement. Actuele informatie wordt aangevuld met historische invalshoeken. Daarmee is Parlement.com een soort digitaal staatkundig archief en nieuwsbron in één. Het staat scholieren, studenten en onderzoekers ten dienste met zowel onmisbare als betrouwbare informatie, bijeengebracht door een onafhankelijke en deskundige redactie.

Deskundig én onafhankelijk

Europa-Nu.nl is voortgekomen uit de ervaring bij het Europese referendum in 2005 dat de kennis over de Europese Unie, haar instituties en werkwijze bij velen te kort schoot. De site voorziet nu in die kennis, niet alleen van de Unie, haar organen en activiteiten maar ook van al haar lidstaten en hun politieke instellingen. Ook deze site wordt gemaakt door een zowel deskundige als onafhankelijke redactie, die actualiteit en historische achtergrond van de Europese samenwerking met elkaar verbindt en uitlegt.

Zulke informatie behoort inderdaad vanzelfsprekend te zijn, maar dat is zij helaas niet.

De beide websites zijn een initiatief van de Stichting PDC, een van de partners in het Montesquieu Instituut, waar diverse onderzoeksinstellingen in den lande met elkaar samenwerken aan valorisatie van wetenschappelijke kennis. De site van het MI, alsmede Parlement.com en Europa-Nu.nl, worden geproduceerd door PDC. Dat heeft jaren lang de sites, alsmede het biografisch archief, op eigen kosten ‘in de lucht gehouden’.

Europa-Nu.nl heeft in de eerste jaren van haar bestaan een kleine subsidie ontvangen; de site Parlement.com heeft het van meet af aan zonder enige ondersteuning door de overheid moeten stellen.

Onaanvaardbaar

Dat is een aantal jaren goed gegaan, maar is op termijn financieel niet houdbaar. Het maken en dagelijks onderhouden van volwassen websites is een kostbare activiteit. Als niet op korte termijn de rijksoverheid bereid is aan de bekostiging van deze websites en het biografisch archief bij te dragen, dan zal het PDC/Montesquieu Instituut niet langer in staat zijn deze drie onmisbare bronnen van kennis te onderhouden en beschikbaar te stellen. Juist in een tijd van opkomend nepnieuws en alternatieve feiten is het voortbestaan van websites als Parlement.com en Europa-Nu.nl, en de beschikbaarheid van het biografisch archief, onontbeerlijk voor wie uit belangstelling of door professioneel belang op de hoogte wil blijven. Ondersteuning zoals die verschaft is aan bijvoorbeeld de Staatscommissie parlementair stelsel (Staatscommissie Remkes) zou dan ook niet meer mogelijk zijn.

Verdwijning van Parlement.com en Europa-Nu.nl, alsmede het biografisch archief, zou een ongekende en welhaast onaanvaardbare vorm van kapitaalvernietiging zijn”.

Vijf voor twaalf voor Parlement.com en Europa-Nu.nl, door Prof.Dr. Joop van den Berg en Prof.Dr. Bert van den Braak, Europa Nu, 20 april 2023: www.europa-nu.nl/id/vm2eecvhtgh5/nieuws/vijf_voor_twaalf_voor_parlement_com_en

Wie op de hoogte wilt blijven over de toekomst van Parlement.com en Europa Nu, zie de websites en meld je aan voor de Nieuwsbrief:
Europa Nu: www.europa-nu.nl/
Parlement Com: www.parlement.com/

Montesquie Instituut: www.montesquieu-instituut.nl/id/vlvpflo0i2x0/over_deze_site

Lees ook het artikel van Marc Chavannes Het parlementair en Europees geheugen van Nederland dreigt verloren te gaan, De Correspondent, 26 juni 2023: https://decorrespondent.nl/marcchavannes
Chavannes:

“In het Nederlandse verkiezingsjaar 2021 werd door scholieren, studenten, wetenschappers, journalisten en andere burgers 4,7 miljoen keer naar informatie gezocht op parlement.com. Betrouwbaar en beknopt.
Niemand die zich afvroeg hoe die prettige en praktische websites konden bestaan. Dat wordt hoog tijd.
(…)
Twee onpartijdige vraagbaken en geheugens van democratie en rechtsstaat in Nederland en Europa dreigen te verdwijnen. Dat gebeurt als het Montesquieu Instituut (MI), de moeder van beide sites, binnenkort sluit bij gebrek aan financiële middelen.
(…)
”Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de laatste subsidieaanvraag geweigerd. Vond europa-nu.nl en actuele informatie over de EU kennelijk niet belangrijk genoeg. Binnenlandse Zaken denkt er nog over na. Welk potje het wordt is niet belangrijk. Wel dat deze steunberen van onze democratische rechtsstaat behouden blijven”.

U P D A T E  I I

Parlement.com en het Montesquieu Instituut zien de toekomst opgewekt tegemoet, Parlement.com, 20 december 2023: www.parlement.com/9353000/1/j9vvknrezmh4csi/vm96plbwb4i9

U P D A T E  I

Europa-Nu.nl stopt per maandag 3 juli noodgedwongen, Europa Nu, 29 juni 2023:  https://www.europa-nu.nl/id/vm4cjsji0yv1/nieuws/europa_nu_nl_stopt_per_maandag_3_juli

Motie
In  de Tweede Kamer is op 28 juni 2023 gestemd over de motie van de leden Piri en Boutkan over een overbruggingsfinanciering voor het Montesquieu Instituut zodat de website Europa-Nu.nl niet op zwart gaat.
De motie is verworpen. Stemmingsuitslag: Voor de overbruggingsfinanciering: 58 stemmen. Tegen: 75 stemmen. Zie: www.tweedekamer.nl/kamerstukken/moties/detail?id=2023Z12223&did=2023D29048

 

 

Nederland daalt 16 plaatsen op kinderrechtenranglijst: naar 20ste positie. Vorig jaar nog op plaats vier

Geschreven op . Gepost in Blogs, Welzijn. Geen reacties op Nederland daalt 16 plaatsen op kinderrechtenranglijst: naar 20ste positie. Vorig jaar nog op plaats vier

Nederland presteert ondermaats op het gebied van de naleving van kinderrechten. Dat blijkt uit de resultaten van onderzoek van de internationale kinderrechtenorganisatie KidsRights in samenwerking met de Erasmus Universiteit Rotterdam en het Institute of Social Studies. Volgens het het KidsRights Index 2023-rapport daalde Nederland maar liefst 16 plaatsen naar de 20e positie op de ranglijst en viel daarmee voor het eerst buiten de top 10.

De daling wordt veroorzaakt door slechte scores in de domeinen gezondheid en gunstig klimaat voor de rechten van het kind. Op mondiaal niveau waarschuwt het rapport voor een wereldwijde polycrisis.

Resultaten Nederland en buurlanden

De KidsRights Index is een wereldranglijst die jaarlijks – sinds 2013 – meet hoe kinderrechten in 193 landen worden gerespecteerd op het gebied van 1) leven, 2) gezondheid, 3) onderwijs, 4) bescherming, 5) creëren van een gunstig klimaat voor de rechten van het kind. Voor 2023 is een zesde domein toegevoegd: klimaatverandering.

In de index van 2023 zakt Nederland van de 4e naar de 20e positie. Buurlanden Duitsland en België staan respectievelijk op de vijfde plaats en achttiende plaats.

Ondermaats

De grootste achteruitgang is te zien in Domein 5 (‘gunstig klimaat voor de rechten van het kind’). Hier scoort Nederland ondermaats op de indicator ‘beschikbaar budget’. Dit wil zeggen dat er naar rato van het budget van de Nederlandse overheid, maar een zeer laag percentage naar kinderen gaat. Ook haalt Nederland in dit domein de laagst mogelijke score op de indicator ‘belang van het kind’, wat betekent dat Nederland het beginsel van het belang van het kind onvoldoende toepast bij beslissingen die kinderen aangaan. Een andere significante daling voor Nederland wordt onder meer veroorzaakt door slechte scores in Domein 2 (gezondheid). Dit is bijvoorbeeld te verklaren door de huidige lange wachtlijsten in de jeugdzorg en jeugdbescherming.

Op vijf indicatoren boekte Nederland sinds 2015 al geen vooruitgang meer. Dit zijn de indicatoren: ‘non-discriminatie’, ‘respect voor de mening van het kind’, ‘wetgeving’, ‘middelen’ en ‘gegevens’.

Schending van kinderrechten

Volgens de KidsRights Index maakt Nederland zich schuldig aan schending van enkele fundamentele kinderrechten, onder andere op het gebied van jeugdzorg en jeugdbescherming. De staat kan namelijk niet de benodigde zorg of bescherming bieden voor een grote groep kwetsbare kinderen. Denk hierbij aan kinderen die afhankelijk zijn van jeugdzorg en jeugdbescherming, kinderen die in armoede leven of asielzoekerskinderen die leven in azc’s. Diverse overheidsinspecties sloegen recent nog alarm over de opvang van asielzoekerskinderen. Bovendien is er ook sprake van regionale kansenongelijkheid, waarbij bepaalde groepen Nederlandse kinderen minder toegang hebben tot onderwijs of jeugdzorg. Kinderen uit benadeelde groepen worden volgens het rapport onevenredig hard geraakt.

Marc Dullaert, oprichter en voorzitter van KidsRights is uiterst kritisch:

“Deze dramatische cijfers zijn een terugslag van jarenlang slecht beleid op het gebied van kinderrechten. De VN heeft dit al vaker aangekaart en met de aanbevelingen en zorgen is in de afgelopen jaren niets gebeurd. We schieten als Nederland over de gehele linie tekort op het gebied van kinderrechten, denk hierbij aan jeugdzorg, jeugdbescherming, kinderparticipatie en discriminatie. Door de stijging van het kinderarmoedecijfer zijn er nu nog meer kinderen die minder kansen krijgen. Bovendien zien we dat we in Nederland vooral bezig zijn met problemen op de korte termijn op te lossen. Nederland behoort tot de rijkste landen ter wereld, maar presteert op het gebied van kinderrechten ondermaats. Met dit rapport willen we dringend aandacht vragen om de bescherming van kinderrechten in Nederland te waarborgen. De overheid, maatschappelijke organisaties en belanghebbenden moeten samenwerken om inclusief beleid en programma’s te ontwikkelen die regionale verschillen verminderen en gelijke kansen voor alle kinderen bevorderen.”

Over het algemeen toont het rapport meer achteruitgang in plaats van vooruitgang op het gebied van kinderrechten wereldwijd. Dit is mede te verklaren door het feit dat de meeste landen nog niet hersteld zijn van de coronacrisis, waarna er andere crisissen op de wereld af kwamen zoals de oorlog in Oekraïne.
Slechts vier landen wisten hun rangorde te verbeteren: Griekenland, Koeweit, Oekraïne (op basis van een beoordeling van de situatie voorafgaand aan de oorlog) en Oezbekistan. Niettemin is de algemene toestand wereldwijd alarmerend te noemen.
Geen van de 193 landen behaalde een hoge score bij individuele beoordelingen in de domeinen 1 tot 4. Ze ontvingen allemaal een ‘gemiddelde’ of ‘lage’ score.

Downloaden KidsRights Index 2023, juni 2023: www.kidsrights.org/nl/onderzoek/kidsrights-index/

KidsRights Index 2023: ‘Nederland daalt 16 plaatsen op KidsRights Index en schendt een aantal fundamentele kinderrechten, KidsRights, 25 juni 2023: www.kidsrights.org/

 

Afbeelding bovenaan zie: www.kidsrights.org/research/kidsrights-index/

Beroepsbeeld leraar in de maak: ‘Ik zou het fijn vinden als er meer waardering was voor mijn beroep’

Geschreven op . Gepost in Blogs, Onderwijs. 1 reactie op Beroepsbeeld leraar in de maak: ‘Ik zou het fijn vinden als er meer waardering was voor mijn beroep’

“We hebben een prachtig vak en we zijn van onschatbare waarde voor onze samenleving. Er wordt dan ook veel over ons geschreven. Maar er is maar één groep mensen die weet wat het beroep echt inhoudt: wij zelf”.
Beroepsbeeld Leraar is een initiatief van leraren waarin zij gezamenlijk bouwen aan een beeld van het lerarenberoep. Hoe het echt is om leraar te zijn, niet hoe het door anderen wordt gezien. Een realistisch, gezamenlijk gemaakt beroepsbeeld helpt de leraar om de eigen rol, doelen en ontwikkelmogelijkheden te formuleren. En het laat toekomstige leraren en anderen zien wat er aantrekkelijk en belangrijk is aan het lerarenberoep en hoe het zich ontwikkelt.

Beroepsbeeld Leraar on Tour

Beroepsbeeld Leraar on Tour nodigt leraren uit op maandag 3 juli 2023 online mee te praten over de essentie van het beroep. Het gaat om een beroepsbeeld voor leraren waarin leraren zich herkennen en dat beschreven is vanuit de lerarenpraktijk. Dit is een kans voor elke leraar de eigen stem te laten horen en mee te praten over de toekomst van het beroep.
In augustus en september 2023 volgen bijeenkomsten op locatie

Thijs Roovers

Thijs Roovers, dagelijks bestuurder bij Algemene Onderwijsbond (AOb) en voormalig leraar in het primair onderwijs, vindt dat het onderwijs, met name het primair onderwijs, te lang heeft geaccepteerd dat het de problemen van de wereld moet oplossen: “Ik zie het vak van leraar als een gilde, een ambacht. Het beroepsbeeld functioneert als de code van dit gilde, waar een nieuwe leraar aan zou moeten voldoen.

Toen ik actief was bij PO in actie*), waar we ons vooral richtten op arbeidsvoorwaarden, kwam ik veel in contact met beleidstafels. Ondanks dat ik als leraar in het basisonderwijs vijf dagen per week voor de klas stond, werd er steeds naar mijn inhoudelijke mening gevraagd. Ik moest altijd antwoorden dat ik daar niet voor ‘aan de lat’ stond, maar ik merkte dat er iets ontbrak. We waren als basisonderwijs niet in staat om ons uit te spreken over de inhoud en betekenis van ons vak. We hadden geen zitting aan enige beleidstafel. Hoewel de vakbonden dat wel hadden, en daar kijk ik nu als AOb’er ook kritisch naar. We hebben dit simpelweg te lang verwaarloosd”.

Het gebrek aan een duidelijk beroepsbeeld heeft ervoor gezorgd dat het onderwijs zichzelf heeft overbelast en daardoor kampt met een hoge werkdruk. Leraren hebben, volgens Roovers, al lange tijd te weinig gezegd: “Nee, stop maar.” Het onderwijs is volgens hem kampioen niet ‘nee’ zeggen. Aan de ene kant is dit heel charmant, maar het heeft volgens hem geleid tot de loonkloof en de enorme werkdruk die leraren nu ervaren. Het is veel moeilijker om dingen te repareren dan om ze te voorkomen. Hij ziet te vaak dat leraren instorten omdat ze te veel op hun bordje hebben toegelaten.

Roovers hoopt dat het beroepsbeeld van de leraar zal leiden tot een hernieuwde trots en waardering voor het beroep. Trots zijn op het beroep heeft invloed op alle aspecten binnen het onderwijs. Roovers gelooft dat het Beroepsbeeld Leraar een positief effect zal hebben op de onderwijskwaliteit, de arbeidsvoorwaarden en het wegwerken van het tekort aan leraren.

Verder lezen: Thijs Roovers (AOb): “Het onderwijs is kampioen in niet ‘nee’ zeggen”, Beroepsbeeld Leraar: https://beroepsbeeldleraar.nl


Noot
*) PO in actie – actiegroep, en later vakbond, van leraren van het primair onderwijs werd opgericht in maart 2017 door Jan van de Ven en Thijs Roovers, met als voornaamste doelen: een eerlijk salaris en kleinere klassen. In september 2018 stopte de actiegroep als vakbond. De lerarengroep is thans een  platform op Facebook waar leraren elkaar kunnen vinden en werkt samen met beroepsvereniging Het Lerarencollectief, opgericht in maart 2020.

Online bijeenkomst 3 juli 2023 en enquête

Meer info over de online bijeenkomst van 3 juli 2023 – Beroepsbeeld Leraar on Tour: praat mee over de essentie van het beroep: https://beroepsbeeldleraar.nl/actueel/beroepsbeeld-leraar-on-tour-praat-mee/ (Niet meer beschikbaar)

Invullen enquête over Beroepsbeeld van leraar: Zie formulier op https://beroepsbeeldleraar.nl/ (Niet meer beschikbaar)

Zie verder Beroepsbeeld Leraar: https://beroepsbeeldleraar.nl/actueel/

Project Beroepsbeeld Leraar

Project Beroepsbeeld Leraar: jouw beroep, jouw beeld: www.kl.nl/projecten/beroepsbeeld-leraar-jouw-beroep-jouw-beeld/

De gezamenlijke lerarenorganisaties – Algemene Onderwijsbond (AOb), CNV Onderwijs, Federatie van Onderwijsvakorganisaties (FvOv,) Beroepsvereniging Opleiders MBO (BVMBO), Lerarencollectief en Platform Vakinhoudelijke Verenigingen Voortgezet Onderwijs (PVVVO) – hebben Kennisland gevraagd om tot een beroepsbeeld van te leraar komen. Een beeld dat beschreven is en herkend wordt door leraren uit het primair, voortgezet en speciaal onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Leraren hebben een betekenisvol beroep en zijn ontzettend belangrijk voor de samenleving.

Toch neemt het tekort aan leraren nog steeds toe. Een van de constateringen is dat een gedeeld beroepsbeeld ontbreekt. In 2019 vroeg de Minister van Onderwijs aan Merel van Vroonhoven om als onafhankelijk aanjager advies te geven over het versnellen en intensiveren van de aanpak van het lerarentekort. In haar rapport Samen sterk voor elk kind stelt Merel van Vroonhoven onder andere dat een gedeeld beroepsbeeld van de leraar ontbreekt. Er zijn al sectorspecifieke beroepsbeelden, bijvoorbeeld voor leraren in het voortgezet onderwijs en docenten in het middelbaar beroepsonderwijs, maar er is nog geen beroepsbeeld dat de afzonderlijke onderwijssectoren overstijgt. Bovendien bestaat er nog geen beroepsbeeld dat door leraren zelf is beschreven.

Aanbevolen boek: Het lerarentekort – Pleidooi voor vakmanschap, door Jacquelien Bulterman: https://beroepseer.nl


Thijs Roovers is voortrekker van Stichting Beroepseer