Skip to main content

Redactie Beroepseer

Bart Willems wint gouden medaille voor Lassen op Euroskills 2023 in Gdansk

Bart Willems is Europees kampioen Lassen geworden op de Euroskills 2023, de Europese kampioenschappen voor jonge vakmensen die van 5 – 9 september 2023 werden gehouden in Gdansk, Polen. Er deden 600 jonge mensen uit 31 landen mee in 43 verschillende vakken. Van CNC-frezer tot kok, van metselaar tot schoonheidsspecialist. Euroskills vindt eens in de twee jaar plaats, steeds in een andere Europese stad. Willems won een gouden medaille, alsmede de ‘Best of Nation’ medaille. Hij is daarmee de hoogst scorende Nederlandse deelnemer van 2023.

Willems, 3e jaars student Werkvoorbereiden Fabricage aan het ROC Nijmegen, was al Laskampioen van Nederland. Hij behaalde de titel tijdens de landelijke finales van Skills Heroes, de vakwedstrijden voor mbo-studenten. Een half jaar eerder, in oktober 2022, behaalde Willems de elfde plaats tijdens de WorldSkills in de VS. Daar ontving hij tevens een ‘Medal for Excellence’ die wordt uitgereikt aan deelnemers die boven een bepaald aantal punten scoren en daarmee excellent vakmanschap hebben laten zien.

Op de foto: In het midden Bart Willems. Links Wim van de Merwe en rechts Richard Roolvink
Willems werd begeleid door Wim van de Merwe, die scholieren al jaren enthousiast maakt voor techniek, en Richard Roolvink, deelnemer aan de WorldSkills 2015 in Sao Paulo, Brazilië. Beiden zetten zich in voor Worldskills, een stichting die zich sinds 2001 richt op promotie van vakmanschap en beroepsonderwijs bij jongeren: “Wij ondersteunen jongeren bij het ontdekken van hun skills en helpen deze te ontwikkelen. Dit doen we in samenwerking met onderwijs en bedrijfsleven, onder andere door het organiseren van vakwedstrijden voor vmbo’ers (Skills Talents) en mbo’ers (Skills Heroes) in Nederland”.

Behalve de gouden medaille waren er twee bronzen medailles voor de Nederlanders. Een voor het team Hoveniers bestaande uit Twan Geven en Willem Mateman en voor het team Mechatronica bestaande uit Sybo Martens en Stefan de Roo. Daarnaast waren er nog
negen medailles voor een excellente prestatie voor de Nederlandse deelnemers.

Willems over zijn overweldigende zege: “Het moet nog even landen. Het is een mooie afsluiting van het avontuur met Wim van de Merwe (expert-adviseur) en Richard Roolvink (expert). Zij hebben mij begeleid en veel samen met mij getraind. Echt topmensen!”. Op de vraag waar hij zijn twee medailles gaat etaleren is het antwoord snel gegeven: “Voorlopig komen ze in de woonkamer te liggen”.

Uitslagen van het Nederlandse team op de site van Worldskills Netherlands: Internationaal goud en twee keer brons voor mbo-vakkampioenen, Worldskills Netherlands, 10 september 2023: https://worldskillsnetherlands.nl/nieuws/internationaal-goud-en-twee-keer-brons-voor-mbo-vakkampioenen/

Euroskills: https://euroskills2023.org/

Worldskills Netherlands: https://worldskillsnetherlands.nl

WorldSkills Netherlands bestaat twintig jaar. ‘Vakwedstrijden hebben me gemaakt tot wat ik nu ben’, Blogs Beroepseer, 10 oktober 2022: https://beroepseer.nl

U P D A T E

Bart Willems: de beste lasser van Europa word je niet zomaar, MBO Today, 7 november 2023: https://mbo-today.nl/bart-willems-de-beste-lasser-van-europa-word-je-niet-zomaar/

Wim van de Merwe is Voortrekker van Beroepseer

Politiebonden doen dringend beroep op politiek in verband met XR-wegblokkade in Den Haag. De onevenredige politie-inzet kan Nederland zich niet meer veroorloven

Zoals al weken van tevoren aangekondigd blokkeert de internationale activistische beweging Extinction Rebellion (XR) voor de achtste keer de A12 in Den Haag op zaterdag 9 september 2023. Een actie die daarna dagelijks wordt herhaald. XR: “Want wat het Haagse gemeentebestuur de politie ook laat doen, wij blijven of komen dag in dag uit weer terug. Net zo lang totdat de regering onze eis inwilligt”.
Het is bekend waarom telkens voor de A 12, de ‘Utrechtsebaan’,  wordt gekozen: die ligt precies tussen de tijdelijke Tweede Kamer en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Dat zijn de twee instanties waarop de klimaatactivisten politieke druk willen uitoefenen om hun doel te bereiken: de afschaffing van de subsidies voor de fossiele industrie.

Het in goede banen leiden van deze acties vraagt een onevenredige politie-inzet die Nederland zich niet meer kan veroorloven. Dat schrijven de vier Nederlandse politiebonden. Zij doen een dringend beroep op de politiek om een stap naar voren te doen om de blokkades af te wenden. Vertegenwoordigers van de vier bonden leggen in een artikel op de site van vakbond ACP uit wat er zoal speelt bij dergelijke blokkades:
– Nine Kooiman, bondssecretaris van de Nederlandse Politiebond;
– Xander Simonis, voorzitter van ANPV;
– Miriam Barendse, voorzitter van Equipe;
– Wim Groeneweg, voorzitter van ACP.

Zij schrijven:

“De Nationale Politie kampt met een forse onderbezetting van de personeelsformatie, die nog minstens vier jaar gaat duren. Het gevolg is dat de politie minder in de wijken kan zijn, er veel zaken op de plank blijven liggen en aangiftes langer moeten wachten op behandeling of helemaal niet in behandeling worden genomen. Minstens net zo zorgelijk zijn de gevolgen van de ongekend hoge werkdruk voor de huidige medewerkers. Zij werken op het randje van overbelasting, mede doordat het steeds lastiger is geworden om verlof op te nemen. Velen hebben het gevoel dat ze bezig zijn een marathon te lopen waar maar geen einde aan komt.

In die situatie is het extra inzetten van collega’s om elders in het land de openbare orde te handhaven tijdens een protestactie bijna niet meer op te vangen. De politie heeft geen buffers meer op dat gebied, alle hulptroepen worden al voortdurend benut, het is op.

Als de politie wordt gevraagd een dergelijke grote demonstratie van XR te begeleiden en daarbij ook uitvalswegen vrij te houden, dan zijn daarvoor ruim 450 mensen nodig, die 10 uur weggetrokken worden van hun reguliere taken. En dan hebben we het nog niet over de inzet van materieel, zoals het afzetten van het ADO-parkeerterrein voor een recherche straat, en tien HTM-bussen.

Klappen opvangen

Tot nu toe heeft de politiek geen enkele keer thuis gegeven als Extinction Rebellion door een blokkade op de A12 aan de deuren van politiek Den Haag rammelde om gehoord te worden. De enige personen die de actievoerders tegenover zich zagen opduiken waren politiemensen. Om uiteindelijk diezelfde A12 (keer op keer) weer vrij te vegen. De frustratie daarover neemt toe, dat merken wij als politievakbond als geen ander. Steeds vaker moet de politie letterlijk de klappen voor de politiek opvangen.

Dat is op zich logisch, want de politie is de uitvoerende macht van de politiek en dus het gezicht van de beslissende macht. Maar die zit toch echt een deur verder. En die deur is tot nu toe potdicht gebleven. Het zou dus wel fijn zijn als de politiek op zaterdag 9 september over zijn trots heen stapt en wel naar buiten komt om het gesprek aan te gaan met de daar verzamelde burgers die zo graag door hen gehoord en begrepen willen worden”.

Tot slot schrijven de vier dat de oproep niets zegt over de politieke visie van de schrijvers: “Natuurlijk zijn onze leden een afspiegeling van de samenleving, ze hebben allemaal een mening. Maar de politie heeft een uniform aan en is onafhankelijk. Dit stuk komt dan ook niet met een politieke oplossing, want dat is niet aan ons of onze leden. De taak van de politie is letterlijk om waakzaam en dienstbaar te zijn en dat doen ze met grote overgave. De inzet van de politie om klimaatdemonstraties te begeleiden is water naar zee dragen en leidt alleen maar tot een nog hogere werkdruk binnen het toch al overbelaste korps. De politiek kan dat voorkomen door zijn deuren open te zetten, te luisteren naar de verontruste burgers en samen te kijken naar een oplossing”.

Lees het hele artikel met oproep: Blijft de politie de dupe van politieke trots? ACP, 8 september 2023: www.acp.nl/nieuws/blijft-de-politie-de-dupe-van-politieke-trots/

Liveblog: klimaatactivisten bezetten A12, actievoerders gevorderd te vertrekken, Omroep West: www.omroepwest.nl/nieuws/4753004/liveblog-klimaatactivisten-bezetten-a12-actievoerders-gevorderd-te-vertrekken

Pleidooi voor sleutelrol creativiteit, kunst en cultuur bij vormgeven toekomst van Nederland

Marleen Stikker, Liesbeth Bik en Meta Knol schreven een pleidooi om creativiteit, kunst en cultuur een sleutelrol te geven bij het vormgeven van de toekomst van Nederland. Ze deden dat namens Kunsten ‘92, Akademie van Kunsten (KNAW), Waag Future Lab en de Federatie Creatieve Industrie. Penvoerder is Meta Knol van het bestuur van Kunsten92. me@metaknol.nl

Onze samenleving staat voor grote uitdagingen die om diepgaande heroriëntatie vragen. In deze tijd van polycrises moeten we samen de toekomst opnieuw uitvinden. Daarbij hebben we eigenschappen nodig zoals omdenken, openheid, experimenteerlust, voorstellingsvermogen en maakkracht. Juist in de creatieve en culturele sector zijn deze eigenschappen overvloedig aanwezig. Kunstenaars en creatieve makers kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan het vormgeven van onze toekomstige samenleving. Hun creativiteit kan in alle domeinen (wetenschap, economie, onderwijs, zorg, etc) worden ingezet. Maar dan moeten wel eerst de wissels worden omgezet.

Gelijkwaardig waarderen van feit en verbeelding

Het is de hoogste tijd voor een herwaardering van de kunstenaars-mindset, door vrije ruimte voor nieuwsgierigheidsgedreven, artistiek en ontwerpend onderzoek toe te laten in alle maatschappelijke lagen en domeinen. Door het gelijkwaardig waarderen van feit en verbeelding kunnen we samen groeien en bouwen aan een duurzame toekomst. Creativiteit, kunst en cultuur verdienen een sleutelrol bij het vormgeven van de toekomst van Nederland. De tijd is er rijp voor, de kansen zijn groot en de impact ervan zal ons allen ten goede komen.

Wat is ervoor nodig om de kracht van culturele makers en denkers in te zetten ten behoeve van toekomstgerichte, maatschappelijke ontwikkelingen?

  • It takes two to tango. Het is tijd voor verandering, en die verandering begint met wederkerigheid.
  • Creëer ruimte voor verandering. Maak ruimte voor maakkracht, innovatie en ontwerpend onderzoek én voor de impact van gevoelens, gedachten en ervaringen
  • Stimuleer samenwerking. ‘Wicked problems’ vragen om discipline-overstijgende samenwerkingen.
  • Sluit iedereen in. Neem kunst & cultuur als vast onderdeel op in het concept van brede welvaart en creëer kansen voor iedereen om mee te doen op een gelijkwaardige basis.

Kunst en cultuurvakken vast onderdeel onderwijsprogramma’s

In het pleidooi staan zeven concrete vragen, waaronder deze vier:

  • Stel een nieuw programma in dat de samenwerking tussen kunst en wetenschap stimuleert.
  • Herzie de toegangs- en toekenningseisen bij inter- en transdisciplinair georiënteerde rijkscultuurfondsen en wetenschappelijke financieringsprogramma’s (zoals NWO, NWA, Click.nl) zodat kunstenaars, wetenschappers en maatschappelijke partners op gelijke voet kunnen samenwerken.
  • Neem kunst- en cultuurvakken weer op als vast onderdeel in het onderwijscurriculum voor basis- en voortgezet onderwijs, om leerplezier te bevorderen én de creatieve vaardigheden te stimuleren die nodig zijn voor het bouwen aan een duurzame toekomst.
  • Laat het Ministerie van OCW een visie ontwikkelen op de sámenwerking tussen onderwijs, wetenschap en cultuur, en stimuleer op basis daarvan interdepartementale afstemming.

Het pleidooi is getiteld Zet creativiteit in voor de toekomst van Nederland. Downloaden via Kunsten ‘92: https://www.kunsten92.nl

Zet creativiteit in voor de toekomst van Nederland, Kunsten ’92, 28 augustus 2023: www.kunsten92.nl/zet-creativiteit-in-voor-de-toekomst-van-nederland/

Akademie van Kunsten: https://akademievankunsten.nl/default.aspx

Waag Future Lab: https://waag.org/nl/

Federatie Creatieve Industrie: http://dutchcreativeindustries.nl/

Arbeidskwaliteit in turbulente tijden. Update van de Europese arbeidskwaliteitsindex

De financiële en economische crisis van vijftien jaar geleden veroorzaakte sinds generaties een van de diepste recessies. Sindsdien lijken de Europese arbeidsmarkten te maken te hebben met eeuwigdurend crisismanagement. Het herstel is ongelijkmatig geweest, waarbij beleidsmaatregelen lange tijd vooral gericht waren op het stimuleren van banengroei en de aandacht veel minder gericht op de kwaliteit van de gecreëerde banen. Toenemende ongelijkheid, trage loongroei en uitbreiding van de onzekere gig-economie zijn slechts enkele factoren die de alarmbellen doen rinkelen over de onhoudbaarheid van het huidige economische model.

De Covid-19 pandemie, met de daaruit voortvloeiende wijdverspreide lockdowns en beperkingen op het economisch verkeer, vormt opniew een ernstig risico op een wereldwijde recessie. Bovendien hadden de pandemie en de sanitaire maatregelen die volgden een belangrijk transformerend effect op de manier waarop werk wordt georganiseerd en uitgevoerd. Ze versnelden de technologische en digitale transitie, met een aanzienlijke impact op psychosociale risico’s, werkzekerheid en de balans tussen werk en privéleven. Zonder veel respijt na de schok van de pandemie, worden de Europese samenlevingen nu geconfronteerd met een energiecrisis en een crisis van de kosten van levensonderhoud. En dit alles gebeurt binnen de context van voortdurende socio-ecologische en digitale transformaties.
Deze processen hebben onvermijdelijk gevolgen voor de kwaliteit van banen. Daardoor is het monitoren van ontwikkelingen in de kwaliteit van banen dringend geboden in een turbulente tijd als de onze.

Arbeidskwaliteit

De Europese Job Quality Index (JQI) wordt samengesteld door ETUI-onderzoekers om de kwaliteit van banen in alle EU-landen te beoordelen en te vergelijken. De JQI omvat een breed scala aan werk- en tewerkstellingskenmerken en vat ze samen in zes dimensies van arbeidskwaliteit.

Het doel van de index is een instrument bieden voor vergelijking van de kwaliteit van banen van werknemers in verschillende EU-landen en een analyse van trends in de kwaliteit van banen in de loop van de tijd. De index neemt een duidelijk standpunt in over wat een baan van goede kwaliteit is en welke richting van verandering duidt op verbetering. Deze beoordeling is gebaseerd op de veelheid aan gegevens van eerder onderzoek naar de verbanden tussen werk en arbeidsomstandigheden enerzijds en gezondheid, welzijn en productiviteit van werknemers anderzijds.

Hoewel de Index kan worden toegepast in onderzoek naar de redenen voor uiteenlopende resultaten of de drijvende krachten achter nationale grenzen overschrijdende verschillen in arbeidskwaliteit, biedt de index op zichzelf geen verklaring voor waarom landen laag of hoog scoren wat betreft de dimensies.

Het werkdocument is ingedeeld in acht hoofdstukken

  1. Hoofdstuk 1: Introductie
  2. Hoofdstuk 2: Construction of the European Job Quality Index, legt uit hoe de Europese Job Quality Index is opgebouwd, inclusief een beschrijving van de dimensies, de gebruikte gegevens en de berekeningsmethode van de scores.
  3. Hoofdstuk 3: Job quality of European workers in 2021, geeft een samenvatting van de meest recente resultaten van de JQI voor 2021. Eerst een overzicht van de veranderingen  in de algemene index en vervolgens voor elk van de dimensies afzonderlijk. De resultaten worden geanalyseerd per land en per geslacht.
  4. Hoofdstuk 4: Trends in job quality, 2005-2021, is gewijd aan een analyse van veranderingen van de arbeidskwaliteit in de EU in de loop van de tijd en laat zien hoe de rangorde van landen op de verschillende dimensies van arbeidskwaliteit is veranderd sinds 2005.
  5. Hoofdstuk 5: Job quality and job quantity, onderzoekt de relatie tussen de kwaliteit en de kwantiteit van arbeid, met nadruk op arbeidsparticipatie en de prevalentie van zelfstandig ondernemerschap.
  6. Hoofdstuk 6: Collective interest representation and other dimensions of job quality, onderzoekt het verband tussen collectieve belangenvertegenwoordiging en andere dimensies van arbeidskwaliteit.
  7. Hoofdstuk 7: In Unequal distribution of job quality across the workforce, wordt de verdeling van verschillende aspecten van arbeidskwaliteit over de beroepsbevolking onderzocht, waarbij aan het licht komt dat een groot deel van de ongelijkheid verband houdt met zowel sectorale- en beroepssegregatie als bedrijfsgrootte.
  8. Hoofdstuk 8 sluit af met een samenvatting van de resultaten en enkele beleidsconsequenties.

Downloaden Job quality in turbulent times .An update of the European Job. Quality Index, door Agnieszka Piasna, Etui, Brussel, mei 2023. www.etui.org

Job quality in turbulent times, European Trade Union Institute: www.etui.org/publications/job-quality-turbulent-times

European Trade Union Institute – ETUI: www.etui.org/

Transformative pathways towards a new European eco-social model

Op 5 oktober 2023 vindt in Brussel – vanwege de grote belangstelling tevens online – de hybride conferentie Transformative pathways towards a new European eco-social model plaats. Aanvang 9.15 uur. Plaats Hotel DoubleTree bij het Hilton (room Willow).
Zie voor volledig programma, aanmelden en meer info op ETUI: www.etui.org/events/transformative-pathways-towards-new-european-eco-social-model

The European Trade Union Institute – ETUI – is het onafhankelijke onderzoeks- en opleidingscentrum van de European Trade Union Confederation (ETUC), dat zelf de Europese vakbonden verenigt in één Europese koepelorganisatie. Het ETUI stelt zijn expertise – die het met name heeft opgedaan in het kader van zijn banden met universiteiten en netwerken van academici en deskundigen – ten dienste van de belangen van werknemers op Europees niveau en van de versterking van het sociale aspect van de Europese Unie.

Nepnieuws was al te vinden in de oudheid

Is nepnieuws een nieuw fenomeen? Niet volgens Rens Tacoma en Indira Huliselan. De universitair hoofddocent en promovendus van de Universiteit Leiden gaan zich verdiepen in het gedraai, gekonkel en geknoei met feiten van duizenden jaren geleden.

’Het is niet in alle opzichten hetzelfde, maar wij denken dat er een historisch equivalent van fake news bestond in de oudheid”, vertelt Tacoma. “Er zijn best wat documenten uit het Romeinse Rijk bekend die vals zijn of waarin gerommeld lijkt te zijn. Voorheen hebben onderzoekers die vaak snel terzijde gelegd, omdat ze niet ‘echt’ zouden zijn. Wij denken dat juist deze documentaire ficties inzicht kunnen geven in het functioneren van de toenmalige maatschappij”.

Veel geknoei is te vinden in brieven van de keizer aan lokale gemeenschappen of individuen. “Die waren voor de ontvangers zo belangrijk dat ze in steen werden ingegraveerd. Daarmee lieten ze zien dat ze privileges hadden gekregen, maar ook dat ze een lijntje met de keizer hadden”, licht Tacoma toe.

Positie claimen

Juist die grote waarde van de teksten, maakte het verleidelijk om een woordje te veranderen of een regelrechte leugen toe te voegen. Waarschijnlijk is dit veelvuldig gebeurd ten tijde van de eerste christelijke keizer Constantijn de Grote. ”Tot dan hadden de christenen weinig aanzien, maar door de erkenning die Constantijn de godsdienst gaf, veranderde hun status dramatisch”, vertelt Huliselan. “Dat betekende alleen niet dat de rest van het volk dat ook meteen accepteerde”.

Het leidde tot een strijd tussen christenen en andere sociale groepen, waarbij flink met documenten werd gezwaaid. “Je ziet dat de christenen zich de geschiedenis in gaan schrijven om zich enerzijds te verdedigen en anderzijds hun tegenstanders terecht te wijzen”, licht Huliselan toe. Aan haar de taak om de komende jaren in kaart te brengen hoe de christenen precies hebben geprobeerd om hun positie te claimen en veilig te stellen.

Breedte en diepte

“Indira gaat daarmee een soort diepteboring doen, door heel specifiek naar één casus te kijken”, vertelt Tacoma. “Zelf ga ik juist proberen in kaart te brengen hoe dit soort documenten in de hele Romeinse wereld gedurende de hele Romeinse keizertijd gefunctioneerd kunnen hebben. Daardoor krijgen we zowel een globaal als een gedetailleerd beeld. Op termijn komt er nog een postdoc bij die gaat bestuderen hoe in antieke literatuur wordt omgegaan met gemanipuleerde documenten”.

Daarbij is het niet de bedoeling om voor eens en voor altijd duidelijk te maken wat waar is en of echt is. Tacoma en Huliselan willen vooral laten zien of en hoe documentaire ficties in de Romeinse wereld hebben gefunctioneerd en hoe zich dat verhoudt tot modern fake news.

Tacoma en Huliselan zijn van plan een podcast te maken met het Rijksmuseum van Oudheden en te gaan samenwerken met het geschiedenisevenement Maand van de Geschiedenis, dat in 2024 ‘Echt Nep’ tot thema heeft.

Lees het hele artikel Zo oud als de weg naar Rome: ‘Fake news was al te vinden in de oudheid’, door Myrte Timmers, Universiteit Leiden, 21 augustus 2023: www.universiteitleiden.nl/nieuws/2023/08/zo-oud-als-de-weg-naar-rome-fake-news-was-al-te-vinden-in-de-oudheid

Arbeidseconoom Ronald Dekker over nuttig werk en werken in algemeen belang

Wat is nuttig werk? Dat is niet voor iedereen hetzelfde. Ronald Dekker legt het uit aan Ellen Schat in haar artikel op NSvP – Innovatief werk – met een eenvoudig voorbeeld: “Als ik iemand de straat zie vegen, vind ik dat nuttig werk. Maar het is wel subjectief. En als ik zie dat het de volgende dag weer vies is, vind ik het misschien toch geen nuttig werk meer. Het is dus ook een momentopname”. Het blijkt dat de term lastig te gebruiken is voor onderzoek of beleid.
De NSvP staat voor de in 1926 opgerichte Nederlandse Stichting voor Psychotechniek die zich hard maakt voor mens en werk. De NSvP investeert in kennis en maatschappelijk initiatief en kijkt kritisch naar vastgeroeste patronen.

Arbeidseconoom Ronald Dekker is gasthoofdredacteur van het jaarlijkse NSvP-themanummer van het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken en momenteel als onderzoeker werkzaam bij TNO. Hij hoopt op verdieping van de begrippen nuttig werk/werken in het algemeen belang. Daarbij hoort ook de rol van technologie, industriepolitiek en het onderwijs bij toekomstig nuttige banen.

Werken in algemeen belang

Werken in algemeen belang is meer bezien vanuit het collectief: wat vinden we zinvol en belangrijk werk voor onze samenleving? De term biedt meer houvast, al is het natuurlijk nog altijd subjectief welk werk het algemeen belang dient: Dekker: “Werk in school en ziekenhuis wordt grosso modo beschouwd als belangrijk voor de publieke zaak, het zijn sectoren waarin overigens nu juist een enorm tekort is. Bezorging van pakketjes door het hele land of flitsbezorging worden minder beschouwd als zinvol voor de maatschappij”.
Een term die we tegenwoordig in dit verband vaker horen zijn de zogenaamde bullshitjobs, waarmee banen worden bedoeld waarvan de werknemer zélf vindt dat ze maatschappelijk zinloos zijn.

Dekker gebruikt voor het themanummer van TvA ‘werken tot nut van het algemeen’. Dekker: “Toen ik op internet zocht op deze term, kwam ik al gauw op de Maatschappij tot Nut van het Algemeen die in de achttiende eeuw individuele en maatschappelijke ontplooiing stimuleerde en onderwijs en cultuur toegankelijk wilde maken voor iedereen”. Sindsdien hebben overheidsorganisaties, door de overheid betaalde organisaties en het democratiseringsproces voor veel verandering gezorgd op het gebied van werken in algemeen belang, maar de laatste dertig à veertig jaar wordt veel aan de markt overgelaten.

Brede welvaart

Dekker vindt hervormen van de economische structuur een goed idee. Bij die hervorming zou brede welvaart een rol dienen te spelen. Brede Welvaart kijkt verder dan economische groei en materiële welvaart. De term brede welvaart is intussen wel meer ingebed in beleid, maar volgens Dekker is dat nog niet voldoende.

De vraag is: wat vinden wij zinvol en belangrijk werk voor onze samenleving? De NSvP en TvA hopen dat wetenschappelijke bijdragen inzoomen op nieuwe vormen van ‘matching’ op de arbeidsmarkt die bijdragen aan meer nuttig werk.

Dekker gaat in het artikel nog in op industriepolitiek en technologie. Lees het hele artikel Arbeidseconoom Ronald Dekker: ‘Discussie over werken in algemeen belang op hoger plan tillen’, door Ellen Schat , NSvP, 29 augustus 2023: www.innovatiefinwerk.nl

Het themanummer van het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken, waarvan Ronald Dekker de gasthoofdredacteur is, verschijnt in december 2023. /www.aup-online.com/content/journals/01692216

NSvP: www.innovatiefinwerk.nl

Brede welvaart in de regio, Planbureauvoor de Leefomgeving: www.pbl.nl/brede-welvaart-in-de-regio

Het verhaal van het CAF-team: Onterecht beschuldigd, genegeerd en in de steek gelaten

De brief eindigt met een oproep van voorzitter Albert van der Smissen van NCF: “Breng de waarheid over het CAF-team naar buiten!”. Op 19 juli 2023 schreef NCF, de vakbond van ambtenaren van het Ministerie van Financiën, een brief aan de top van de Belastingdienst, de media en de politiek. De brief bevat het verhaal van het CAF-team dat zich als zondebok voelt gebruikt voor de Toeslagenaffaire.

Er zijn bij de Toeslagenaffaire zaken misgegaan bij de Belastingdienst. Allerlei schakels in het systeem faalden. Maar er ging ook heel veel mis buiten de Belastingdienst. Daar wordt helaas veel minder aandacht aan geschonken. De ministeries en de politiek slagen erin om hun rol grotendeels buiten de aandacht te houden, terwijl uitvoeringsorganisaties kritisch bekeken worden en in het volle licht van de schijnwerpers staan. Het team medewerkers dat – onterecht – de schuld in de schoenen geschoven krijgt is het CAF-team.

Het CAF-team

In 2013 werd met spoed het Combiteam Aanpak Facilitators (CAF-team) opgericht. Het team had niet tot doel misbruik van toeslagen door individuele burgers aan te pakken. Het CAF-team kreeg de opdracht om door facilitators georganiseerde grootschalige fraude en misbruik te signaleren en aan te pakken. Dit ging dan bijvoorbeeld om gastouderbureaus die met persoonsgegevens van, soms ook onwetende, ouders fraudeerden met kinderopvangtoeslagen of om belastingadviseurs die namens meerdere burgers fraude pleegden met de aangifte inkomstenbelasting.

Het CAF-team was binnen de organisatie van de Belastingdienst of directie Toeslagen niet bevoegd toezicht te houden op individuele burgers of hen sancties op te leggen. Het CAF-team was geen onderdeel van de directie Toeslagen. Het team bestond grotendeels uit medewerkers van de FIOD, Belastingdienst of Toeslagen die gedetacheerd werden aan CAF. Het team bestond uit zo’n dertig medewerkers die vaak slechts parttime werkten. Deze kleine groep zou volgens de media en de politiek ongeveer de hele Toeslagenaffaire veroorzaakt hebben. Dat de Toeslagenaffaire begon bij het CAF-team is een wijdverbreid misverstand. Het gevolg was dat het team jarenlang het middelpunt van onderzoeken zou vormen. De Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) bijvoorbeeld heeft zich volledig blindgestaard op de rol van het CAF-team.

De oorzaak van het misverstand

De onterechte beschuldiging van het CAF-team is ontstaan door een gebrek aan onderscheidingsvermogen. Voor 2013 was er sprake van te weinig toezicht en controle op toeslagen. Dat veranderde in 2013 toen er op grotere schaal toezicht kwam naar aanleiding van de zogenaamde Bulgarenfraude*). Vanaf die datum werden ouders geconfronteerd met de zogenaamde ‘alles-of-niets-aanpak’ die de wet had voorgeschreven. Hierbij hanteerde Toeslagen soms een werkwijze die achteraf erg ongelukkig uitpakte voor het CAF-team. Toeslagen gebruikte namelijk eigen CAF-codes en dat gebruik van CAF-codes door Toeslagen is de oorzaak van het misverstand met als gevolg de talloze onderzoeken naar het CAF-team die tot op de dag van vandaag doorlopen, ondanks de conclusie van het onafhankelijke onderzoek van KPMG. Daarin staat dat het CAF-team geen enkele bevoegdheid had om bij individuele burgers toeslagen stop te zetten of terug te vorderen. Tevens blijkt dat het CAF-team niet stiekem de verantwoordelijkheid had om bij de directie Toeslagen beslissingen over individuele ouders te nemen.

Feit is dat de directie Toeslagen bij het opleggen van terugvorderingen eigen CAF-codes gebruikte, zonder dat het CAF-team hierbij betrokken was. Deze onderzoeken met CAF-codes vielen volledig onder de verantwoordelijkheid van de directie Toeslagen.

Aangiften

Het CAF-team is inmiddels opgeheven. Het is het enige team bij de Belastingdienst waarbij dit naar aanleiding van de Toeslagenaffaire is gebeurd. Een reden is nooit officieel gegeven maar het lijkt erop alsof de Belastingdienst de aanstichters van de Toeslagenaffaire gevonden en aangepakt heeft. De leden van het CAF-team zijn zo in de beeldvorming de schuldigen van de Toeslagenaffaire geworden. In de Tweede Kamer bijvoorbeeld is gevraagd de ‘CAF-cowboys’ te vervolgen. Het Ministerie van Financiën heeft zelfs aangifte tegen het eigen personeel gedaan in mei 2020 “vanwege mogelijke misdrijven in de toeslagenaffaire”. Het CAF-team is expliciet in de aangifte genoemd, naast het Managementteam Fraude en de Directie Toeslagen.

In februari 2022 heeft vakbond NCF aangifte gedaan tegen het programma BOOS (BNNVARA) na een oproep van presentator Tim Hofman om namen van ambtenaren te delen die verantwoordelijk zouden zijn voor de Toeslagenaffaire. Presentator Tim Hofmann van BOOS riep via sociale media klokkenluiders op zich te melden als zij namen van ambtenaren kennen die zich niet aan de regels hebben gehouden bij de fiscus. “Wij willen weten: wie waren dat? Welke ambtenaren werken daar nu nog? Welke ambtenaren zijn ontslagen of gestraft, zoals de Belastingdienst ooit de ouders strafte?”
De ambtelijke top reageerde onmiddellijk op de oproep, op het Intranet van de Belastingdienst. Men maakte zich grote zorgen over de oproep tot een zoektocht naar individuele ambtenaren. Voorzitter Albert van der Smissen van vakbond NCF, met zesduizend leden de grootste vakbond binnen de Belastingdienst en het Ministerie van Financiën, was evenwel niet erg te spreken over de reactie. De ambtelijke top heeft alleen intern, en niet in het openbaar stelling genomen.

De schade is enorm

De schade die is aangericht bij de medewerkers van het voormalige CAF-team is enorm. De ambtenaren hebben de afgelopen jaren veel over zich heen gekregen. Ze werden aangezien voor de hoofdschuldigen van een drama. Ze zijn bedreigd, achtervolgd door de media, er is strafrechtelijk onderzoek naar ze gedaan en ze worden tot op de dag van vandaag geconfronteerd met intensieve, slepende onderzoeken.

Een van de ergste dingen in het leven is valselijk beschuldigd worden. Valse getuigenis afleggen wordt sinds jaar en dag in alle culturen beschouwd als een hoofdzonde. Een aan diggelen geslagen reputatie blijkt nauwelijks te herstellen, ook niet als achteraf blijkt dat betrokkenen van alle blaam zijn gezuiverd. Er is een gezegde dat luidt: “Reputatie is een glas. Als het eenmaal is gebroken, kun je het niet meer in elkaar zetten”.
Het is hoogtijd voor rehabilitatie van de ambtenaren van het voormalige CAF-team. “Breng de waarheid over het CAF-team naar buiten!”

Lees hier het complete verhaal van het CAF-team, 19 juli 2023: https://beroepseer.nl/

Lees hier de Ledenbrief Onterecht beschuldigd, genegeerd en in de steek gelaten, juli 2023: https://beroepseer.nl

NCF: https://ncf.nl/

Eindverslag onderzoek kinderopvangtoeslag gepresenteerd: ‘Ongekend onrecht’, Blogs Beroepseer, 18 december 2020: https://beroepseer.nl/blogs/eindverslag-onderzoek-kinderopvangtoeslag-gepresenteerd-ongekend-onrecht/

Noot
*) De Bulgarenfraude was een fraude met toeslagen in Nederland begin jaren 2010 door een Bulgaarse bende. Deze bende moedigde Bulgaren aan zich in te schrijven op een Nederlands adres en onterecht met terugwerkende kracht toeslagen aan te vragen.

Reactie en standpunt van VHMF

Het bestuur van de Vereniging van Hogere ambtenaren bij het Ministerie van Financiën (VHMF) verwijst graag naar de brief die onze collega’s van de NCF waarin het verhaal van de medewerkers van het CAF-team wordt gedaan.
Het bestuur van de VHMF herkent zich hierin, mede op basis van de gesprekken die wij met onze leden hebben gevoerd. Voor een toekomst van de Belastingdienst is het nodig dat er zo spoedig mogelijk een punt gezet wordt. Waarbij alle medewerkers recht wordt gedaan. Daartoe roepen we de dienstleiding op. https://vhmf.nl/index.php?view=article&id=201:nieuwsbrief-20230723&catid=19

Alleen de wetgever kan een collectieve oplossing bieden voor onrealistische beslistermijn hersteloperatie toeslagen. Niet de bestuursrechter

Wat er is geleerd van de zeven aanbevelingen van de Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties (TCU; commissie Bosman), vraagt Bart Jan van Ettekoven zich af? Van Ettekoven is voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Op 23 augustus 2023 deed de Afdeling uitspraak in het hoger beroep tegen de uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland en de rechtbank Rotterdam inzake de beslistermijnen van de Belastingdienst bij de hersteloperatie toeslagen.

De rechtbank Midden-Nederland heeft in april 2023 de Belastingdienst ten onrechte een veel te lange termijn gegeven om te beslissen op aanvragen voor compensatie in de hersteloperatie toeslagen. Dat geldt ook voor de te lange termijn die de rechtbank heeft gegeven om op bezwaren van gedupeerde ouders te beslissen. De rechtbank stelt terecht dat de wetgever bewust onrealistische beslistermijnen heeft opgenomen in de Wet hersteloperatie toeslagen.

Niet de taak van de bestuursrechter

Maar het is niet de taak van de bestuursrechter om een structurele, collectieve oplossing voor dit probleem te bieden. Dat kan alleen de wetgever doen door de wet aan te passen of te komen met een andere voorziening of oplossing.

Allemaal vragen

Wat is de taak van de bestuursrechter als rechtbanken worden geconfronteerd met een hoos aan beroepen tegen niet tijdig beslissen? En wat is wijsheid als het bestuursorgaan aangeeft dat het geen enkele termijn weet te halen? Moet je dan per zaak een termijn stellen of proberen bij te dragen aan een meer algemene oplossing? Mag de rechter daarbij optreden als wetgever-plaatsvervanger? Of gaat hij dan zijn boekje te buiten? Welke rol speelt daarbij het ‘doenvermogen’ van de uitvoeringsorganisatie?

Dit zijn allemaal vragen die kunnen opkomen bij lezing van de uitspraken over beslistermijnen van de Belastingdienst bij de hersteloperatie toeslagen die de Afdeling bestuursrechtspraak op 23 augustus heeft gedaan.
Welk beeld blijft achter na lezing van de volledige tekst van de uitspraak van de Raad van State? We zien een treurig stemmend tafereel van onrealistische wetgeving en uitvoeringsproblematiek, waarvan de burger de dupe is.

Lees verder Niet de bestuursrechter, maar alleen de wetgever kan een collectieve oplossing bieden voor onrealistische beslistermijnen bij hersteloperatietoeslagen, Raad van State, 23 augustus 2023: www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/augustus/beslistermijn-hersteloperatie-toeslagen/

Hersteloperatie van kinderopvangtoeslagaffaire blijkt te ingewikkeld en traag, constateert Nationale Ombudsman, Blogs Beroepseer, 11 oktober 2021: https://beroepseer.nl

Eindverslag onderzoek kinderopvangtoeslag gepresenteerd: ‘Ongekend onrecht’, Blogs Beroepseer, 18 december 2020: https://beroepseer.nl

Dienst Toeslagen: https://herstel.toeslagen.nl/
In 2020 is de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) opgericht

 

Afbeelding bovenaan: Receptie van de Raad van State in Den Haag

Moe van armoe? Deel je verhaal. Maak samen een vuist tegen armoede

Vaak word je niet gezien. Je leeft in armoede. Kinderen kunnen niet meedoen. Je bent ziek. Je wilt weer aan het werk, maar bent arbeidsongeschikt, hebt geen werk of bent zwanger. Je kunt de huur of je zorgkosten niet betalen. Je verwacht hulp. Krijg je die ook?
Via het platform Hetgaatovermij.org is de Landelijke Cliëntenraad de campagne Vuist tegen armoede gestart om zoveel mogelijk verhalen op te halen van mensen die niet meer rondkomen. Het kabinet mag dan gevallen zijn, Nederland moet wel door met het bestrijden van armoede.
De verhalen gaan naar de leden van de Tweede Kamer die beslissen of bijvoorbeeld aanpak van armoede door moet gaan en niet op de plank moet blijven liggen totdat er een nieuw kabinet is.

Bestaanszekerheid

De Landelijke Cliëntenraad (LCR), in 2002 opgericht, streeft naar bestaanszekerheid voor iedereen en vertegenwoordigt mensen die een uitkering, pensioen of (financiële) ondersteuning krijgen van de overheid. De LCR is officieel gesprekspartner van de landelijke overheid. Daarnaast is de LCR het overlegorgaan voor landelijke cliëntenorganisaties en cliëntenraden als het gaat om werk en inkomen.
De cliëntenraden zijn actief bij de UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen), de SVB (Sociale Verzekeringsbank) en gemeenten. Daar treden ze op namens (individuele) cliënten. Deze cliëntenraden hebben vertegenwoordigers in de LCR. De LCR behartigt geen individuele belangen, maar verzamelt de informatie en de signalen die binnenkomen bij LCR om ze aan te wenden voor beïnvloeding van de politiek. LCR controleert alle informatie die binnenkomt op feiten.

Vuist tegen armoede

Armoede komt in Nederland voor bij mensen mét en zonder werk. Het gaat erom dat je niet genoeg geld hebt om van te leven. Dus om de kosten voor woning, gas, water, energie te dragen én om boodschappen van te doen. Dat betekent dat rekeningen blijven liggen. Een deel van de mensen raakt in de schulden. Of de schulden kunnen ook de armoede veroorzaken.

Teveel mensen leven in Nederland in armoede. Als er niets gebeurt dan komen er in 2024 nog veel meer mensen bij. Vertel je verhaal wat dat met jou, je gezin en je leven doet.
Ga naar Moe van armoe: www.hetgaatovermij.org/campagnes/moe-van-armoe
Hier staat ook aangegeven hoe je via sociale media je verhaal kan delen.

Landelijke Cliëntenraad: www.landelijkeclientenraad.nl

Vuist tegen armoede: www.landelijkeclientenraad.nl/actueel/deel-jouw-verhaal-maak-samen-met-ons-een-vuist-tegen-armoede

Blog van voorzitter Fatma Koşer Kaya van LCR: Een beroep op de leden van de Tweede Kamer, Landelijke Cliëntenraad, 12 juli 2023: www.landelijkeclientenraad.nl/actueel/blog-fatma-koser-kaya-een-beroep-op-de-leden-van-de-tweede-kamer