Skip to main content

Redactie Beroepseer

Te koop op internet: Gegevens over uw geestelijke gezondheid

Geschreven op . Gepost in Blogs, Informatie en communicatie. Geen reacties op Te koop op internet: Gegevens over uw geestelijke gezondheid

De makelaardij in gegevens is een miljardenecosysteem van bedrijven die gegevens – data – over personen verzamelen, bundelen, analyseren, kopen, verkopen en delen, variërend van demografische informatie tot politieke banden, gegevens over inkomens,  gezondheidstoestanden en GPS-locaties.
De kopers van deze gegevens zijn onder meer reclamebedrijven, verzekeringsmaatschappijen, banken en financiële instellingen, Amerikaanse rechtshandhavingsinstanties, criminelen en oplichters – en mogelijk zelfs geïnteresseerde partijen in het buitenland.

Een onderzoeksteam van de Sanford School of Public Policy van Duke University in Durham, Noord-Carolina, VS,  publiceerde op 13 februari 2023 een rapport over de handel in gegevens van de geestelijke gezondheidszorg, Data Brokers and the Sale of Americans’ Mental Health Data dat gaat over de uitwisseling van zeer gevoelige gegevens en de betekenis daarvan voor de privacy.
Het team deed onderzoek naar betrokkenen en hun praktijken en de gevolgen voor burgerrechten, privacy, persoonlijke veiligheid, nationale veiligheid en de democratie zelf. Het team werkt zowel samen met media om het publiek voor te lichten over deze praktijken, als met Amerikaanse beleidsmakers en privacydeskundigen wereldwijd.

De handel in GGZ-data is schokkend

Makelaars in gegevens blijken te profiteren van de explosieve groei van telegezondheids- en therapie-apps die informatie over je geestelijke gezondheid verzamelen. Er is geen wet die hen tegenhoudt. Eén bedrijf adverteerde met de namen en huisadressen van mensen met depressie, angst, posttraumatische stress of een bipolaire stoornis.
Een ander bedrijf verkocht een database met duizenden dossiers over geestelijke gezondheid voor de prijs van minimaal 275 dollar per 1.000 ‘aandoeningscontacten’. Er was ook een bedrijf dat gegevens aanbood van 10.000 mensen voor een startbedrag van tien dollarcent per gezondheidsdossier, maar voor 435.780 dossiers kwam dat neer op 60 cent per persoon.

Datamakelaars zijn niets nieuws. Ze doen zaken op een schimmig deel van het internet, ondanks het feit dat sommige politici willen dat daar verandering in komt en ondanks het feit dat deze schimmige praktijken door het publiek worden veroordeeld.
Het ziet ernaar uit dat sommige makelaars tot een nieuw dieptepunt zijn gezonken en misbruik maken van de bevolking die een moeilijke tijd heet doorgemaakt vanwege de pandemie. Mensen hebben hulp gezocht voor hun psychische aandoeningen via online therapiesessies en met apps en zijn daardoor ongewild onderdeel geworden van de gigantische dossiers die de onderzoekers kregen aangeboden.

Onderzoeker Joanne Kim nam contact op met gegevensmakelaars en vroeg hun welke soorten informatie over geestelijke gezondheid ze kon kopen. Uiteindelijk bleken elf bedrijven bereid gegevensdossiers te verkopen met informatie over het soort antidepressiva dat mensen gebruikten, of ze worstelden met slapeloosheid of aandachtsproblemen, en details over andere medische aandoeningen, waaronder de ziekte van Alzheimer of problemen met de blaas.

Sommige gegevens werden zodanig aangeboden zodat een koper ongeveer kon schatten hoeveel mensen in een bepaald postcodegebied depressief konden zijn. Er waren makelaars bij die persoonlijke, identificeerbare gegevens aanboden met namen, adressen en de hoogte van het inkomen waarbij de vertegenwoordiger van zo’n bedrijf wees op lijsten met een titel als ‘Angstlijders’ of  ‘Consumenten met klinische depressie in de Verenigde Staten’. Sommigen boden zelfs als voorbeeld een spreadsheet aan.

Het onderzoek bestond uit twee fasen. Fase I betrof het benaderen van gegevensmakelaars en het starten van onderzoek naar verkoopmethoden. Fase II deed onderzoek naar privacybeleid van de tien actiefste gegevensmakelaars.

Downloaden Data Brokers and the Sale of Americans’ Mental Health Data, Joanne Kim, Duke University’s Technology Policy Lab, Cyber Policy Program, februari 2023: https://techpolicy.sanford.duke.edu/wp-content/uploads/sites/4/2023/02/Kim-2023-Data-Brokers-and-the-Sale-of-Americans-Mental-Health-Data.pdf

Drew Harwell schreef naar aanleiding van het rapport een uitgebreid artikel: Now for sale: Data on your mental health, The Washington Post, 13 februari 2023: www.washingtonpost.com/technology/2023/02/13/mental-health-data-brokers/

Study finds data brokers are selling Americans’ mental health data, door James Farrell, SiliconANGLE, 13 februari 2023: https://siliconangle.com

Keukentafelsessie #6: Nieuwe informatiehuishouding – nieuw gedrag

Geschreven op . Gepost in Blogs, Informatie en communicatie. Geen reacties op Keukentafelsessie #6: Nieuwe informatiehuishouding – nieuw gedrag

Op 23 februari 2023 vindt de zesde Keukentafelsessie plaats, o.l.v. regeringscommissaris Informatiehuishouding Arre Zuurmond. Thema: Een nieuwe informatiehuishouding vraagt om nieuw gedrag. De sessie wordt live uitgezonden. Een van de gasten is directeur Thijs Jansen van Stichting Beroepseer; hij neemt deel aan de sessie in de eerste ronde die gaat over waardenoriëntatie.

Jarenlang zijn we techno-optimistisch geweest. Nieuwe technologie maakte het immers vanzelf mogelijk om transparant te zijn en in openbaarheid te werken, terwijl die technologie tegelijkertijd wel zou zorgen voor goede archivering.

Dat is niet bewaarheid. We hebben een gedragsverandering nodig.

In deze keukentafelsessie staan we bij die gedragsverandering stil. Allereerst gaan we in op de vraag welke waarden dan in het geding zijn en hoe we die boven tafel krijgen en bespreekbaar maken. De tweede vraag richt zich op de doorbraak: hoe doorbreken we het oude gedrag, welke weerstanden zijn er en wat kunnen we daartegen in stelling brengen?

Keukentafelsessies met de regeringscommissaris Informatiehuishouding

In de context van de informatiehuishouding beweegt alles langzaam maar zeker richting open overheid. Wetgeving, richtlijnen, programma’s, ICT-systemen, zelfs een speciale regeringscommissaris; de vernieuwing is in de volle breedte in gang gezet. Maar een nieuwe overheidsinformatiehuishouding kan niet zonder nieuw gedrag van de ambtenaren die eraan werken. En het is nu eenmaal een feit: de mens is evolutionair gezien gebouwd om verandering te weerstaan.

Een van de grootste uitdagingen is daarom het meenemen en activeren van de mensen richting die open overheid. Waar liggen de belangrijkste barrières en hoe kunnen we die wegnemen? Kunnen inzichten uit de gedragswetenschap ons daarbij helpen?

Programma op 23 februari 2023

Ronde 1: Gesprek over waardenoriëntatie

  • Remco Duisterhof, programmamanager Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en Ambtenaar van het jaar 2022
  • Thijs Jansen, medeoprichter en directeur Stichting Beroepseer
  • Ferial Melssen-Groenendijk, bestuursadviseur gemeente Arnhem
  • Francesco Wessels, NOC*NSF, expert weerbaarheid en leiderschap
  • Edwin Tuin,  zelfstandig consultant organisatieverandering

Ronde 2: Gesprek over de doorbraak

  • Bob van Dam, gedragspsycholoog Dijksterhuis & van Baaren (D&B)
  • Honzik Pavel, projectleider Gedrag in Overheidsorganisatie Rijksprogramma voor Duurzaam Digitale Informatiehuishouding (RDDI)
  • Roxanne Zobdeh, projectleider Gedrag in Overheidsorganisatie Rijksprogramma voor Duurzaam Digitale Informatiehuishouding (RDDI)
  • Marie Louise Borsje, organisatieadviseur Rijksacademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid (RADIO)
  • Nanette van Schelven, directeur-generaal Douane en Overheidsmanager van het jaar 2022ministerie van Financiën
  • Björn Wijers, chief community Public Spaces
  • Ankie Kesseler, directeur-bestuurder Bibliotheek Aanzet

Datum en tijd: Donderdag 23 februari 2023, van 15:00 – 17:30 uur
Plaats: Live opname vanuit Bibliotheek AanZet, vestiging Stadsbibliotheek Dordrecht
Kijken en meedoen online, via de chat en de Mentimeter

Actief deelnemen aan het gesprek. Hoe?

Bij aanmelding kunt u aangeven wat er volgens u aan bod moeten komen. Arre Zuurmond maakt een keuze uit de suggesties en neemt die mee aan tafel. Tijdens de sessie kunt u meepraten: de moderatoren leggen via de chat vragen voor en brengen uw commentaar in het tafelgesprek.
Ook maken we gebruik van de Mentimeter. De regeringscommissaris formuleert een aantal discussiepunten waarop u kunt reageren. U kunt dan via de chat meepraten over oplossingen.

Ideeën?

Wat moet de regeringscommissaris volgens u beslist naar de keukentafel meenemen over dit thema? Vul uw vraag, thema, idee in op het aanmeldformulier en Arre Zuurmond legt de meeste prikkelende onderwerpen in de uitzending aan zijn gasten voor.

Aanmelden en meer info op: https://events.sijthoffmedia.nl/keukentafelsessie2302

Zie ook:
Keukentafelsessies met regeringscommissaris Informatiehuishouding Arre Zuurmond, Blogs Beroepseer, 13 juni 2022: https://beroepseer.nl

WRR gaat invloed onderzoeken van wereldwijde vergrijzing op economie en arbeidsmarkt van Nederland

Geschreven op . Gepost in Blogs, Economie, Welzijn. Geen reacties op WRR gaat invloed onderzoeken van wereldwijde vergrijzing op economie en arbeidsmarkt van Nederland

In Nederland neemt de grijze druk – het aantal mensen van 65 jaar en ouder gedeeld door de beroepsbevolking – nog toe tot 2040 en stabiliseert daarna. Afgezien van migratie zal vanaf dat moment de bevolking waarschijnlijk gaan krimpen, waarbij de vorm van de piramide gelijk blijft. De grijze druk ligt daarbij in Nederland onder die in landen als Italië en Japan, momenteel nog boven die in Polen en China en ver boven die van India en Afrika. Polen en China gaan de komende decennia echter snel vergrijzen en zullen op of voorbij het Nederlandse niveau uitkomen vanaf halverwege deze eeuw.

De vergrijzing van landen waar Nederland nauwe economische banden mee heeft gaat onvermijdelijk gevolgen hebben voor wereldwijde handels-, migratie- en specialisatiepatronen. En dat heeft weer effect op de structuur van de Nederlandse economie en de arbeidsmarkt.

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) is begonnen aan een nieuw adviestraject om de vergrijzende wereld in kaart te brengen en gaat de komende jaren de gevolgen van de vergrijzing bekijken voor de structuur van de Nederlandse economie, de arbeidsmarkt, het macrobeleid en de pensioenen. Het adviestraject Nederland in een vergrijzende wereld gaat onderzoeken welk beleid er nodig is om in te spelen op de risico’s en kansen, En wat kan de Nederlandse overheid doen?

Hollands Spoorbijeenkomst

In het najaar van 2022 organiseerde de WRR in het kader van het adviestraject de Hollands Spoorbijeenkomst Arbeidsmarkt, pensioenen en productmix in een vergrijzende wereld. Vergrijzende samenlevingen hebben een grotere behoefte aan (arbeidsintensieve) diensten, in het bijzonder zorg. Tegelijk zorgt diezelfde vergrijzing voor een toenemende schaarste aan arbeidskrachten. Landen die zoals Nederland grote pensioenvermogens hebben opgebouwd kunnen mogelijk meer dan landen die met een omslagstelsel hun economie toeleggen op de diensten en (industriële) producten importeren. En daarnaast zal vergrijzing in het buitenland ook rechtstreeks invloed hebben op de beschikbaarheid van arbeid en de vraag naar (Nederlandse) producten en daarmee op de specialisatiepatronen van onze economie. Deze verandering in ‘productmix’ van de economie kan op zijn beurt weer gevolgen hebben voor onderwijs, training, bijscholing en leven lang leren.

Yvonne Adema – programmaleider bij het Centraal Planbureau – gaf een inleiding over de factoren die de toekomstige productmix van Nederland bepalen. Marcel Timmer – hoogleraar Economische Groei en Ontwikkeling aan de Universiteit van Groningen – sprak vervolgens over internationale handels- en specialisatiepatronen in een vergrijzende wereld. Tot slot ging Eric Bartelsman – hoogleraar economie aan de Vrije Universiteit – in op specialisatiepatronen van de Nederlandse economie en arbeidsmarkt, en in hoeverre beleid die kan en moet beïnvloeden.

Downloaden Verslag Arbeidsmarkt, pensioenen en productmix in een vergrijzende wereld, Debatreeks Hollands Spoor, WRR, 15 november 2022: www.wrr.nl
Hollands Spoor is een debatreeks van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en het Strategieberaad Rijksbreed. Tijdens deze bijeenkomsten spreken beleidsverantwoordelijken en bestuurders met wetenschappers en het bedrijfsleven over belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen en de implicaties daarvan voor het beleid.

WRR agendeert thema Nederland in een vergrijzende wereld, nieuwsbericht WRR, 26 januari 2023: www.wrr.nl

Mensen vragen me vaak: Wat kunnen we doen? Dan zeg ik: we moeten digitaal wakker worden

Geschreven op . Gepost in Blogs, Informatie en communicatie. Geen reacties op Mensen vragen me vaak: Wat kunnen we doen? Dan zeg ik: we moeten digitaal wakker worden

Door de digitalisering van de samenleving is het menselijke uit onze systemen verdwenen, stelt filosoof Maxim Februari. “Het grote gevaar van nu is dat we zeggen: het gaat zo slecht met de wereld, we laten de macht alles regelen”.’ Jessica van Geel interviewde Februari voor opinieblad Vrij Nederland. Het interview is alleen gratis te lezen op de site op woensdag 15 februari 2023.
Eind van de maand begint Maxim Februari als schrijver voor Vrij Nederland.

Enkele passages:

Open monden zag ik om mij heen. Open monden van de vrienden met wie ik zat te eten. Ze leunden wat naar achteren en in hun blikken bespeurde ik iets van angst. Ik had zojuist hun vraag ‘en waar werk jij nu aan?’ beantwoord. Ik lees het nieuwste boek van Maxim Februari, vertelde ik, over een paar dagen interview ik hem. Ik zei dat ik gegrepen was door het onderwerp, al klonk het niet echt sexy: Doe zelf normaal gaat over de gevolgen van digitalisering voor democratie en rechtsstaat. Daar had ik m’n disgenoten nog niet direct mee van hun stuk gebracht. Dat gebeurde toen ik een paar voorbeelden uit Februari’s boek gaf

De systemen zijn zo ‘vernetwerkt’, stelt essayist, schrijver, denker en rechtsfilosoof Februari, dat we geen overzicht meer hebben. De samenleving is zo gedigitaliseerd, we hebben zoveel data van onszelf in systemen gestopt en laten stoppen, dat we er geen controle meer over hebben. Bij ‘harde’ data, zoals meters en tijd, gaat dat al niet altijd goed, maar het is fnuikend als het ‘zachte’ data betreft: gegevens over menselijk gedrag. Daarmee – met m’n vingers roffelde ik op tafel – glippen waarden als democratie, mensenrechten en rechtsstaat uit onze handen. Je digitaliseert en de democratie verandert. Je digitaliseert en het recht verandert.

De democratische instituties raken steeds verder uitgehold. We vertrouwen de politicus niet meer, en de rechter, de dokter en de wetenschapper ook niet. De autoriteiten verdwijnen, er is geen consensus over wat waarheid is en ondertussen discussiëren we – als het al geen ruziën is – op online platforms van tech-giganten die daar big data uit trekken en die vervolgens aan adverteerders doorverkopen.
Februari in Doe zelf normaal: ‘Hadden we niet juist recht en democratie ontwikkeld omdat de mensen het nooit met elkaar eens zullen worden en toch moeten samenleven?’

‘Het grote gevaar van de laatste jaren is dat iedereen die zichzelf een beetje als een intellectueel beschouwt, zegt: weet je wat, we stoppen met denken want dat is gewoon het allerbeste wat wij op dit moment kunnen doen. Het gaat zo slecht met de wereld, we laten de macht alles regelen. Terwijl ik vind dat het je taak is, als pers, als wetenschap, als kunst om die macht voortdurend te bevragen. Dat we dat al jaren niet doen, is angstaanjagend.’

‘Ik wil duidelijk maken dat we geregeerd worden door abstracties. Zo absoluut kun je het zien. Op het moment dat je alle beslissingen overlaat aan systemen, ben je het menselijke, het belichaamde gesprek kwijt. De onderlinge chemie is weg, het gekrakeel in het parlement. Computersystemen zijn abstract en werken met reducties. Het menselijke gedrag wordt tot een paar datapunten teruggebracht en de rest wordt compleet genegeerd.’

Terwijl we vertrouwen op data, ondermijnen we de democratie. En als we regeren met algoritmes, halen we ook het menselijke uit het rechtssysteem.

Lees het hele interview, door Jessica van Geel: Maxim Februari: ‘Dat we de macht al jaren niet bevragen, is angstaanjagend’, Vrij Nederland, 15 februari 2022: www.vn.nl/maxim-februari-macht-bevragen/Fotoportretvan Desiré van den Berg.

Doe zelf normaal, door Maxim Februari, uitgeverij Prometheus: https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/doe-zelf-normaal-gebonden/

Boekpresentatie Doe zelf normaal

Doe zelf normaal wordt gepresenteerd in debatcentrum De Balie in Amsterdam op maandag 20 februari 2023 tijdens een  bijeenkomst waar Maxim Februari, aan de hand van fragmenten uit zijn boek,  in gesprek gaat over de toekomst van de rechtsstaat: Menselijk recht in tijden van datasturing en natuurgeweld. Meer info bij De Balie: https://debalie.nl/programma/maxim-februari-menselijk-recht-in-tijden-van-datasturing-en-natuurgeweld-20-02-2023/
De programma’s van De Balie zijn te volgen via livestream en terug te zien op het Youtube-kanaal van De Balie.

 

Steun de actie ‘Vertrouwen in de GGZ’. Tegen de Nationale GGZ-databank van NZa

Geschreven op . Gepost in Actueel in Beroepseer, Uitgelicht. Geen reacties op Steun de actie ‘Vertrouwen in de GGZ’. Tegen de Nationale GGZ-databank van NZa

Stichting Beroepseer steunt de publiekscampagne Vertrouwen in de GGZ die geld bij elkaar wil brengen voor een rechtszaak tegen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) vanwege de Nationale GGZ-databank die deze aan het opstarten is. De rechtszaak tegen de Nederlandse Zorgautoriteit wordt gevoerd door een coalitie van psychiaters, psychologen, cliënten in de GGZ en een aantal organisaties die zich inzetten voor het behoud van het medisch beroepsgeheim en de privacy van cliënten.

De NZa kondigde in 2022 een nieuwe regelgeving aan waardoor behandelaars in de GGZ verplicht zijn om zeer indringende privacygevoelige vragenlijsten over de mentale en sociale problemen van hun cliënten op persoonsniveau aan de NZa te leveren. Leveren ze deze informatie niet aan, dan ontvangen ze een boete van de NZa.

Er is inmiddels een stevige maatschappelijke coalitie van partijen die opkomt voor vertrouwelijkheid in de behandelrelatie. Diverse organisaties en academici hebben hun steun betuigd. Zie de lijst met namen: https://vertrouwenindeggz.nl/steunbetuigingen

Cobie Groenendijk, psychiater, psychoanalytisch therapeut, jurist en een van de initiatiefnemers:

“Deze rechtszaak gaat over de vertrouwelijkheid in de geestelijke gezondheidszorg die door de overheid, de NZa, bedreigd wordt. Over het vertrouwen dat patiënten in hun psycholoog en psychiater mogen hebben dat wat zij delen tussen hen zal blijven. Deze rechtszaak gaat over de kern van onze beroepsbelofte, die ik in 2000 heb afgelegd. Die belofte geldt onverminderd, juist vandaag: ‘Ik beloof dat ik de geneeskunst zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens. Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Ik zal aan de patiënt geen schade doen. Ik luister en zal hem goed inlichten. Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd. Ik zal de geneeskundige kennis van mijzelf en anderen bevorderen. Ik erken de grenzen van mijn mogelijkheden. Ik zal mij open en toetsbaar opstellen. Ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving en zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen. Ik maak geen misbruik van mijn medische kennis, ook niet onder druk. Ik zal zo het beroep van arts in ere houden. Dat beloof ik’.”

(Cobie Groenendijk is voortrekker van Stichting Beroepseer)


Doneren aan de rechtszaak

Met een donatie wordt mogelijk:

– Het voorbereiden en voeren van de rechtszaak door advocaat Anton Ekker

– Het doen van onderzoek naar de plannen van de NZa en om de rechtszaak plus de publiciteit eromheen te ondersteunen

– Het voeren van acties richting politiek en media om meer aandacht te krijgen voor de ongezonde honger naar medische dossiers

Ga voor doneren naar: https://vertrouwenindeggz.nl/fundraisers/doneer

Zie ook: Protest tegen de verplichte afdracht van medische persoonsgegevens van 800.000 GGZ-patienten. Open brief aan NZa en AP, Blogs Beroepseer, 25 augustus 2022: https://beroepseer.nl/

Vertrouwen in de GGZ: https://vertrouwenindeggz.nl/

We slaan de handen ineen voor bescherming van de privacy van patiënten in de GGZ en het beroepsgeheim van psychologen en psychiaters

Op dinsdag 5 september 2023 om 20.00 u lanceert Vertrouwen in de GGZ de rechtszaak tegen databank met profielen van GGZ-cliënten tijdens een publieksbijeenkomst in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Pers en publiek zijn van harte uitgenodigd de bijeenkomst bij te wonen. Met o.a. Jim van Os, hoogleraar psychiatrie en Tijmen Wisman, rechtsgeleerde aan de Vrije Universiteit en voorzitter Platform Burgerrechten: https://vertrouwenindeggz.nl/articles/lancering-rechtszaak-tegen-databank-met-profielen-van-ggz-clienten

Terugkijken: de publieke lancering van onze rechtszaak in Pakhuis de Zwijger: https://vertrouwenindeggz.nl/articles/terugkijken-de-publieke-lancering-van-onze-rechtszaak

U P D A T E   V I

Alle eisers van Vertrouwen in de GGZ mogen verder procederen. 18 juli 2024.

De cliënten, behandelaren en maatschappelijke organisaties  – waaronder Stichting Beroepseer – die verenigd in actiegroep Vertrouwen in de GGZ  in 2023 een rechtszaak startten tegen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) wegens het opeisen van intieme vragenlijsten over GGZ-cliënten, mogen van de rechtbank doorgaan met deze procedure. De NZa stelde eerder dat geen van deze partijen gerechtigd zou zijn de rechtszaak te voeren, maar de rechtbank verklaart alle partijen van de coalitie ontvankelijk in haar uitspraak.

De eerstvolgende stap in de rechtszaak is de mondelinge behandeling, waar Vertrouwen in de GGZ en NZa de gelegenheid krijgen hun argumenten voor de laatste maal uiteen te zetten. De rechtbank ondervraagt beide partijen. Na deze zitting vormt de rechtbank een eindoordeel. De mondelinge behandeling vindt naar verwachting plaats tussen tussen november 2024 en maart 2025.
https://vertrouwenindeggz.nl/articles/alle-eisers-van-vertrouwen-in-de-ggz-mogen-verder-procederen

U P D A T E  V

Motie Tweede Kamer  –  no. 697, 4 juni 2024 – die ervoor zorgt dat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de HONOS-database vernietigt. De motie was ingediend door Agnes Joseph van NSC en mede ondertekend door Sarah Dobbe van SP en Lisa Westerveld van GL. De vier regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie stemden tegen, alle andere partijen stemden voor. https://beroepseer.nl

De aangenomen motie vormt een enorme opsteker voor de actiegroep Vertrouwen in de GGZ in de bodemprocedure tegen de NZa om die te doen stoppen met de HONOS-dataverwerking en om de HONOS-database te doen vernietigen. Zie: Meerderheid Tweede Kamer wil dat NZa HONOS-database vernietigt, door W.J. Jongejan, Zorg ICT Zorgen, 5 juni 2024: https://zorgictzorgen.nl

U P D A T E  I V

17 juli 2024 uitspraak over ontvankelijkheid Vertrouwen in de GGZ.
De Rechtbank Midden-Nederland doet op 17 juli 2024 een uitspraak over de ontvankelijkheid van de verschillende partijen die verenigd onder Vertrouwen in de GGZ een rechtszaak voeren tegen de Nederlandse Zorgautoriteit. Dat maakte de rechtbank bekend na afloop van de zitting op 22 mei 2024. https://vertrouwenindeggz.nl/articles/17-juli-uitspraak-over-ontvankelijkheid-vertrouwen-in-de-ggz

Lees ook: Opvraag HONOS-data door NZa onvoorspelbaar. Begin van het einde?, door W.J. Jongejan, Zorg ICT Zorgen, 24 mei 2024: https://zorgictzorgen.nl/opvraag-honos-data-door-nza-onvoorspelbaar-begin-van-het-einde/

U P D A T E  I I I

Bodemprocedure tegen NZa over giga-verzameling GGZ-data op 22 mei 2024

De mondelinge behandeling van de bodemprocedure vindt plaats op woensdag 22 mei 2024 in een meervoudige kamer met drie rechters. Aanvang 09.00 uur (tot 12.30 uur). Toeschouwers zijn welkom.  De zaak dient bij de Rechtbank Midden-Nederland, Vrouwe Justitiaplein 1 in Utrecht.

Meer info op: https://vertrouwenindeggz.nl/articles/22-mei-zitting-over-ontvankelijkheid-vertrouwen-in-de-ggz

U P D A T E  I I

Voorlopige voorziening afgewezen. Op naar de bodemprocedure,Vertrouwen in de GGZ, 2 november 2023: https://vertrouwenindeggz.nl

NZa haalt gelijk in kort geding over ggz-data, door Laura van Elst,Skipr, 2 november 2023: https://www.skipr.nl

U P D A T E  I

Op vrijdag 29 september 2023 buigt de rechtbank Utrecht zich over het verzoek tot een voorlopige voorziening. De zitting vindt plaats om 13.30 uur in de rechtbank Utrecht,  Vrouwe Justitiaplein 1 te Utrecht. De zitting is openbaar en ‘Vertrouwen in de GGZ’ roept alle geïnteresseerden op deze bij te wonen. Meer info daarover via rechtspraak.nl

Vertrouwen in de GGZ: https://vertrouwenindeggz.nl/

Kaljouw reageert bij afscheid NZa als door horzel gestoken, W.J. Jongejan, Zorg ICT Zorgen, 22 maart 2023: https://zorgictzorgen.nl

‘Mensen vinden hun autonomie weer in de nacht’

Geschreven op . Gepost in Bedrijfsleven, Blogs, Publieke en semi-publieke sector. Geen reacties op ‘Mensen vinden hun autonomie weer in de nacht’

Waarom werken mensen ondanks de nadelen toch graag ’s nachts? Het is ongezond, sociaal eist het zijn tol en toch zweren nachtwerkers bij werken in de nachtploeg. Om antwoorden te vinden sprak Fabian Dekker met vijfentwintig nachtwerkers in acht verschillende sectoren voor het tweede deel van zijn serie boeken over vergeten beroepen. Het eerste deel, verschenen in februari 2022, gaat over circusartiesten. Het derde deel zal gaan over fabrieksarbeiders.

Dekker -arbeidssocioloog en werkzaam aan de Erasmus Universiteit – wil met zijn boeken een ‘ode aan vakmensen’ brengen. Peter Bardoel van Erasmus magazine sprak met hem.

Zinvol werk

Waar de gezondheidswetenschapper kijkt naar de statistieken waaruit de negatieve gevolgen voor de gezondheid en het welzijn blijken, wilde Dekker wat anders onderzoeken voor zijn boek: “In de statistiek vind je bijna nooit hoe nachtwerkers hun leven gesynchroniseerd hebben met de nacht. Het gaat vrijwel uitsluitend over de risico’s”.
De nachtwerkers evenwel die Dekker sprak bleken hun werk als zinvol te ervaren en juist zij ontbreken in statistische onderzoeken. Door met Dekker te praten konden ze hun stem laten horen.

De vijfentwintig geïnterviewden verlenen een essentiële dienst in de vierentwintiguurseconomie in de sectoren zorg, haven, trein, politie, schoonmaak, horeca, vrachttransport en radio. Zij ervaren in de nacht hoe zij tijd vinden voor aandacht voor het werk. Ze beleven een hoge mate van autonomie. Dekker: “Eigenlijk gaat het over hoe mensen zingeving halen uit hun werk”.

“In de nacht ben ik weer agent”, citeert Dekker een politieman: “’s Nachts hoeft hij geen bekeuringen uit te schrijven maar kan hij weer boeven vangen. Daarom was hij agent geworden.”

Essentiële taken van het beroep

In de nacht hervinden de geïnterviewde werkers hun beroepseer. Zij werken graag op die tijdstippen omdat ‘het vakmanschap weer terugkomt’. De verpleger die ’s nachts de tijd heeft om aan het bed van de patiënt te zitten om echt in gesprek te komen. Het lijkt alsof de nacht tijd en handelingsruimte creëert om te kunnen kiezen voor de essentiële taken van het beroep. En deze autonomie zorgt ervoor dat zij hun werk als zinvol ervaren.

Lees het hele interview met Fabian Dekker: Waarom nachtwerkers ondanks allerlei nadelen toch graag ’s nachts werken, door Peter Bardoel, Erasmus magazine, 9 februari 2023: www.erasmusmagazine.nl

Erasmus Magazine (EM) is een onafhankelijke, journalistieke nieuwsbron van de Erasmus Universiteit Rotterdam. www.erasmusmagazine.nl/

Website Fabian Dekker: www.fabiandekker.nl/

Lees ook: Hoe de kleinste beroepsgroep van Nederland standhield: ‘Het is een levensstijl’ , door Chantal van Wees, Algemeen Dagblad, 16 februari 2022: www.ad.nl/werk/hoe-de-kleinste-beroepsgroep-van-nederland-standhield-het-is-een-levensstijl~abe60930/

Vraag aan vier sociale groepen wat politiek vertrouwen voor hen betekent: advocaten, ROC-studenten, marktkooplieden en senioren bridgeclub

Geschreven op . Gepost in Algemeen, Blogs. Geen reacties op Vraag aan vier sociale groepen wat politiek vertrouwen voor hen betekent: advocaten, ROC-studenten, marktkooplieden en senioren bridgeclub

In het najaar van 2021 en 2022 onderzocht politiek socioloog Eefje Steenvoorden in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse zaken onder vier groepen wat politiek vertrouwen voor hen betekent: advocaten van de Zuidas, ROC-studenten, marktkooplieden, en senioren van een bridgeclub. “Zij blijken deels dezelfde en deels een heel andere betekenis te geven aan (gebrek aan) politiek vertrouwen”, stelt Steenvoorden.

Steenvoorden schetst de politieke belevingswereld van de groepen als volgt: de Advocaten prijzen zich gelukkig als inwoners van Nederland, de Bridgers zien allerlei problemen in de politieke instituties, de Marktgroep staat onder druk en roept nodeloos naar de politiek, en de ROC-studenten zien een oneerlijk spel waarin zij buitenspel staan. ‘Deze aanzienlijke verschillen in een kleine regio (Amsterdam) geven aanleiding te verwachten dat in heel Nederland politiek vertrouwen een verschillende betekenis heeft’.

Belangrijkste bevindingen

  • Achter de gemiddelde cijfers over politiek vertrouwen gaan zorgelijke verschillen tussen sociale groepen schuil
  • Sociale groepen hebben uiteenlopende politieke belevingswerelden en hanteren deels andere criteria voor vertrouwen
  • Centraal bij theoretisch opgeleide burgers: de relatief goede positie van Nederland, de goede intenties van politici en te veel eenmansfracties en aandachtstrekkers in het parlement
  • Centraal bij praktisch opgeleide burgers: de traagheid en inefficiëntie van de politiek, de misleiding bij verkiezingen, de taaltrucjes waarmee politici de waarheid ontwijken
  • Gebrek aan vertegenwoordiging maakt dat de zelfbenoemde ‘onderlaag’ zich kwetsbaar acht voor de grillen van de overheid
  • Ongelijkheid in het onderwijssysteem en discriminatie in de samenleving dragen bij aan een beleving van politiek buitenspel staan onder praktisch opgeleide*) jongeren
  • Criteria in alle groepen voor vertrouwen in politici: het kabinet kritisch volgen, bevlogen zijn, eerlijk zijn, consequent zijn, goede beleidskeuzes maken, vertrouwen vanuit hoop of burgerplicht
  • Criteria in alle groepen voor gebrek aan vertrouwen in politici: gericht op eigen carrière, gericht op stemmen halen (met cabareteske of schofferende taal), niet eerlijk zijn, geen beloftes houden, niet weten wat leeft
  • In alle groepen horen we ook een nieuw, positief argument: vertrouwen vanuit hoop of burgerplicht. Burgers willen graag vertrouwen, zelfs tegen beter weten in
  • De politieke belevingswerelden van de vier onderzochte Amsterdamse groepen zijn opgetekend in cartoons. De Advocaten
    prijzen zich gelukkig als inwoners van     Nederland, de Bridgers zien allerlei problemen in de politieke instituties, de Marktgroep staat onder druk en roept nodeloos naar de politiek, en de ROC-studenten zien een oneerlijk spel, waarbij zij ook nog buitenspel staan

Geen makkelijke manier om vertrouwen te vergroten

“Deze bevindingen hebben implicaties voor hoe we cijfers over politiek vertrouwen interpreteren en voor de politiek zelf”, concludeert Steenvoorden. “Achter de gemiddelde cijfers gaat een scala aan redenen schuil om wel of geen vertrouwen te hebben. Deze zijn bovendien vaak verschillend voor groepen. De belevingswerelden van sommige groepen tonen een erg sombere blik op de politiek die moeilijk te veranderen zal zijn”.

Er zal dus geen makkelijke manier zijn om het lage politiek vertrouwen onder met name de praktisch opgeleide groepen te vergroten. De politiek kan zich volgens Steenvoorden bovendien aantrekken dat alle groepen het problematisch vinden dat veel politici de aandacht vragen door middel van ‘cabaret’, ‘lawaaipapegaaien’ en schofferende stijl.

Maar er is ook goed nieuws: “In alle groepen zeggen sommigen uit hoop of plicht wel vertrouwen te willen houden, soms zelfs tegen beter weten in. De politiek krijgt dus nog regelmatig het voordeel van de twijfel“.


Politiek vertrouwen of niet? Fundamenteel andere belevingswerelden achter de cijfers, Universiteit van Amsterdam, 9 februari 2023: www.uva.nl

Downloaden Woorden zeggen meer dan cijfers. Uiteenlopende betekenissen van (gebrek aan) politiek vertrouwen onder sociale groepen in Nederland, door dr. Eefje Steenvoorden, Universiteit van Amsterdam, februari 2023: https://beroepseer.nl


Noot
*) Steenvoorden gebruikt in het rapport de termen ‘ praktisch en theoretisch’ opgeleiden, in plaats van ‘lager- en hoger’ opgeleiden. Praktisch opgeleid betekent mensen met een afgeronde opleiding tot en met het MBO, theoretisch opgeleid HBO of WO.

Voorzitter Marc Fierstra in bevlogen speech: Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak bereid tot actievoeren. Voor betere cao en verlagen werkdruk

Geschreven op . Gepost in Blogs, Overheid. Geen reacties op Voorzitter Marc Fierstra in bevlogen speech: Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak bereid tot actievoeren. Voor betere cao en verlagen werkdruk

Ruim tweehonderd leden van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR)*) hebben de huidige impasse besproken rondom de cao-onderhandelingen op de eerste informatiebijeenkomsten. De NVvR trekt sinds januari 2023 door het land langs negen gerechten en parketten om met de leden te spreken over de cao en de te ontwikkelen acties. De vakbond vreest dat het beroep van magistraat steeds onaantrekkelijker wordt, voor de huidige én de toekomstige generatie. Een van de redenen daarvan is de hoge werkdruk.

Marc Fierstra, voorzitter van NVvR, bezocht 6 februari 2023 de bijeenkomst op de Rechtbank Amsterdam om de de laatste stand van zaken rondom de cao Rechterlijke Macht te bespreken. Voor de bijeenkomst hield hij een korte, bevlogen speech met een heldere boodschap. Hij begon met te vertellen dat hij verheugd was dat de NVvR er blijk van gaf voor zichzelf op te komen.
Hij zei:
“Dat doen we om nu en in de toekomst justitiabelen beter te kunnen helpen. Maar we doen het ditmaal ook voor onszelf.
We zijn het beu om voortdurend overboekt te worden. We zijn het beu om het aanpakken van werkdruk alleen in de toekomende tijd te bespreken. De actiebereidheid die ik bij de collega’s ervaar is groot. Dat verrast en raakt me, en daarvoor wil ik iedereen die zich betrokken toont bij onze cao-activiteiten hartelijk bedanken.
Waar staan we nu?
We staan halverwege onze cao-tournee met nog vier bijeenkomsten in Amsterdam, Breda, Maastricht. en Utrecht te gaan. De opkomst is hoog, van zowel OM’ers als ZM’ers**). We hebben een landelijk actiecomité dat gaat organiseren dat we in geval van actievoeren ook daadwerkelijk gezien worden. We houden goede afstemming met bestuurders en studentenorganisaties en informeren pers en politiek over onze beweegredenen. We zien overal collega’s die vinden dat nu het moment is om een streep in het zand te zetten, zelfs als dat zou betekenen dat er werkonderbrekingen volgen.

Is er dan niets aan de andere kant van de tafel gebeurd? Ik weet het niet.

Wel heeft de minister mij inmiddels uitgenodigd voor een gesprek. Dat wordt natuurlijk geen onderhandelingsmoment. Maar het is de eerste beweging na bijna vijftig radiostille dagen. Ik heb in de media iets meegekregen over de stellingname van de minister tot nu toe. Hij zegt dat werkdruk niet via het cao-team kan worden opgelost.

Ik vind dat kortzichtig. De minister moet met de arbeidsvoorwaarden flink gaan investeren in een nieuwe generatie de we aantoonbaar steeds moeilijker zullen aantrekken. De minister prijst ons met zijn ambitieloze agenda uit de markt. Dat tij moeten wij keren.
We moeten het werk voor officieren en rechters behapbaar en aantrekkelijker maken, zodat de mensen die we hebben behouden en gemotiveerde talenten aantrekken die nodig zijn om de werkdruk in de toekomst op te lossen. En dat kan zeker wel aan de cao-tafel.

Een paar losse voorbeelden die de afgelopen weken door leden zijn bedacht.

Hij kan de beginsalarissen verhogen. Een startbonus introduceren. Een tijdelijke toeslag invoeren voor de structurele onderbezetting, zodat er prikkels bestaan voor de werkgever om de werkdruk binnen de perken te houden. En kan meer vrije tijd geven aan overbelaste magistraten.
Allemaal concrete ideeën die prima passen bij een cao.

Het feit dat de minister zichzelf in de klem houdt en niks kan bedenken, zegt alleen iets over het oplossingsvermogen van de werkgever. Dat stelt teleur en dat is iets dat we nu eens moeten aankaarten”.

Fierstra eindigt zijn speech met de aansporing: ”Onthoud: een betere cao voor de Rechterlijke Macht komt er alleen met jullie stem”!

Hieronder de video met speech van Marc Fierstra, voorzitter NVvR. Duur: 4 minuten

Noten
*) De Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR) is de vakvereniging van officieren van justitie en rechters. De vereniging staat voor de bewaking van de kwaliteit en toegankelijkheid van de rechtspraak en ondersteunt de ambachtelijke kwaliteit van het werk van rechters en officieren van justitie. Nederland telt circa 2.400 rechters en 800 officieren van justitie die gezamenlijk bijna twee miljoen rechtszaken per jaar behandelen. Ongeveer 70% van alle rechters en officieren is lid van vakbond en beroepsvereniging NVvR. Ook rechters en officieren in opleiding en adjunct-officieren maken deel uit van de vereniging. Naast vakvereniging is de NVvR ook de enige vakbond voor de magistratuur.
**) OM = staande magistratuur – openbaar ministerie. ZM = zittende magistratuur – rechters.

Cao-update door NVvR-voorzitter Marc Fierstra, Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak, 6 februari 2023: https://nvvr.org/actueel/cao-update-door-nvvr-voorzitter-marc-fierstra/

Hoge opkomst eerste cao-bijeenkomsten, Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak, 27 januari 2023: https://nvvr.org/actueel/hoge-opkomst-eerste-cao-bijeenkomsten/

U P D A T E

Ledenbericht CAO 21 februari 2023 – geactualiseerd. Marc Fierstra voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR) geeft laatste stand van zaken over de cao-ontwikkelingen na informatiebijeenkomsten in het land. NVvR stelt ultimatum aan minister Weerwind. Video: https://www.youtube.com/watch?v=xcPgm6NR2ew

Drie kernwaarden voor ideale ambtenaren: Dienstbaarheid, responsiviteit, toewijding

Geschreven op . Gepost in Blogs, Overheid. Geen reacties op Drie kernwaarden voor ideale ambtenaren: Dienstbaarheid, responsiviteit, toewijding

Wat verlangen burgers van hun regering? Een cruciale vraag in tijden van spanningen in de verhouding tussen burger en regering. Er is niet veel bekend over de waarden die ambtenaren worden geacht hoog te houden. Om te achterhalen om welke waarden het gaat, is er een grootschalig onderzoek verricht in drie landen: de Verenigde Staten, Zuid-Korea en Nederland. Tot  hun verrassing ontdekten de  onderzoekers dat burgers nauwelijks waarde hechten aan efficiëntie, effectiviteit of verantwoording. Daarentegen bleken de drie belangrijkste universele waarden die burgers van ambtenaren verwachten te zijn:

– Dienstbaarheid: verleen echte diensten aan burgers

– Responsiviteit: reageer op vragen van de burger

– Toewijding: doe je werk goed en zorgvuldig

De resultaten van het onderzoek alsmede een analyse van de verwachtingen van burgers worden beschreven door Sheeling Neo, Stephan Grimmelikhuijsen en Lars Tummers in het artikel Core values for ideal civil servants: Service-oriented, responsive and dedicated, in het tweemaandelijkse Amerikaanse tijdschrift Public Administration Review.

 

De gestelde vragen zijn: Wat willen burgers? Hoe denken burgers dat ambtenaren zich moeten gedragen? De resultaten van het onderzoek dagen wetenschappers en overheidsfunctionarissen uit om opnieuw te gaan beoordelen wat burgers willen van hun ambtenaren. Het is tijd ons te concentreren op de kernwaarden. Alleen dan kan de overheid een kracht ten goede worden in de ogen van de bevolking.
De waarden zijn algemeen geldend voor de drie onderzochte landen; wel zijn er onderling verschillen qua belangrijkheid. Deze verschillen tonen de invloed van de langdurige bestuurstraditie en de huidige situatie van een land. Het gaat dan om moraliteit, deskundigheid en onpartijdigheid, die in bepaalde landen meer gewaardeerd worden dan in andere landen. Deze waarden weerspiegelen dus de bestuurlijke tradities van het land. Overheidsfunctionarissen zouden het belang van tradities in overweging moeten nemen alvorens nieuwe hervormingen voor ambtenaren in te voeren. Om de kwaliteit van de interactie met burgers te verbeteren, kunnen oplossingen worden gevonden in een aanpak waarin deze waarden centraal staan.

De onderzoekers schrijven:

“Wij presenteren een inductieve, door burgers aangestuurde benadering, die ons in staat stelt de waarden vast te stellen die burgers zelf genereren. Onze studie draagt op de volgende manieren bij aan ons begrip van de relatie tussen burgers en ambtenaren. Ten eerste aan de literatuur over verwachtingen van burgers door een perspectief te kiezen dat minder aandacht heeft gekregen in de gangbare literatuur over verwachtingen van burgers.
In plaats van ons te richten op de verwachtingen die burgers koesteren t.a.v. van publieke organisaties en diensten, richten wij ons op de verwachtingen die burgers koesteren t.a.v. de mensen die dergelijke publieke diensten verlenen: ambtenaren.
Hiermee bieden wij een manier om dergelijke verwachtingen vast te stellen.
Dat is een probleem geweest met de huidige meetinstrumenten. Een inductieve benadering maakt het mogelijk waarden vast te stellen die wellicht over het hoofd zijn gezien door mensen deductief te vragen naar vooraf gedefinieerde waarden.

Ten tweede is dit de eerste studie die systematisch de verwachtingen van burgers jegens ambtenaren vaststelt en vergelijkt in drie landen in verschillende delen van de wereld: VS, Nederland en Zuid-Korea. Deze studie bevordert ons begrip van de universaliteit van de verwachtingen van burgers in verschillende landen”.

Conclusie

Wetenschappers en overheidsfunctionarissen behoren opnieuw na te denken over wat burgers van hun ambtenaren verlangen en over de wijzen waarop zij het handelen van ambtenaren beter kunnen afstemmen op de behoeften van de burger.

Core values for ideal civil servants: Service‐oriented, responsive and dedicated, door Sheeling Neo, Stephan Grimmelikhuijsen en Lars Tummers, Public Administration Review 1–25, 2 januari 2023. Crossref DOI link: https://doi.org/10.1111/puar.13583

Lars Tummers is hoogleraar Bestuurs- en Organisatiewetenschap aan de Universiteit van Utrecht, in het bijzonder Publiek Management en Gedrag. Zijn doel is te begrijpen hoe mensen gedrag kunnen veranderen om het leven van zichzelf en van anderen te verbeteren. In het kader hiervan ontwikkelt hij een nieuw interdisciplinair vakgebied, waarbij psychologie en bestuurskunde gecombineerd worden, genaamd ‘gedragsbestuurskunde’.
Sheeling Neo is promovendus departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap aan de Universiteit van Utrecht.
Stephen Grimmelikhuijsen is associate professor departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap aan de Universiteit van Utrecht.