Skip to main content

Redactie Beroepseer

Elke federale overheidsdienst in België krijgt chef integriteit

Begin januari 2022 kreeg België opnieuw een onvoldoende van de Europese anticorruptiewaakhond. Volgens een rapport van de Groep van Staten tegen Corruptie (GRECO). waren er nog maar twee van de 22 aanbevelingen die aan België eind 2019 waren, uitgevoerd of aangepakt.*)

“Ik heb eerst gefocust op het beter beschermen van klokkenluiders”

Daarin gaat verandering komen. Voor elke federale overheidsdienst**) komt er een coördinator die moet toezien op alles wat te maken heeft met integriteit. Dat is een van de maatregelen waarmee vicepremier en minister van Ambtenarenzaken Petra De Sutter het integriteitsbeleid voor de 65.000 federale ambtenaren wil versterken. “Ik wil serieus werk maken van integriteit. Niet per se omdat er vandaag grote problemen zijn binnen de federale overheid. Beleid voeren, is net de problemen voor zijn. Daarom heb ik eerst gefocust op het beter beschermen van klokkenluiders. Nu is het tijd om te werken aan preventie”, zo legde De Sutter uit.

In een KB dat vrijdag door de ministerraad is goedgekeurd, heeft De Sutter een aantal nieuwe maatregelen voorbereid om de integriteit binnen de federale overheid te bewaken. Zo komt er dus bij elke dienst een chef integriteit die toeziet op alles wat verband houdt met integriteit en bij wie ambtenaren terechtkunnen met vragen en adviezen.

Kenniscentrum Integriteit

Daarnaast wordt de bestaande cel Integriteit opgewaardeerd tot een kenniscentrum met een eigen budget. De bazen van de overheidsdiensten moeten ook doelstellingen inzake integriteit opnemen in de jaarplannen. De overheidsdiensten moeten daarover ook elk jaar verslag uitbrengen bij de voogdijministers. Vanaf 2024 publiceert de overheid elk jaar een rapport.

Lees verder: Chef integriteit voor elke federale overheidsdienst, Het Laatste Nieuws (HLN) 18 december 2022: www.hln.be/binnenland/chef-integriteit-voor-elke-federale-overheidsdienst~a3aa3079/

GRECO: https://www.coe.int/en/web/greco

België krijgt opnieuw onvoldoende van Europese anticorruptiewaakhond, door Yorick Dupon 20 22,januari 2022, HLN: www.hln.be

Noten
*) Nederland is ook berispt. Zie: Nederland volgt aanbevelingen van Raad van Europa inzake bevorderen integriteit en voorkomen corruptie niet of nauwelijks op, Blogs Beroepseer, 16 juli 2021: https://beroepseer.nl/blogs
**) Federale overheidsdienst (FOD) is de naam voor de in 2001 en 2002 hervormde federale ministeries in België, ingevoerd door de eerste regering-Verhofstadt (1999-2003). Het was de bedoeling dat onder meer de (machtige) ministeriële kabinetten werden afgeslankt en afgeschaft, en dat de nadruk kwam te liggen op dienstverlening aan de burger.

 

Foto bovenaan: Gebouw Ministerie van Financiën, Brussel  (foto van Laurent Verdier)

Hoe kijkt de accountancy sector terug op 2022 en wat zijn de wensen voor 2023? Margreeth Kloppenburg blikt terug en kijkt vooruit

Wat vindt de accountancy sector van het afgelopen jaar, en wat ligt er in het verschiet? Welke wensen heeft de sector voor 2023?
Accountancy Vanmorgen (AV) stelt in de maand december een reeks vragen aan telkens een andere branchegenoot. Op 22 december is het de beurt aan Margreeth Kloppenburg, auteur, zelfstandig adviseur en voorzitter van de Faculty Ethiek, gedrag en cultuur van de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). In 2017 verscheen de mede door haar geredigeerde bundel Artikel 5 – De beroepseer van de accountant, een uitgave van Stichting Beroepseer.
AV – onderdeel van MOCuitgevers – is een platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws over accountancy en ondernemerschap.

Vraag aan Margreeth Kloppenburg: Wat blijft jou het meeste bij van het afgelopen jaar?

“Nou ja, laten we wel wezen, dan gaat het natuurlijk niet over accountants. De hopeloze oorlog in Oekraïne en de gruwelijke repressie in Iran. We maken ons druk over futiliteiten als we uitzoomen op het wereldtoneel. Maar, als ik het dan terugbreng naar ons eigen land en het werk dat ik doe binnen de beroepsgroep van accountants, dan is dat de Auditpedia Content Hackathon die we in 23 april jl. organiseerden. Met 70 gemotiveerde accountants en aanverwanten hebben we op een zaterdag, ten tijde van de voorjaarsvakantie en de ramadan, een groot aantal artikelen geüpload op het platform www.auditpedia.nl. Er kwamen zoveel goede mensen langs, het enthousiasme was zo groot, dat verraste mij zelfs, terwijl ik het organiseerde”.

Wie leerde jou in 2022 een belangrijke les?

“Dat was Prof. Dr. Atul Shah. Zijn boodschap is, al langer, dat er binnen andere culturen van oudsher veel duurzamere visies zijn op de rol van geld in een samenleving. Afgelopen zomer bezocht ik een conferentie van universitair docenten in Londen bij ICAEW, de beroepsorganisatie van accountants in Londen. Gevestigd in een beeldschoon gebouw. In glas en lood verwerkt hangen daar de deugden die van oudsher geassocieerd worden met het vak.

Hij leidde mij ’s avonds rond in de City. Dat doet hij ook met studenten en een historicus en zo bespreken ze dan culturele waarden in finance. Ik zou dat ook geweldig vinden om te doen in Nederland. Hij schreef eerder het boek “Reinventing Accounting and Finance Education” dat ik ook met veel plezier las. Hij heeft nu een nieuw boek uit, Inclusive en sustainable finance. Het geeft mij veel energie om zaken vanuit andere perspectieven te beschouwen. En hij is zeer uitgesproken met wat mij betreft behoorlijk rake teksten. En ontzettend aardig en geïnteresseerd trouwens. Kunnen we ook nog van leren”.

Wat is de belangrijkste ontwikkeling binnen de accountancy momenteel?

“Dat is vanuit mij gezien toch wel de opmars van beroepsethiek, of breder filosofie, en beroepsgeschiedenis. Er zijn maar liefst twee podcastseries uitgekomen vanuit het project Auditpedia over die geschiedenis. Vanuit de bundel Artikel 5, de beroepseer van de accountant, hebben we in 2017 ingezet op breder onderwijs. En nu met het project ‘Stip op de Horizon” en met hulp vanuit Maastricht, waar ze veel ervaring hebben met onderwijsvernieuwing, zou het zomaar kunnen landen in een waarlijk vernieuwend curriculum. Er was op het symposium van de CEA een heel bruikbare presentatie vanuit de artsenopleiding. Daar stond tot mijn vreugde ook beroepsgeschiedenis, ethiek, kritisch redeneren en argumenteren, op het programma. Gecombineerd met een meer integrale, conceptuele manier van onderwijs”.

Wat wens je de accountancysector toe?

“Dat ze eens wat loskomen van oude, niet meer bruikbare reflexen. Ik noem het de laatste tijd een Bermudadriehoek waar goede ideeën spoorloos in lijken te verdwijnen”.

Lees het hele interview: HET JAAR VAN (13) Margreeth Kloppenburg: ‘Vaak los je iets voor de langere termijn beter op als je de tijd neemt om creatief te zijn’, Accountancy Vanmorgen, 22 december 2022: www.accountancyvanmorgen.nl/2022/12/22/het-jaar-van-13-margreeth-kloppenburg-vaak-los-je-iets-voor-de-langere-termijn-beter-op-als-je-de-tijd-neemt-om-creatief-te-zijn/

Serie HET JAAR VAN, Accountancy Vanmorgen: www.accountancyvanmorgen.nl/tag/het-jaar-van/

MOCuitgevers Vanmorgen is een snelgroeiende uitgeverij die zich met nieuwssites en (na)scholing richt op de accountant, fiscalist, salarisprofessional, pensioenadviseur en de advocaat: www.mocuitgeversvanmorgen.nl/

 

Foto bovenaan is van Alexa (Pixabay)

Speciaal nummer Tijdschrift voor de Politie over ‘rijker verantwoorden’

“Dat cijfermatige doelen en cijfermatige verantwoording armoedig kunnen zijn, is geen nieuws. Maar wat is dan wel een geloofwaardig antwoord op de vraag of we goed bezig zijn?” Antwoord: Rijker verantwoorden op actuele vraagstukken.

De noodzaak tot het afleggen van verantwoording door publieke organisaties – en bij uitstek de politie – behoeft weinig tot geen uitweiding. Door te tonen dat een organisatie bereid is verantwoording af te leggen, vergroot het de eigen legitimiteit. Tevens kan het gezien worden als een morele verantwoordelijkheid: een ethische organisatie moet zich willen verantwoorden. Het blijkt noodzakelijk te zijn…
Op 23 mei 2014 hield dr. Jan Nap, lector Waardevolle Praktijkontwikkeling bij de Politieacademie, zijn lectorale rede, getiteld Macht ten goede. Daarin introduceerde hij de term ‘rijkere verantwoording’. Jaco van Hoorn*), hoofdredacteur van het Tijdschrift voor de Politie refereert daaraan in het Redactioneel van het themanummer Rijker verantwoorden van december 2022. Hij schrijft:

“Hij betoogde dat ontwikkelen van goed politiewerk, met een open oog en hart voor de morele betekenis van politie, vraagt om rijkere verantwoordingsmethoden, ‘zodat we weg kunnen blijven van fop’. Politiewerk is immers moerassig. De aandacht voor ‘rijker verantwoorden’ past in een tijd, waarin meer en meer onderkend wordt dat de huidige sturingsfilosofie binnen de publieke sector tekortschiet. Ook de Tijdelijke Tweede Kamercommissie Uitvoeringsorganisaties stelt dit vast in haar rapport ‘Klem tussen balie en beleid’. De Raad voor Openbaar Bestuur zegt dat inmiddels breed en vaak is erkend dat de bedrijfsmatige benadering, ontleend aan het New Public Management, te ver is doorgeschoten. De uitvoering is daarvan het kind van de rekening en – erger – uiteindelijk de burger.

Inmiddels bestaat steeds meer overeenstemming over wat er mis is. Te vaak is boven in organisaties of nog daarboven, bij bestuur en politiek, gesproken over de aard van de problematieken én wat daarbij goede aanpakken zijn. Dit gesprek, ver weg van waar de problemen zich voordoen en ver weg van zij die daadwerkelijk met de problemen moeten dealen, kon alleen dapper en daadkrachtig gevoerd worden als de problematiek eenvoudig wordt gemaakt. En daarmee ook de aanpak. Er werden ferme doelen geformuleerd, vanuit de hoopvolle belofte dat deze het probleem doen verminderen. Enkele politievoorbeelden: we zien ondermijning, de politie moet x criminele samenwerkingsverbanden (CSV’s) oprollen; er is mensenhandel of cybercrime; de politie moet x verdachten opsporen. Heldere doelstellingen bieden het comfort dat het makkelijk is om daarop te sturen. Daarop, maar waarop eigenlijk?

Inmiddels is gebleken dat deze extreme vereenvoudiging van de werkelijkheid slechts de teleurstellende zekerheid biedt dat de aanpak niet bijdraagt aan het verminderen van problemen. Daarom zien we, gelukkig, dat mensen in de uitvoering doelen naast zich neerleggen en het gesprek zoeken over wat over de problematieken bekend is en wat – vanuit vakmanschap – een zinvolle reactie kan zijn. In dat gesprek van de politie en samenwerkende partners verschuift de aandacht van targets naar maatschappelijk effect, hoe moeilijk – of moerassig – dat ook is.

Goed politiewerk

Politiemensen die gericht zijn op goed politiewerk, willen iets betekenen voor de samenleving en voor burgers. Velen zijn ontzet en ontzield geraakt omdat zij zich moesten inzetten voor doelen die er voor burgers nauwelijks toe deden, terwijl er bovendien weinig aandacht bleek te zijn voor werk dat er in hun ogen wel toe doet. Politiemensen raken ontmoedigd als ze aangesproken worden op cijfers terwijl er geen aandacht is voor dilemma’s in lastige demo’s of reanimaties op leven en dood of de effectieve hindernissen die zij opwerpen voor cybercriminelen. Een wijkagent in een Utrechtse tippelzone vertelde aan het eind van zijn loopbaan dat hij meer dan veertig vrouwen uit de prostitutie had gered; niet bestuur of politie, maar hijzelf was de enige die deze slachtoffers geteld had.

De inzet om te verbeteren in politiewerk lijkt gebaat bij andere vormen van sturing en andere verantwoording. ‘Klem tussen balie en beleid’ stelt dat bij beleidsvorming de uitvoering moet worden betrokken. Hoe gedachten zich daarover ontwikkelen, is te lezen in dit tijdschrift. Eén ding is wel zeker: als we problemen willen aanpakken en met bezielde dienders tot zo goed mogelijk politiewerk willen komen, moeten bestuurders en – ook hogere – leidinggevenden de wil hebben om mee het moeras in te gaan. Want politiewerk is in de aard moerassig, zei Jan Nap, en velen met hem”.

Inhoud Tijdschrift voor de Politie,
no 4, december 2022

  • De noodzaak van ‘rijker verantwoorden’. Op zoek naar samenhang, door Dr. Joery Matthys 6
  • De valkuilen van rijker verantwoorden. Verhalen zijn soms maar verhalen, door Dr. Edwin W. Kruisbergen 10
  • Column over rijker verantwoorden door Peter Klerks 15
  • Rijker verantwoorden bij de politie. Experimenteren in de praktijk, door Jaco van Hoorn en Franca van der Laan 16
  • Verantwoord politiegeweld. Een open houding naar de eigen organisatie, artikel is coproductie van Directoraat ­Generaal Politie en Veiligheidsregio’s van het ministerie van Justitie en Veiligheid en de Nationale Politie, Staf Korpsleiding, programmateam Stelsel Geweldsaanwending  24
  • Interview met Loes van der Wees en Olav Brink van het Openbaar Ministerie Arrondissementsparket Rotterdam, door Sanne Groen en Wouter Jong  27
  • Meten maar niet willen weten. Column van Bart de Koning, onderzoeksjournalist en schrijver  31
  • Rijker verantwoorden: legitimeren of leren, door Marijn Huttinga, teamchef C Rivierenland Oost bij Politie Oost-Nederland  32
  • Rijker verantwoorden in de zorg. Verantwoordingspraktijken verbeteren door verhalen te delen, door prof. dr. Hester van de Bovenkamp, dr. Lieke Oldenhof en dr. Annemiek Stoopendaal  35
  • Gewoon het verhaal vertellen. Column door mr. Reinier van Zutphen, Nationale ombudsman  39
  • Recensies over actuele publicaties  40
  • Dialogen met jongeren over (goed) politiewerk. Hoe kan het onderlinge vertrouwen tussen politie en jongeren worden vergroot? Door drs. Bas Böing, dr. Maike Gieling en dr. ir. Peter de Vries  42
  • Geslaagd. Verslagen van afstudeeronderzoeken 46

Downloaden themanummer Rijker verantwoorden, Tijdschrift voor de Politie no 4, december 2022: https://rijkerverantwoorden.nl/publicaties/

Gratis e-boek Rijker verantwoorden. De eerste publicatie over dit onderwerp verscheen in 2015. Een verkenning van de aanleiding voor rijker verantwoorden, voorbeelden van rijke praktijken en een eerste aanzet voor een beeld wat rijker verantwoorden kan betekenen: https://rijkerverantwoorden.nl/publicaties/

Podcast: In gesprek met Jan Nap over Rijker verantwoorden: https://open.spotify.com/episode/5dGxKHeeCO1Jz6zRT51PT0
Eerste aflevering van de podcastserie Radiostilte door het team politieleiderschap van de Politieacademie, juni 2020

*) Jaco van Hoorn is voortrekker van Stichting Beroepseer

—————————————————————————————-

Rijker verantwoorden

Rijker verantwoorden is bedoeld om te komen tot zo goed mogelijk politiewerk en daardoor tot een grotere maatschappelijke betekenis en legitimiteit van de politie. Dat gebeurt door het gesprek over politiewerk binnen het korps, partners en de maatschappij te verdiepen. Door steeds te reflecteren op het waarom en het hoe, richten wij het politiewerk of de samenwerking van politie met anderen op de bedoeling en de resultaten. Het gaat daarmee ook over ‘rijker’ sturen.

Het gaat om vragen als:

• Wie stelt belang in ons werk, toegespitst op het thema waaraan we werken?
• Wat begrijpen we van het vraagstuk dat moet worden aangepakt of van de situatie waarin moet worden gehandeld?
• Wat willen we bereiken, welk effect beogen we, wat is hier goed politiewerk?
• Hoe weten we of de aanpak werkt, of we effectief zijn en dus goed politiewerk leveren?
• Hoe kunnen we het goede politiewerk laten zien en hoe kunnen we laten zien welk effect we sorteren?

(Uit Tijdschrift voor de Politie, december 2022, pagina 19)

Interview met Johan Veld in FNV magazine: ‘Ik denk dat de politiek meer gebaat is bij loyale tegenspraak’

De rechtspositie van vrijwel alle ambtenaren in Nederland is nu alweer een tijdje ‘genormaliseerd’, maar dit geldt nog altijd niet voor hun medezeggenschap. Johan Veld hoopt op een snel einde voor het in zijn ogen nog altijd te grote primaat van de politiek in zaken die de medezeggenschap aangaan. Hij denkt “dat de politiek meer gebaat is bij loyale tegenspraak”.

Johan Veld is senior wetgevingsjurist op het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en is daarnaast voorzitter van de departementale ondernemingsraad (or), lid van de or van het kerndepartement SZW en lid van de groepsondernemingsraad Rijk. Hij is tevens afgevaardigde in het Ledenparlement van de FNV.

In het Kerstnummer 2022 van het vier keer per jaar verschijnende vakbondsblad FNV magazine staat een interview met Veld door Ronald de Kreij getiteld Wensen voor de publieke sector (1).

De wens van Veld voor de toekomst is “dat politici zich minder bemoeien met de organisatie van het werk van ambtenaren. Anders gezegd: ik hoop dat het inperken van de bevoegdheden van de ondernemingsraden bij de overheid vanwege het politieke primaat op basis van de Wet op de ondernemingsraden snel wordt teruggedraaid naar het oorspronkelijke doel van die wet, namelijk het bieden van medezeggenschap aan de medewerkers over zaken die hen persoonlijk aangaan.

Je hoort politici zowel bij het Rijk als bij provincies, gemeenten en waterschappen vaak dingen zeggen in de trant van ‘Ik heb besloten die en die afdeling te gaan reorganiseren’ of  ‘Ik ga het nieuwe kantoorpand zus en zo inrichten’. Het wordt tijd dat we deze politici een spiegel voorhouden. Zo van: weet u wel dat wat u zegt in strijd is met de Wet op de Ondernemingsraden (WOR)? U kunt dit soort zaken ook gewoon voorleggen aan de medezeggenschap. Of u kunt aan uw hoogste ambtenaar vragen om eens te onderzoeken hoe een reorganisatie zó kan worden vormgegeven, dat we onze overheidstaken op de beste manier kunnen blijven invullen. Ambtenaren weten namelijk heel goed hoe dit soort dingen zouden moeten”.

Primaat van de politiek en voorbijgaan van doelen WOR en ambtelijk vakmanschap

Veld: “Arbeidsrechtadvocaten geven aan dat het voor de medezeggenschap bij de overheid nauwelijks nog zin heeft om procedures bij de rechter te voeren, omdat we die verliezen op het punt van het politieke primaat. Want als puntje bij paaltje komt, kiezen rechters altijd voor het standpunt van de politiek, omdat die bestaat uit democratisch gekozen volksvertegenwoordigers die zeggen uit te voeren wat ze hun kiezers hebben beloofd. Ondertussen is er in de loop der tijd een hele stapel jurisprudentie opgebouwd die voorbij gaat aan de doelen van de WOR én aan het ambtelijk vakmanschap, omdat de rechters het primaat van de politiek in de WOR heel strikt uitleggen, iedere keer in het nadeel van de medezeggenschap. Maar zo kunnen we alles wel terugvoeren op beleid”.

Ambtenaren kunnen hun werk alleen goed doen als politici hen daarvoor de ruimte geven. Zij weten prima hoe dingen beter kunnen. Daarom is mijn advies aan politici: maak gebruik van hun kennis in plaats van zelf dingen te beslissen!

Veel ambtenaren hebben er last van dat zij zich niet vrij kunnen uitspreken. En ambtenaren betrokken bij de medezeggenschap storen zich er aan dat er niet naar hen geluisterd wordt. Daarom hebben diverse medezeggeschapsorganen bij het Rijk, de provincies, gemeenten en waterschappen, samen met vakbondsvertegenwoordigers en arbeidsrechtadvocaten hierover twee jaar geleden een symposium gehouden en een half jaar later een petitie aangeboden aan de toenmalige minister van SZW en de Vaste Kamercommissie van SZW. Ook hebben we de website www.invloedmedezeggenschapoverheid.nl gelanceerd, waarbij inmiddels ruim honderd or’en en meer dan duizend individuele ambtenaren zich hebben aangesloten. Het wachten is nu op een advies van de Sociaal Economische Raad en aansluitend een besluit van de ministers van SZW en Binnenlandse Zaken (ZK) over hoe we het probleem van de medezeggenschap gaan tackelen. Mijn belangrijkste wens voor 2023 is dat dit nu ook snel gebeurt”.

Lees het hele interview met Johan Veld, Wensen voor de publieke sector(1), door Ronald de Kreij, FNV magazine, Kerstnummer 2022: https://overheid.fnv-magazine.nl/042022/rijksoverheid (Niet meer beschikbaar op FNV magazine)

Invloed medezeggenschap bij de overheid: https://www.invloedmedezeggenschapoverheid.nl/

Inhoudsopgave Kerstnummer 2022 van FNV Magazine, sector Rijksoverheid: https://overheid.fnv-magazine.nl/042022/rijksoverheid (Niet meer beschikbaar op FNV magazine)

Afbeelding bovenaan met Johan Veld is ontleend aan FNV magazine, sector Overheid, kerstnummer 2022

Aanvragen voor langdurige zorg worden vaker verkeerd behandeld dan CIZ rapporteert

“Verbaasd staart Miriam naar haar telefoon. Ze zit op de bank in haar doorzonwoning in een middelgrote Nederlandse stad. In de hoek van de keuken staat de speciale kinderstoel waar haar zoon die ochtend nog zijn boterham heeft gegeten. Nadat de zorg jarenlang vrijwel alleen op haar neerkwam, hoopte ze eindelijk goed nieuws te krijgen. ‘Uw aanvraag is afgewezen’, vertelde echter de medewerker van het Centrum Indicatiestelling Zorg. Ze is verbijsterd. Een rapport van zeventig pagina’s, brieven van medisch specialisten, observaties van school; alles heeft ze opgestuurd. Begrijpen ze dan niet dat hij niet meer beter zal worden?
Miriams zoon Sven (7) heeft een zeldzame combinatie van twee genetische afwijkingen en een hartaandoening. Daarnaast heeft hij een verstandelijke beperking, autisme, ADHD en een hechtingsstoornis. Sociaal-emotioneel is hij tussen de zes en achttien maanden oud.

Miriam krijgt speciale ondersteuning die vergoed wordt via de Jeugdwet. Dat budget is ontoereikend en ze wil overstappen naar een vergoeding via de Wet Langdurige Zorg (Wlz). Als dat lukt, krijgt Sven betere zorg, en kan zij haar werk als kapster weer oppakken. Daarvoor moeten moeder en kind eerst langs het CIZ, een cruciale schakel voor ouders als Miriam.

Het CIZ de wijst de aanvraag af”.

Achter het zakelijke afwijzende telefoontje dat Miriam krijgt gaat een haperende organisatie schuil, blijkt uit het onderzoek van   journalistiek platform Investico, in samenwerking met radioprogramma Argos, dagblad Trouw en weekblad De Groene Amsterdammer. Een organisatie waar medewerkers zonder medische achtergrond en onder druk van targets verstrekkende besluiten nemen over patiënten met ingewikkelde aandoeningen, ziektes of stoornissen. Waar het voorgeschreven persoonlijke contact met patiënten of familie wordt gereduceerd tot een telefoontje. Waar cijfers worden opgepoetst om naar de buitenwereld te kunnen volhouden dat er nauwelijks fouten worden gemaakt. En waar gemaakte fouten niet worden hersteld, waardoor zorgbudgetten onterecht worden toegekend of onthouden. “Ik vraag me oprecht af wat de meerwaarde is van een bemand systeem”, zegt een huisarts en onderzoeker. “Op deze manier kun je het net zo goed door een computer laten doen”.

Aanvragen voor langdurige zorg worden vaker verkeerd behandeld dan het CIZ naar buiten rapporteert. In een half jaar tijd nam het CIZ in zevenduizend gevallen niet goed onderbouwde besluiten.
Het CIZ is een zelfstandig bestuursorgaan dat onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) valt, dat eigenaar en toezichthouder is. Het beoordeelt jaarlijks 140.000 zorgaanvragen van mensen met een chronische ziekte of een beperking.

Lager succespercentage

In jaarverslagen en rapportages aan het ministerie schermt het CIZ met ‘succespercentages’ van 98 procent; medewerkers zouden bij de beoordeling van aanvragen dus nauwelijks fouten maken. Maar uit het onderzoek blijkt dat het CIZ in werkelijkheid dit percentage alleen op papier haalt. De dossiers met het stempel ‘onvolledig of onjuist onderzoek’ laat het CIZ namelijk buiten beschouwing, staat in interne documenten. Bovendien wordt het succes slechts aan twee criteria getoetst: de toegang tot de Wet langdurige zorg en het toegekend budget.

Maar voor intern gebruik meet het CIZ de kwaliteit aan de hand van meer criteria, zes in totaal. Zo wordt bijvoorbeeld meegewogen of CIZ-medewerkers hun besluit op de aanvraag goed motiveren. Tel je daar de dossiers ‘onvolledig of onjuist onderzoek’ bij op, dan kukelt het succespercentage van 98 naar tussen de zeventig à tachtig procent, zo blijkt uit de stukken.

Patiëntenbelang voorop

Fonda Sahla, Tweede Kamerlid voor D66 noemt het een ‘zorgelijk signaal’ als “het proces niet verloopt als het zou moeten”. “Het is ontzettend belangrijk dat het patiëntenbelang voorop staat. Dit zijn de meest kwetsbare mensen die afhankelijk zijn van zorg, zij horen een zorgvuldig proces te krijgen. Het baart me zorgen dat het personeel onder grote druk staat en het verzuim en verloop groot is”.

Het Kamerlid gaat minister Helder vragen om de uitvoering te verbeteren. “Ik wil graag van haar weten hoe ze het CIZ beter kan faciliteren om dit proces zorgvuldig uit te voeren”.

Terugluisteren

Het programma van Argos besteedde op zaterdag 17 december 2022 op NPO Radio 1 aandacht aan de foute patiëntendossiers in de uitzending Problemen CIZ  ‘zorgelijk signaal’ volgens D66 Kamerlid Fonda Sahla. In deze uitzending komen zorgvragers aan het woord alsmede juridisch expert en hoogleraar gezondheidsrecht Jaap Sijmons.
Terugluisteren op: www.nporadio1.nl/nieuws/onderzoek/c54d0bce-9c64-4186-a734-885b253405df/problemen-ciz-zorgelijk-signaal-volgens-d66-kamerlid-fonda-sahla
Argos is het onderzoeksjournalistieke programma van HUMAN en VPRO en zaterdagmiddag te beluisteren op NPO Radio 1, van 14.00 tot 15.00 uur.

Referenties

Onderzoek: ‘Hier heb je je indicatie’ (geannoteerd verhaal), door Anouk Kootstra en Machteld Veen, Investico, 17 december 2022: www.platform-investico.nl

Poortwachter zorg CIZ maakt veel meer fouten in patiëntendossiers dan het rapporteert, Platform Investico, 17 december 2022: www.platform-investico.nl

Poortwachter zorg CIZ maakt veel meer fouten in patiëntendossiers dan het rapporteert, door Ellen van den Berg, Anouk Kootstra en Machteld Veen, Argos Nieuwsbericht , 17 december 2022: www.vpro.nl

 

Afbeelding bovenaan is van Augusto Ordóñez

Remco Duisterhof verkozen tot Ambtenaar van het Jaar 2022. Maryam Reddoub wint Publieksprijs

Remco Duisterhof is verkozen tot Ambtenaar van het Jaar 2022. Hij is de winnaar van de strijd om de eerste plaats van de wedstrijd Publiek Denken Top 100 Ambtenaar van het Jaar 2022. Maryam Reddoub won de Publieksprijs.
De jury maakte de winnaars bekend op een feestelijke, op internet live te volgen, bijeenkomst op 15 december 2022.
Remco Duisterhof is programma-manager Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De juryleden roemen zijn maatschappelijke en bestuurlijke sensitiviteit en zijn flair. Hij maakte indruk door een ingewikkelde klus als de coronaregeling grotendeels te klaren vanaf zijn zolderkamertje.

Maryam Reddoub is adviseur van het Expertisepunt Veilige Publieke Taak bij de gemeente Den Haag. Zij zet zich in voor een veilige werkomgeving voor Haagse ambtenaren en spreekt met burgers die zich hebben misdragen. Ze geeft nazorg aan collega’s die agressie ervaren hebben en gaat professioneel en adequaat om met burgers die ernstig grensoverschrijdend gedrag vertonen.

Meer dan vierhonderd ambtenaren

Voor de Publiek Denken Top 100 Ambtenaar van het Jaar werden meer dan vierhonderd ambtenaren genomineerd en meer dan 15.000 stemmen uitgebracht. Er waren twaalf finalisten.
Publiek Denken is de initiatiefnemer van deze verkiezing die in 2022 voor de twaalfde keer plaatsvond, in samenwerking met het ministerie van Binnenlandse Zaken (BKR) en de gemeente Utrecht.
Met deze verkiezing wordt de aandacht gevestigd op een beroepsgroep die vooral achter de schermen opereert.

De ideale kandidaat

Criteria ter beoordeling van de kandidaten zijn:

• Verbindt buiten met binnen en vice versa
• Boekt aantoonbare bijzondere resultaten
• Zet mensen in hun kracht
• Heeft altijd de maatschappelijke opgave(n) voor ogen
• Heeft lef, innoverend vermogen en ondernemerschap
• Stelt zich kwetsbaar op en is nieuwsgierig, reflecterend en lerend

Lees verder:

Ambtenaar van het Jaar 2022 Remco Duisterhof verbindt en inspireert: https://publiekdenken.nl/nieuws/publieke-professionals/ambtenaar-van-het-jaar-2022-remco/

Maryam Reddoub wint Publieksprijs: https://publiekdenken.nl/nieuws/publieke-professionals/maryam-reddoub-wint-publieksprijs/

De volledige Top 100: https://publiekdenken.nl/nieuws/publieke-professionals/de-volledige-top-100-voor-het-voetlicht/

Juryberaad: https://publiekdenken.nl/nieuws/publieke-professionals/juryberaad/

Publiek Denken: https://publiekdenken.nl
Publiek Denken is een netwerkplatform voor professionals werkzaam in de publieke sector en bestaat uit een kwartaalblad, themamagazines, website, nieuwsbrief, expertmeetings, dialoogtafels en de verkiezing Top 100 Beste Ambtenaar.

 

Afbeelding bovenaan de winnaars van 2022. Links: Remco Duisterhof; rechts: Maryam Reddoub

Grootste staking ooit van verpleegkundigen in Engeland, Wales en Noord-Ierland

Duizenden verpleegkundigen in Engeland, Wales en Noord-Ierland zijn vandaag, donderdag 15 december 2022, begonnen aan de eerste van de twee dagen durende staking over lonen. De tweede stakingsdag is op dinsdag 20 december.
De staking – te volgen op BBC Live van de Britse televisie – is de ‘grootste staking ooit in de NHS’, de National Healthe Service, het Britse publieke zorgstelsel.
Het personeel verleent tijdens de staking wel ‘levensreddende’ en spoedeiseisende zorg; chemotherapie en nierdialyse gaan ook gewoon door, maar routinediensten worden onderbroken.

Pat Cullen, hoofd van de vakbond Royal College of Nursing (RCN) zegt: “Dit is een tragische dag voor de verpleging, het is een tragische dag voor de patiënten”. De verwachting is dat meer meer dan honderdduizend verpleegkundigen deelnemen aan de staking.

RCN wil een loonsverhoging van 19% en zegt dat stijgingen onder de inflatie de zorg in gevaar brengen doordat het moeilijk is om verpleegkundigen aan te trekken en te behouden. De reactie van de regering is dat de eis van RCN onbetaalbaar is en dat zij heeft voldaan aan de onafhankelijke aanbevelingen wat betreft het salaris.

Het grootste effect van de staking doet zich waarschijnlijk voor bij vooraf geboekte behandelingen zoals voor hernia, heupprothesen en in poliklinieken.

‘We strike for the future of the NHS’: RCN strike action begins: www.rcn.org.uk/magazines/News/uk-rcn-nhs-nursing-strikes-2022-first-day-151222

Royal College of Nursing: www.rcn.org.uk/magazines/News

The Strike Hub: www.rcn.org.uk/Get-Involved/Campaign-with-us/Fair-Pay-for-Nursing/Strike-hub

Twitter RCN: https://twitter.com/thercn

BBC Live: www.bbc.co.uk/programmes/m001g6n6

Nurses hold biggest strike in NHS history, BBC News, 15 december 2022: www.bbc.com/news/live/health-63908018?ns_mchannel=social&ns_source

Resultaten bekend van peiling onder zorgprofessionals over zeggenschap in de zorg. Met Top 5 ter versterking van zeggenschap

Hoe staat het er in Nederland voor met de zeggenschap van zorgprofessionals? Wat is er nodig om die zeggenschap binnen de eigen zorgorganisatie te vergroten? En wat is er nodig om zorgprofessionals en werkgevers hierin samen te laten optrekken?

Om daar inzicht in te krijgen, is van 26 september tot en met 24 oktober 2022 een peiling uitgezet door de samenwerkende partijen van het Landelijk Actieplan Zeggenschap en Veerkracht: de Beroepsvereniging van professionals in sociaal werk (BPSW) en de Vereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden, en de brancheorganisaties Zorg: de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), de vereniging van Nederlandse zorgorganisaties ActiZ, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Gezondheidszorg (GGZ)

Er reageerden 2653 zorgprofessionals op de peiling: verzorgenden, verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en begeleiders. Daarnaast reageerden 197 bestuurders, managers en HR-professionals (HR = Human Resources, ook wel personeelszaken)

Het versterken van professionele zeggenschap van zorgprofessionals draagt bij aan goede zorg voor patiënten en cliënten. En ook aan betrokken- en bevlogenheid, werkplezier en daarmee behoud van zorgprofessionals.

De uitkomst

Zeggenschap op organisatieniveau wordt met een 5, een onvoldoende, beoordeeld. Zorgprofessionals beoordelen de kwaliteit van zeggenschap op individueel niveau met een 6 en op teamniveau met een 6,2. Zeggenschap op organisatieniveau wordt met een 5, een onvoldoende, beoordeeld. Bestuurders, managers en HR-professionals schatten de door zorgprofessionals ervaren kwaliteit van zeggenschap significant hoger in dan hoe zorgprofessionals de kwaliteit van zeggenschap zelf ervaren. Bestuurders, managers en HR-professionals zonder achtergrond in één van de zorgberoepen schatten de door zorgprofessionals ervaren kwaliteit van zeggenschap daarbij significant hoger in dan hun collega’s mét deze achtergrond.

De Top 5

Zowel zorgprofessionals als bestuurders, managers en HR-professionals zijn het erover eens op welke onderwerpen als eerste moet worden ingezet om zeggenschap te versterken: het personeelstekort, de positionering van de beroepsgroep in de organisatie, het rooster, verbeteren van zorg, administratie en registratie.

In de peiling werd aan zorgprofessionals gevraagd om op een aantal onderwerpen aan te geven hoe zij nu zeggenschap ervaren en hoe zij dat wensen: geen betrokkenheid, meepraten, meebeslissen of eindverantwoordelijkheid. De belangrijkste onderwerpen om over mee te beslissen zijn volgens zorgprofessionals: het personeelstekort en de inrichting van de beroepspraktijk/werkomgeving. Hoewel deze onderwerpen buiten de top 5 van de bestuurders, managers en HR-professionals vallen, worden ze ook door hen belangrijk gevonden. Onderwerpen die door allen in de top 5 zijn opgenomen: positionering van de beroepsgroep in de organisatie, ontwikkelingen in de zorg, ontwikkelingen in de zorgvraag en aanschaf van nieuwe materialen of hulpmiddelen.

Meedenken en meer waardering voor inbreng en beroep

In de dagelijkse praktijk worden belemmeringen ervaren om de zeggenschap van zorgprofessionals te vergroten. Allereerst geven beide groepen aan dat er (te) weinig tijd en ruimte is. Zorgprofessionals ervaren een sterke hiërarchie en vinden dat het management vooral top-down besluiten neemt. Hierbij wordt genoemd dat zeggenschap onvoldoende wordt gestimuleerd.

Zorgprofessionals willen een werkomgeving waarin ze de ruimte krijgen om te groeien en mee te denken en waarbij hun inbreng wordt gewaardeerd. Bestuurders, managers en HR-professionals benoemen in de peiling dat zorgprofessionals niet op de hoogte zijn waarover zij zeggenschap (kunnen) hebben. Zij geven aan dat deze informatie niet goed genoeg wordt verspreid. In combinatie met de hiërarchische cultuur, zorgt dit volgens hen voor een barrière voor zorgprofessionals om het gesprek aan te gaan over de grotere kwesties binnen de organisatie.
Zorgprofessionals, bestuurders, managers en HR-professionals zijn het er verder over eens dat er meer waardering van het beroep en salaris nodig is

Focusgroepen en verder uitdiepen

De resultaten van de peiling geven aanleiding om aspecten van deze peiling verder uit te diepen. Van november 2022 tot januari 2023 houdt het actieplan hiervoor focusgroepen met zorgprofessionals, managers en bestuurders. De uitkomsten van deze peiling, de resultaten uit de focusgroepen én de bevindingen uit de gesubsidieerde lokale actieplannen om zeggenschap van zorgprofessionals te versterken, gebruikt het actieplan om een visie op zeggenschap en een roadmap (hoe daar te komen) uit te werken. Deze visie en roadmap worden in 2023 opgeleverd.

Downloaden rapport Peiling zeggenschap in de zorg, Landelijk Actieplan Zeggenschap en Veerkracht, december 2022: https://beroepseer.nl

Landelijk actieplan zeggenschap: www.actieplanzeggenschap.nl

 

Twaalf journalisten voorspellen wat de journalistiek in 2023 te wachten staat

Voor de zesde keer kijken journalisten en andere mediakenners naar de toekomst. Vooruitblikken immers hoort bij de maand december. Hun voorspellingen staan vermeld op de site van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (SVDJ) die vindt dat de journalistiek altijd een blik in de spiegel kan gebruiken.

Twaalf interviews over alle mogelijke onderwerpen: talkshows, landelijke en regionale media, geld verdienen met fotografie en eilandjes op de redactie. Kortom: alles wat er volgend jaar toe doet.

Met

  1. Jan Dirk van der Burg, fotograaf
  2. Kitty Herweijer (De Telegraaf)
  3. Thomas Hogeling (de Volkskrant, Plakshot)
  4. Ties Joosten (Follow The Money)
  5. Reza Kartosen-Wong (Universiteit van Amsterdam)
  6. Marleen Koolmees (Libelle),
  7. Marieke Kuypers (Pointer)
  8. Alex Mazereeuw (de Volkskrant, VPRO Gids, Televisie)
  9. Fabienne Meijer, innovatieconsultant
  10. Hui-Hui Pan (Pan Asian Collective)
  11. Bas van Sluis (Dagblad van het Noorden)
  12. Margo Smit (NPO)

De Voorspellers bij Spraakmakers NPO Radio 1

Deze week praat elke dag een van de Voorspellers mee aan tafel van het radioprogramma in de ochtend Spraakmakers op Radio 1. Maandag 12 december 2022 was dat Jan Dirk van der Burg, die vorige maand afzwaaide als ‘fotograaf des vaderlands’. Volgens hem moeten fotografen zichzelf komend jaar beter in de etalage zetten. “Maak eerst die foto’s en ga vervolgens erover praten, voor veel meer geld dan je krijgt voor een foto in de krant”. Luister naar het gesprek op YouTube: www.youtube.com/watch?v=4PLt5TS7UX0&t=1s

Dinsdag 13 december was het de beurt aan innovatiestrateeg Fabienne Meijer om mee te praten, in het bijzijn van Pieter Klok, hoofdredacteur van de Volkskrant, en Henrike van Gelder, hoofdredacteur Kidsweek en SamSam.
Meijers ziet graag dat journalistieke redacties leren meer samen te werken met mensen die niet per se journalist zijn, maar wel betrokken zijn bij de redactie. Bijvoorbeeld developers die de site maken, of mensen die de podcast maken, de productiemensen. Op die manier wordt er meer interdisciplinair gewerkt en ontwikkelen betrokkenen een meer productiegerichte mindset. “Wat je uit Amerika ziet overwaaien nu is productmanagement”, zegt Meijer. Daarin staat de gebruiker – kijker, lezer of luisteraar – centraal. De stem van het publiek dus in het journalistieke geval. Deze visie komt uit de tech-wereld.
Wat journalisten van oudsher niet zo goed kunnen volgens Meijer, is zich bezig houden met wat het publiek eigenlijk wil. Waar heeft mijn publiek behoefte aan? Ze bedoelt evenwel niet dat het publiek maar hoeft te vragen, en de journalist moet draaien. Het gaat haar vooral om aandacht schenken aan de de onderliggende behoefte van het publiek.

Luister naar Fabienne Meijer in Spraakmakers, fragment Het Mediaforum met Pieter Klok en Henrike van Gelder, NPO Radio 1, 13 december 2022. Op 17 minuten en 27 seconden begint het gedeelte met Voorspeller Fabienne Meijer: https://www.nporadio1.nl/fragmenten/spraakmakers/4e6da9c8-2512-463a-98e4-772670a0f5a1/2022-12-13-het-mediaforum-met-pieter-klok-en-henrike-van-gelder

De Voorspellers op Media van morgen in januari 2023

Op donderdag 26 januari 2023 vindt in Cultuurhuis Felix Meritis in Amsterdam het evenement over innovatie binnen de journalistiek – Media van morgen – plaats, georganiseerd door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.
Leer meer over innovatief denken, je publiek bereiken op nieuwe platforms, bijzondere media-producties en meer. Aanwezig zijn ook een aantal Voorspellers om vooruit te kijken naar het nieuwe journalistieke jaar.
Meer info en bestellen tickets à 10 euro (inclusief borrel): www.svdj.nl/evenement/media-van-morgen/

Lees verder over de voorspellingen van de twaalf journalisten: De Voorspellers -Wat staat de journalistiek in 2023 te wachten? Stimuleringsfonds voor de journalistiek: www.svdj.nl

Zie ook, wat voorspellingen in de journalistiek betreft:

Een blik op de toekomst van de journalistiek aan de hand van vier scenario’s voor het jaar 2025, Blogs Beroepseer, 13 december 2015: https://beroepseer.nl/blogs/een-blik-op-de-toekomst-van-de-journalistiek-aan-de-hand-van-vier-scenario-s-voor-het-jaar-2025/

Hoe ziet de journalistiek eruit in Nederland anno 2035?, Blogs Beroepseer, 3 december 2021: https://beroepseer.nl/blogs/hoe-ziet-de-journalistiek-eruit-in-nederland-anno-2035/

 

Afbeelding bovenaan: Een van de twaalf voorspellende journalisten, Alex Mazereeuw, getekend door Gijs Kast www.svdj.nl/voorspellers-2023/