Beroepscode en integriteit van de politie
Ben Heemstra werkt bijna veertig jaar bij de politie, waarvan zestien jaar als intern onderzoeker naar strafbare feiten en plichtsverzuim van politiemensen. Integer zijn is een van de vier kernwaarden van de beroepscode van de politie, naast betrouwbaar, moedig en verbindend zijn.
Heemstra vindt dat het omgaan met integriteit iets is dat intrinsiek in je aanwezig is: “Je kunt dit werk niet doen omdat je baas vindt dat iets niet integer is. Dit werk kun je alleen doen omdat je zelf vindt dat bepaald gedrag niet integer is. En, je kunt niet trots zijn op je werk, als je er niet voor staat”.
De politie is een van de weinige instanties die actief onderzoek doet in de eigen geledingen. Alle regionale eenheden en de landelijke eenheid van de Nationale Politie hebben een afdeling Veiligheid, integriteit en klachten, die zich bezighoudt met o.a. klachten van burgers over gedrag van de politie, strafrechtelijke en disciplinaire onderzoeken en screening. De politie streeft ernaar hierover te communiceren en transparant te zijn naar het publiek toe. Zo wordt wel de indruk gewekt alsof er nogal wat aan de hand is bij de politie. Maar dat is een onterecht beeld. Tussen de een en anderhalve procent van de politiemensen zorgt voor integriteitsschendingen. Dat is hetzelfde percentage als bij een gemeente of bij iedere andere organisatie.
Heemstra geeft politiemensen in een moeilijke periode de ruimte hun verhaal te vertellen. Ze zijn door eigen gedrag ergens in verzeild geraakt, en voelen zich er schuldig over. Aan de andere kant moet hij ervoor zorgen dat burgers erop kunnen rekenen dat de politiefunctionaris met wie ze te maken krijgen betrouwbaar is.
Hij vertelt: “We doen ook het nodige aan preventie. Wat we mensen meegeven is: blijf transparant, bespreek zaken met je collega’s of met je leidinggevenden als je ergens mee zit, want alleen op die manier kun je ook tijdig bijgestuurd en gecorrigeerd worden. We hebben bij de politie ook de mond vol over collegialiteit. Collegialiteit is elkaar op tijd aanspreken en voorkomen dat iemand uiteindelijk struikelt”.
Het examensysteem vond zijn oorsprong in de periode van de Han-dynastie (206 – 220 n.C.), kreeg zijn vorm in de Sui-dynastie (581 – 618) en werd effectief tijdens de Tang-dynastie (618-908).
Het kwam ook voor dat de starheid van het systeem – inherent aan elk systeem, vooral in een groot land als China – leidde tot frustratie en boosheid bij getalenteerde personen die niet konden voldoen aan de hoge eisen.
Waarom zijn er zoveel studenten die zich een semester lang willen verdiepen in de mysterieuze Chinese filosofie van geleerden van duizenden jaren geleden? Over een motief kunnen we zeker zijn, het college voorziet in een van de academische eisen, het ethisch redeneren. Zeker is ook dat studenten door Puetts uitdagende belofte gelokt worden: “Dit college zal je leven veranderen”.
Marcel Spierts schrijft in zijn boek De stille krachten van de verzorgingsstaat over de toekomst van sociaal-culturele professionals en over de geschiedenis van hun beroep vanaf 1945. Speciale aandacht is er voor de professionalisering van sociaal-cultureel werkers, opbouwwerkers, jongerenwerkers en vormingswerkers, en de manier waarop zij verweven zijn met de ontwikkeling van de verzorgingsstaat. In die professionalisering onderscheidt Spierts drie dimensies: professionaliteit, vakmanschap en ambachtelijkheid.
Erik van Zuidam is directeur van de Veiligheidsregio Groningen, een nieuw, in januari 2014 van start gegaan samenwerkingsverband van overheidstaken en hulpdiensten w.o. de brandweer.
Arjan van der Meij, natuurkundeleraar op het Christelijk College De Populier in Den Haag, merkte tien jaar geleden dat vwo- en havo-leerlingen van zijn school graag dingen maakten en met hun handen werkten. Je wordt er vrolijk van, je leert vaardigheden, én je creativiteit en vindingrijkheid worden gestimuleerd. Aan de andere kant brengt maken intrinsieke motivatie met zich mee. Kinderen willen graag iets maken dat er nog niet is en daar trots op zijn.
Als wij over falend beleid of een misstand in bijvoorbeeld de jeugdzorg horen, zijn we verontwaardigd. We oordelen razendsnel over wat anderen doen. Journaliste Deirdre Enthoven heeft een aantal mensen met uiteenlopende beroepen geïnterviewd om te weten te komen hoe zij tot beslissingen komen en met wat voor dilemma’s zij te maken krijgen in hun werk. Ze nam een kijkje in de keuken bij onder anderen een kinderarts, rechter, gezinsmanager, politicus, bankier, topsporter en huisarts.
Hoe kan de wetenschap integer worden beoefend? Over welke eigenschappen dient de wetenschapper te beschikken? De zijn vragen actueel, gelet op de recente voorbeelden van wetenschapsfraude. Herman Paul leidt momenteel een onderzoeksproject aan de Universiteit van Leiden naar wetenschapsethiek in de 19e eeuw waarin veel nieuwe universiteiten werden opgericht en er volop gediscussieerd werd over de ideale eigenschappen van een wetenschapper.
Margreeth Kloppenburg is adviseur in de zakelijke dienstverlening. Ze schreef boeken als Hoera, een conflict, Leve het verschil en Eerlijk scoren. Voor dat laatste boek interviewde zij professionals over hun dilemma’s en de spanning die zij ervaren tussen targets halen en integer willen handelen voor de klant. Zij was verbaasd over die spanning, want zij gelooft dat als je zuiver en integer handelt, de winst vanzelf volgt.
Wat doet een gemeenteambtenaar als hij te maken krijgt met een illegaal gebouwd huis waarin mensen al heel lang wonen? Laten afbreken of laten staan? Bas Jansen is planoog in een plattelandsgemeente en ziet zich op gezette tijden voor een dilemma gesteld. In een gesprek vertelt hij hoe hij daarmee omgaat. Hij vertelt ook over de zin en onzin van regels en onafhankelijk advies uitbrengen aan de wethouder en de burger. En passant laat Jansen ook zijn gedachten gaan over hoe hij de rol van de ambtenaar ziet in de maatschappij, maar ook van de burger, die hij een spiegel voorzet.