Skip to main content

Redactie Beroepseer

En altijd maar weer over weerstand

Marc Oskam vraagt zich in zijn blog op Managementsite af waarom de publicatiestroom van boeken en artikelen over “weerstand tegen verandering” altijd maar doorgaat:

“Zij die het woord weerstand snel en vaak in de mond nemen, zijn even snel en vaak bevooroordeeld. Boeken die hier geen oog voor hebben, worden grif gelezen. Begrijpelijk. Ze maken de wereld overzichtelijk. Het is een wereld van wij en zij-die-niet-willen”.

Oskam is auteur van het boek “Venijn in de start –  een essayistisch handboek voor hen die leiding geven aan een team”.

En altijd maar weer over weerstand, door Marc Oskam, Managementsite, 6 juli 2011: www.managementsite.nl

Amerikaans onderwijs in beroering

save_our_schools_bannerOp 30 juli 2011 vindt er in de Verenigde Staten, in Washington D.C., een demonstratie van leraren en ouders plaats: “Save Our Schools March & National Call to Action!” met als doel het stopzetten van het ondermijnende onderwijsbeleid en de grootspraak die heeft geleid tot het verlies aan vertrouwen in de openbare scholen en gedemoraliseerde leraren.

Het lesgeven is gereduceerd tot niets anders dan opleiden tot het maken van toetsen. Het werkelijke doel van het lagere en middelbare onderwijs is allang uit het oog verloren. Daarvoor in de plaats is er eenzijdige nadruk komen te liggen op prestatie, beloning en sancties.

Veel weerstand is er tegen het sinds 2002 in werking getreden programma “No Child Left Behind” (NCLB) dat zou moeten leiden tot honderd procent efficiënte scholen in 2014. De scholen die niet voldoen aan de normen, worden zwaar gestraft. Daarbovenop kwam het programma “Race to the Top”, in 2009 ingevoerd door minister van Onderwijs Arne Duncan, dat evenmin de gewenste effecten heeft. Het geld dat is bestemd voor kinderen die dat het meest nodig hebben, wordt gebruikt door de afzonderlijke staten om elkaar te beconcurreren en beloningen binnen te halen.

diane_ravitch_dr_petrosinos_education_project

Diane Ravitch op website
Dr. Petrosino’s Education Project

Op de demonstratie van 30 juli is ook Diane Ravitch van de partij. De 73-jarige Ravitch is historica en voormalig onderminister van Onderwijs in de regering van George Bush Senior (1991 – 1993). Ze had ook een onderwijsfunctie in de regering Clinton. Voordat Ravitch in overheidsdienst trad, was ze hoogleraar geschiedenis en onderwijs aan de Columbia-universiteit. Momenteel is ze als onderzoeker Onderwijs verbonden aan de Universiteit van New York.
Ze voert al geruime tijd een landelijk de aandacht trekkend, heftig debat over het falen van het huidige onderwijs(stelsel) in de V.S. Sinds de verschijning van haar boek in 2010: The Death and Life of the Great American School System: How Testing and Choice Are Undermining Education wordt ze overal uitgenodigd voor interviews op televisie en deelname aan congressen en panels.

Tot ieders verrassing werd het boek een bestseller. Titels van andere door haar geschreven boeken laten zien waar Ravitch zich al haar leven lang mee bezighoudt: A Century of Battles Over School Reform (2001), The Great School Wars: A History of the New York City Public Schools (2000), The Troubled Crusade: American Education 1945–1980 (1983) en The Schools We Deserve: Reflections on the Educational Crises of Our Time (1985).

the_death_and_life_of_the_great_american_school_systemIn de strijd voor goed openbaar onderwijs en het recht van leraren – via een vakbond – collectief te onderhandelen, loopt Ravitch momenteel voorop in haar land. Dat was vroeger wel anders. Ze was tegen vakbonden en voor vrije marktwerking. Haar draai van 180 graden wordt dan ook niet door iedereen in dank afgenomen, maar leraren, vakbonden en onderwijsorganisaties prijzen haar juist voor haar erkenning van de feiten en de werkelijkheid van de praktijk.

In een recente toespraak van 19 mei 2011 op de Lesley-universiteit zei Ravitch: “Dit zijn zware tijden voor leraren. Overal waar ik ben, kan ik zien hoe verslagen leraren zich voelen. Ze zijn vijand nummer 1 geworden. Staten willen hun rechten om collectief te onderhandelen afschaffen. Ze korten op salarissen. Hele onderwijsbesturen zijn naar huis gestuurd. Hun ideeën over onderwijs zouden niet deugen. Maar de mensen die zo tekeer gaan tegen hen, deugen zelf niet”.

Lees Ravitch’ artikel Why I Am Marching on July 30, op haar blog Education Week, 21 juni 2011: http://blogs.edweek.org

Website van Diane Ravitch waarop o.a. video’s met haar toespraken: https://dianeravitch.com

Info over de demonstratie Save Our Schools van 30 juli: www.saveourschoolsmarch.org/ (website is opgeheven)

Lees ook over de al maanden durende demonstraties van ambtenaren in de Amerikaanse staat Wisconsin en de schending van vakbondsrechten op de deze site: De Wisconsin demonstraties en de speech van Kathleen Kennedy Townsend, Blogs Beroepseer, 11 juni 2011: https://beroepseer.nl

Diane Ravitch: The Death and Life of the Great American School System, Dr. Anthony Petrosino, Hoboken Curriculum Project, 3 maart 2010: hobokencurriculumproject.blogspot.com/

Burgerlijke ongehoorzaamheid in onderwijs

rugzak“Verplichte handelingsplannen zijn zonde van de tijd”, aldus prof.dr. Anna Bosman in Schooljournaal no 12 van 25 juni 2011, het tweewekelijkse magazine van CNV Onderwijs: “Als handelingsplannen alleen maar ervaren worden als een plicht, zou ik er heel snel mee ophouden. Word dan maar burgerlijk ongehoorzaam!”

CNV Onderwijsbestuurder Patrick Banis deelt de oproep tot burgerlijke ongehoorzaamheid van prof. Bosman, sinds april 2011 directeur van het Onderwijs-instituut Pedagogische Wetenschappen en Onderwijskunde van de Radboud Universiteit. Hij zegt: “Dit is mij uit het hart gegrepen. Handelingsplannen zijn een middel, maar lijken inmiddels wel een doel op zich”. Wat hem betreft moeten we stoppen met verplichte handelingsplannen, behalve op zwakke scholen.

Als een kind een indicatie voor leerlinggebonden financiering (lgf) heeft – aanvullende hulp op reguliere scholen – stelt de school een handelingsplan op. Hierin is de begeleiding van het kind vastgelegd. Leerlinggebonden financiering heet ook wel rugzak of rugzakje.

In de praktijk blijken de verplichte handelingsplannen buitenproportionele bureaucratische rompslomp met zich mee te brengen. Daar willen de leerkrachten van af.

Kunnen we deze hoogleraar minister maken? door Ciska de Graaf, Schooljournaal no 12 van 25 juni 2011: http://www.cnvo.nl/fileadmin/user_upload/PDF/Sjnr12_p12-14.pdf (Niet meer beschikbaar)

Wat is passie eigenlijk?

de_passie_van_de_professionalOp de website van The Atlantic van 9 juni 2011 staat het artikel van Lane Wallace: The Value of Following Passion in a Jobless World.
Het gaat over passie, een begrip dat we de laatste jaren te pas en te onpas tegenkomen, vooral in verband met werk, beroep, het zoeken van een baan, management of coaching. Centraal staat vaak de grote vraag ‘Hoe vind ik mijn passie?’. Het aantal logo’s van bedrijven, organisaties en boektitels met het woord passie erin verwerkt is niet te tellen.

Wallace reageert in haar artikel onder meer op een bijdrage van New York Times-columnist David Brooks die op 30 mei 2011 schreef dat het volgen van je dromen en passie een narcistische bezigheid is (It’s Not About You).

Daar is Wallace het niet mee eens: “Hoe vaak we het begrip passie ook gebruiken bij het werven van betrokkenheid voor het bedrijf of bij het verheerlijken van romantische bezieling, het wordt vaak verkeerd opgevat of verward met andere motivaties.
Veel mensen denken dat dromen en passie zijn zoals Brooks heeft beschreven: als een hopeloos idealistische, zelfzuchtige of onverantwoordelijke keuze die diametraal staat tegenover betrokkenheid met anderen, verantwoordelijkheid, vertrouwen of succes. Maar ik heb me het laatste anderhalf jaar beziggehouden met onderzoek naar passie en naar mensen die gepassioneerd hun weg in het leven volgen en ik heb niets kunnen ontdekken dat strookt met Brooks opmerking of overtuiging.
passie_en_professie
mart_smeets_passieIk zou eerder beweren dat passie een van de belangrijkse elementen van elk voornemen is om een gemeenschap te verbeteren, om iets van waarde te bouwen in de wereld en zelfs om moeilijke tijden of een ontmoedigend, economisch klimaat te doorstaan. Het feit dat passie ook een gevoel van voldoening bij de mens weet op te wekken, is zeker een van de voordelen – maar dat is niet de drijvende kracht die iemand noodzaakt tot de weg van passie.

Dit wil niet zeggen dat passie geen risico’s kent of een prijs heeft. Passie is een zeer complexe energie met vele gezichten. Maar als we kwistig met het woord omspringen en pas afgestudeerde jonge mensen óf uitbundig aanmoedigen het te volgen, óf hen waarschuwen zich er verre van te houden, dan loont het de moeite een aantal algemene misverstanden over passie de wereld uit te helpen en te gaan vertellen wat passie is… en niet is”.

The Value of Following Passion in a Jobless World, door Lane Wallace, The Atlantic, 9 juni 2011: www.theatlantic.com/

Hans Wilmink

Hans Wilmink (1948) is opgeleid als socioloog en als Hoger Bestuursambtenaar en begon zijn loopbaan bij de Stichting Het Refter in Zwolle waar hij onder meer initiatieven ontplooide voor de opvang en integratie van minderheden. Dat deed hij in samenwerking met de lokale overheid, lokale instellingen en vertegenwoordigers uit de minderheidsgroepen. Vanaf 1982 werkte hij voor het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in diverse functies en op meerdere beleidsterreinen: minderhedenbeleid, interbestuurlijke relaties, sociale vernieuwing, organisatie van de rijksoverheid, kennis en strategie voor het ministerie.

Wilmink voerde in 2010 een verkenning uit naar het beroep van de beleidsambtenaar: Beroep: beleidsambtenaar. Over ambtelijk besef en professioneel lef. Dat deed hij samen met Guido Rijnja.
“In mijn praktijk en in de verkenning die we deden heb ik ervaren dat er veel creativiteit en durf is onder ambtenaren. Het boekje laat zien dat het een mooi vak is dat vorm krijgt door voortdurend de balans te zoeken in de spanningsvelden die het werk bij de overheid met zich meebrengt. Maar er is ook veel druk die dat balanceren verstoort. Het is een zaak van beroepseer om de bestuurder te dienen en toch de onafhankelijkheid te behouden.”

Sinds april 2013 is Wilmink ambteloos burger, maar de belangstelling voor de beroepsuitoefening in de publieke sector kan hij nog niet loslaten. Hij treedt nu op als vrijwilliger voor de Stichting Beroepseer en helpt haar bij de toepassing van de Good Work Toolkit  van Harvard University in de Nederlandse praktijk.

Hij is lid van het Alternatieven-kabinet. Ook daar gaat zijn belangstelling uit naar het optreden van de overheid in onze democratische rechtsstaat. Aan de versterking van de democratie wordt veel aandacht besteed, maar de versterking van het rechtsstatelijk besef kan wel een opkikker gebruiken. Essentieel daarin is de aandacht voor de burger, óók in de gevallen waarin zijn of haar belangen conflicteren met die van de democratische meerderheid.  Hij hoopt dat het Alternatieven-kabinet daarover inspirerende voorbeelden en ervaringen kan opleveren.

Geen managers, geen callcenter

buurtzorg_logoIn weekblad Vrij Nederland no. 24 van 18 juni 2011 staat het artikel Geen managers, geen callcenter, dat gaat over het succes van Buurtzorg, oprichter Jos de Blok en voorbeelden van de werkwijze van Buurtzorg in de praktijk, geschreven door Margalith Kleijwegt, met foto’s van Jeroen W. Mantel: www.vn.nl/geen-managers-geen-callcenter/

Dienend leiderschap is in opkomst

Dienend leiderschap is in opkomst en is inmiddels doorgedrongen in de directiekamers van onder meer het VU Medisch Centrum, de Voerman Groep, de verfdivisie van Akzo Nobel en Starbucks. De Nederlandse Marechaussee stuurt leidinggevenden naar de Academy for Servant Leadership.

Ed Voerman, voorzitter van de Europese stichting voor servant leadership, verklaart dat dienend leiderschap niet van de ene op de andere dag kan worden ingevoerd. Op kleine schaal moet worden begonnen met medestanders die het principe begrijpen. De Amerikaanse auteur Robert Greenleaf schreef in 1970 over dienend leiderschap. Een leider moet volgens hem de fundamentele behoefte voelen om van dienst te willen zijn. Daarbij moet de leider zich telkens deze vraag stellen: groeien degenen die ik dien als mens? En worden ze gezonder, wijzer, vrijer en zelfstandiger?

Voerman weerlegt dat dienend leiderschap soft is. Ook een dienende leider kan met de vuist op tafel slaan of tot de conclusie komen dat een medewerker niet op de juiste plaats zit of niet de juiste houding heeft. Hij is ervan overtuig dat dienend leiderschap een positieve relatie onderhoudt met welzijn, teamprestaties en vertrouwen.

Zie ook de video met Inge Nuijten op deze website, 5 januari 2011: Dienend leiderschap: https://beroepseer.nl/

Dienend leiderschap, Voerman: www.voerman.com/nl/over-ons/dienend-leiderschap/

Greenleaf Academy: www.greenleafacademy.nl