Met de Tweede Kamerverkiezingen voor de deur heeft het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) een artikel gepubliceerd over Stemmen voor gezondheid anno 2021.
Verkiezingen bepalen voor een deel de koers van Nederland, ook op het gebied van gezondheidszorg en de volksgezondheid. NTvG ging na wat er van de plannen van de huidige regeringscoalitie terecht is gekomen, hoe partijen stemden over moties, over preventie en zinnige zorg en wat er in verkiezingsprogramma’s staat en wat Kamerleden willen. Politieke partijen willen bijna allemaal minder marktwerking en meer preventie. De uitwerking van die plannen is vaak veel minder concreet. Rechtse partijen vertrouwen op onderlinge afspraken, linkse partijen willen meestal meer dwang. Er valt iets te kiezen.
Net als in 2017 maakten Johan P. Mackenbach en Joost Zaat een analyse van de verkiezingsprogramma’s van de belangrijkste partijen en van hun stemgedrag op het gebied van onderwerpen die de volksgezondheid raken. Ook voelden zij Kamerleden aan de tand over twee belangrijke onderwerpen: ‘preventie’ en ‘zinnige zorg’.
Van partijprogramma naar uitvoering
Vier jaar geleden waren er behoorlijke verschillen tussen politieke partijen wat betreft hun plannen voor de zorg, en dat gold ook voor de vier partijen die in het kabinet-Rutte III gingen samenwerken. Het resultaat was een regeerakkoord vol compromissen. Zo werd het eigen risico in de zorgverzekeringswet niet verlaagd (VVD- en D66-punten), terwijl er meer aandacht kwam voor de bestrijding van tabak en alcohol (CU en D66). Het regeerakkoord bevatte maar liefst 56 plannen over de zorg.
Wat kwam daarvan terecht? In tabel 1 van hun artikel geven de auteurs voor enkele grote onderwerpen een korte samenvatting.
De Centrale voor Middelbare en Hogere Functionarissen (CMHF) en Stichting Beroepseer nodigen u uit voor een interactief webinar over
Rechtsstatelijk besef als voorwaarde voor herstel vertrouwen in de overheid
DatumWoensdag 24 maart 2021 Tijd15.30 – 17.00 uur. Digitale inloop vanaf 15.15 uur Medium ZOOM
In 2020 heeft Stichting Beroepseer het boekje Voorbij boos en achteloos. Rechtsstatelijk besef als kompas voor overheid en burger uitgebracht, geschreven door Hans Wilmink*) . In dit boek laat hij aan de hand van indringende voorbeelden zien hoe kostbaar rechtsstatelijk besef is en wat we kunnen doen om het te onderhouden én verder te ontwikkelen.
In een rechtsstaat zou de professionele ambtenaar zich moeten inzetten voor de versterking van het morele gezag van de overheid. Daarbij is de rechtvaardige behandeling van belangen, groepen en individuele burgers een wezenlijk criterium. Deze ambtelijke professional legt de algemene beginselen van behoorlijk bestuur boven in zijn gereedschapskist, ze liggen voor het grijpen. De Toeslagenaffaire is mede veroorzaakt doordat we steeds meer van dit ambtelijk vakmanschap zijn kwijtgeraakt. Wilmink pleit voor het hervinden en versterken rechtsstatelijk besef als voorwaarde om het vertrouwen in de overheid te herstellen.
Hij onderscheidt drie kernopgaven voor de overheid:
Behartigen van het publiek belang
Beschermen van kwetsbare burgers
Bestrijden van onveiligheid
In dit interactieve webinar wisselt Wilmink met u van gedachten over hoe ambtenaren, bestuurders en volksvertegenwoordigers rechtsstatelijk besef kunnen versterken en toepassen in hun dagelijkse praktijk, om op die manier kunnen bijdragen aan geloofwaardig, gezagsvol optreden van de overheid.
Hans Wilmink, socioloog en oud-ambtenaar, is actief voor Stichting Beroepseer. Hij bekleedde diverse functies, o.a. bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, waar hij in 2013 met pensioen ging. Hij schrijft regelmatig blogs over ambtelijk vakmanschap en rechtsstatelijkheid voor o.m. Platform Overheid, Follow the money en op de site van Stichting Beroepseer. In april 2020 verscheen zijn essay: Voorbij boos en achteloos. Rechtsstatelijk besef als kompas voor overheid en burger.
Voor wie Deze bijeenkomst is bedoeld voor ambtenaren (Rijk, provincie, waterschappen, gemeenten), bestuurders, volksvertegenwoordigers en andere geïnteresseerden.
Aanmelden Deelname aan deze bijeenkomst is kosteloos.
U kunt zich aanmelden bij Anja van Kleffens per e-mail: A.vanKleffens@cmhf.nl
Nederland bevindt zich in een roerige periode. Overheidsmanagers nemen belangrijke besluiten die invloed hebben op de gehele Nederlandse samenleving op korte en lange termijn. Tegelijkertijd zijn innovaties meer dan ooit nodig om de overheid te laten meebewegen met de constante veranderingen van deze tijd. Welke manager of innovatie speelt op de juiste manier in op deze complexe opgaven? En weet daarmee het verschil te maken voor mens en maatschappij?
In november 2021 worden de Overheidsawards uitgereikt aan de Overheidsmanager van het Jaar en (voor het eerst!) aan de Beste Overheidsinnovatie van het Jaar.
Met veerkracht en vertrouwen
Door het werk van goede overheidsmanagers en -innovaties een platform te geven, stimuleren de verkiezingen transparantie en kennisdeling binnen het openbaar bestuur. Jetta Klijnsma, juryvoorzitter van de Verkiezing Overheidsmanager van het Jaar, is op zoek naar vooruitstrevende managers die passen binnen het thema Met veerkracht en vertrouwen.
De Overheidsmanager van 2021 is iemand die niet alleen veerkracht en vertrouwen toont, maar dat ook in anderen aanwakkert. Hij/zij komt op voor de mensen die dat het meest nodig hebben en zoekt daarbij actief de verbinding met zowel maatschappij als medewerkers.
Jan van Zanen, juryvoorzitter van de Verkiezing Beste Overheidsinnovatie van het Jaar, wil een toonaangevende innovatie bekronen die met haar werkzaamheid, publieke meerwaarde en inspirerende werking het verschil maakt. Lees verder op de site van Overheidsawards over de criteria- dimensies genoemd – waaraan een deelnemende innovatie dient te voldoen. Ook in deze roerige periode dient de innovatie goed in te spelen op de uitdagingen van deze tijd: www.overheidsawards.nl/dimensies-overheidsinnovatie/
Nomineren tot en met 16 juni 2021
Nominaties voor de Verkiezing Overheidsmanager van het Jaar en Verkiezing Beste Overheidsinnovatie van het Jaar zijn welkom tot en met 16 juni 2021.
Ga voor nomineren naar: www.overheidsawards.nl/nomineer
De Verkiezingen worden georganiseerd door de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) in samenwerking met Binnenlands Bestuur, landelijk netwerk van jonge ambtenaren werkzaam bij de overheid FUTUR, Interprovinciaal Overleg (IPO), ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut (NEN), Netwerk van Publieke Dienstverleners (NPD), Ordina, Publiek Denken en Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Voor meer informatie over de Verkiezing Overheidsmanager en Beste Overheidsinnovatie van het Jaar 2021: www.overheidsawards.nl
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) meet een explosieve toename van het aantal hacks, gericht op het buitmaken van persoonsgegevens. Het aantal meldingen steeg in 2020 met maar liefst 30% ten opzichte van vorig jaar. Datadiefstal is vaak te voorkomen door een betere beveiliging. Dat blijkt uit de Rapportage Datalekken 2020 die AP-voorzitter Aleid Wolfsen op 1 maart 2021 naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Schade
Steeds vaker krijgt de AP meldingen van hacking, phishing of malware. Dat persoonsgegevens steeds vaker het doelwit zijn van criminelen is zeer verontrustend. Want door diefstal van persoonlijke – en vaak gevoelige – informatie kunnen mensen veel schade ondervinden. Bijvoorbeeld als criminelen de persoonsgegevens gebruiken voor identiteitsfraude of oplichting. Dergelijke oplichting kan mensen jarenlang achtervolgen en de schade kan tot in de duizenden euro’s lopen. Mensen kunnen hun spaargeld kwijtraken.
Hackers
Criminelen gaan zeer geraffineerd te werk. Ze hebben vooral organisaties die veel persoonsgegevens verwerken in het vizier. Steeds vaker is daar een datalek ontstaan doordat criminele hackers al langere tijd in een netwerk aanwezig zijn, voordat ze toeslaan. De criminelen gebruiken deze tijd om het netwerk van de organisatie te verkennen en in kaart te brengen. Ze proberen om meer bevoegdheden te krijgen in het netwerk, bijvoorbeeld door ‘systeembeheerders-rechten’ te verwerven, waarna persoonsgegevens gestolen worden of er een ransomware-aanval wordt uitgevoerd.
Opnieuw stijging
In 2020 ontving de AP maar liefst 1.173 meldingen van dergelijke datalekken, waarbij hacking, malware of phishing werd ingezet om persoonsgegevens te stelen. Dit is een stijging van 30% ten opzichte van 2019. Opnieuw een stijging, want in 2019 waren dit soort meldingen ook al met 25% toegenomen. Door tekort aan personeel en budget kan de AP slechts bij een beperkt deel van de gemelde datalekken in actie komen.
Aleid Wolfsen: “Veel mensen worden persoonlijk getroffen wanneer criminelen erin slagen hun persoonsgegevens te stelen.. Criminelen gebruiken de gestolen gegevens namelijk voor identiteitsfraude en om spam- en phishingaanvallen uit te voeren. De schade van dergelijke oplichting kan zodanig oplopen, dat mensen echt in problemen komen en al hun spaargeld kwijtraken.”
Meerfactorauthenticatie
Naar schatting zijn er in 2020 tussen de 600.000 en 2.000.000 personen getroffen door een datalek waar slechts één stap nodig was om in te loggen. Vaak zijn complete systemen beveiligd met slechts één wachtwoord. Vooral bij datalekken door hacking, malware of phishing had ‘meerfactorauthenticatie’ de schade vaak kunnen beperken of voorkomen. Bij meerfactorauthenticatie moet een persoon of systeem op minimaal twee verschillende soorten inloggen om toegang te krijgen. Bijvoorbeeld met een wachtwoord én met een code die je per sms ontvangt.
Wolfsen: “Mensen vertrouwen hun persoonsgegevens toe aan organisaties, ervan uitgaande dat zij er zorgvuldig mee omgaan. Helaas is dat niet altijd het geval en had groot leed gemakkelijk voorkomen kunnen worden met goede beveiliging. Meerfactorauthenticatie is een heel eenvoudige beveiligingsmaatregel die verplicht is bij de verwerking van gevoelige persoonsgegevens, maar die organisaties eigenlijk overal standaard zouden moeten doorvoeren. Dat zou veel leed kunnen voorkomen.”
Werkwijze verbeterd
Behalve de explosieve groei van het aantal datadiefstallen bij datalekken, is het totaal aantal datalekmeldingen (24.000) gedaald ten opzichte van 2019 (27.000). Dit aantal bestaat vooral uit incidenten zonder kwade opzet. De daling (11%) komt doordat incassobureaus hun werkwijze hebben verbeterd, waardoor er minder betalingsherinneringen bij verkeerde ontvangers terechtgekomen.
“Several months before national elections, the Dutch coalition government resigned in January 2021 over what has come to be known as the ‘allowance scandal”.
Hans Wilmink heeft een artikel gepubliceerd op de site van The Good Project dat gaat over de Kindertoeslagaffaire en de politieke consequenties ervan: Good Work for Dutch Civil Servants. Hij legt uit wat het Nederlandse toeslagensysteem inhoudt en hoe ambtenaren, politici en rechters gefaald hebben. Dat falen heeft geleid tot onherstelbare schade voor tienduizenden Nederlandse gezinnen alsmede de val van het Kabinet Rutte III in januari 2021.
In Nederland heeft, aldus Wilmink, het schandaal enkele gebreken bij de overheid aan het licht gebracht. De vraag is nu welke mogelijkheden er zijn de gebreken te repareren om falen in de toekomst te voorkomen.
Wilmink doet twee aanbevelingen:
1) Wetten en beleid moeten discretionaire ruimte laten voor uitvoerders. Immers, niet alle unieke omstandigheden en contextuele factoren kunnen in de echte wereld worden voorzien.
2) Bij de uitvoering van sociaal beleid moet het evenredigheidsbeginsel in acht worden genomen. Dit beginsel houdt in dat een bestuursorgaan moet trachten tot besluiten te komen die recht doen aan alle relevante belangen, zodat die besluiten in de ogen van de betrokken burgers rechtmatig en rechtvaardig zijn.
Aan het slot van Wilminks artikel besteedt The Good Project aandacht aan Stichting Beroepseer: About the Professional Honor Foundation.
Stichting Beroepseer streeft naar bevordering van ‘vakmanschap’ van ambtenaren en hanteert daarbij zes uitgangspunten voor goed ambtelijk werk. Die zijn gebaseerd op de uitkomsten en inzichten van het Good Work project dat uitgevoerd werd onder leiding van de Amerikaanse professor Howard Gardner van de Harvard Graduate School of Education. Met zijn team heeft Gardner tussen 1995 en 2006 een ambitieus onderzoeksproject opgezet waarin hij op zoek ging naar wat integere, bekwame professionals in verschillende beroepsgroepen onderscheidde. Daaruit kwam onder andere het inzicht voort dat deze professionals drie eigenschappen wisten te combineren: vakmanschap, morele verantwoordelijkheid en persoonlijke betrokkenheid, de drie pijlers waarop Goed werk is is gebaseerd.
Howard Gardner scheef een commentaar op Wilminks artikel:
“This is an important and thoughtful essay. Many of us in the United States look up to the Netherlands as an example of a fair and well-functioning society. But even such a society can veer off course, and that is clearly what happened here”.
Hans Wilmink is voortrekker van Stichting Beroepseer en lid van het Alternatieven-kabinet. Voordat hij met pensioen ging was hij werkzaam in diverse functies op meerdere beleidsterreinen bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). In 2020 verscheen van zijn hand het Beroepseer-essay: Voorbij boos en achteloos. Rechtsstatelijk besef als kompas voor overheid en burger:https://beroepseer.nl
Wat zijn de oorzaken van problemen bij de uitvoering van overheidsbeleid? En wat zijn mogelijke oplossingen? Deze vragen stelt de Tweede Kamer zich naar aanleiding van diverse problemen in de uitvoering die burgers klem zetten. Voorbeelden zijn wachtlijsten voor 75-plussers die hun rijbewijs willen verlengen, of jongeren met een beperking die een extraatje van hun werkgever moeten inleveren omdat ze een (gedeeltelijke) Wajong-uitkering krijgen. De Tweede Kamer heeft de Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties ingesteld om de vragen te beantwoorden.
De Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties (TCU) onderzoekt het hele traject: van balie tot beleid. Ze zoekt niet naar wat er is misgegaan bij afzonderlijke problemen of in incidentele gevallen, maar naar de rode draad in het geheel. Wanneer gaat de uitvoering van overheidsbeleid goed en wanneer gaat het zodanig mis dat burgers klem komen te zitten? Wat moet er gebeuren om uitvoerbaar beleid tot stand te brengen met oog voor de menselijke maat?
Ook de rol van de Tweede Kamer
De TCU analyseert de rol van departementen, uitvoeringsorganisaties, en nadrukkelijk ook die van de Tweede Kamer zelf. De Kamer kan immers – vanuit haar medewetgevende taak – helpen problemen te voorkomen en – vanuit haar taak om het kabinet te controleren – helpen ze op te lossen. Als het in dit onderzoek gaat over uitvoeringsorganisaties dan betreft het uitvoeringsorganisaties van de rijksoverheid (diensten, agentschappen of zelfstandige bestuursorganen (zbo’s)), die op grote schaal (direct) contact hebben met de burger en die beslissingen nemen die potentieel grote impact hebben op die burger.
Brede invalshoek
De insteek van het onderzoek is breed: de TCU kijkt naar terugkerende oorzaken van problemen bij uitvoeringsorganisaties, op diverse beleidsterreinen. Dat is een andere invalshoek dan die van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK). De POK ging in op de problemen rondom de kinderopvangtoeslag en publiceerde daarover in december 2020 het rapport ‘Ongekend onrecht’.
De TCU kiest er in dit brede onderzoek voor om specifiek aandacht te besteden aan drie uitvoeringsorganisaties: de Belastingdienst, het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) en het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). De TCU deed literatuuronderzoek, vroeg deskundigen om hun visie op het thema op papier te zetten, voerde besloten gesprekken en hield openbare hoorzittingen
Conclusie: gebrekkige samenwerking in de driehoek Tweede Kamer, departementen en uitvoeringsorganisaties veroorzaakt problemen
De TCU benadrukt dat haar is gebleken dat Nederlandse uitvoeringsorganisaties in het algemeen goed presteren. Er komen echter ook mensen klem te zitten door uitvoeringsproblemen – sommigen zelfs heel ernstig. Naar schatting 20 procent van de burgers kan niet goed uit de voeten met de wet- en regelgeving, op meerdere beleidsterreinen.
Belangrijkste oorzaken
De belangrijkste oorzaak hiervan is dat de Tweede Kamer, departementen en uitvoeringsorganisaties niet goed samenwerken bij de totstandkoming en uitvoering van beleid. De interactie in de ‘driehoek’ is onvoldoende en gaat gepaard met te weinig onderling vertrouwen en te weinig interesse ín en kennis ván elkaars werkzaamheden. Voorgenomen beleid wordt daardoor niet altijd goed getoetst op uitvoerbaarheid en problemen aan de balie komen veelal niet terecht bij mensen die ze kunnen oplossen. De burger raakt uit beeld. Ook is er sprake van steeds complexere wet- en regelgeving die geen rekening houdt met wat burgers aankunnen en die uitvoeringsprofessionals geen ruimte biedt voor maatwerk. Professionals komen daardoor zelf ook klem te zitten tussen balie en beleid, waardoor zij er niet altijd in slagen recht te doen aan de belangen van burgers
De TCU baseert deze conclusie op haar onderzoek naar de oorzaken van uitvoeringsproblemen. Hieronder de belangrijkste gevonden oorzaken. Het zijn er zeven. De TCU doet ook zeven aanbevelingen voor dienstverlening met een menselijker gezicht.
De zeven oorzaken
Burgers en uitvoeringsorganisaties stuiten op complexe wet- en regelgeving
Signalen over problemen bereiken niet de juiste mensen of worden niet goed afgehandeld
De Tweede Kamer heeft een blinde vlek voor de uitvoering: te weinig informatie, kennis en interesse
Departementen domineren in de relaties met Tweede Kamer en uitvoeringsorganisaties
De Tweede Kamer en het kabinet hebben de uitvoering jarenlang ‘verwaarloosd’
Kennis van uitvoeringsprofessionals wordt onvoldoende benut voor verbetering en maatwerk
Beleid wordt niet of nauwelijks geëvalueerd op onbedoelde effecten voor burgers
Zeven aanbevelingen voor dienstverlening met een menselijker gezicht
Praat met de burger en de uitvoeringsorganisaties
Schenk meer aandacht aan de uitvoerbaarheid van beleid en aan doenvermogen
Signaleer en adresseer problemen in de uitvoering zo snel mogelijk
Creëer meer vertrouwen binnen de driehoek Tweede Kamer, departementen en uitvoeringsorganisaties
Verbeter de kennis- en informatiepositie van de Tweede Kamer
Geef de uitvoering meer waardering en de professionals meer zeggenschap
Evalueer de impact van deze aanbevelingen een jaar na behandeling in de Tweede Kamer
Downloaden Klem tussen balie en beleid, Tweede Kamer, 25 februari 2021. De verslagen van de openbare hoorzittingen die hebben plaatsgevonden, zijn onder Kamerstuk 35387, nr. 3 aan het eindrapport toegevoegd. Tevens is een overzicht van gevraagde en ontvangen position papers als aparte bijlage aan het eindrapport toegevoegd: https://beroepseer.nl
Kiezers die meer willen weten over hun eigen standpunten en die van de politieke partijen over speciale thema’s als onderwijs en zorg kunnen vanaf 24 februari 2021 terecht op de site van Kieskompas. Kieskompas heeft extra stemhulpen voor deze onderwerpen gemaakt. Er is er overigens ook een voor wonen die al eerder online is gegaan.
Het reguliere Kieskompas ging medio februari online. Naast Kieskompas zijn er nog andere stemhulpen, zoals bijvoorbeeld StemWijzer van ProDemos.
Onderwijskieskompas
Hoe denken politieke partijen over onderwijs? Vinden zij bijvoorbeeld dat de lerarenopleiding gratis moet worden? Moeten leraren in het basisonderwijs evenveel betaald krijgen als docenten in het voortgezet onderwijs? En hoe denken ze over het bindend studieadvies in het hoger onderwijs?
Het Onderwijskieskompas is ontwikkeld in samenwerking met de Stichting van het Onderwijs, een sectoroverstijgende samenwerking van ‘voorschool tot eindonderwijs’ met alle werkgevers en werknemers in het onderwijs. De aangesloten partijen zijn: PO-Raad, VO-raad, MBO Raad, Vereniging Hogescholen, Vereniging van Universiteiten (VSNU), Federatie van Onderwijsvakorganisaties (FvOv), Algemene Onderwijsbond (AOb), Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS), en de vakbonden CNV Onderwijs en FNV Overheid.
Al vijftien jaar maakt Kieskompas bij iedere verkiezing een analyse van de verkiezingsprogramma’s voor het ontwikkelen van een stemhulp. Op die manier zijn belangrijke partij-politieke kwesties te onderscheiden.
In het Kieskompas krijgen mensen dertig stellingen voorgelegd en zien ze naar aanleiding van de antwoorden ‘het politieke landschap 2021, het assenstelsel met de positie van de politieke partijen’. Voor mensen die “politiek best ingewikkeld vinden”, is een variant gemaakt waarbij men hulp krijgt van een zogenoemde avatar: Steffie. Die leest de stellingen voor en geeft uitleg bij ingewikkelde woorden.
Ga naar Onderwijskieskompas: https://onderwijskieskompas.nl/ (Niet meer actief)
Met het nationale Actieplan Open Overheid zet Nederland zich in voor een opener overheid. De nieuwe editie, het vierde nationale Actieplan Open Overheid 2020 – 2022 werd officieel gelanceerd op 16 februari 2021 door het ministerie van Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties (BZK). Tijdens de lancering kwamen diverse sprekers aan het woord over het belang van meer open overheid en presenteerden de ’actiehouders’ hun actiepunten. Met actiehouders worden de medewerkers aan het actieplan bedoeld. Voor het actieplan heeft het ministerie samengewerkt met niet alleen overheden maar ook met partijen buiten de overheid. Er is gewerkt aan dertien actiepunten, verdeeld over zeven thema’s. Centraal thema voor de jaren 2020 – 2022 is Open organisaties voor een open democratie.
De zeven thema’s
I Open democratie
II Open informatie
III Open communicatie
IV Open organisatie
V Open inkoop
VI Open technologie
VII Open recht
De dertien actiepunten
1. Transparantie in de Wet op de politieke partijen
2. Transparantie verkiezingsproces
3. Digitale democratie
4. Vervolg Open Wob
5. Actieve openbaarmaking Rijk
6. Direct Duidelijk Brigade
7. De toekomst van ‘beleidsintimiteit’
8. Investeren in vakmanschap
9. Contract Register
10. Open data communities
11. Open source
12. Open algoritmen
13. Open klachten
Achtergrond Actieplan
Het ministerie van BZK maakt iedere twee jaar een Actieplan Open Overheid, Het vormt onderdeel van het Nederlandse lidmaatschap bij het Open Government Partnership (OGP). Het actieplan wordt opgesteld in samenwerking met mede-overheden, maatschappelijke organisaties zoals de stichting Open State Foundation, en burgers. Iedereen krijgt de kans om ideeën aan te dragen, suggesties te doen en kritische noten toe te voegen. Deze inbreng vormt een deel van de inhoud van het actieplan. Daarnaast baseert het ministerie zich op geleerde lessen die voortkomen uit:
gesprekken met partners;
de ervaringen met vorige actieplannen;
de onafhankelijke evaluaties van het Independent Review Mechanism (IRM).
In het Voorwoord van het actieplan 2020 – 2022 schrijft Serv Wiemers, uitvoerend directeur van Open State Foundation:
“De coronacrisis heeft het debat in de samenleving behoorlijk verscherpt. De overheid breidt haar macht uit, bijvoorbeeld met het invoeren van de coronamaatregelen. Wellicht terecht, maar hoe organiseren we daarover verantwoording en controle? De toeslagen affaire legt het gebrek aan openheid binnen de overheid onder een vergrootglas. De democratie ligt wereldwijd onder vuur. En in Den Haag zelf: hoe transparant is de beleidsvoorbereiding voor buitenstaanders? Het is duidelijk dat de recente ontwikkelingen ons dwingen tot actief onderhoud en grondige verbetering van onze democratie. De ramen moeten open om licht en lucht binnen te laten.
Openheid is noodzakelijk voor een gezonde relatie tussen overheid en burger in een democratie. Voortschrijdende digitalisering en steeds mondiger burgers geven verdere betekenis aan die openheid. Het is niet alleen nodig, maar ook steeds beter mogelijk om informatie te delen en te werken aan cocreatie. Uiteindelijk maakt dat de besluitvorming beter en het wederzijds vertrouwen sterker.
Ieder vanuit de eigen rol kunnen diverse partners op deze manier vruchtbaar samenwerken. Dat is ook de geest van het Actieplan Open Overheid 2020- 2022”.
Downloaden Actieplan Open Overheid 2020 – 2022, Ministerie BZK, februari 2021: https://beroepseer.nl
De Open Government Week begint op 17 mei 2021 en is bedoeld voor mensen die vinden dat burgers een rol dienen te spelen bij het vormgeven van beleid dat hun leven beïnvloedt. Meer info op: www.opengovweek.org
Grafiek uit het actieplan: ‘Op weg naar het vierde nationale
Actieplan Open Overheid’
Van januari tot en met juni 2021 besteedt een aantal samenwerkende organisaties aandacht aan verschillende thema’s die bijdragen aan een samenleving die niemand uitsluit, met passende zorg en ondersteuning voor (psychisch) kwetsbare mensen. Dat doen ze door middel van het programma Beweging in kwetsbaarheid dat bestaat uit een maandelijkse talkshow, diverse podcasts en publicaties. De organisaties die meedoen zijn de organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie ZonMw, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Impuls Werkplaats
Kennis en inzicht
De eerste talkshow vond plaats op 28 januari 2021 en had tot thema Kennis en inzicht. De nadruk in deze talkshow lag vooral op wat we de afgelopen jaren hebben geleerd, waar we nu staan en hoe we nu verder moeten. Kennis en inzicht over wat er speelt, over het ontstaan van problematiek, de aard en omvang en effectieve werkwijzen is de basis voor duurzaam landelijk en regionaal beleid. Niet alleen kennis uit onderzoek is hierbij belangrijk. Ook ervaringskennis van de mensen om wie het gaat en ervaringen van zorgverleners zijn onmisbaar. Gemeenten kunnen op basis daarvan een persoonsgerichte aanpak inzetten en zorgen dat voorzieningen aansluiten bij de wensen en behoeften van mensen met een (psychische) kwetsbaarheid.
Leefwereld centraal
Op 2 maart 2021 wordt de tweede talkshow uitgezonden. Van 16.00 0 17.30 uur. Thema is Leefwereld centraal. Tijdens de talkshow kan ook de kijker thuis vragen stellen aan de gasten: https://beweginginkwetsbaarheid.nl/#/page/thema-2-leefwereld-centraal (Niet meer beschikbaar)
Onderaan is de video te zien van de volledige eerste talkshow, met tafelgesprekken en paneldiscussies. Aan het woord komen o.a. Liesbeth Spies, burgemeester van Alphen aan den Rijn en bestuurder van Verbindend Landelijk Ondersteuningsteam (VLOT); Marjan ter Avest, directeur organisatie voor psychische gezondheid MIND; Henk van Dijk van de nationale politie en landelijk programmaleider ‘personen met verward gedrag’ en ervaringsdeskundige Arian.
De eerste podcast gaat over Kwetsbaarheid in historische context –‘gekte’ door de eeuwen heen – een gesprek tussen Henke van der Heiden en Mark van der Gaag. Zij beginnen hun verhaal met de klassieke oudheid – Socrates! – tot Jeanne d’Arc en boer Jan uit Bussum, die begin 18e eeuw in de war raakte nadat bijna alle leden van zijn gezin kort na elkaar kwam te overlijden. Het gesprek eindigt met de moderne herstelbeweging die kwetsbare mensen middenin de samenleving een plek te gunt.
Henke van der Heiden is historica en beleidsadviseur maatschappelijke zorg in de regiogemeenten Gooi & Vechtstreek en auteur van het boek Elke tijd heeft zijn gekte. Mark van der Gaag is hoogleraar klinische psychologie aan de Vrije Universiteit.
Luister mee op: https://soundcloud.com/user-71816087/1-beweging-in-kwetsbaarheid
