Skip to main content

Redactie Beroepseer

Hoe kijken patiënten en huisartsen tegen online-inzage van medisch patiëntendossier aan?

Nu huisartsenpraktijken in Nederland sinds juli 2020 verplicht zijn hun patiënten elektronische inzage te geven in hun medisch dossier, bieden veel praktijken een online mogelijkheid aan om patiënten hun medische gegevens in te laten zien (bijvoorbeeld via een beveiligd patiëntenportaal). Praktijkmedewerkers en patiënten blijken hier verschillende verwachtingen van te hebben. Beiden zien weliswaar de voordelen, bijvoorbeeld meer onderlinge betrokkenheid, maar ook is er bezorgdheid. Verschillende patiënten zijn verontrust over de privacyborging van hun gegevens en zorgverleners vrezen een mogelijke toename van de werkdruk. Dit en meer blijkt uit een internationaal literatuuronderzoek van het Nivel, IQ healthcare (Radboudumc) en Universiteit Maastricht, uitgevoerd binnen het huisartsenondersteuningsprogramma OPEN.

De eerste resultaten van hetzelfde onderzoek voor de Nederlandse huisartsenzorg volgt later in 2021.

OPEN-programma

Online inzage in het medisch dossier biedt patiënten de mogelijkheid om laagdrempelig eigen gezondheidsgegevens in te zien en te beheren. Denk hierbij aan laboratoriumuitslagen en een overzicht van de gebruikte medicatie. In enkele andere landen wordt deze mogelijkheid al langer aangeboden. Het onderzoeksconsortium van het OPEN-programma – een gezamenlijk initiatief van huisartsenverenigingen InEen, LHV en NH – ondersteunt huisartsen bij het implementeren van online inzage.

Patiënten verwachten beter contact met huisarts en meer betrokkenheid bij de eigen gezondheid

Uit de literatuur blijkt dat patiënten verwachten dat zij door online inzage meer vertrouwen krijgen in de huisarts en dat consulten van betere kwaliteit zijn door verbeterd contact. Ook verwachten zij een actievere rol in de (eigen) medische besluitvorming te krijgen en zich beter te kunnen voorbereiden op een volgend gesprek met de huisarts. Daarentegen zijn er ook patiënten die sceptisch zijn over online inzage en dan met name over de borging van de privacy .
Opmerkelijk is dat het gebruik van online inzage verschilt tussen patiëntengroepen. Vooral mensen met chronische aandoeningen maken vaker gebruik van deze mogelijkheid. Of dit ook het geval is in Nederland en wat hiervan de oorzaak is, behoeft nog nader onderzoek.

Zorgverleners ervaren soepelere communicatie met de patiënt, maar ook meer werkdruk

Zorgverleners ervaren of verwachten dat het gebruik van online inzage leidt tot een eenvoudigere en directere manier van communiceren, mede doordat de online mogelijkheden daartoe beter worden benut. Wel spreken ze ook hun bezorgdheid uit over de angst bij patiënten die online inzage kan oproepen en over een mogelijke toename van de werkdruk. Dit als gevolg van de hoge verwachtingen die patiënten hebben bij online inzage en de noodzakelijke extra stappen in het zorgproces die het met zich meebrengt.

Over het onderzoek

Het literatuuronderzoek is gedaan binnen het programma OPEN, een ondersteuningsinitiatief van branchevereniging van organisaties in de eerstelijnszorg InEen, de Landelijke Huisartsen Vereniging LHV en het Nederlands Huisartsen Genootschap om huisartsen te ondersteunen bij het implementeren van online inzage. Als eerste stap in het langlopende onderzoekstraject van 2,5 jaar naar het effect van online inzage in de huisartsenzorg, heeft het Nivel samen met IQ healthcare (Radboudumc) en de Universiteit Maastricht de literatuur in kaart gebracht, over de verwachtingen en ervaringen in de huisartsenzorg in het buitenland.

Resultaten literatuuronderzoek: Hoe kijken patiënten en huisartsen tegen online inzage aan? NIVEL, 28 april 2021: www.nivel.nl/sites/default/files/bestanden/1004015.pdf

De bronnen van het literatuuronderzoek zijn terug te vinden op Open-Eerstelijn: https://open-eerstelijn.nl

Online inzage in het dossier van de huisarts: meer onderlinge betrokkenheid, maar ook meer werkdruk verwacht, NIVEL, 28 april 2021: www.nivel.nl


Foto bovenaan is infographic uit literatuuronderzoek ‘Hoe kijken patiënten en huisartsen tegen online inzage aan?’

Red het onderwijs! Te beginnen met het leraarschap

Red het Onderwijs Team geeft een rode kaart voor het in februari 2021  gelanceerde Nationaal Programma Onderwijs wat betreft het PO en het VO Slob van Onderwijs: Het eenmalig doneren van 5,8 miljard euro aan het primair en het voortgezet onderwijs is een ondoordacht besluit dat leidt tot verspilling en bureaucratie. Deze manier van handelen helpt de sector niet en levert op termijn zelfs een risico voor de reputatie van het PO en het VO.
Een zwakke sector die budget ontvangt en niet levert, mag de volgende ronde met de pet in de hand achter aansluiten. Het PO en VO hebben fundamentele kwaliteitsproblemen en kunnen zich deze status niet veroorloven. Vandaar deze rode kaart.

Team Red het Onderwijs, ontstaan vanuit individuele contacten – wil vanuit expertise en ervaring bijdragen aan de kwaliteit van het basis- en voortgezet onderwijs en aan de doelmatige besteding van onderwijsgelden. Het kernteam bestaat uit acht leden; er zijn nog vacatures voor experts uit het VMBO.
Het Team geeft zonder specifieke opdracht, gevraagd en ongevraagd, advies en reageert op plannen, maatregelen en wetgeving voor het onderwijs met een groene (doen!), gele (ja, maar ..) of rode kaart (niet doen!). Met een blauwe kaart geeft het team haar standpunt over een bepaalde kwestie.

De 21e-eeuwse zorgen van Team Red het Onderwijs zijn:

Leraar en leraarschap

  • lerarentekort, zowel kwantitatief als kwalitatief; onaantrekkelijkheid van het leraarsberoep; kwaliteit van lerarenopleidingen en nascholing; zwakke vakorganisatie.

Leerling en leren

  • niveau en kwaliteit van leerprestaties; uitholling van basiskennis en -vaardigheden; kansenongelijkheid.

Overheid en bestuur

  • veel ongefundeerde vernieuwingen en experimenten; ondoelmatige besteding van onderwijsgelden; bestuurlijke drukte, wisselende kwaliteit schoolleiders; gebrek aan regie, controle en focus bij de overheid.

Lees verder op de site van Team Red het Onderwijs over de leden van het kernteam, standpunten en adviezen: https://redhetonderwijs.com

 

Brandbrief Integriteit

De aanpak van integriteit in Nederland is te versnipperd schrijft Leonie Heres, universitair docent Bestuurs- en Organisatiewetenschap aan de Universiteit Utrecht. “Willen we de bestuurscultuur veranderen, ondermijning tegengaan en de fundamenten van onze democratische rechtsorde écht beschermen, dan is meer nodig.

Met meer dan dertig vooraanstaande integriteitsdeskundigen uit onderzoek, beleidsveld en maatschappelijk betrokken organisaties roepen wij daarom op om in het regeerakkoord de basis te leggen voor een meer systematische en integrale aanpak van integriteit”.

Klik hier voor de volledige brief met ondertekenaars aan informateur de heer Herman Tjeenk Willink, voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal mevrouw Vera Bergkamp en de fractievoorzitters van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

Meer inlichtingen bij Netwerk Goed besturen: l.heres@uu.nl of h.paanakker@fm.ru.nl

 

Transparantie is een utopie

Transparantie is een utopie volgens Manfred Schneider. Maar media en politici willen het; we willen het blijkbaar allemaal. Maar wat is transparantie eigenlijk? En zou het niet kunnen dat we aan transparantiemanie lijden? Sommigen onder ons willen graag weten wanneer een politicus in het stadhuis naakt-selfies heeft genomen en rondgestuurd. Voor Schneider heeft het niets te maken met transparantie. “Het gaat niet om deuren en ramen open zetten en in iemands privéleven kijken”.
Transparantie heeft zin wanneer het gaat om het aan het licht brengen van misdaden of het nauwlettend in het oog houden van regeringen, overheidsdiensten en ondernemingen. Schneider heeft sympathie voor platform Wikileaks, evenals voor Edward Snowden. Maar: “Zelfs een organisatie als Wikileaks heeft geheimen. Transparantie is een utopie, we zullen het nooit bereiken”.

Schneider is literatuur- en mediawetenschapper en hoogleraar Moderne Duitse studies, esthetiek en literaire media aan de Ruhr-universiteit in Bochum. Hij schreef het boek Transparenztraum – Literatuur, Politik, Medien und das Unmögliche. In tien hoofdstukken onderneemt hij een zoektocht naar de rol van transparantie in de geschiedenis en traceert hij oorsprong en ontwikkeling van de transparantiedroom.
Eeuwen geleden droomde de mensheid van een tijd waarin er volledige doorzichtigheid zou zijn. Een voorbeeld is de Griekse mythe van de god Momus. Vanwege zijn constante kritiek en gemopper werd hij uiteindelijk verbannen van de Olympus. Momus keurde de bouw van de mens af. Die deugde niet omdat er geen venster in diens borst zat waardoor men in zijn ziel kon kijken.
Na de mythen kwamen de eerste filosofen van de Oudheid die betekenis zagen in dromen en ernaar streefden ze te ontrafelen.

Glas

Gedurende de 16e en 17e eeuw waren er mensen die in de waan leefden geheel uit glas te bestaan. Glaswaan was eerst een contactneurose en later een paranoia, observatie-angst. Het kwam voor dat dergelijke patiënten werden bespot en uitgelachen op de kermis of in het theater. Hoe grotesk deze glasziekte ons vandaag de dag ook mag toeschijnen, in onze tijd cultiveert de waanzin het idee dat de wereld zelf van glas gemaakt zou kunnen zijn. Kijk maar naar de glazen hoogbouw.
Glasarchitectuur wordt bij uitstrek getypeerd als democratisch. Schneider beschouwt de architectuur van de moderne tijd tussen 1910 en 1930 als een tweede fase – na de Franse Revolutie en vóór het digitale heden – als een gedeeltelijke realisatie van de transparantiedroom. Voorbeelden in Duitsland zijn het glazen paviljoen van Bruno Taut (1914), de glazen wolkenkrabber bij station Friedrichstrasse in Berlijn van Mies van der Rohe (1921), de glazen gevel van Bauhaus Dessau van Walter Gropius (1926), en de plenaire zaal met twee glazen wanden van de Bondsdag in Bonn (1949).

Aan elkaar verwante ideeën zien we in elke periode van onze geschiedenis terugkeren, zoals bij de 18e eeuwse Franse filosoof Jean-Jacques Rousseau en zijn ideeën over taal en waarheid. Volgens hem werd de wereld ondoorzichtig toen de mensen begonnen te spreken. Met het woord kwam de leugen en het misverstand, en zo staat de droom van transparantie voor het eeuwige verlangen de taal uit te bannen.
Na Rousseau volgde de Franse Revolutie en ‘de terreur van de transparantie’ van Robespierre; de populariteit van glasarchitectuur; de psychoanalyse en het idee dat onze dromen onze diepste gedachten onthullen. De geschiedenis van de transparantie houdt niet op bij Sigmund Freud. Na hem komen de surrealisten en hun poging het onbewuste zichtbaar te maken. Tenslotte belanden we bij de technologie achter de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van hersenscans en de met grote sommen geld gefinancierde neurowetenschappen en de belofte om de hersenen ‘te zien denken’.
.
Fatale zuiverheid

Schneider laat ons zien hoe de wetenschap, overheidsinstellingen en anonieme klokkenluiders zich het idee van transparantie hebben toegeëigend en er hun eigen draai aan geven. Mensen zijn tegenwoordig zichtbaarder dan ooit tevoren, maar ze zijn nog steeds niet transparant. Het feit dat we dingen kunnen doorzien wil nog niet zeggen dat we ze ook begrijpen.
We dienen erop te letten dat de claims en eisen van transparantie niet ontaarden in een ideologie van fatale zuiverheid  waar idealen en fanatisme hand in hand gaan, zoals we bij Robespierre tijdens de Franse Revolutie hebben kunnen zien.
De transparantiedroom is ontspoord en uitgemond in een transparantiemanie. Volledige transparantie is een loze belofte. Het is onmogelijk. Wie daarnaar streeft, aldus Schneider, tast de beproefde openbare en democratische instellingen aan, zowel het parlement als de klassieke media.

Mediamanie

Eigenlijk is de transparantiemanie een mediamanie, of beter gezegd, een manie van medialoosheid. De elektronische immaterialisatie van zowel onze privé-omgeving als van onze economische en politieke omgeving heeft deze transparantie-ontwikkeling mogelijk gemaakt. De opkomst ervan viel samen met de snelle ontwikkeling van digitale media. Tegenwoordig is transparantie de onzichtbare Star en de voorname bondgenoot van alle draadloze contacten die we maken in de wereld via computer, mobiele telefoon, laptop, tablet of tv-toestel. Of via de Boundless Informant-tool van de Amerikaanse geheime dienst NSA, met wereldwijde data-mining als doel. De vleugels, ons verschaft door de Google-zoekmachine, voeren ons in een oogwenk naar alle uithoeken van de informatie-wereld, inclusief de kosmos zelf.

Transparantie wordt een fata morgana. De technische ontwikkeling heeft er bezit van genomen. Binnenkort horen we de zwanenzang van de transparantiedroom.
Schneiders conclusie klinkt onheilspellend. Het schijnt nauwelijks mogelijk tegenmaatregelen te nemen. Maar, als onder het teken van transparantie kritiek wordt geleverd op de maskerades, de spelletjes en het geweld van de macht, is lekken of onthullen soms op zijn plaats. Het is nu eenmaal zo: macht moet altijd worden bewaakt en bij naam genoemd.


Transparenztraum – Literatur, Politik, Medien und das Unmögliche
, door Manfred Schneider, uitgeverij Matthes & Seitz Berlin, 2013: www.matthes-seitz-berlin.de
Klik hier voor de inhoudsopgave van Transparenztraum: www.gbv.de

Manfred Schneider was te gast bij Susanne Brunner. voor een interview, Manfred Schneider: «Transparenz ist eine Utopie», SRF, 28 augustus 2014: www.srf.ch/audio/tagesgespraech/manfred-schneider-transparenz-ist-eine-utopie?id=10402901

Reinheid eisen aan het Binnenhof is gevaarlijker dan geheimhouden, door Martin Sommer, de Volkskrant, 24 april 2021: www.volkskrant.nl

Openheid van het kabinet? Daarmee jaag je bestuurders duistere parkeergarages in, door Sander van Walsum, de Volkskrant, 23 april 2021: www.volkskrant.nl

Fatale zuiverheid : Robespierre en de Franse Revolutie, door Ruth Scurr, De Bezige Bij, 2007.

 

Foto bovenaan is van Stux

Wat ging er mis met het ethisch besef van de ambtenaren i.v.m. het toeslagenschandaal?

De Kindertoeslagaffaire, die inmiddels toeslagenschandaal is gaan heten, heeft één ding duidelijk gemaakt: ambtenaren hanteerden een keiharde aanpak van de van fraude verdachte ouders. Klokkenluiders werden geloosd.
Het kabinet wil dat ‘dergelijke problemen nooit meer gebeuren’. Topambtenaren en het demissionaire kabinet smeden nu revolutionaire plannen. Maar wat ging er mis met het ethisch besef van de ambtenaren?

Thijs Jansen en Hans Wilmink schrijven erover in het artikel Het toeslagenschandaal: wat is er loos met de ethiek van de ambtenaar? (21 april 2021) voor Follow the money, het multimediaal platform voor onderzoeksjournalistiek.
Ga voor lezen naar: www.ftm.nl/artikelen/ethiek-ambtenaar-krijgt-na-toeslagenaffaire-opknapbeurt
Alleen voor abonnees, maar ook direct te lezen voor degenen die inschrijven voor een proefabonnement.

Zie ook:

In Toeslagenaffaire hebben de 3 machten elkaar bevestigd en de verkeerde kant op gedreven. Over systeemfouten en systeemgedrag, door Hans Wilmink, Blogs Beroepseer, 1 februari 2021: https://beroepseer.nl

Topambtenaren staan steeds meer ‘in de wind’. Gespannen sfeer op werk van rijksambtenaren vanwege gevolgen toeslagenaffaire, Blogs Beroepseer, 24 augustus 2020: https://beroepseer.nl

Klokkenluider toeslagenaffaire verdient een standbeeld i.p.v. disciplinaire maatregelen, Blogs Beroepseer, 25 juni 2019: https://beroepseer.nl/blogs/klokkenluider-toeslagenaffaire-verdient-een-standbeeld-i-p-v-disciplinaire-maatregelen/

Is kinderopvangtoeslagaffaire incident of kanarie in de kolenmijn? Blogs Beroepseer, 19 december 2020: https://beroepseer.nl

Enquête Stichting Beroepseer: Versterken ambtelijk vakmanschap cruciaal voor geloofwaardigheid overheid, door Hans Wilmink en Maurits Hoenders, Blogs Beroepseer, 12 januari 2021: https://beroepseer.nl

Webinar over rechtsstatelijk besef door Hans Wilmink, 5 april 2021: https://beroepseer.nl

Voorbij boos en achteloos. Rechtsstatelijk besef als kompas voor overheid en burger, door Hans Wilmink:
https://beroepseer.vrijeboeken.com/book/9789492458087-voorbij-boos-en-achteloos.html

Kinderopvangtoeslagaffaire is symptoom van grimmig geworden verzorgingsstaat, Blogs Beroepseer, 6 januari 2021: https://beroepseer.nl

Ambtelijk vakmanschap en moreel gezag, door Gabriël van den Brink en Thijs Jansen, Stichting Beroepseer, 2016: https://beroepseer.nl

 

Afbeelding bovenaan is van Peggy en Marco Lachmann-Anke

Arre Zuurmond, scheidend Ombudsman Metropool Amsterdam: ‘Ik weet hoe mensen vermalen kunnen worden door bureaucratie’

Arre Zuurmond, Ombudsman van Metropool Amsterdam, stopt per 1 september 2021. Acht jaar lang streed hij tegen bureaucratie: “Als een soort bezemwagen die fouten van de gemeente herstelt”. Zuurmond vertelt over zijn ervaringen als ombudsman aan Martine Bakker voor nieuwszender AT5. Hij probeerde zo laagdrempelig mogelijk te opereren. Zo verkleedde hij zich bijvoorbeeld als dakloze en ondervond hij persoonlijk het tekort aan slaapplekken. Ook hield hij kantoor in zijn caravan aan de stadsranden waar hij werklozen trof en hen hielp bij hun reïntegratietraject. Zuurmond: “Voor 80 procent zijn het kleine zaken. Maar dat zijn er wel 2000 per jaar. Voor mensen is het een enorme verademing als er een keer wél iemand naar ze luistert”
Bij de overige 20 procent gaat het om structurele klachten. Zoals de grote overlast door drukte in de binnenstad. Hiervoor ging Zuurmond logeren bij bewoners op het Leidseplein. “Ik heb geen oog dichtgedaan, het is echt onthutsend”, zei hij hierover in 2016.

Zijn eerste rapportage met brandbrief en video van de overlastsituaties, schoof hij de toenmalige burgemeester Van der Laan onder de neus. Die was daar allerminst van gediend. “Toen ben ik 35 minuten uitgescholden door hem. Van der Laan wilde er absoluut niets van weten. Hij had alles onder controle”.

Veel bereikt

Dit incident was in Zuurmonds carrière “een absoluut dieptepunt. Ik heb mijn rol te spelen als Ombudsman”.
Hij was nog maar net begonnen. En hij zette door. Hij huurde een huis op de Wallen en woonde daar vier maanden om de overlast grondig te onderzoeken en het aan den lijve te ondervinden. ’Het is alsof de Arena leegliep, maar dan 24/7”, vertelde hij in 2018. “Schelden, poepen piesen en neuken zo voor je deur”.
Het lukte hem uiteindelijk om de overlast op de kaart te krijgen en de gemeente te overtuigen. “Je hebt soms dat ze überhaupt niet accepteren dat er een probleem is en dan maken ze het kleiner. Dus je moet wel drie, vier, of vijf dingen in een paar jaar doen om het muntje te laten vallen. En als ik nu kijk welke maatregelen ze nu nemen op de Wallen, dan heb ik wel veel bereikt”.

Zuurmond eindigt zijn verhaal met de hoop dat de politiek duidelijk beleid gaat maken in de toekomst, en fundamenteel transformeert.

Lees het hele verhaal van Arre Zuurmond verteld aan Martine Bakker van AT5 (of bekijk de video): Hoogte-en dieptepunten van de Ombudsman: “Van der Laan schold me 35 minuten lang de huid vol”, 20 april 2021: www.at5.nl

Zie ook Interview met Arre Zuurmond, door Maurits Hoenders, Blogs Beroepseer, september 2017: https://beroepseer.nl

Foto bovenaan van Arre Zuurmond is ontleend aan het video-interview voor AT5

Vijftien verhalen met ervaringen uit de praktijk van academici n.a.v. Alarmdag ‘Op naar een normaal academisch peil’

Twee weken geleden was het Alarmdag voor academici. Op 6 april 2021 voerden zij actie voor een Normaal academisch peil. De actie werd ondersteund door een brede coalitie van studenten, bestuurders, vakbonden, werknemers en wetenschappers verbonden aan de veertien Nederlandse universiteiten. Ze staan vermeld op: https://normaalacademischpeil.nl/overons

Van alles te weinig

Het probleem waarvoor de actievoerders aandacht vroegen is het onder druk staan van onze universiteiten als gevolg van structurele onderfinanciering. Al jaren neemt het aantal studenten toe en de financiering per student af.
Er is daardoor te weinig geld voor onderwijs, te weinig tijd, te weinig verbinding tussen goed onderwijs en goed onderzoek. Ook de financiering van onderzoek groeit al jaren niet mee met het stijgend aantal studenten. Die financiering van onderzoek is onlosmakelijk verbonden met de kwaliteit van onderwijs.

Vijftien verhalen uit de praktijk

Op de site Normaal academisch peil staan verhalen van vijftien mensen over hun ervaringen in de praktijk:

  1. Ate Snijder (31), docent Mechanica en ontwerp draagconstructies, Bouwkunde aan de Technische Universiteit Delft: Meer focus op onderwijs en meer menskracht.
  2. Kathrine van den Bogert, postdoc aan de Radboud Universiteit: De nood is hoog: het academisch onderwijs en onderzoek staat onder druk.
  3. Wouter Veenendaal, universitair hoofddocent Politicologie aan de Universiteit Leiden en voorzitter van de opleidingscommissie van de bachelor: Je ziet de structurele onderfinanciering terug in veel burn-outklachten en uitval.
  4. Laura Keesman, promovendus culturele sociologie en onderdeel van Group Violence Research project aan de Universiteit van Amsterdam: Als iedereen zich aan de contracttijd zou houden, dan zou de wetenschappelijke wereld er anders uitzien.
  5. Marijtje Jongsma, universitair hoofddocent in de cognitieve neurowetenschappen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen: Er wordt veel van ons verwacht, veel meer dan we in onze werkweek kunnen proppen.
  6. Prof. dr. ir. Bert Weckhuysen, universiteitshoogleraar Katalyse, Energie & Duurzaamheid aan de Universiteit van Utrecht: De wetenschap is een soort loterij geworden.
  7. Prof. Dr. Beatrice de Graaf, faculteitshoogleraar geesteswetenschappen aan de Universiteit Utrecht: De universiteit moet een plek van reflectie en bezinning zijn.
  8. Linda Bos, universitair docent politieke communicatie aan de Universiteit van Amsterdam en lid van de ondernemingsraad: Als er niets verandert, gaan wetenschappers, docenten en ondersteunend personeel eraan onderdoor.
  9. Rens Bod, hoogleraar computationele en digitale geesteswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam: De politiek is aan zet: bied een oplossing voor de structurele onderfinanciering.
  10. Han van Krieken, sinds 2016 rector magnificus van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Is opgeleid tot arts en gespecialiseerd in de pathologie: De verwevenheid van onderzoek doen en onderwijs geven is cruciaal voor de kwaliteit van het academisch onderwijs.
  11. Sofia Maza Angulo, junior docent aan de Universiteit van Amsterdam; geeft les aan de bachelorstudenten van Interdisciplinaire Sociale Wetenschap (ISW): Als ik de uren werk die in mijn contract staan, dan lever ik in op de kwaliteit van het academisch onderwijs.
  12. Casper Albers, hoogleraar Toegepaste Statistiek en Datavisualisatie aan de Rijksuniversiteit Groningen, directeur onderzoek van de afdeling psychologie; zit in de universiteitsraad: Door de structurele onderfinanciering neemt de kansenongelijkheid toe.
  13. Pieter Duisenberg, sinds oktober 2017 voorzitter van de Vereniging van Universiteiten (VSNU): Het wetenschappelijk onderzoek is avonduren werk geworden.
  14. Sam Buisman, studeert landschapsarchitectuur aan de Universiteit van Wageningen: De studie kan niet meer op de persoonlijke manier gegeven worden, zoals ik het ervaren heb.
  15. Sabine Go, universitair docent aan de economische faculteit van de Vrije Universiteit in Amsterdam: Het academisch onderwijs is een instabiel kaartenhuis.

Klik hier voor lezen van Ervaringsverhalen, Normaal academisch peil: https://normaalacademischpeil.nl/ervaringsverhalen

Manifest Op naar een normaal academisch peil: https://normaalacademischpeil.nl/files/210330-VSNU-Manifest-A4.pdf

Conferentie over ‘De staat van het onderwijs 2021’ op 11 mei

Inspecteur-generaal van de Inspectie voor het Onderwijs Alida Oppers heeft op 14 april 2021 het rapport De staat van het onderwijs 2021 aangeboden aan de ministers Van Engelshoven en Slob van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De presentatie vond plaats in het Nationaal Onderwijsmuseum van Dordrecht. De staat van het onderwijs wordt ieder jaar overhandigd aan de minister(s) van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In het rapport beschrijft de inspectie het functioneren van het onderwijs van dat jaar en meerjarige ontwikkelingen.

’s Middags gaf de Onderwijsinspectie nadere uitleg over diverse thema’s in zeven verschillende webinars.  Deze zeven webinars zijn op video opgenomen en kunnen worden gedownload op de site van de Onderwijsinspectie: www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/staat-van-het-onderwijs/webinars

De zeven thema’s

  • Stelselhoofdstuk
  • Primair onderwijs
  • Voortgezet onderwijs
  • Special onderwijs
  • Middelbaar beroepsonderwijs
  • Hoger onderwijs
  • Financiële staat van het onderwijs

Conferentie op 11 mei 2021

Het is de bedoeling dat in de weken na de presentatie van het rapport het onderwijsveld onderling in gesprek gaat over De staat van het onderwijs voor de jaarlijkse conferentie over trends en ontwikkelingen in het onderwijs. Datum: donderdag 11 mei.

In een talkshow worden de reacties op De staat van het onderwijs 2021 en openstaande vraagstukken besproken. Aansluitend zijn er diverse inspiratiesessies en gesprekken met partners en onderwijsprofessionals over oplossingen voor knelpunten in het onderwijs.

Wie wil deelnemen aan de online-conferentie op 11 mei 2021 kan zich Inschrijven voor een of meerdere onderdelen op: https://www.eventtouch.eu/(Niet meer beschikbaar)
Het programma start om 9.30 en eindigt om 13.00 uur. Details volgen per e-mail na inschrijving

Downloaden rapport

Volgens de Inspectie van het Onderwijs ontstaat er door de coronacrisis een unieke kans om het onderwijs structureel te verbeteren. Omdat leerlingen en studenten vertraging hebben opgelopen door de coronapandemie is er een inhaalslag aangekondigd. De inspectie roept in De staat van het Onderwijs 2021 op meer te doen dan alleen de corona-achterstanden in te halen: maak van de aangekondigde reparatie een renovatie.

Downloaden rapport De staat van het onderwijs 2021: www.onderwijsinspectie.nl/documenten/rapporten/2021/04/14/de-staat-van-het-onderwijs-2021

Randstedelijke media kijken in hun analyses te vaak niet verder dan de eigen achtertuin

“De media worden geplaagd door institutioneel Randstadisme”, schrijft Jesse de Voogd in Villamedia (april 2021), vakblad voor journalistiek. Deze houding leidt tot misverstanden en wakkert tegenstellingen aan. Josse de Voogd, politiek geograaf, schreef zijn essay in opdracht van stichting KIM, Forum voor reflectie en journalistiek. De Voogds bijdrage is de eerste van een serie in Villamedia over reflecteren en journalistiek.

Amsterdam is een van de minst representatieve stukjes Nederland

De Voogd:

“Journalisten en redacties klonteren vooral samen in Amsterdam. Dit terwijl de hoofdstad een van de minst representatieve stukjes Nederland is, waar slechts 5 procent van de bevolking woont. Dat doet iets met hoe het land wordt gerepresenteerd. Het dominante verhaal, de bril waarmee naar maatschappelijke kwesties wordt gekeken, is (Rand)stedelijk gekleurd en deze bias gaat ten koste van de aandacht voor andere regio’s en daarmee voor problemen die daar spelen. De media kampen met wat je zou kunnen noemen ‘institutioneel Randstadisme’.”

De blinde vlek in het diversiteitsdebat

”Een van de thema’s waarbij dit Randstadisme sterk naar voren komt is het oplaaiende maatschappelijke debat over thema’s als diversiteit, afspiegeling en ongelijkheid. Als het gaat over een gebrek aan diversiteit en afspiegeling wordt meestal bedoeld dat iets te wit, te mannelijk of te heteroseksueel is.
Thema’s als sociale klasse, gezondheid, politieke voorkeur en regio komen er bekaaid vanaf. Het valt op dat het debat vooral wordt gedicteerd door een groep die op die vlakken nou net wat weinig divers is. De terecht toegenomen aandacht voor de ene diversiteit zet daarmee indirect de schijnwerpers op het gebrek aan de andere.
De weerstand hierover neemt toe en leidt onder meer in ‘de regio’ tot onbehagen. Want die regionale dimensie is wel degelijk iets om rekening mee te houden. Enerzijds omdat regio op zichzelf één vorm van diversiteit is; realiteiten, sentimenten, waarden en belangen verschillen per gebied. En anderzijds omdat, zoals we zullen zien, de impact van die andere diversiteitsdimensies, zoals kleur, gender en klasse, verschilt per regio.”

Regiokramp

De Voogd presenteert een aantal oplossingen voor ’geoneutrale’ media, die anders zijn dan de gebruikelijke die vaak ten koste gaan van kansarme mensen, groepen en gebieden: “Verleidelijk is het ook om als tegenbeeld voor de grootstedelijke overrepresentatie meer aandacht te schenken aan het platteland”. Maar volgens De Voogd bestaat er dan het risico van ‘regiokramp’: “Dat er een zoektocht ontstaat naar écht platteland, naar boze boeren, krimpgebieden, reformatorische dorpen of BlokkeerFriezen. Maar dat zijn allemaal uitersten. Urk, Pekela en Amsterdam zijn alle drie excentriek en doen er getalsmatig nauwelijks toe. Het grote midden er tussenin wordt misschien nog wel meer genegeerd dan het echte platteland. Dus vergeet de Schilderswijk en Staphorst en ga naar middelgrote gemengde plaatsen als Meppel en Geleen”.

Tot slot een behartenswaardig advies van De Voogd: “Het belangrijkste, en minder ingrijpend, is echter bewustwording. Het onder ogen zien van het institutioneel Randstadisme.
[…]
Beseffen dat de verschillen groot zijn, dat een fenomeen zich op een andere plek anders kan voordoen en dat de meerderheid heel anders woont, werkt en leeft dan men in de dagelijkse stedelijke omgeving gewend is”.

Lees het hele artikel: Josse de Voogd: ‘De media worden geplaagd door institutioneel Randstadisme’, door Josse de Voogd, Villamedia, 25 maart 2021: www.villamedia.nl/artikel/josse-de-voogd-de-media-worden-geplaagd-door-institutioneel-randstadisme

Villamedia, jaargang 13 no 3, april 2021: www.villamedia.nl/magazine/jaargang/13/2021

U P D A T E

In ’Nieuwswoestijnen zijn een fata morgana’ schrijft Bart Verkade dat media er een handje van hebben elkaar de put in te praten: “Vooral over de (vermeende) teloorgang van de regionale journalistiek worden keer op keer tranen geplengd. NRC riep op 27 februari de vraag op of in Nederland ‘nieuwswoestijnen’ ontstaan: gemeenten waaraan zelfs lokale journalisten geen aandacht meer besteden. Een kritische blik leert dat het hele stuk is gebaseerd op een onderzoek van lik-me-vestje. De regionale journalistiek is springlevend”. Verkade is oud-hoofdredacteur van Rotterdams Dagblad en AD, nu zakelijk directeur van DPG Media.

De cijfers in het onderzoek van NRC blijken van geen kant te kloppen. Verkade schrijft dat NRC niet heeft uitgezocht hoe vaak er is gepubliceerd over lokale politiek, maar hoe vaak een journalist letterlijk schreef over ‘gemeenteraad van…’ en dan moest de gemeentenaam volgen. De werkelijkheid is vele malen rijker. De editie Hoeksche Waard van AD Rotterdams Dagblad schrijft 6 dagen per week minstens 2 pagina’s over deze gemeente en in die vier jaar zijn honderden artikelen gepubliceerd over de plaatselijke politiek, waar alleen al een herindeling en de plaatsing van windmolenparken hete onderwerpen waren die mensen raakten.
Lees verder: ‘Nieuwswoestijnen zijn een fata morgana’, door Bart Verkade, Villamedia, 15 maart 2022: www.villamedia.nl/artikel/nieuwswoestijnen-zijn-een-fata-morgana

 

Foto bovenaan is van Steve Buissinne