Skip to main content

Redactie Beroepseer

Kanshebbers verkiezing Beste Overheidsinnovatie van het Jaar 2021 bekendgemaakt

Op dit moment strijden er nog 41 kanshebbers om de titel Beste Overheidsinnovatie van het jaar 2021. De jury gaat samen met de partners aan de slag om in de eerste week van september 2021 bekend te kunnen maken welke tien innovaties meedingen naar een van de drie finaleplaatsen.

De verkiezing heeft tot doel de meest toonaangevende overheidsinnovaties een podium te bieden, kennis uit te wisselen en ter inspiratie te dienen voor overheidsorganisaties en overheidsmedewerkers. Juryvoorzitter en burgemeester van Den Haag Jan van Zanen begeleidt de jury en de commissie van de voorselectie in hun zoektocht naar de beste overheidsinnovatie en maakt de winnaar bekend tijdens de uitreiking van de Overheidsawards op 18 november 2021 in de Ridderzaal in Den Haag.

Deze verkiezing is niet eerder georganiseerd. Aan de uitreiking van deze nieuwe prijs gaat een uitgebreid selectieproces vooraf.

Wat is een overheidsinnovatie?
Een overheidsinnovatie heeft verschillende kenmerken. Een succesvolle overheidsinnovatie heeft zich bewezen, bezit toegevoegde publieke waarde, wordt direct (h)erkend door het publiek en is een inspiratie voor anderen.

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) en de Vereniging voor Bestuurskunde (VB) hebben gezamenlijk aan de hand van een leidraad drie dimensies met criteria opgesteld die de basis vormen voor de beoordeling van de innovaties door de jury. Een toelichting is te vinden op Overheidsawards: www.overheidsawards.nl/dimensies-overheidsinnovatie/

De lijst met 41 innovaties staat op Overheidsawards: www.overheidsawards.nl/nieuws/verkiezing-beste-overheidsinnovatie-van-het-jaar-longlist-2021-bekend/

 

Meer info over de verkiezing Overheidsinnovatie: www.overheidsawards.nl/overheidsinnovatie/

 

Ontdek hoe werknemers wereldwijd het afgelopen jaar hebben ervaren in ‘State of the Global Workplace 2021 Report’

De wereld heeft in 2020 een pandemie meegemaakt die we niet allemaal op dezelfde manier hebben ervaren. Het internationale analyse- en adviesbureau Gallup heeft onderzoek gedaan naar situatie en trends op de werkvloer van bedrijven en naar betrokkenheid van werknemers en doet daar verslag van in het State of the Global Workplace Report 2021. Er staat ook in wat voor verbeteringen er kunnen worden aangebracht.

In het Voorwoord van het rapport vraagt Jim Clifton zich af: Wat als de volgende wereldwijde crisis een geestelijke gezondheidspandemie blijkt te zijn? Clifton is voorzitter en CEO van Gallup. Hij geeft zelf het antwoord: Die pandemie is er al.

Hij schrijft dat negatieve gevoelens – zorgen, stress, woede en verdriet – bij werknemers over de hele wereld in 2020 tot recordhoogte zijn gestegen. Bovendien blijkt dat ruwweg zeven van de tien werknemers het moeilijk hebben of lijden in plaats van tot bloei te komen in hun leven. Tachtig procent is niet betrokken bij het werk of niet actief geëngageerd. Het gebrek aan betrokkenheid kost de wereldeconomie 8,1 biljoen dollar, bijna 10% van het BBP aan productiviteitsverlies per jaar.

De problemen bestonden al lange tijd voor het uitbreken van COVID-19. Volgens de peilingen zijn negatieve gevoelens de afgelopen tien jaar toegenomen. Zelfs als we terugkeren naar het niveau van voor COVID-19, zijn de trends nog steeds zorgwekkend. Het is mogelijk – zelfs waarschijnlijk – dat de geestelijke gezondheid van werknemers verder zal afnemen.

Geestelijke gezondheid

Over hoeveel veerkracht beschikken werknemers? Hoe is het gesteld met hun welzijn, energie en inspiratie? In hoeverre lijden zij aan stress en burn-out?
Het peilen van de geestelijke gezondheid van werknemers vindt Gallup van cruciaal belang. Naast het verwoesten van levens, kan lijden de menselijke geest kapot maken. De menselijke geest is de motor van innovatie, economische energie en uiteindelijk van goede banen, en houdt waarschijnlijk verband met de teruglopende economische dynamiek. Het mondiale BBP per hoofd van de bevolking neemt af – en dat is al tientallen jaren zo.
Maar, deze trend kan worden omgebogen. De eerste stap is het creëren van een inspirerende arbeidscultuur die potentieel en welzijn van de werknemer vergroot.

Een greep uit de uitkomsten van het Gallup-onderzoek

Wereldwijd daalt in de periode 2019 – 2020 de betrokkenheid van werknemers met 2 procentpunten. Werknemers hadden meer zorgen, stress, woede en verdriet in 2020 dan in het jaar daarvoor. In de VS en Canada was er een toename van 8 procent ten opzichte van 2019. Gelet op het aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen als gevolg van COVID-19, alsook lockdowns, gesloten scholen, meer werk op afstand en werkloosheid, zijn deze uitkomsten niet verrassend. Zij geven de frustraties en worstelingen weer van miljoenen werkenden over de hele wereld.

Er zijn evenwel aanzienlijke verschillen in de manier waarop werknemers in diverse regio’s en landen het jaar 2020 hebben beleefd. Bijna de helft van de werknemers in de VS en Canada gaf aan veel stress te hebben ervaren vóór de pandemie – in 2019. In 2020 waren ze nog meer gestrest. 57% had veel stress, een aantal dat ver boven het wereldwijde gemiddelde ligt. De betrokkenheid van werknemers in de VS en Canada blijkt enigszins te zijn toegenomen. Daar staat tegenover dat de betrokkenheid van West-Europese werknemers bedroevend laag is.

Betrokkenheid

Uit de peilingen is gebleken dat betrokkenheid van werknemers sterk samenhangt met positieve resultaten, waaronder winstgevendheid, productiviteit, verkoop, veiligheid en personeelsbehoud.
Bedrijven die het percentage geëngageerde werknemers hebben verhoogd tot 70% of meer, hebben hun werkomgeving volledig zien verbeteren wat groei en winst betreft. Bevlogenheid weerspiegelt wat er op het werk gebeurt. Welzijn omvat werk en alle andere ervaringen. De periode 2019-2020 heeft duidelijk aangetoond dat ervaringen buiten het werk van invloed zijn op het werk zelf. Lichamelijke gezondheid, eenzaamheid, financiële problemen en steun vanuit de gemeenschap hebben, naast andere factoren, invloed op betrokkenheid, enthousiasme en productiviteit van werknemers, zowel in goede als in slechte tijden.
Werknemers die geëngageerd zijn maar niet gedijen lijden doorgaans aan een hoog niveau van stress, zorgen, woede en droefheid, ondanks hun positieve ervaringen op het werk. Deze gevoelens zijn een voorbode van burn-out. Wanneer werknemers betrokken zijn en goed gedijen, daalt het risico op burnout sterk.

Succesvolle bedrijven van de toekomst zullen niet alleen winst maken, maar ook zorgen voor het welzijn van hun werknemers waardoor zij in staat zijn crisissen te doorstaan. Welzijn behoort een natuurlijk onderdeel te worden van ‘hoe we de dingen hier in onze organisatie doen’.

In het hoofdstuk over West-Europa is ook Nederland opgenomen. Zoals eerder opgemerkt kenmerkt West-Europa zich door het minste aantal mensen dat betrokken is bij hun werk. West-Europa kent daarentegen de grootste daling dagelijkse stress.

Downloaden State of the Global Workplace 2021 Report, juni 2021: www.gallup.com/workplace/349484/state-of-the-global-workplace.aspx

7 Things We Learned About U.S. and Canadian Employees in 2020, door Jim Harter and Vipula Gandhi, Gallup, 15 juni 2021: www.gallup.com/workplace/350123/united-states-canada-workplace-trends.aspx

Hieronder video met gegevens uit het Gallup-rapport State of the Global Workplace – 2021

 

Overzichtskaart van recente adviezen, rapporten en visies over jeugdzorg

Het afgelopen jaar zijn er verschillende rapporten verschenen met adviezen en visies over structurele verbetering van de jeugdhulp. De Argumentenfabriek heeft in opdracht van Brances Gespecialiseerde Zorg voor de jeugd (BGZJ) daarom de belangrijkste boodschappen op een rij gezet in een handige kaart met overzicht van de meest relevante plannen en visies over de toekomst van de jeugdzorg.

BGZJ is het samenwerkingsverband van Jeugdzorg Nederland, de Nederlandse ggz, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en Vereniging Orthopedagogische Behandelcentra (VOBC).
De Argumentenfabriek helpt organisaties na te denken over complexe vraagstukken d.m.v. heldere argumentatie, strategie en rekenwerk.

Downloaden Informatiekaart plannen en visies jeugdhulp: www.brancheszorgvoorjeugd.nl/content/uploads/2021/07/Informatiekaart-jeugdhulp.pdf

N.B.
Ook vermeld in het overzicht is het op 17 mei 2021 gelanceerde Manifest De Jeugdsprong, voor een ander jeugdzorgstelsel, van FNV Zorg en Welzijn, Stichting Beroepseer en Public Space: https://beroepseer.nl

Kamer wil mede bepalen welke stukken van Kabinet geheim moeten blijven. Openheid gaat niet ver genoeg

Dagblad Trouw meldt dat de Tweede Kamer nog niet tevreden is over de nieuwe openheid van het kabinet. Ze wil meer meer inspraak in de beoordeling welke stukken toch geheim moeten blijven. Dat bleek uit het debat in de Tweede Kamer over de afspraken met de regering over de omgang met informatie op 5 juli 2021.

1 juli 2021 werd bekend gemaakt dat bij toezending van stukken over wetgeving en beleid aan de Eerste en Tweede Kamer, het kabinet voortaan ook de departementale nota’s openbaar zou maken die door de bewindspersoon zijn gebruikt bij de besluitvorming (zg. ‘beslisnota’s’). Hiermee wil het kabinet de afwegingen achter besluiten op een toegankelijke wijze inzichtelijk maken voor parlement, pers en publiek .
De Kamer kan bovendien altijd zelf stukken opvragen.

Er zijn wel uitzonderingen op de regel. Volgens de Grondwet mag de regering stukken geheim houden als “het belang van de staat“ in het geding is. Tot voor kort interpreteerde de regering dit zo breed, dat alle stukken met ‘persoonlijke beleidsopvattingen’ van ambtenaren ook geheim mochten blijven. Dit stond bekend als de ‘Rutte-doctrine’.

Een te lange lijst

Demissionair minister Ollongren van Binnenlandse Zaken heeft dertien punten vastgesteld die onder ‘het belang van de staat’ vallen. Die lijst is te lang volgens de partie SP en D66.
Op de lijst staan bijvoorbeeld ‘lopende onderhandelingen’ of ‘belang van controle, inspectie en toezicht’. In het Kindertoeslagschandaal kreeg de Kamer bepaalde informatie niet omdat die ‘toezichtsvertrouwelijk’ zou zijn.  Dit argument blijkt dus nog steeds geldig.

De Kamer wil nu mede bepalen of stukken terecht of onterecht geheim blijven, bijvoorbeeld met een speciale commissie. SP-Kamerlid Renske Leijten diende een motie in tijdens het Notaoverleg van 5 juli 2021:

overwegende dat een goede informatievoorziening van essentieel belang is voor de Tweede Kamer om haar controlerende taak goed uit te kunnen oefenen;

verzoekt de regering, zo snel mogelijk met een overzichtelijk en doorzoekbaar register te komen waarin duidelijk vermeld staat welke actuele overheidsinformatie waar beschikbaar is;

verzoekt de regering tevens, voor het einde van het jaar met een plan te komen hoe ook gearchiveerde overheidsdata hierin ontsloten kunnen worden,

verzoekt de regering tevens, voor het einde van het jaar met een plan te komen hoe ook gearchiveerde overheidsdata hierin ontsloten kunnen worden,

Motie van het lid Leijten over een register waarin duidelijk staat welke actuele overheidsinformatie waar beschikbaar is, Tweede Kamer, 5 juli 2021: www.tweedekamer.nl/kamerstukken/moties/detail?id=2021Z12664&did=2021D27226

Tweede Kamer: Nieuwe openheid van regering gaat niet ver genoeg , door Wendelmoet Boersema, Trouw, 5 juli 2021: www.trouw.nl/politiek/tweede-kamer-nieuwe-openheid-van-regering-gaat-niet-ver-genoeg~b1ab37a7/

Nieuwe openheid van het kabinet gaat voor de Tweede Kamer nog niet ver genoeg, door Trudy Brandenburg-van de Ven, Villamedia, 6 juli 2021: www.villamedia.nl

Rijksoverheid maakt voortaan ook departementale beslisnota’s openbaar, Blogs Beroepseer, 1 juli 2021: https://beroepseer.nl

 

Christine Paauwe-Meijer over invloed van verpleegkundigen toen en nu: “De mensen op de werkvloer, die moeten het bepalen”

“We moeten terug naar de kleinschalige, transmurale zorg. Terug naar: de menselijke maat” is momenteel misschien wel het beste advies voor het oplossen van de personeelscrisis in de gezondheidszorg.

Het actieprogramma dat het personeelstekort in de zorg moet terugdringen heeft te weinig opgeleverd. “Van iedere honderd nieuwe medewerkers zijn er binnen twee jaar alweer veertig vertrokken”, zegt Doekle Terpstra, voorzitter van de Commissie Werken in de zorg. Het is de bedoeling om met het in 2018 gestarte programma het tekort in 2022 terug te dringen naar nul, maar uit een analyse van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat er dan nog 70.000 zorgwerknemers te weinig zijn. Er is 443 miljoen euro besteed aan het actieprogramma, maar volgens Terpstra had er meer moeten gebeuren. “De actie komt maar mondjesmaat op gang.”

In mijn tijd was zorg nog heel ‘gewoon’

Het advies over kleinschaligheid en menselijke maat is afkomstig van Christine Paauwe-Meijer (69), voormalig verpleegkundig directeur van het Prinsengrachtziekenhuis. In het meinummer van V&VN magazine, vakblad van de Vereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland staat een interview met haar: “Wij horen mee te beslissen in de top”.
Ze vertelt daarin dat ze rond 1970 leerling-verpleegkundige werd in het Prinsengrachtziekenhuis in Amsterdam: “Ik wilde ontwikkelingswerk in Afrika gaan doen. Avontuur. Zorgen voor een betere wereld. Ik was jong en onbezonnen, maar in de eerste jaren heb ik wel leren verplegen. Het Prinsengrachtziekenhuis was klein van opzet, rond de honderd bedden. Natuurlijk hadden we een goede wondverzorging en een goed medicijndistributiesysteem, maar de nadruk lag ook sterk op verzorging. In de ochtend deed je de gordijnen open en ging je de kussens even opschudden.

‘Nou mevrouw, goedemorgen, u krijgt zo uw kopje thee’. Dat kwamen we niet brengen op zo’n grote kar, nee, op een dienblaadje. Als in een hotel. In mijn tijd was zorg nog heel ‘gewoon’. Dat leerde je van je moeder, in grote gezinnen, en anders wel op de huishoudschool. Ik zat toen een jaar intern – met tien andere leerlingen sliepen we in het zusterhuis in de Kerkstraat. En ja, de hoofdzuster was heel streng, echt een tang – zoals je zou verwachten, haha. We rookten een keer een sigaretje bij het open raam van een lege patiëntenkamer. Ik was doodsbang, maar die spanning… Verrukkelijk”.

Zo is de zorg steeds meer verschraald

In de jaren negentig moest de zorg efficiënter. Lees: goedkoper. In het bestuur van ziekenhuizen en verpleeginstellingen kregen ‘de economen’ meer en meer invloed.
Christine Paauwe-Meijer: “Kijk, efficiëntie mag altijd. Wij maakten zelf de kamers nog schoon, daar kwamen schoonmakers voor in dienst. Dat is nog te begrijpen. Het grootste probleem was: de efficiëntieslag sloeg door. Economen hadden geen enkel zicht op de werkvloer. Wij moesten het doen met budgetten, en we werden steeds meer afgeknepen. Een verpleegkundige gaf aan dat ze tien mensen nodig had op een afdeling met intensieve zorg, maar dan kreeg ze er toch maar zes. Wie bepaalt dat? Wie kán dat bepalen? Toch niet de econoom achter zijn bureau? Nee, de mensen op de werkvloer! Maar die werden niet meer gehoord. Zo is de zorg steeds meer verschraald.”

Terug naar de kleinschalige, transmurale zorg en de menselijke maat

Aan het slot van het interview beaamt Paauwe-Meijer dat er in onze tijd meer ‘Prinsengrachtziekenhuisjes’ in de wijken zouden moeten komen. “Ja. Ga die maar weer optuigen. We moeten terug naar de kleinschalige, transmurale zorg. Terug naar: de menselijke maat.
[…]
Meer dan ooit is kleinschalige zorg van verpleegkundigen nodig. Efficiënt, dat wel, maar dan graag zonder bureaucratie en een miljoen formulieren – om eens écht aandacht voor mensen te hebben. Die omslag naar meer tijd en kwaliteit, naar een herwaardering van mijn vak, geeft mij een heel goed gevoel”.

Kortom: Als het beroep weer aantrekkelijk wordt, zal dat ook een magneetwerking krijgen, zoals een verpleegkundige op Twitter opmerkte: Gezonde arbeidsvoorwaarden, geen lopende bandwerk, geen paarse krokodillen.

‘Wij horen mee te beslissen in de top’, V&VN magazine, 28 juni 2021: www.venvn.nl/nieuws/wij-horen-mee-te-beslissen-in-de-top/

Personeelstekort in de zorg ondanks actieplan nog steeds groot probleem, Pointer KRO-NCRV, 3 juli 2021: https://pointer.kro-ncrv.nl/personeelstekort-zorg-ondanks-actieplan-groot-probleem#gs.50o7iq

Commissie Werken in de zorg: www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-volksgezondheid-welzijn-en-sport/organisatie/organogram/diensten-en-instellingen/commissie-werken-in-de-zorg

Verpleegkundigen en verzorgenden willen ‘Baas in eigen vak’ zijn, Blogs Beroepseer, 3 juni 2021: https://beroepseer.nl/blogs/verpleegkundigen-en-verzorgenden-willen-baas-in-eigen-vak-zijn/

 

Afbeelding bovenaan is van Simon

Registratie van webinar ‘Het recht op ambtelijk vakmanschap’

Webinar Het recht op ambtelijk vakmanschap. Hoe verder na de toeslagenaffaire? vond plaats op 30 juni 2021 en werd georganiseerd door Stichting Beroepseer en de Centrale voor Middelbare en Hogere Functionarissen (CMHF).
Aanleiding voor het webinar was het artikel Het toeslagenschandaal: Wat is er loos met de ethiek van de ambtenaar*) gepubliceerd op het platform voor onderzoeksjournalistiek Follow the Money op 21 april 2021. Hierin reflecteren Thijs Jansen en Hans Wilmink op de vraag: ‘Wat ging er mis met het ethisch besef van de ambtenaren?’ Ze constateren dat de positie van ambtenaren de afgelopen decennia is uitgehold..

Het webinar, gepresenteerd door Thijs Jansen en Hans Wilmink, gaat in op vijf actuele onderwerpen die momenteel spelen rond (het versterken van) ambtelijk vakmanschap. Het is tevens een evaluatie van de concrete initiatieven die door de overheid op dit gebied worden genomen.

Noot
*) https://beroepseer.nl/blogs/wat-ging-er-mis-met-het-ethisch-besef-van-de-ambtenaren-i-v-m-het-toeslagenschandaal/

Hieronder de video-registratie van webinar Het recht op ambtelijk vakmanschap. Hoe verder na de toeslagenaffaire?

 

 

Rijksoverheid maakt voortaan ook departementale beslisnota’s openbaar

Bij de toezending van stukken over wetgeving en beleid aan de Eerste en Tweede Kamer maakt het kabinet vanaf donderdag 1 juli 2021 ook de departementale nota’s openbaar die door de bewindspersoon zijn gebruikt bij de besluitvorming. Daarmee wil het kabinet de afwegingen achter besluiten op een toegankelijke  wijze inzichtelijk maken voor parlement, pers en publiek .
Het gaat dan om relevante feiten, mogelijke risico’s, alternatieven, argumenten of overwegingen die de bewindspersoon heeft gebruikt bij de besluitvorming.

Met deze nieuwe, aanvullende informatiestroom wil het kabinet in goed overleg met het parlement een wezenlijke, betekenisvolle stap zetten naar een meer open informatievoorziening en bestuursstijl, en betere onderlinge verhoudingen.

De bedoeling is om in overleg met het parlement de komende tijd deze nieuwe werkwijze lerend en evaluerend toe te passen omdat het niet vanaf het eerste moment perfect zal verlopen. Het kabinet stuurde hierover in mei 2021 een Concept-beleidslijn actieve openbaarmaking nota’s aan het parlement.

Het kabinet gaat graag in gesprek met de Tweede en Eerste Kamer, en met name over de vraag of de voorgestelde werkwijze aan de verwachtingen voldoet. In 2022 wordt – mede op basis van de ervaringen – een voorstel gedaan voor de openbaarmaking van beslisnota’s bij andere categorieën Kamerstukken.

Rijksoverheid zet betekenisvolle stap naar meer openheid, Rijksoverheid, 1 juli 2021: www.rijksoverheid.nl

Concept-beleidslijn actieve openbaarmaking nota’s, Rijksoverheid 10 mei 2021: www.rijksoverheid.nl/documenten/beleidsnotas/2021/05/10/beleidslijn-actieve-openbaarmaking-notas

 

Afbeelding bovenaan is van Mohamed Hassan

‘Passend vangnet gewenst’. Veertien verhalen van mensen met een chronische ziekte of arbeidsbeperking

In Passend vangnet gewenst staan veertien verhalen van ervaringsdeskundigen die in de bijstand zitten en kampen met een chronische ziekte of arbeidsbeperking. Het rapport, opgesteld door vakbond FNV, is aangeboden aan enkele Kamerleden op 24 juni 2021 en is een oproep aan het nieuwe kabinet om de positie van deze groep mensen te verbeteren.

In het Voorwoord schrijft voorzitter Kitty Jong van FNV:

Uitgekleed rigide stelsel

“In Nederland is het sociale zekerheidssysteem in de hele breedte afgelopen decennia ingrijpend veranderd waarbij elke verandering gepaard ging met bezuinigingen. Wat overblijft, is een uitgekleed rigide stelsel dat uitgaat van onbetrouwbare gebruikers en regels en waarbij veel burgers het onderspit delven en in armoede zijn beland. De voedselbanken hebben het nog nooit zo druk gehad. De belastingdienst loopt vast in een poging om alle ellende van de slachtoffers van toeslagenaffaire op te lossen. En overal heerst wantrouwen tot in de hoogste Haagse kringen.

De werknemersverzekeringen zijn in de loop van de tijd geleidelijk en gestaag aangetast. De Wajong is alleen nog toegankelijk voor mensen die volledig arbeidsongeschikt zijn. Jongeren met forse beperkingen die voorheen in de Wajong terecht kwamen, komen nu in de bijstand. De drempel om voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering in de WIA in aanmerking te komen is verhoogd, waardoor veel mensen met een lager inkomen niet langer in aanmerking komen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering en na hun WW-periode (deels) in de bijstand belanden. De namen van de wetten spreken boekdoelen. De Wet op de arbeidsongeschiktheid werd de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen; ‘een tijdelijk vangnet bij verlies aan inkomen’; arbeidsongeschikt werd gedeeltelijk arbeidsgeschikt. En de bijstandswet groeide en nam in omvang toe. Maar ook die wet ontkwam niet aan de drang tot hervorming. De bijstandswet werd via de Wet Werk en Bijstand de Participatiewet. Kerngedachte van de Participatiewet is dat iedereen geacht wordt zo snel mogelijk te gaan werken en een bijstandsuitkering je tijdelijk van inkomen voorziet. Dat geldt voor iedereen volgens de overheid voor iedereen, ook voor alle mensen met forse gezondheidsproblemen die als gevolg van het knijpen op de arbeidsongeschiktheidswetten aangewezen zijn op de bijstand. Een groot deel van hen is niet meer in staat om te gaan werken. En een ander deel dat nog wel arbeidsvermogen heeft, komt nauwelijks aan de slag. Werkgevers staan niet te trappelen om mensen met een arbeidshandicap in dienst te nemen. Recent onderzoek van SCP toont aan dat het aantal werkgevers dat mensen met een arbeidsbeperking en die onder de banen-afspraak vallen, in dienst heeft genomen, zo goed als niet is toegenomen.

De FNV trekt al jaren aan de bel over misstanden in de sociale zekerheidswetten en in de uitvoering, vooral als het gaat over de Participatiewet. We zijn blij dat onze kritiek inmiddels breed gedragen wordt. Maar wat onderbelicht blijft in alle kritiek op de mislukte Participatiewet is het feit dat er veel mensen met een arbeidsbeperking gevangen zitten in de bijstand en daarmee samenhangend de inkomenskant. De overheid heeft de wet zo ingericht dat het alleen voor een zeer korte periode leefbaar is, want immers, iedereen moet toch werken! De wethouder van Tilburg die een maand van een bijstandsuitkering wilde leven, kwam al binnen die maand in grote problemen. Mensen met forse gezondheidsproblemen zijn nu permanent afhankelijk van een te laag bijstandsinkomen.

De schrijnende verhalen van mensen met een beperking zijn niet nieuw, maar de FNV kan niet anders dan weer aan de bel trekken om aandacht voor hen te vragen. De FNV heeft eerder succesvol SyRI bestreden en heeft een rapport uitgebracht – Snelweg of karrenspoor – over het mislukken van de Participatiewet. In december 2020 hebben we het boekje Boeten zonder schuld uitgebracht met verhalen van mensen in de bijstand die onterecht sancties opgelegd kregen en onterecht van fraude werden beticht in de bijstand. En nu brengen we een rapport met verhalen van mensen die aangewezen zijn op de Participatiewet, maar door forse permanente gezondheidsklachten uitzichtloos tot de AOW-leeftijd aangewezen zijn op een ‘tijdelijk vangnet’. Het zijn opnieuw schrijnende verhalen en eenieder kan niet anders concluderen dat we dit toch echt zo niet willen in ons welvarende land”.

Downloaden Passend vangnet gewenst, Uitgave FNV Uitkeringsgerechtigden, juni 2021: www.fnv.nl/getmedia/f3bc12c7-e10f-4095-9bae-99567ea39758/Gevangen-in-de-bijstand-rapport-FNV-Uitkeringsgerechtigden.pdf

FNV overhandigt rapport ‘Gevangen in de bijstand’ aan Tweede Kamer, door Yvette de Vries, FNV, 21 juni 2021: www.fnv.nl

Nieuwe CAO: Cultuuromslag bij universiteiten. Minder flex, meer vaste banen en werkdruk omlaag

Vakbond FNV heeft samen met andere bonden een onderhandelaarsakkoord bereikt over een nieuwe cao Nederlandse Universiteiten. Een van de belangrijkste afspraken is dat universitair (hoofd-) docenten, hoogleraren en ondersteunend personeel in principe na één jaar in vaste dienst komen.
Verder worden de lonen in twee stappen structureel met 2% verhoogd en geldt vanaf 1 juli 2021 een minimumloon van 14 euro bruto per uur. De cao gaat in per 1 januari 2021 en loopt tot en met 31 maart 2022.

Jan Boersma, bestuurder FNV Onderwijs & Onderzoek: “Eindelijk maken we ook in de sector Onderwijs & Onderzoek de omslag van flex naar vaste banen. Hiermee kunnen we de werkdruk in deze sector verder terugdringen. Dat werd ook hoog tijd”.

Cultuuromslag

Universitair docenten, hoofddocenten en hoogleraren die al een contract hebben, komen na een jaar in vaste dienst. Nieuwkomers krijgen na anderhalf jaar een vast contract. Ondersteunend personeel komt ook na een jaar in vaste dienst. Boersma: “De afspraken over meer vaste banen betekenen echt een omslag in de cultuur bij universiteiten. Hierdoor zien in 2021 zo’n 800 wetenschappelijk personeelsleden hun tijdelijke baan omgezet worden in een vaste baan met meer zekerheid”. Bij het ondersteunend personeel gaat het om een veelvoud aan banen dat omgezet wordt in vast.

Loon en extra vergoedingen

De lonen worden op 1 juli structureel met 1,64% verhoogd en op 1 januari 2022 nog een keer met 0,36%. Naast een loonsverhoging ontvangen medewerkers vanaf 1 september 2021 een netto thuiswerkvergoeding van 2 euro per dag en een netto internetvergoeding van 25 euro per maand. Boersma: “Op deze manier realiseren we ook koopkrachtbehoud”. Daarnaast krijgen medewerkers een éénmalige uitkering van 650 euro op basis van een 38-urige werkweek en zijn er afspraken gemaakt over hybride werken.

SER-advies

De afspraken in de cao Universiteiten over het inperken van flex sluiten aan bij het SER-advies over een nieuwe, eerlijke arbeidsmarkt waar ook werkgevers (o.a. VNO-NCW) deze maand hun handtekening onder hebben gezet.

Werkdruk omlaag

Om de hoge werkdruk terug te brengen, krijgen docenten tijd voor onderwijsgebonden onderzoek. Zo kunnen zij ook onderzoek onder werktijd doen. Ook moeten universiteiten reëel haalbare en samenhangende takenpakketten vaststellen die de werkdruk beteugelen. Verder zijn er definitieve afspraken gemaakt over het vitaliteitspact. Oudere medewerkers kunnen zo minder werken tegen inlevering van slechts een deel van hun salaris, met behoud van pensioenopbouw over het volledige salaris.

Bij de Nederlandse universiteiten werken ruim 55.000 mensen. Het akkoord wordt positief aan de achterban voorgelegd. De leden kunnen tot 1 augustus stemmen over het akkoord.

Na 1 jaar vast in dienst en loonsverhoging voor personeel universiteiten in nieuwe cao, door Yvette de Vries, FNV, 29 juni 2021: www.fnv.nl/nieuwsbericht/sectornieuws/fnv-overheid/2021/06/na-1-jaar-vast-in-dienst-en-loonsverhoging-voor-pe

 

Foto bovenaan: Universiteit Leiden is sinds eind jaren negentig gevestigd in twee steden: Leiden en Den Haag