Het Miro-winkelcentrum en de naastgelegen wijk Velve-Lindenhof in Enschede waren 25 jaar geleden landelijk nieuws. Wat aanvankelijk in die zomer van 1996 nog vrij onschuldig begon met crossen met auto’s, mondde uit tot massale vechtpartijen met de politie. Geleidelijk kregen de rellen het karakter van een volksopstand. Uit de Miro-rellen zijn lessen getrokken die tot op de dag van vandaag zichtbaar zijn.

Bert Hellegers van dagblad Tubantia blikt in een interview met Benne Beuvink terug op die roerige periode. Beuvink was indertijd nauw betrokken bij het oplossen van de problemen in de wijk. Toen hij daar kwam werken als wijkagent was de verhouding tussen burger en politie zwaar verziekt. Sinds 2009 is Beuvink politiecoach in Enschede, stadsdeel West.

67 arrestaties

Door ingrijpen van de politie op andere ‘crossterreinen’ in de stad werd het Miro-complex daarvan min of meer bij toeval de frontlinie, maar de relatie met de naastgelegen wijk Velve-Lindenhof was vanaf dat moment gelegd. Op momenten dat de ME oprukte, trokken de relschoppers zich in de smalle straten en gangen in deze wijk terug. Achteraf bleken relatief veel deelnemers aan de confrontatie met de politie afkomstig uit Velve. Opvallend veel andere geweldplegers kwamen uit vergelijkbare probleembuurten in de stad. In totaal moesten 67 gearresteerde relschoppers zich in de weken daarna in een snelrechtprocedure verantwoorden voor de Almelose politierechter.

Samenwerking

Na onderzoek bleken de crossrellen mede een uiting van de al jaren sluimerende onvrede over de leefsituatie in zogenoemde achterstandswijken. De sociale achterstanden waren een voedingsbodem voor ongeregeldheden.
Beuvink: “Na die rellen bij de Miro werden de krachten gebundeld. Gemeente, corporaties en diverse andere instanties gingen samen aan de slag. Later was er ook aansluiting bij het landelijk beleid, waardoor er extra geld beschikbaar kwam voor de zogenoemde Vogelaarwijken. Waarbij de wijkraad in Velve altijd het voortouw nam. Mensen als Hannie Knobbe, Gerrit Ansink en Joseph Swaters en andere wijkraadsleden hebben geweldig werk verricht. Ze zorgden voor draagvlak in de wijk. Je kunt iets van bovenaf bedenken maar het werkt pas als het door de bewoners zelf wordt gedragen”.

Kortom, bij samenwerking tussen politiemensen, burgerij en instellingen ontstaat er een evenwicht waarin handhaving van de orde wordt geaccepteerd.

Voornaamste les

De voornaamste les uit de rellen van de jaren negentig is dat getto-achtige buurten zoals die voorkomen in veel grote steden van Europa en de V.S. dienen te worden voorkomen.
“Voorkom zulke wijken waarin kanslozen van de maatschappij bij elkaar worden geplaatst. De achtergronden van de geweldplegers en van het publiek bij de crossrellen hangen sterk samen met de maatschappelijke positie waarin zij verkeren: wijken met een hoog percentage werkloosheid, een relatief lage woonkwaliteit en relatief weinig eigen woningbezit”, aldus prof. Gerben Bruinsma die indertijd het onderzoek had verricht en na analyse de aanbevelingen had gedaan.
Bruinsma was onder meer medeoprichter en directeur van het Internationaal Politie-Instituut Twente (IPIT) en hoogleraar criminologie aan de Universiteit van Leiden.

Er wordt weleens gezegd dat het beleid voor de Vogelaarwijken is mislukt, maar volgens Beuvink is Velve-Lindenhof wel degelijk een prachtwijk geworden. Woningen zijn mooi opgeknapt, en er kwam veel nieuwbouw. De wijkraad zei later weleens: die rellen hebben ook veel goeds gebracht.

Wat Beuvink betreft zijn er twee gouden regels die elke rechtgeaarde wijkagent altijd in ere moet houden: “Zelf waarnemen welke problemen er spelen” en “zonder afstemming geen handhaving”

Lessen uit de crossrellen van Enschede: ‘Uitbarsting onvrede leidde tot prachtwijk’, door Bert Hellegers, Tubantia, 25 augustus 2021: www.tubantia.nl

Een les in Beroepseer: Zonder wrijving geen glans, Blogs Beroepseer, 11 februari 2010: https://beroepseer.nl/

Bennie Beuvink is voortrekker van Stichting Beroepseer

Afbeelding bovenaan is van DeSa81 en Prawny