Redactie Beroepseer

Positie vrouwen in sector zorg en welzijn in gevaar door decentralisatie

Geschreven op 8 september 2014. Gepost in Blogs, Zorg.

De positie van vrouwen is in gevaar. De wijze waarop gemeenten hun nieuwe taken – zorg, jeugdzorg en participatie – oppakken, ondermijnt de moeizaam verworven economische zelfstandigheid van vrouwen, waarschuwt de Nederlandse Vrouwenraad. De raad houdt op 8 september 2014 in Den Haag ronde tafelgesprekken die bedoeld zijn als een ‘wake up call’ voor parlement en gemeenten

De raad vreest dat het terug naar af is met de emancipatie. Doordat forse bezuinigingen de megaoperatie bij gemeenten domineren, verliezen vrouwen massaal hun betaalde baan en dalen gezinsinkomens. Tegelijk ligt er een grote morele druk om bij te springen bij hulpbehoevende familie, vrienden en buren. Het oude rolmodel sluipt er weer in, zegt voorzitter Dorenda Gerts.

Een brief naar de betrokken ministers en staatssecretaris is al uitgegaan. Daarin pleit de raad voor een task force, die in de gaten moet houden hoe de taakverschuivingen uitpakken voor vrouwen. Bij de raad zijn 51 organisaties aangesloten, variërend van politieke netwerken, vrouwelijke ondernemers tot vrouwen voor vrede. Ze vertegenwoordigen een miljoen vrouwen.

Zorg en welzijn
De onrust is vooral groot over de klappen die de sector zorg en welzijn krijgt. Daar werken in overgrote meerderheid vrouwen. Gerts somt op: In de thuiszorg zijn al duizenden vaste banen verdwenen, werkgeversorganisatie Actiz houdt zelfs rekening met een verlies van 55.000 banen, inclusief personeel in verpleeg- en verzorgingshuizen. Bij de jeugdzorg zijn de eerste ontslagrondes aangekondigd. Naast die decentralisaties is er krimp in de kinderopvang, en ligt momenteel het werk van bijna 10.000 kraamverzorgsters onder vuur. De ontslaggolf dupeert ook achterblijvers, ze moeten meer doen met minder mensen

Politici steken te mooie verhalen af

Hoogleraar participatie en diversiteit Tineke Abma, verbonden aan het VU medisch centrum in Amsterdam deelt de zorg van Dorenda Gerts. Abma heeft twee grote onderzoeken geleid naar de effecten van de decentralisaties. Volgens haar steken politici te mooie verhalen af. “De praktijk ziet er, zeker voor vrouwen, helemaal niet zo rooskleurig uit.” Ze hekelt het gebrek aan visie; goede voorbeelden van gemeenten zijn dun gezaaid. De hele overgang heeft meer weg van een militaire operatie met onevenredig veel aandacht voor bestuur, organisatie en logistiek. “Daardoor dreigt de morele opgave, een meer zorgzame samenleving, naar de achtergrond te verdwijnen.”

Klik hier voor meer info over de rondetafelgesprekken in Den Haag op 8 september 2014: Op de erwt van decentralisaties, georganiseerd door Vrouwenpodium 2010-2020^*): www.nederlandsevrouwenraad.nl

Lees het hele artikel van Wilma van Meteren, ‘Vrouwen de dupe van nieuwe taken voor gemeenten’, Trouw, 8 september 2014: www.trouw.nl

FNV luidt noodklok over ontslaggolf in zorgsector, Nu. nl, 8 september 2014: www.nu.nl

^*) Vrouwenpodium 2010-2020 is een samenwerkingsverband van de Nederlandse Vrouwen Raad, FNV en de samenwerkingsverbanden van het Landelijk Overleg Minderheden (LOM).

Selectiebeleid van subsidies voor wetenschappelijk onderzoek is ontspoord

Geschreven op 6 september 2014. Gepost in Blogs, Onderwijs.

Prof. Willem Trommel, hoogleraar beleids- en bestuurswetenschappen aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, heeft hevige kritiek in de Volkskrant op de manier waarop de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) omgaat met het selecteren van aanvragen voor subsidies: “De NWO verdeelt een steeds groter deel van de middelen voor wetenschappelijk onderzoek. Vroeger werden die gelden rechtstreeks naar de universiteiten overgemaakt. Daar werken immers de wetenschappers en daar zouden ze wel het beste weten welke projecten veelbelovend zijn. Nu geloven we dat niet meer en richten we competities in. Inmiddels is dit beleid volledig ontspoord, zoals zoveel beleidsprogramma’s van neoliberale signatuur. Er zijn drie hoofdbezwaren: het is te duur, het is oneerlijk en het stimuleert risicoloze wetenschapsbeoefening.

De helft van de kosten

In 2012 verscheen een knap stuk in het Nederlands Juristenblad van de hand van rechtsfilosoof Wibren van der Burg. In een onberispelijke analyse laat hij weinig heel van de zogenaamde talentenbeurs, een NWO-programma gericht op de selectie van kansrijke promovendi. Zijn conclusie luidt dat faculteiten dezelfde selectiekwaliteit leveren als NWO, maar tegen de helft van de kosten.

Er zijn meer van dat soort studies, ook internationaal. De uitkomsten kunnen nauwelijks verrassen. Het competitiecircus brengt drie forse kostenposten met zich mee. Ten eerste moeten steeds meer wetenschappers een aanzienlijk deel van hun tijd besteden aan het schrijven van lijvige onderzoeksvoorstellen die vervolgens een kans van tussen de 80 en 90 procent lopen om te worden afgewezen. Regelrechte verspilling. Een tweede reden voor de hoge kosten is dat NWO zelf niet gratis is. NWO heeft ruim 2.700 fte’s in dienst, een gebouw, werkkapitaal. Maar toch heeft NWO niet zelf de expertise in huis om het eigenlijke werk te doen. Voor ieder programma worden speciale selectieteams ingevlogen, vaak letterlijk, en ieder voorstel wordt door minstens twee externe beoordelaars van commentaar voorzien. Dit flexibele leger van hoogopgeleide selecteurs is de derde reden voor de hoge kosten”.

Trommel geeft een voorbeeld van ontmoediging van talent:

“Enkele jaren geleden had ik in mijn onderzoeksgroep een regelrecht sociologisch talent, laten we hem Bram noemen, rondlopen. Net uit de collegebanken schreef hij een origineel onderzoeksvoorstel, dat ik met goede moed liet meedingen in de NWO-talentenronde. De afwijzing kwam met argumenten die je nu net niet moet aanvoeren bij de selectie van talenten: de methodologie was nog niet helemaal op orde, en nog zo wat technische punten die voorbij gingen aan de brille van de kandidaat.

Ik mocht een bezwaarschrift indienen, en dacht dat maar eens op onorthodoxe wijze te moeten doen. Ik schreef een verhaal over het jongetje Lionel Messi, die op jeugdige leeftijd in geen enkel opzicht voldeed aan de eisen die aan profvoetballers worden gesteld. Maar in zijn directe omgeving liepen scouts rond die iets heel speciaals meenden te zien. Ik heb Bram dagelijks aan het werk gezien, zijn gedrevenheid geproefd, zijn scherpe geest ondervonden. Maar de commissie liet zich vanachter het bureau niet overtuigen, de subsidie kwam er niet en het leven ging door.
Los van persoonlijk leed – dat viel in dit voorbeeld reuze mee – schaadt deze selectiepraktijk de wetenschap. We zien veelbelovende nieuwkomers over het hoofd en kunnen zittende talenten geen zekerheid bieden. Maar de situatie is ernstiger. De protocollering van het selectieproces leidt ertoe dat voorstellen met een voorspelbaar succes het steeds vaker winnen van de spannende aanvragen”.

Oproep aan minister beleid te wijzigen. Enkele aanbevelingen

Trommel roept de minister op het beleid te wijzigen; “Het is failliet”. Zelf doet hij alvast drie aanbevelingen: “Ten eerste: halveer het NWO-budget en breng de andere helft terug naar de kenners die dagelijks op het veld actief zijn. Ten tweede: vereenvoudig de NWO-procedures. Erken dat tussen de beste voorstellen niet meer op rationele gronden valt te kiezen. Een eerste grove schifting volstaat, de verdere selectie kan via een loting worden gerealiseerd. Dat is goedkoper, eerlijker en het houdt de wetenschappelijke avonturiers binnenboord”.

Lees het hele artikel: ‘Wetenschapsselectie van de NWO is ontmoedigende farce’, door Willem Trommel, de Volkskrant, 6 september 2014: www.volkskrant.nl

Aanbevelingen van Initiatiefgroep van leraren “Samen leren” krijgt steun van Tweede Kamer

Geschreven op 5 september 2014. Gepost in Blogs, Onderwijs.

Leerlingen in het voorgezet onderwijs krijgen in de toekomst minder vakken. Leraren worden naast het lesgeven met minder taken belast. Zo komt er weer meer tijd en aandacht voor onderwijs. Die suggesties vanuit het onderwijs worden door een meerderheid in de Tweede Kamer gesteund.

Een initiatiefgroep van negen docenten en onderwijsspecialisten heeft een lijst van 11 punten opgesteld.

Ze pleiten onder meer ook voor strengere toelatingseisen tot de lerarenopleidingen. Verder moeten scholen zich minder richten op het toetsen van leerlingen en zich meer inspannen om het onderwijs te verbeteren. Leraren moeten hierin zelf een belangrijke rol gaan spelen.

Sterke beroepsgroep

René Kneyber, een van de initiatiefnemers: “We hebben zelf de sleutel in handen om het onderwijs te verbeteren. Waar vakbonden kiezen voor sterk boe-geroep, kiezen wij voor een sterke beroepsgroep”.

Kneyber: “Het vak leraar moet meer exclusiviteit krijgen. Strengere eisen voor de lerarenopleiding, een aantrekkelijk carrièrepad en meer ruimte en verantwoordelijkheden voor docenten zijn daarvoor noodzakelijk. Waar dat nog niet gebeurt moeten leraren elkaars lessen gaan bezoeken, samen lessen voorbereiden, leerdoelen formuleren met werkgevers en elkaar feedback geven om samen van te leren. Zo wordt een verbetercultuur op scholen tot stand gebracht”.

VVD en PvdA zijn enthousiast over de plannen en zullen met voorstellen komen.

Bron: Minder vakken voortgezet onderwijs, NOS, 5 september 2014: http://nos.nl

Leraren maken het verschil… in politiek Nederland, X, Y of Einstein? http://xyofeinstein.wordpress.com

Kneyber en Evers timmeren flink aan de weg, Beter Onderwijs Nederland (BON), 5 september 2014: www.beteronderwijsnederland.nl

Samen leren: aanbevelingen uit het onderwijs, door initiatiefgroep van negen docenten en onderwijsspecialisten, VOS/ABB, 26 augustus 2014: www.vosabb.nl

U P D A T E

Wereldverbeteraars, door Monique Marreveld, hoofdredacteur Didactief over het programma Samen Leren: aanbevelingen uit het onderwijs, 11 september 2014: https://didactiefonline.nl

Mijn gedachten bij ‘Samen Leren’, door Dick van der Wateren, 13 september 2014: http://dickvanderwateren.nl

Leraren leren van leraren: Duizend jaar voor de klas

Geschreven op 5 september 2014. Gepost in Blogs, Onderwijs.

Vijfentwintig leraren uit het basis-, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs die ieder zo’n veertig jaar – en samen dus duizend jaar – voor de klas gestaan hebben staan nu op het punt het stokje door te geven aan opvolgers. Wat hebben zij in die lange tijd geleerd? Hoe hebben zij zich ontwikkeld? En wat kunnen aanstaande, nieuwe of misschien wel álle leraren van hen leren?

Op de website Duizend jaar de klas kunt u een uitvoerig portret lezen van elke leraar en een kort, samenvattend videoportret bekijken. Verder treft u er feedback van collega’s en leerlingen aan, alsmede praktijktips die ze samen voor u geformuleerd hebben. En u kunt, als u dat wilt, met de vijfentwintig leraren in contact treden.

U kunt misschien iets van hen leren. Maar u kunt ook een actieve bijdrage leveren aan deze site door uw commentaar en uw aanvullingen op met name de praktijktips door te geven.

De kwaliteit van het onderwijs staat of valt met de kwaliteit van leraren. En de kwaliteit van leraren wordt misschien ook wel bevorderd als leraren met elkaar hun kennis en kunde uitwisselen. Dat is in ieder geval de leidende gedachte achter Duizend jaar voor de klas.

Ga naar: www.duizendjaarvoordeklas.nl (website bestaat niet meer)

duizend jaar voor de klas

Over de cultuur van de angst en de rol van het publiek in herstel van de democratie

Geschreven op 3 september 2014. Gepost in Algemeen, Blogs.

De Brits-Hongaarse socioloog Frank Furedi verzet zich in een interview met het Belgische tijdschrift Knack tegen de cultuur van de angst die er volgens hem momenteel heerst. Furedi is met emeritaat en was hoogleraar aan de Universiteit van Kent in Canterbury. Hij verwierf wereldfaam met zijn boek Culture of Fear (1997), een verontrustende diagnose van de ziekte die angst heet en die volgens Furedi de westerse maatschappij van binnenuit opvreet.
In een samenvatting van het Knack-interview op de Belgische nieuwssite HLN stelt Furedi dat “het koesteren van het slachtofferschap een van de kenmerken van onze risicoschuwe, door angst geobsedeerde maatschappij is. Helden hebben afgedaan, slachtoffers zijn de nieuwe helden geworden.
…
Vroeger bouwden mensen hun identiteit op aan de hand van hun verwezenlijkingen, ze waren de stuwende kracht van hun eigen bestaan. Dat is veranderd, de mens is niet langer het subject maar veeleer het object van zijn eigen leven geworden. Niet wat je hebt gedaan, maar wat je hebt ondergaan, bepaalt wie je bent. Iedereen is tegenwoordig slachtoffer”.

Dat we onze toevlucht zoeken bij psychologen, therapeuten en coaches kan bij Furedi op nog minder bijval rekenen: “Opvoedingsdeskundigen, relatietherapeuten, sekstherapeuten, voor elk aspect van je persoonlijke leven is er een expert. In Engeland heb je zelfs life coaches, zelfverklaarde specialisten die de pretentie hebben dat ze je kunnen vertellen hoe je moet leven. De mens wordt niet langer als een wilskrachtig en autonoom individu gezien, maar als een zwakkeling die niet in staat is zich zonder externe hulp staande te houden”.

Maar is angst en gruwel dan niet op zijn plaats? is de vraag, als we kijken naar video’s als die van de onthoofding van James Foley door IS? Furedi: “Natuurlijk is het onthoofden van een onschuldige man afschuwelijk, maar het vormt geen enkele bedreiging voor onze persoonlijke veiligheid. Het is paradoxaal: door zo angstig te reageren, spelen we de vijand in de kaart. We creëren onze eigen monsters. We rollen de rode loper uit voor tegenstanders zoals de IS. Het is perfecte reclame om rekruten te werven onder geradicaliseerde moslimjongeren”.
Er is terrorisme in de wereld en het zal niet vanzelf verdwijnen, aldus Furedi: “Laten we ermee leren omgaan en intussen vastberaden de waarden verdedigen waar onze westerse maatschappij voor staat: vrijheid, tolerantie en democratie”.

Herstel van het democratisch ideaal

In het voorjaar van 2014 woonde Furedi een conferentie bij die ging over maatschappelijke protesten en weerstand bieden, onderdeel van een serie over leiderschap en openbare orde, georganiseerd door de Universiteit van Oxford en de Universiteit van Science and Technology van Hongkong. Hij sprak daar over “het therapeutische moment in de politiek”. Op de vraag van interviewer Mischa Moselle van de South China Morning Post wat dat voor moment is, antwoordde Furedi: “Het protest van de afgelopen vijftien jaar betreft het individu. Mensen raken gevoelsmatig betrokken. Ze nemen ‘selfies’ tijdens de demonstraties omdat het allemaal om ‘mij ‘ gaat, en niet om de zaak. Mensen zijn losgeraakt van politieke aangelegenheden, ze hebben geen politieke of ideologische doelen”.

In uw nieuwe boek First World War: Still no end in sight schrijft u dat de huidige politiek een voortzetting is van de problemen die in die Eerste Wereldoorlog zijn ontstaan.

“De erfenis van de Eerste Wereldoorlog is dat deze niet de zelf veroorzaakte problemen heeft opgelost. Wat die oorlog de huidige tijd heeft nagelaten, de uitkomst van die oorlog, is het culturele oorlogvoeren, onze debatten over levensstijl en identiteit. De oorlog was een crisis van elites die hun wereldbeeld op zijn kop zette. Het geloof in een liberale democratie en het fundament van wat ik noem de normatieve waarden die ons bepalen werden vernietigd. Na de oorlog wist de twintigste eeuw geen echte betekenis te geven aan de democratie en bleek ze niet in staat de democratie te beschermen tegen autoritaire invloeden. De Tweede Wereldoorlog herstelde de democratie, maar het was een gekunsteld herstel: de democratie werd heringericht op een technocratische en procedurele manier. Echte democratie heeft instemming van de bevolking nodig en behoort de basis te zijn van publieke afspraken. De Europese Unie isoleert ons van de democratie. De Duitse Grondwet besteedt politieke macht uit aan de rechtbanken. In Groot-Brittannie is de rol van de rechterlijke macht inzake wetten maken even belangrijk geworden als de rol van de wetgevende macht.

Hoe kan het publiek een rol van betekenis spelen of opnieuw spelen in de democratie?

Er zijn twee manieren voor het maken van wetten en de inrichting van de samenleving. De eerste is steunen op wetenschappers en experts met als gevolg dat het publiek de onderwerpen niet begrijpt. Je reduceert de deelname van het publiek tot rituele verkiezingen… [en] laat een hoog opgeleide elite de beslissingen nemen. Zoals gebeurt met het debat over de klimaatverandering. We vertrouwen blijkbaar alleen op wetenschappers, technocraten en niet-gouvermentele organisaties als het gaat om wat toekomstige generaties nodig hebben.
We kunnen ook vormgeven aan de politieke orde en ruimte maken voor de soevereiniteit van de bevolking in de eigen samenleving met als doel herstel van het democratisch ideaal.
We kunnen streven naar het ideaalbeeld van burgers die in staat zijn tot publieke dialoog en debat en die afwijkende meningen kunnen verdragen. Dat is belangrijk, niet alleen om formeel voor democratie op te komen, maar om te debatteren over wat mensen willen, hoe ze willen dat de wereld eruit komt te zien en om manieren te vinden om ideeën te uiten”.

Politiek gezag

omslag authority a sociological history furedi Furedi doet als als sociaal-theoreticus onderzoek naar de politieke geschiedenis. Via studie van de veranderingen in het verleden krijgt hij inzicht in de protestbewegingen van deze tijd, zoals Occupy. Hij zegt dat hij meestal aan drie of vier boeken tegelijk bezig is: “Ik schrijf altijd over hetzelfde, mijn onderwerpen hebben allemaal met elkaar te maken. Vorig jaar publiceerde ik het boek Authority – A sociological history waaraan ik zeven jaar heb gewerkt en dat gaat over de opkomst van politiek gezag in het oude Griekenland en Rome. Toen ik bezig was met het hoofdstuk over Augustus en het interbellum, hoe Mussolini Rome gebruikte om zich te rechtvaardigen, realiseerde ik me dat ik altijd weer terugkwam op de Eerste Wereldoorlog. Het idee voor het boek ontstond toen ik voor televisie werd geïnterviewd over angst. De interviewer vroeg me of ik het eigenlijk niet had over gezag, aangezien angst een gebrek aan gezag is. Ik vond dat hij gelijk had, dus daarna ben ik begonnen aan een boek over gezag”.

Het boek Paranoid parenting uit 2001 deed veel stof opwaaien, vooral in de V.S. Het paranoïde gedrag van ouders over de veiligheid van hun kinderen was volgens hem een zware belasting voor jonge mensen die nooit een risico mochten nemen. Ook voor de ouders was zo’n houding een belasting, ze moesten constant opletten. Volgens Furedi is de situatie nog erger geworden: “Ik ga al jaren met mijn zoon mee naar voetballen, maar ik heb geen foto’s van hem als hij aan het voetballen is of een doelpunt maakt. Je moet namelijk aan elke ouder toestemming vragen voor een foto, wat praktisch onmogelijk is.Toen het boek was gepubliceerd, gaf ik een voorbeeld van het hoofd van een school in Schotland die ouders verbood hun kinderen te filmen tijdens het Kerstspel. Mensen dachten dat het hier om een eccentriek schoolhoofd ging, maar het is nu de norm geworden. Het beeld van een kind is een kwalijk en gevaarlijk fenomeen geworden. Grootmoeders werd de toegang tot het zwembad geweigerd omdat ze foto’s namen van hun kleinkinderen. Hoewel ik afgebrand werd – en dat gebeurt nog steeds – werd dit boek een bestseller. Mensen vinden het misschien niet fijn wat ik zeg, maar ze weten dat er iets niet klopt van wat hun verteld wordt over ouderschap”.

Hoe angst onze maatschappij bepaalt: “Slachtoffers zijn de nieuwe helden”, Nieuwssite HLN, 31 augustus 2014: www.hln.be

Socioloog Frank Furedi: ‘Klimaatheisa is een uiting van misantropie’, website KNACK, 27 augustus 2014: www.knack.be

Sociologist wades into Occupy movement and other issues, door Mischa Moselle, South China Morning Post, 1 juni 2014: www.scmp.com

‘Wij creëren onze eigen monsters’ – Leven in angst. Frank Furedi en de sociologie van de jihadi, interview door Erik Raspoet, Knack, 27 augustus 2014: https://docplayer.nl/amp/13425622-Wij-creeren-onze-eigen-monsters.html

Website Frank Furedi: www.frankfuredi.com

Directeur Kenniscentrum VEMW: “Nederland heeft geen onafhankelijke en onberispelijke toezichtcultuur”

Geschreven op 2 september 2014. Gepost in Blogs, Overheid.

Het kenniscentrum en belangenbehartiger voor zakelijke energie- en watergebruikers VEMW vindt dat het onderzoek naar de Nederlandse Zorgautoriteit NZa een breed debat vereist over de onafhankelijkheid van toezicht. Dit naar aanleiding van de bevindingen van het onderzoek van de Commisie Borstlap naar de NZa waarvan de belangrijkste werden gepubliceerd op 1 september 2014. Het rapport zelf verschijnt op 2 september.
De Commissie Borstlap stelt vast dat het toezicht op de zorgsector in Nederland grondig moet worden herzien. Er is sprake van verwevenheid tussen het zelfstandig bestuursorgaan NZa en het Ministerie van Volksgezondheid dat via wet- en regelgeving de regels bepaalt.

NZa onderzoek vereist breed debat onafhankelijkheid toezicht

De VEMW schrijft op haar site dat wat de Commissie Borstlap heeft vastgesteld m.b.t. het toezicht op de zorg, niet uniek is voor die sector.

Algemeen Directeur van VEMW Hans Grünfeld: “Voor VEMW zijn de conclusies van de Commissie Borstlap herkenbaar. De conclusies staan niet op zichzelf. Ook de financiële sector heeft laten zien dat het toezicht de afgelopen jaren tekortgeschoten is. In de energiesector staat de regulering van de markt en het toezicht daarop onder steeds grotere druk. Op dit moment loopt er een consultatie om de Elektriciteits- en Gaswet te integreren in een Energiewet. Opvallend daarbij is de afname van de bevoegdheden van toezichthouder ACM^*) in de voorstellen ten faveure van aanwijsbevoegdheden van de minister van Economische Zaken. Voor een zuivere verhouding dient ons inziens iedere schijn van ongeoorloofde inmenging voorkomen te worden en mag de minister geen bemoeienis hebben met individuele gevallen.

De voorbeelden uit de zorg, de financiële wereld en de energiemarkten lijken de conclusie te rechtvaardigen dat Nederland geen onafhankelijke en onberispelijke toezichtcultuur heeft. VEMW pleit dan ook voor een breed, sectoroverstijgend onderzoek en debat. De toegenomen regulering maakt het eens te meer nodig dat er structureel iets gaat veranderen, om het vertrouwen van de burger en het bedrijfsleven terug te winnen”.

^*) ACM = Autoriteit Consument en Markt

Downloaden van Het rapport van de Onderzoekscommissie intern functioneren NZa (346 pagina’s) in PDF op de site van de Tweede Kamer: http://tweedekamer.nl

NZa onderzoek vereist breed debat onafhankelijkheid toezicht, VEMW, 2 september 2014: https://www.vemw.nl/Nieuwsoverzicht/2014-09-02-Nws020914%20NZa.aspx (Niet meer beschikbaar). Zie: Functioneren van de NZa. Aan de orde is het debat over het functioneren van de NZa: Tweede Kamer, 9 september 2014: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/h-tk-20132014-106-19.pdf

Ook commissie-Borstlap onder druk gezet door VWS, door Joep Dohmen en Jeroen Wester, NRC, 1 september 2014: www.nrc.nl

“Als huisarts kijk ik met angst en beven naar volgend jaar”

Geschreven op 29 augustus 2014. Gepost in Blogs, Zorg.

Mary Sjabbens, sinds twee jaar “fanatiek blogger”, had deze zomer een interview met dokter Strijbos van Medisch centrum Dierdonk in Helmond waar hij sinds 2002 samen met een collega werkt als huisarts. Het interview ging over zijn praktijk, zijn werkdagen en zijn zorgen voor de toekomst. Het laat zien waarmee een huisarts allemaal geconfronteerd wordt en geconfronteerd gaat worden per 1 januari 2015 als de Participatiewet wordt ingevoerd, de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wordt uitgebreid en de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg van de provincie naar de gemeente wordt overgeheveld.

Een van de vragen aan dokter Strijbos luidt in welk opzicht zijn werk in de loop van de jaren is veranderd?
Er volgt een veelzeggend antwoord:

“Door onder andere de toenemende vergrijzing is het beroep ‘huisarts’ meer een verzorgend vak geworden. Mensen leven langer en worden vaker geconfronteerd met chronische aandoeningen. Ook is er meer aandacht voor preventie gekomen, al moeten we er wel voor waken dat dit toch binnen de perken blijft. De huisarts is al lang geen solist meer. Hij of zij is onderdeel van een(zorg) keten en werkt intensief samen met andere zorgverleners in de eerste en tweede lijn van de gezondheidszorg.

Steeds meer zorgtaken komen op het bord van de huisarts terecht. Onder andere zorg vanuit de tweede lijn, het ziekenhuis, welke overgeheveld wordt naar de huisarts. Hier moeten wel de grenzen bewaakt worden. Dit is een belangrijke taak ook voor onze beroepsvereniging, de LHV. Dit jaar bijvoorbeeld is de GGZ gereorganiseerd. Veel meer psychische problemen komen nu bij ons terecht. De verwijsmogelijkheden worden meer beperkt. We moeten er echt voor waken dat de kwaliteit gewaarborgd blijft.

Veel van deze kwesties worden door de politiek en de zorgverzekeraars min of meer opgelegd onder het mom van kwaliteitsverbetering en zorg dicht bij de patiënt. In werkelijkheid gaat het vaak om bezuinigingsmaatregelen. Hoe je het wendt of keert, de huisarts is gewoon het goedkoopste!

Een ander punt van frustratie hierbij is dat wij wel meer taken erbij krijgen, maar de aanvullende prestatiebeloning en tegemoetkoming in de kosten achterwege blijft, of niet in verhouding staat met de extra werkzaamheden. Als huisarts kijk ik met angst en beven naar volgend jaar, want dan zullen de verdere transities van jeugd, GGZ en ouderenzorg naar de gemeentes plaatsvinden. Het huisartsen vak bevindt zich min of meer in een stroomversnelling en steeds meer partijen zoals de politiek en zorgverzekeraars bemoeien zich met de inhoud en vormgeving van ons vak. Ook neemt de bureaucratie hand over hand toe.

Toch vind ik het vakinhoudelijk een fantastisch beroep. Het bestrijkt het gehele terrein van de geneeskunde. Geen dag is hetzelfde. Vanaf de geboorte tot aan de laatste levensfase begeleid je patiënten. Het is een dankbaar vak waarbij je elke dag voor de patiënt een verschil kunt maken. Ik probeer de co-assistenten die ik opleid dagelijks te enthousiasmeren voor het in mijn ogen ‘mooiste vak van de wereld’.”

Lees het hele interview met dokter Strijbos op de blog van Mary Sjabbens: De zorgen van een huisarts, 29 juni 2014: www.marysjabbens.nl (interview niet meer beschikbaar op site van Mary Sjabbens).

Enquête met tien vragen: Hoe gaat het met onze ouderen?

Geschreven op 29 augustus 2014. Gepost in Blogs, Zorg.

Tweede Kamerlid Renske Leijten doet een oproep op de site van de SP (Socialistische Partij) een korte vragenlijst in te vullen: Hoe vindt u dat het met onze ouderen gaat?

“Onlangs liet Nieuwsuur zien hoe duizenden ouderen wachten op een plek in een verzorgings- of verpleeghuis. Hoogbejaarde mensen – soms dementerend – overlijden terwijl ze op een wachtlijst staan. Tegelijkertijd gaan verzorgingshuizen dicht of staan kamers in deze huizen leeg. Ik vind dat een grote schande.

Van de politiek mag verwacht worden dat ze maatschappelijk problemen aanpakken. Dit kabinet doet het omgekeerde, het maakt problemen groter. Wat we moeten doen is nu regelen dat alle leegstaande kamers direct bewoonbaar worden gemaakt voor mensen die op de wachtlijst staan. We moeten stoppen met het sluiten van verzorgingshuizen, juist nu steeds meer mensen de geborgenheid van zo’n huis zoeken.

Vorig jaar heb ik aan huisartsen gevraagd of zij merkten dat ouderen langer thuis moeten blijven wonen. Dat was inderdaad zo en huisartsen lieten weten dat in 80% van de gevallen de thuiszorg niet op orde was of kon zijn.

Nu wil ik die vraag aan u stellen. Als u met deze situatie te maken hebt, of als u mensen kent die hiermee te maken hebben, wilt u mij dan helpen door een korte vragenlijst in te vullen? Hoe gaat het met onze ouderen? Krijgen zij de zorg die ze nodig hebben? Zijn de berichten van afgelopen week uitzondering of regel? Graag hoor ik uw verhaal”.

Het invullen van de vragenlijst duurt vijf minuten. Klik hier om de vragenlijst in te vullen. (Niet meer beschikbaar)

Hoe gaat het met onze ouderen? door Renske Leijten, website SP, 28 augustus 2014: www.sp.nl

10.000 mensen wachten op zorg, Nieuwsuur, 25 augustus 2014: http://nos.nl

Aliëtte Jonkers over Nivel-onderzoek naar basispakket zorgverzekering: Gesubsidieerde leugens

Geschreven op 28 augustus 2014. Gepost in Blogs, Zorg.

De premie voor ziektekosten gaat volgend jaar met 10 euro per maand omhoog, aldus een bericht van de NOS op 27 augustus 2014. Dat hebben bronnen gezegd die betrokken zijn bij het overleg tussen kabinet en de drie oppositiepartijen die samenwerken met het kabinet. Ook het eigen risico gaat omhoog, van 360 euro naar 400 euro in 2015.
Nu is het wel zo dat een zorgverzekeraar zelf kan bepalen of hij de richtlijn van het kabinet toepast of niet. Aan het eind van het jaar maken de verzekeraars hun nieuwe tarieven bekend.

Het bericht over verhoging van de premie werd voorafgegaan door een bericht over het basispakket. Daaraan wordt gemorreld door verschillende partijen. Volgens het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel), kunnen ziektekosten ‘door eigen schuld’ wel uit het basispakket. Dat zou blijken uit een onderzoek onder de leden van het Verzekerdenpanel aan wie was gevraagd wat ze vonden van de dekking en versobering van het basispakket.

De overheid kijkt ieder jaar weer naar de dekking van het basispakket van de zorgverzekering. In het advies hierover van het Zorginstituut Nederland (voorheen het College voor Zorgverzekeringen) wordt de inbreng van verzekerden ieder jaar belangrijker.

Uit het Nivel-onderzoek blijkt dat de meningen verdeeld zijn. Voor veel verzekerden is een ingreep in het basispakket een onacceptabele manier om te bezuinigen. Het meest acceptabel zijn bezuinigingsmaatregelen gericht op verbetering van de organisatie van de zorg. Maatregelen zoals een hogere eigen bijdrage of hogere premie zijn het minst populair. Het draagvlak voor het versoberen van het basispakket zit hier tussenin. Het lijkt erop dat naarmate maatregelen meer de portemonnee van de verzekerden raken, het draagvlak minder is.

Solidariteit
De belangrijkste reden voor verzekerden om vergoeding via het basispakket te schrappen betreft de eigen keuzen van de patiënten zelf. Voorbeelden daarvan zijn: complicaties na een onnodige ingreep, dieetadvies, stoppen-met-roken-programma’s of IVF-behandelingen. Anderen zouden niet voor deze kosten hoeven op te draaien. “Hier houdt de solidariteit van veel verzekerden kennelijk op”, stelt Judith de Jong, programmaleider Zorgstelsel en sturing bij Nivel.

Of mensen zorg denken nodig te hebben, speelt ook mee. Mensen met een mindere gezondheid willen meer zorg verzekerd hebben in het basispakket. Vrouwen willen meer zorg die louter vrouwen gebruiken. Omdat het zorgstelsel is gebaseerd op solidariteit moeten niet-gebruikers bereid zijn te betalen voor de verschillende typen zorg uit in het basispakket.

Commentaar van Aliëtte Jonkers

Naar aanleiding van het Nivel-rapport schreef medisch journaliste Aliëtte Jonkers een commentaar op de site van het discussieform over professionaliteit in de zorg Discura, getiteld Gesubsidieerde leugens.
Ze begint met een futuristische schets uit het leven van een verzekerde:

“Het is 2034. Een groot scherm licht op in mijn woonkamer. Het is mijn virtuele ‘health assistant’ Lucy, via bluetooth verbonden met de chip in mijn bovenarm. Ze zegt dat mijn buikomtrek al drie maanden te hoog is. Daarom gaat mijn zorgverzekering binnenkort met 5 procent omhoog naar 1683 euro per maand. Ik protesteer, maar Lucy onderbreekt me met de opmerking dat stress zojuist mijn cortisolspiegel heeft doen stijgen met 32,3 procent. Ze adviseert me vroeg te gaan slapen.

Science fiction? Natuurlijk! Toch is dit fantasieverhaaltje niet zo ver weg als het misschien lijkt. Al bijna twintig jaar lang laten overheid en zorgverzekeraars proefballonnetjes op om de zorgpremies voor mensen met ‘ongezond gedrag’ te verhogen.

Het begon ongeveer in 1997, toen het RIVM in de Volksgezondheid Toekomst Verkenningen de rol van de overheid aankaartte bij het stimuleren van gezond gedrag. Begin 2001 stelde toenmalig minister Borst voor rokers zelf te laten betalen voor cholesterolverlagende medicijnen. In 2002 kwam er een nationale commissie tegen overgewicht. De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ)^*) publiceerde de achtergrondstudie ‘Gezondheid en gedrag: debatten en achtergrondstudies’. Hoogleraar ethiek prof. dr. Govert stelt hierin: ‘Je kunt de kosten van je eigen gedrag niet afwentelen op anderen. Als je door eigen schuld, roken, longkanker krijgt, zijn de gevolgen daarvan aan jezelf te wijten. Het is redelijk als je daarvan de kosten ook zelf draagt.’

Spijtig voor de RVZ en de zorgverzekeraars is dat het maar niet wil lukken om te bewijzen dat preventie en gezondheidsbevordering harde euro’s oplevert. Onderzoek toont steeds opnieuw aan dat de hoogste ziektekosten zich vooral aandienen in de latere en laatste levensjaren. Sterker: langer leven zou wel eens duurder kunnen uitpakken. Gezond is niet altijd goedkoop, en ongezond niet altijd duur. Zo kosten sportblessures de samenleving jaarlijks 1,3 miljard euro”.

Jonkers stoort zich eraan dat media “kritiekloos het persbericht van Nivel overnemen: Maar kijk! We willen nu zelf dat in het basispakket wordt gesneden. Ziektekosten ‘door eigen schuld’ kunnen wel uit basispakket. Daar kun je mee aankomen bij het ministerie van VWS: de burger wil het zelf”.

Bij lezing van het hele rapport blijkt dat de Nivel-enquête is gehouden onder 2800 mensen van gemiddeld 64 jaar en dat het is opgezet met zorgverzekeraar VGZ als ‘subsidiënt en samenwerkingspartner’. De betrokken hoogleraar, prof. dr. Emile Curfs heeft een leerstoel die betaald blijkt te zijn door zorgverzekeraar Univé-VGZ-IZA-Trias (UVIT).

Het betreft hier dus een dik gesponsorde enquête.

Gesubsidieerde leugens, door Aliëtte Jonkers, 27 augustus 2014: www.discura.nl

Ziektekosten ‘door eigen schuld’ kunnen wel uit basispakket, Nivel, 21 augustus 2014: www.nivel.nl

Rapport Nivel in PDF: Wat hoort er in het basispakket volgens verzekerden? Nivel, 2014: www.nivel.nl/sites/default/files/bestanden/Rapport-wat-hoort-bij-basispakket-volgens-verzekerden.pdf

_{U P D A T E}

Noot
_*) De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) is vanaf 1 januari 2015 verdergegaan onder de naam: Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS).