De Vereniging VvAA, de ledenorganisatie en dienstverlener voor meer dan 114.000 zorgprofessionals, bestaat negentig jaar en deed een groot kwantitatief onderzoek^*) waaraan ruim 9.000 zorgprofessionals meededen. Centraal in het onderzoek stond de vraag Waar ligt u wakker van? Duizenden zorgprofessionals waaronder huisartsen, medisch specialisten, tandartsen, dierenartsen, apothekers en paramedici zoals fysiotherapeuten, reageerden.

Zeventig procent administratieve rompslomp en derig procent beroep

Uit het onderzoek komt naar voren dat zorgverleners vooral bezig willen zijn met de uitoefening van hun vak: mensen beter maken. Met name de groeiende berg papierwerk en regels waar zij in toenemende mate mee te maken krijgen en aan moeten voldoen leiden daar van af.

Enkele uitspraken uit het onderzoek: “Zeventig procent administratieve rompslomp en dertig procent beroep”, zegt een therapeut. Het vak komt steeds meer in het teken te staan van geld en minder van inhoud en kwaliteit. “Dat is nou juist waar ik mijn voldoening uit haalde: helpen met een betere therapie.” Een specialist: “Als een verzekeraar bepaalt welke zorg ingekocht wordt, is dit puur op commerciële basis. Ik heb dit beroep gekozen om kwaliteit en om humane redenen.” Ook de medische aansprakelijkheid baart veel zorgverleners zorgen. “Ik lig wakker van de aansprakelijkheid in relatie tot risico’s en verantwoordelijkheden.”

Verzekeraars gaan zich steeds meer bemoeien met praktijkzaken

Veranderingen zijn van alle tijden” stelt Herman van Hemsbergen, voorzitter van de hoofddirectie van VvAA. “Maar de snelheid van veranderen is echt van deze tijd. Dat is prima, echter als voor al die veranderingen nieuwe regels en protocollen worden opgesteld, die in de uitvoering zo veel vragen dat de zorg zelf onder druk komt te staan, dan zijn we verkeerd bezig. Dan is de balans zoek. Feitelijk zijn we constant bezig met het systeem aanpassen, in de hoop dat dat besparingen oplevert. Maar alleen systemen lossen de problemen niet op.”

Door de introductie van steeds meer regels, ‘bureaucratiseert’ de zorg. Dit gaat ten koste van (de tijd die kan worden besteed aan) het verlenen van zorg. En de kwaliteit verbetert er niet door. De verregaande regelgeving staat bovendien haaks op vertrouwen en de eigen verantwoordelijkheid. “We zien dat verzekeraars zich meer en meer gaan bemoeien met ‘praktijkzaken’ en daarmee treden in de relatie tussen zorgverlener en patiënt. Dat komt het vertrouwen tussen zorgverlener en patiënt niet ten goede en drukt daarmee een negatief stempel op de kwaliteit en toegankelijkheid van de Nederlandse gezondheidszorg. De afschaffing van de vrije artsenkeuze is daar een heel vervelend voorbeeld van “, aldus Van Hemsbergen.

Volgens de directievoorzitter moet de politiek duidelijker zijn in de problemen die men op wil lossen. “Als het gaat om de kwaliteit van de zorg wordt die in Nederland internationaal altijd op de hoogste plaatsen gewaardeerd. Als het gaat om de kosten zou heroverwogen moeten worden of het keihard sturen op het zorgaanbod en de zorgaanbieders, zoals nu gebeurt en gaat gebeuren, zal werken.”

Congres Tijd voor ziel in de zorg op 28 november 2014 in Rotterdam

VvAA maakt zich zorgen over de afname van de menselijke maat in de zorg. Van Hemsbergen: “Mededogen, empathie en compassie zijn sleutelbegrippen die op de zorgvloer niet om te rekenen zijn in tijd of euro’s. Dit thema adresseren we ook tijdens ons afsluitende jubileumcongres Tijd voor ziel in de zorg op 28 november aanstaande in de Van Nellefabriek in Rotterdam. We willen dit onderwerp nadrukkelijk op de kaart zetten en met leden, bestuurders van beroepsorganisaties en andere relevante stakeholders op zoek gaan naar een nieuwe balans.”

^*) Resultaten VvAA Levenslooponderzoek, 13 oktober 2014: www.vvaa.nl/levensloop/onderzoek-2014

Zie hele bericht: Groeiende berg papierwerk bezorgt zorgprofessional slapeloze nachten, VvAA, 14 oktober 2014: www.vvaa.nl

28 november: Jubileum-event Tijd voor ziel in de zorg: www2.vvaa.nl