Skip to main content

Redactie Beroepseer

Het leven van een leraar in de VS: “Ik heb drie banen en ben bloeddonor om de rekeningen te kunnen betalen”

Er wordt wel eens gezegd dat je een maatschappij kunt beoordelen door te letten op de manier waarop leraren, studenten en ouderen worden behandeld. Het Amerikaanse weekblad TIME magazine heeft verslag gedaan van een aantal ontmoetingen met leraren in de Verenigde Staten dat een onthutsend beeld schetst van de situatie waarin leraren verkeren. Wat zij vertellen is nauwelijks te geloven.
De titel boven het artikel is veelzeggend: I work 3 jobs and donate blood plasma to pay the bills. This is what it’s like to be a teacher in America. Je bent dus leraar met nog twee bijbanen en daarnaast ben je ook nog donor van bloedplasma. Dat is nodig omdat je anders niet kunt rondkomen.

Het beroep van leraar blijkt een zwaar ondergewaardeerd beroep te zijn. Het salaris van een leraar is niet genoeg om in eigen onderhoud te voorzien. Als een maatschappij op dit punt is beland, is er iets fundamenteels mis.

Een van de geïnterviewden die haar verhaal vertelt is de 52-jarige geschiedenislerares Hope Brown. Ze zit in een klaslokaal van de Woodford County High School in Versailles, Kentucky.
Voor twee keer per week afstaan van bloedplasma ontvangt Brown zestig dollar. Ze verdient er nog wat bij als ze enkele kledingstukken verkoopt aan een tweedehands kledingzaak. Dat is meestal net genoeg om de energierekening of een reparatie aan de auto te betalen. Dit financiële gegoochel is onderdeel geworden van haar dagelijkse leven. Dat had ze twee decennia geleden niet kunnen vermoeden toen ze met haar masterdiploma ging lesgeven op een middelbare school. Brown werkt vaak van 5 uur ‘s morgens tot 4 uur in de namiddag op haar school. Daarna vertrekt ze naar haar tweede baan, het bedienen van metaaldetectors en het tot de orde roepen van luidruchtige bezoekers van het sportcomplex Rupp Arena van Lexington. Om een extra centje bij te verdienen runt ze met haar echtgenoot ook nog een bedrijfje voor historische rondreizen.

Jarenlange acties

“Ik hou van lesgeven”, zegt Brown, “maar we worden niet betaald voor het werk dat we doen”.
Deze woorden zijn de leuze geworden van de Amerikaanse leraren in het openbare onderwijs. Ze voeren al jaren actie. In 2018 namen ze deel aan demonstraties in de hoofdstad van zes Amerikaanse staten, van Arizona tot Oklahoma.
Overal in het land staan leraren op om te demonstreren voor salarisverhoging en voldoende geld voor het openbare onderwijs. Hun woede en verontwaardiging hebben een snaar geraakt, uitmondend in een nationaal debat over de rol en de waarde van leraren en de toekomst van het openbare onderwijs.

De opstand van de leraren is jaren geleden begonnen. De VS tellen circa 3,2 miljoen leraren die voltijds werken, van basisschool tot middelbare school. Deze beroepsgroep is meer dan welke andere groep het zwaarst getroffen door de stagnatie. Gemiddeld verdienen zij volgens het Ministerie van Onderwijs minder dan in 1990.
De kloof tussen leraren en andere, vergelijkbare opgeleide professionals is nu het grootst volgens de statistieken. In 1994 verdiende een leraar in het openbare onderwijs in de VS 1,8 procent minder per week dan vergelijkbare professionals. In 2017 was dat 18,7 procent minder. De toestand is bijzonder grimmig in staten als Oklahoma, waar in het afgelopen decennium het inflatiegecorrigeerde salaris van de leraren werd verminderd met $ 8,000 in 2016. In Arizona werd het verminderd met $ 5,000.

Dat het openbare onderwijs steeds minder geld krijgt is ook te merken aan de verwaarlozing van de scholen, overvolle klassen, verouderde schoolboeken en versleten lesmateriaal.

De oorlog tegen het openbaar onderwijs

Al deze feiten zijn voor leraren het bewijs van een nu al decennialang durende oorlog tegen het openbare onderwijsstelsel. Aan de basis daarvan liggen de weerzin tegen de onderwijsvakbonden, de standaardonderwijsprogramma’s en de bezuinigingen. Om die redenen zijn er talrijke zg. charterscholen opgericht die gesubsidieerd worden door de overheid maar in wezen particuliere scholen zijn. In Wisconsin kwam de overheid in 2011 met een wet voor verlaging van het lerarenpensioen die leraren bovendien het recht ontnam als collectief te onderhandelen over hun salaris en hun rechten. In 2018 stemde de staat Colorado voor verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd van leraren en vermindering van aanvullende voorzieningen.

Het gevolg hiervan was dat tussen 2008 en 2017 het aantal leraren in opleiding met 23 procent daalde volgens de American Association of Colleges for Teacher Education. Een ander gevolg is, blijkens een onderzoek uit 2015, dat 17 procent van de beginnende leraren binnen vijf jaar de school weer verlaat.

De maat was vol

Het inperken van hun rechten, waardoor leraren steeds minder te vertellen kregen op hun eigen school, gecombineerd met het verlies aan inkomsten, werd de leraren tenslotte teveel. De maat was vol.
Een golf van demonstraties kwam op gang in West Virginia. In februari 2018 liepen twintigduizend leraren mee in een mars. Leraren weigerden het klaslokaal te betreden totdat de staat hun eisen zou inwilligen: volledige vergoeding van een ziektekostenverzekering en verhoging van het salaris. Ze liepen in een mars naar de hoofdstad en deelden onderweg lunchpakketten uit aan leerlingen die normaal gesproken in aanmerking kwamen voor een gratis lunch op school. Na negen schooldagen van staking bond de staat in en ging akkoord met een loonsverhoging van vijf procent. Weken later leidde een soortgelijke staking in Oklahoma tot een eerste belastingverhoging sinds dertig jaar. Op die manier kon de salarisverhoging van de leraren worden betaald. Leraren in Kentucky en Arizona volgden.

Hoop en verzet

omslag Resistance van Jeff BiggersIn juli 2018 verscheen het boek Resistance: Reclaiming an American tradition van Jeff Biggers waarin hij het huidige verzet beschrijft als een levende Amerikaanse traditie. Resistance is een kroniek van de moedige verzetsbewegingen, een baken van democratie, die de Amerikaanse grondwet en burgerrechten verdedigden.
Volgens lerares Hope Brown moet de strijd nú gestreden worden. Het is nu of nooit. Als bezuinigingen en privatisering van scholen doorgaan, waarschuwt ze, zal lesgeven ophouden als levensvatbare loopbaan in het onderwijs voor betrokken en ambitieuze mensen. Het werk dat ze doet noemt ze niet een baan, maar een roeping: “Ik ben niet echt een religieus mens, maar ik geloof dat ik er ben om leraar te zijn. Ik wil alleen maar dat dat financieel mogelijk is”.
Maar voor Brown gaat het niet alleen om wat zij en haar collega’s waard zijn. Zij zijn immers niet de enigen in het klaslokaal. Als het publiek zich schaart aan hun kant, zegt ze, doen ze dat uiteindelijk vanwege de kinderen.

Lees verder in het artikel in Time, waarin nog meer leraren vertellen over hoe zij overleven op een lerarensalaris:
I Work 3 Jobs And Donate Blood Plasma to Pay the Bills.’ This Is What It’s Like to Be a Teacher in America, door Katie Reilly en Haley Sweetland Edwards, Time Magazine, 13 september 2018: http://time.com/longform/teaching-in-america/?xi=time_socialflow_twitter&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=time

Lees ook Diane Ravitch’s blog – A site to discuss better education for all – over het artikel van TIME, 14 september 2018: https://dianeravitch.net

The West Virginia teachers’ strike is what real resistance looks like, door Jeff Biggers, The Guardian, 10 maart 2018: www.theguardian.com

Lees ook: De Wisconsin demonstraties en de speech van Kathleen Kennedy Townsend, Blogs Beroepseer, 11 juni 2011: https://beroepseer.nl

De strijd tegen de onttakeling van het openbaar onderwijs in de V.S., Blogs Beroepseer, 11 september 2013: https://beroepseer.nl/

Website gelanceerd van ‘Publieke sector in actie’

De website van Publieke sector in actie is online gegaan op 14 september 2018: www.publiekesectorinactie.nl

Op de site staat nieuws over acties dat elke dag bijgewerkt en geactualiseerd wordt. Daarop is ook te zien welke partijen zich totnutoe hebben aangesloten bij Publieke sector in actie.
Te weten: Nationaal Zorgfonds, POinActie, ZORGinActie, Malieveld 2.0, Actiegroep Fysiotherapie, LAKS, UMCinActie, WOinActie, Team Hoofdwegen, Docenten NT2, VOinACtie, Netwerk ZZP’ers in de zorg, MBOinActie, Beroepsvereniging Leraren Nederland, Stichting Zorgrecht, HBOinActie, Onafhankelijke Defensiebond. Men is in overleg met nog meer partijen om zich aan te sluiten.

Stichting Beroepseer is eveneens van de partij. Opgericht in 2006, voedt Beroepseer al twaalf jaar het publiek professioneel activisme. De Mission Statement blijkt met de dag actueler te worden. Lees maar:

In Nederland is al decennialang sprake van een enorme geringschatting van de deskundigheid op de werkvloer. In toenemende mate is gaan gelden dat functies hoger worden gewaardeerd naarmate deze daarvan verder afstaan. De kennis, motivatie en ervaring van de werknemers die het ‘echte werk’ doen worden ondergewaardeerd en onderbenut. Dit heeft tot kaalslag en beroepszeer geleid. Dit is met name het geval in (semi-)publieke sectoren op de gebieden als veiligheid, onderwijs, zorg, welzijn en beleid.

Het respect voor en zelfrespect van werknemers is ondermijnd door een bombardement van permanente reorganisaties, schaalvergrotingen en regels. Dat uit zich aan de kant van de dienstverleners in demotivatie, matige prestaties en een groot verloop. En aan de kant van de gebruikers in teleurstelling en agressie. En vervolgens in de voorspelbare roep om de klant tot koning te kronen.

Dat zal de problemen echter niet voldoende oplossen.

Beroepen en sectoren die blootgesteld zijn aan de harde tucht van de markt leveren lang niet altijd meer kwaliteit. Er lijkt sprake van een meer algemeen cultureel probleem. Immers, beroepsgroepen die vanouds een hoog beroepsethos hadden, als notarissen en accountants, lijken ook steeds meer in verwarring te verkeren. Deze culturele kaalslag heeft grote gevolgen gehad. Niet alleen de (semi-)publieke, maar ook de vrije marktsector is in toenemende mate daaronder gaan lijden. Geen wonder dat Nederland de laatste jaren fors gezakt is op internationale ranglijsten. Of het nu gaat om concurrerend vermogen, de aanwezigheid van corruptie of het vertrouwen in de overheid. Meer geld alleen zal dit probleem niet verhelpen.

Het is de hoogste tijd voor een renaissance…

De eerste grootscheepse actie van Publieke sector in actie wordt gevoerd op dinsdag 2 oktober 2018 waaraan de sectoren defensie onderwijs, zorg en politie gezamenlijk meedoen.

Publieke sector in actie: www.publiekesectorinactie.nl

Mission Statement Stichting Beroepseer: https://beroepseer.nl

Driehonderd boeken die de wereld kunnen veranderen

De eigenaar van een tweedehands boekwinkel aan de kust van Engeland is van plan een plank in zijn winkel te vullen met boeken over een dynamisch thema. Aan een van zijn klanten die in de winkel stond vroeg hij: “Als ik een plank zou inrichten met opschrift: ‘Verander de wereld’, wat voor boeken zou u dan aanbevelen?”
Kath Raworth, de klant in de winkel, schrijft in een blog op haar website: “Ik ging in mijn geheugen de titels na die me het meest geraakt hebben en ik realiseerde me al gauw dat antwoorden wel even zou kunnen duren. Ik besloot toen dat het veel leuker zou zijn de vraag aan Twitter te stellen. En zo twitterde ik medio augustus 2018: ‘Wat zijn uw favoriete vakantieboeken die de 21ste eeuw kunnen veranderen?'”

Kate Raworth is een Engelse econoom, werkzaam op de Universiteit van Oxford. Ze is bekend vanwege haar boek, de bestseller Doughnut Economics (2017). De donut-economie is een alternatief, revolutionair economisch model voor een menswaardige en duurzame samenleving. In juni 2018 sprak zij op uitnodiging van de Partij voor de Dieren in de Tweede Kamer.

Een grote hoeveelheid reacties

Binnen een week stroomden er driehonderd aanbevolen boektitels binnen: “Tussen alle tweets en antwoorden was ik bijzonder blij met Lucy Feibusch die aanbood de grote stroom aanbevolen titels te verzamelen en naar categorie in te delen op een ongelooflijk waardevolle lijst. Ze voegde aan elke titel zelfs een korte beschrijving van de inhoud toe met een koppeling. (Geweldig. Dank je Lucy!)”

En zo ontstond er een grote hoeveelheid reacties op de vraag van de boekhandelaar. De complete lijst is te downloaden op internet¹). Raworth licht toe dat het bij driehonderd titels blijft en dat er geen nieuwe aan de lijst worden toegevoegd; ze nodigt iedereen uit een eigen lijst samen te stellen. Fraai is dat de mensen van 7Vortex – een creatieve gemeenschap in harmonie met de planeet – de lijst hebben vormgegeven in een grafisch aantrekkelijk ecosysteem van ideeën, die naar believen kan worden uitgebreid.²)

De lijst is uiteraard niet compleet en bevat alleen die titels die per tweet werden verstuurd. Er staan ook, zoals het elke eigenzinnig tweedehands boekwinkel betaamt, een paar afwijkende titels bij. Men kan zelf nagaan welke dat zijn. Veel boeken zouden ook ondergebracht kunnen worden bij een andere categorie. Maar bedenk wel, aldus Raworth, het gaat hier op een lijst met vakantieboeken en niet om een catalogus van een bibliotheek. Het advies is dus in die geest de lijst te bekijken en ervan te genieten.

Leve de kracht van het boek

Tot slot, mocht iemand zich afvragen waar deze bijzondere boekhandel is gevestigd, dan geeft Raworth op die vraag geen antwoord. Dat heeft ze beloofd aan de eigenaar van de winkel die sociaal mediaschuw is.

Belangstellenden kunnen natuurlijk altijd naar hun eigen (tweedehands) boekwinkel gaan en daar vertellen over de lijst en voorstellen ook zo’n plank in te richten met boeken die de wereld kunnen veranderen. Wie weet waartoe het allemaal leidt.
Kate Raworth besluit met een toast op het boek: “Leve  de kracht van het boek en de inspiratie van het publiek!”

¹) Klik hier voor de boekenlijst Seaside reads to change the world: https://www.dropbox.com

²) Seaside Reads op 7Vortex: https://www.7vortex.com/ecosystems/e31ca31f-bb25-4738-93b3-a0c01d459024/view

Seaside Reads to Change the World, Kate Raworth, 24 augustus 2018: www.kateraworth.com

omslag van rapprt over burn-out in de Europese landen

Rapport over onderzoek naar burn-out op de werkvloer in Europese landen

Burn-out is een onderwerp dat al langere tijd in de belangstelling staat bij het grote publiek en in de media. In de afgelopen jaren zijn er talrijke artikelen en televisie-uitzendingen aan het onderwerp gewijd. Terwijl in sommige media het bestaan ervan in twijfel wordt getrokken, worden in andere de verschillende stadia behandeld, alsmede de factoren die tot een burn-out leiden en de waarschuwende signalen die eraan voorafgaan.

Vele vragen

De European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound) begon het onderzoek met een vraag aan het Eurofound’s Network of Correspondents – een netwerk van correspondenten van de 28 Europese lidstaten plus Noorwegen – naar de relevantste nationale onderzoeken en beleidsdebatten over burn-out.  Op basis van de reacties van de correspondenten stelde men een standaardvragenlijst op. Hoe vaak komt burn-out voor? Is burn-out een medische ziekte, een beroepsziekte of een syndroom? Welke aan het werk gerelateerde factoren – psychosociale en fysieke – factoren zijn beslissend voor een burn-out? Wat voor invloed heeft de intensiteit van het werk, of de organisatie waar men werkt? Wat zijn de gevolgen van een burn-out? Hoe zijn de sociale partners omgegaan met burn-out? In de verschillende landen? Welke preventieve maatregelen worden er getroffen?

De uitkomsten staan in het op 10 september 2018 verschenen rapport Burnout in the workplace – A review of data and policy responses in the EU met een vergelijkend overzicht van gegevens en  beleidsmaatregelen t.a.v. burn-out.

Verschillen in definities

Over het algemeen bevestigen de antwoorden dat onderzoek naar burn-out toeneemt, vooral kleinschalig onderzoek onder de beroepsbevolking. Hoewel er veel onderzoek wordt gedaan, blijkt het vaak fragmentarisch. Men bedient zich van verschillende middelen om burn-out te meten. Ook wordt het onderzoek niet altijd gedaan door gezaghebbende organisaties, zoals overheidsinstellingen en gezondheidszorgorganisaties. Een correspondent zei : “Burn-out is een populair onderwerp van promotie-onderzoek en masterscripties”.

De antwoorden onthullen ook dat er verschillende definities van burn-out bestaan. Vanwege die verschillen zijn gegevens moeilijk met elkaar te vergelijken. Dat geldt ook voor de verschillen per land.

Preventieve maatregelen

Als burn-out niet gedetecteerd en adequaat behandeld wordt, worden de symptomen – slapeloosheid bijvoorbeeld – chronisch en daarmee een risico voor de gezondheid. Zo’n toestand kan wel acht jaar duur duren.
Preventieve maatregelen zijn controlelijsten, hulpmiddelen voor tijdige detectie, trainingsprogramma’s voor beroepsbeoefenaren met een hoog risico, methoden om mensen bewust te maken van de risico’s en richtlijnen ter vermijding van een burn-out.
Onderzoeksmanager en auteur Agnès Parent-Thirion legde er tijdens de presentatie van het rapport de nadruk op dat blootstelling aan hoge risico’s gedurende een lange periode onvermijdelijk de kans op een burn-out doet toenemen: “De manier waarop wij werken kan worden aangepast en anders en beter worden georganiseerd. In plaats van te reageren als werknemers het moeilijk hebben, zou er meer aandacht moeten zijn op preventie en het aanpakken van de negatieve gevolgen van het werk. Dit behoort ons allemaal aan te gaan”.

Het rapport heeft niet de pretentie de kwestie burn-out op te lossen, maar laat de noodzaak zien van een effectieve aanpak van het verschijnsel burn-out.

omslag van onderzoeksraport naar burn-out n de Europese landen
Download hier het rapport Burnout in the workplace: A review of data and policy responses in the EU. The European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound), 48 p., 2018, Publications Office of the European Union, Luxembourg: https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_publication/field_ef_document/ef18047en.pdf

Europe’s frayed ends: Understanding the challenges of 21st century burnout, Eurofound, 10 september 2018: https://www.eurofound.europa.eu

Lysanne van Schaik wint BZK scriptieprijs 2017: Professionaliteit als uitdaging tegen burn-out, Blogs Beroepseer, 20 december 2017: https://beroepseer.nl

Leraar Paul Baan maakt balans op na twee weken voor de klas op basisschool na carriereswitch

Leraar maakt na carrièreswitch balans op na twee weken voor de klas op basisschool

Paul Baan is leraar op basisschool de Twaalfruiter in Vleuten. Op Linkedin maakt hij een voorlopige balans op. Baan veranderde van carrière en gaf zijn dikbetaalde en flexibele baan op. Hij staat nu voor de klas. Elke ochtend sluipt hij het huis uit… “voordat de rest wakker is. Ik zorg dat ik vlak voor etenstijd thuis ben, en pak de avonden om niet te veel achterop te raken. Mijn studiedag (aan het einde van de week) gaat op aan het wegwerken van de toch opgelopen achterstanden. Ik breng iedere dag meer tijd door met de kinderen van andere mensen dan met mijn eigen kinderen. En inmiddels heb ik mijn eerste salaris binnen. Ook dat was een moment waarbij ik even achter mijn oren moest krabben.

De vraag “waar ben ik aan begonnen?” is niet eens zo heel vaak door mijn hoofd gegaan. Wel de vraag waarom ik niet gewoon tevreden kon zijn met een salaris boven de Balkenende-norm, de flexibiliteit om veel thuis te werken, een fijne vermogensopbouw en een dikke functietitel? Waarom moest ik nou weer zo nodig impact hebben?

Gelukkig heb ik het antwoord op die vraag altijd snel paraat. Het lijkt een beetje op gamen. Als je een game “uitgespeeld” hebt, dan ga je op zoek naar een nieuwe uitdaging. Want hoe leuk en uitdagend die game ook geweest is, na verloop van tijd weet je hoe de hazen lopen en is de échte verrassing en de échte uitdaging er niet meer. Ik heb het om me heen zien gebeuren en door mijn switch hoor ik ook steeds meer de verhalen: “natuurlijk zou ik wel wat anders willen doen, maar ik zou toch gek zijn als ik dit alles zou opgeven?”.

Na twee weken durf ik te zeggen dat je inderdaad een beetje gek moet zijn. Want als je “dit alles” (wat dat ook mag zijn?) opgeeft, gebeurt er onder andere het volgende:

  • Driekwart van je netwerk blijkt functioneel in plaats van relationeel. Allerlei mensen zien ineens in dat je niets meer voor ze kunt betekenen. Daarmee ben je instantly niet meer interessant. Ik weet nu wie met mij omgaat om wie ik ben, en wie dat deed vanwege mijn functie. Ik ben weer een stuk wijzer.

Lees verder over wat er nog meer gebeurde met Paul Baan op LinkedIn: Twee weken in mijn carrièreswitch: de voorlopige balans, door Paul Baan, 9 september 2018: www.linkedin.com

Leidt onze hang naar transparantie en controle naar een heilstaat zonder corruptie en zelfverrijking?

Al bijna twee decennia doet de Zwitser Kurt Caviezel fotografisch onderzoek op het internet. Thuis in Zürich voor het computerscherm, struint hij webcamera’s af in publieke en particuliere ruimten. Uit de enorme hoeveelheid opnamen selecteert hij beelden van alle aspecten van het leven.  Zijn archief bestaat inmiddels uit miljoenen beelden uit de hele wereld zonder dat hij ooit fysiek aanwezig is geweest op de locatie waar de camera’s staan. In 2015 verscheen de Encyclopedia of Kurt Caviezel.

We zien enkele beelden van Caviezel als illustratie bij het artikel van Aafke Romeijn in Vrij Nederland dat gaat over onze hang naar transparante. Zij keek afgelopen zomer op televisie naar de reality-serie Temptation Island dat sinds 2016 een groeiend aantal kijkers trekt. Er is zelfs een praatprogramma aan gekoppeld waarin de hoofdfiguren samenkomen en terugblikken op hun avontuur.
In Temptation Island gaan vier koppels gescheiden van elkaar op vakantie naar een luxe villa in een zonnig oord. Behalve hun medekandidaten verblijven daar ook de zogenaamde ‘verleiders’: gespierde jongemannen en jonge vrouwen met flinke (al dan niet natuurlijke) rondingen, schaars gekleed en door de producent betaald om de deelnemers ertoe te bewegen om vreemd te gaan.

Met Temptation Island zitten we middenin de ‘ surveillance-staat’. Het idee van de surveillance-staat is uiteraard niet nieuw, aldus Romeijn. We kennen allemaal wel Big Brother uit het boek 1984 van George Orwell, maar sinds internet en de data-explosie, heeft Big Brother er een dimensie bij gekregen. Die dimensie wordt uitgediept in de roman The Circle (2013) van Dave Eggers die wordt gezien als een felle kritiek op digitale grootmachten als Facebook en Google.

De indruk wekken

Romeijn: “Zowel de makers en deelnemers van Temptation Island als de personages uit The Circle veronderstellen dat ieder mens een ware aard heeft, en dat die alleen zichtbaar gemaakt kan worden door de mens te observeren wanneer hij of zij zich onbespied waant, of zo lang in de schijnwerpers verkeert dat het onmogelijk is nog langer een sociaal wenselijk masker te dragen. Het idee dat je als individu dient te worstelen met je diepste ‘ik’ en dat een buitenstaander de intenties van dat ik mag veroordelen is al zo oud als het calvinisme, waar de rol van partner bij de kampvuursessies wordt vertolkt door het alziende oog van God. Nu religie een steeds kleinere rol speelt in ons leven, lijkt het publiek steeds meer behoefte te hebben aan het scherpen van onze normen en waarden aan dit soort moraaltelevisie.

Maar waar God alles ziet, krijgen de deelnemers in Temptation Island slechts een kleine selectie van beelden voorgeschoteld. Op basis van die selectie proberen ze zich een beeld te vormen van het gedrag en de motieven van hun partner, wat in de praktijk vaak moeilijk blijkt. Want hoe schadelijk is een minuut aan dronken grootspraak wanneer je man zich de rest van het verblijf voorbeeldig gedraagt? Door handig te monteren weet de regie tóch de indruk te wekken dat in elke loyale partner een vreemdganger schuilt. De kijker thuis denkt een informatievoorsprong te hebben, omdat in een hele aflevering veel meer te zien is dan dat er tijdens het kampvuur getoond wordt. Maar ook dát is een illusie: de enige die werkelijk alle beelden ziet is de regisseur (en God, natuurlijk).

Transparantie is zo een spiegelpaleis waarin de partner en de toeschouwer de rol van data-analist krijgen toebedeeld, een rol waar ze lang niet altijd geknipt voor blijken te zijn. In dit seizoen van Temptation Island strandde één van de relaties al na twee afleveringen. Niet omdat één van de twee was vreemdgegaan, maar omdat beiden zich verloren in woede en agressie nadat ze tijdens kampvuursessies een aantal uitspraken van de ander hoorden. Zonder elkaar gesproken te hebben of enige interesse te hebben getoond voor de context, vervielen ze afzonderlijk in een vicieuze cirkel van scheldpartijen over en weer, en creëerden zo een breuk die na het programma niet te lijmen viel”.

Politieke transparantie

Romeijn gaat vervolgens in op politieke transparantie en het wantrouwen tegenover politici en bestuurders die afgeschermd van het publiek belangrijke besluiten nemen.
Diplomatie gedijt alleen bij vertrouwelijkheid. De burger mag dan wel precies willen weten wat zich in de achterkamertjes afspeelt, maar in de praktijk blijkt het politieke spel langdradig, log en genuanceerd. Om toch tegemoet te komen aan de roep om openheid putten politici uit een andere bron: de persoonlijke verhalen.
In Eggers The Circle gelooft men wél in totale diplomatieke transparantie. Elke politicus en ambtenaar laat zich dag en nacht surveilleren door een bodycam. De beelden zijn live en openbaar. Gevolg is dat corruptie en zelfverrijking tot het verleden behoren. Maar, leidt dit alles tot een heilstaat? Hoe zit het met manipulatie, marketing en politieke inmenging?

Lees het hele artikel van Aafke Romeijn om te weten te komen waarom een heilstaat niet waarschijnlijk is: Wat Temptation Island en The Circle ons vertellen over onze hang naar transparantie, Vrij Nederland, 10 september 2018: www.vn.nl

Zie hieronder de podcast: VN Voorgelezen: Wat Temptation Island en The Circle ons vertellen over onze hang naar transparantie. Duur 13 min.

Lees ook Opstaan voor democratie in het digitale tijdperk, Blogs Beroepseer, 18 december 2013: https://beroepseer.nl

https://soundcloud.com/user-210322921/vn-voorgelezen-wat-temptation-island-en-the-circle-ons-vertellen-over-onze-hang-naar-transparantie

 

Netwerk GGZ op maat reageert op bericht over steun Kabinet voor resultaatgerichte beloning in GGZ

Psycholoog Frits Bosch is met collega’s bezig met de opbouw van het netwerk GGZ op maat dat gestaag vordert. Een zevental heeft een reactie geschreven onder het bericht: Kabinet steunt beloning naar resultaat in GGZ dat op de site van Skipr is verschenen. Het kabinet ziet wel wat in het omstreden plan van zorgverzekeraar Menzis om de behandeling van psychische klachten te vergoeden naar resultaat. Het plan sluit aan bij de ambities van het kabinet om ‘meer te richten op de uitkomst van de zorg’,*) aldus verantwoordelijk staatssecretaris van Volksgezondheid Paul Blokhuis.

GGZ op maat denk hier anders over en is tegen resultaatgerichte zorg. Het slagen van een psychiatrische behandeling is moeilijk te meten en men vreest dat zwaardere en minder kansrijke patiënten uiteindelijk het kind van de rekening worden.

GGZ op maat citeert in de reactie op het artikel in Skipr uit het programma van de ChristenUnie, de partij van staatssecretaris Blokhuis, waarin wordt gepleit voor “zorg op een menselijke schaal en met een menselijk gezicht”. “Waar grote zorginstellingen het voor het zeggen hebben, kan de menselijke maat uit het oog verloren worden. De ChristenUnie wil af van bureaucratie en geïnstitutionaliseerde zorg en plaatst daartegenover mensgerichte zorg”.
In het hoofdlijnenakkoord schreef de heer Blokhuis dat “het ideaalbeeld voor de toekomst van de ggz waar partijen aan werken is dat er goed naar mensen wordt geluisterd, deze de hulp krijgen die nodig is. Deze hulp is afgestemd op hun behoefte en het doel is dat deze snel wordt geleverd”.

Volgens GGZ op maat staan de actuele ontwikkelingen haaks op de wensen van Blokhuis: “De zorgrevolutie, geïnitieerd door Menzis, leidt ertoe dat de GGZ verder industrialiseert en een minder menselijk gezicht zal krijgen omdat grote zorginstellingen het meer voor het zeggen krijgen.
De bureaucratie wordt vergroot vanwege alle vragenlijsten die aan patiënten moet worden afgenomen. Het medisch beroepsgeheim wordt aldoor onder druk gezet en de privacy van de patiënten komt hierdoor steeds meer in de knel”.

Help, de psycholoog verzuipt!

In augustus 2018 kondigde Bosch aan dat hij een boek heeft geschreven en het manuscript naar een uitgever gestuurd. Titel: Help, de psycholoog verzuipt! Op zijn website staan gegevens over het boek te lezen, waaronder een synopsis en een verantwoording:
Bosch: “Dit boek is meer dan een persoonlijk verslag van een psycholoog die vecht voor zijn bestaan. Het is ook een inkijk in de hele Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) en illustreert welk verwoestend spoor de ‘marktwerking’ in de GGZ heeft achtergelaten. Ik heb altijd gepleit voor een psycholoog die ‘dichter bij de mensen’ staat en heb dat ook in praktijk gebracht. Nu zie ik dat bijna iedere GGZ-aanbieder ‘dicht bij de patiënt’ op zijn website heeft staan en adviesbureaus dergelijke termen zelfs gebruiken in een commerciële context. Toen de marktwerking werd geïntroduceerd haalde ik in eerste instantie mijn schouders op. De cliënten hebben altijd een voorkeur gehad voor kleinschalige hulpverlening dicht bij hun woonomgeving. Later ontdekte ik dat er sprake was van een gereguleerde marktwerking. Zorgverzekeraars hebben voorkeur voor een meer gestandaardiseerd aanbod en doen er alles aan om via de patiënten data over GGZ-aanbieders te verzamelen met het doel om hun kwaliteit te vergelijken.

Wat is daar mis mee zult u misschien zeggen?

Mijn antwoord is dat ik na het behandelen van 3600 cliënten heb geleerd dat de meeste mensen niet in een vakje te stoppen zijn, en als u mijn boek helemaal heeft uitgelezen, zult u weten dat dit ook geldt voor mij!”

Site van Frits Bosch: https://www.fritsbosch.nl

Kabinet steunt beloning naar resultaat in ggz, Skipr – nieuwssite voor de zorg, 5 september 2018: https://www.skipr.nl

*) Zie: Het streven van de overheid naar uitkomstgerichte zorg, Blogs Beroepseer, 22 augustus 2018: https://beroepseer.nl


U P D A T E

www.ggzopmaat.nl is inmiddels opgeheven

GGZ op maat wil stevige gesprekspartner worden als tegenwicht voor GGZ Nederland, GGZ Totaal, 25 oktober 2018: https://www.ggztotaal.nl

 

Verdwenen banen. Linnenblekers. Schilderij van Gerbrand van den Eeckhout

De vijftien banen die gaan verdwijnen ten gevolge van technologie

Welke banen gaan er verdwijnen ten gevolge van de technologie? Webwereld besteedt regelmatig aandacht aan dit onderwerp en adviseert ons nog even te genieten van het werk zolang het duurt.
Er verdwijnen volgens Webwereld niet alleen banen, maar complete beroepen door innovatieve disruptie – ontwrichting veroorzaakt door innovatie. Dit is al een eeuwenoud gegeven. Verdwenen zijn de telegrambesteller, sjouwer, turfverkoopster, bleker, bezembinder, touwslager, vilder of analoge telefonist. Maar de huidige technologiespurt maakt nu wel heel snel korte metten met enkele beroepen.
Webwereld is een Nederlandse nieuwssite voor informatietechnologie (IT) “met een eigenzinnige blik op IT”.

Nieuwe vakkennis

Het interessante is dat voor iedere gesneuvelde beroepsgroep er een nieuwe categorie terugkomt. De telefonist bijvoorbeeld was niet meer nodig door telefooncentrales, waardoor grote groepen bellers en callcenters ontstonden.
Maar dat is een schrale troost voor beroepsbeoefenaars. Speel op tijd op disruptie in, en je kunt meebewegen met de stroming. Neem de makelaar die weggeautomatiseerd moet worden in de volgende decennia. Net als de beurshandelaar kan hij of zij zich specialiseren in het ontwerpen en uitvoeren van nieuwe systemen, waar specifieke vakkennis voor nodig is die een generalist niet heeft.

Met dat in het achterhoofd keek Webwereld naar vijftien banen die de komende decennia in het beste geval fundamenteel veranderen, maar mogelijk zelfs helemaal verdwijnen. Genoemd worden de volgende vijftien beroepen: 1. Tolken. 2. Reisagenten. 3. Verslaggevers. 4. Accountants. 5. Bibliothecarissen. 6. Beurshandelaren. 7. Belastingconsulenten. 8. Taxichauffeurs. 9. Vrachtwagenchauffeurs. 10. Postbodes. 11. Advertentieverkopers. 12. DJ’s. 13. Docenten. 14. Boeren. 15 Makelaars.

Wat krijgen we terug voor elke gesneuvelde beroepsgroep? Lees daarover verder op Webwereld: 15 banen die verdwijnen door technologie, 4 september 2018: webwereld.nl (site Webwereld is opgeheven in 2020)

Lees ook: Bijna helft van onze banen gaat over 20 jaar verdwijnen door automatisering en robotisering, Blogs Beroepseer, 10 juni 2014: https://beroepseer.nl

U P D A T E

16 banen die verdwijnen door technologie, Webwereld, 8 januari 2019: https://webwereld.nl/nieuws/business/16-banen-die-verdwijnen-door-technologie-3769976/ (Website Webwereld is opgeheven in 2020)

 

Op de foto: De linnenblekers, schilderij van Gerbrand van den Eeckhout (1621-1674).

Jeugdhulp is geen kostenpost, maar een investering

Jongeren in de jeugdhulp*) geven al jaren aan dat zij behoefte hebben aan ervaringsdeskundigen. Om die reden is platform ExpEx van start gegaan, waar Experienced Experts, getrainde jongeren die zelf ervaring hebben in de jeugdhulp zich inzetten als maatje van jongeren en/of adviseur van instellingen en overheden.
Doel is het verbeteren van de jeugdhulp vanuit het perspectief van de jongeren zelf en dat men de inzet van ervaringsdeskundigen in de jeugdhulpverlening vanzelfsprekend gaat vinden. Het gaat erom dat jongeren net zo’n stevige positie kunnen innemen als de volwassenen in het veld.

Code rood voor de jeugdzorg

Een van deze ervaringsdeskundigen is de twintiger Jason Bhugwandass. Hij was aanwezig bij de demonstratie op het Lange Voorhout in Den Haag op maandag 3 september 2018. Daar kwamen circa 2500 jeugdhulpverleners uit heel Nederland bij elkaar, niet om meer loon, maar omdat ze dagelijks zien hoe de jeugdzorg lijdt onder bezuinigingen die zijn opgelegd sinds de jeugdzorg in 2015 overgeheveld is van het Rijk naar de gemeenten. Daardoor zijn werkdruk en administratieve rompslomp sterk gestegen en lijden gemeenten aan ‘aanbestedingswaanzin’.
Volgens Maaike van der Aar van vakbond FNV, organisator van de demonstratie, is het code rood voor de jeugdzorg. Zij noemt het de ‘hoogste tijd’ dat de verantwoordelijke minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid in actie komt. De FNV eist 750 miljoen euro extra voor de jeugdzorg. Deels om de bezuiniging van 450 miljoen euro terug te draaien die sinds 2015 is opgelegd. Plus een extra investering van 300 miljoen om aan de toegenomen vraag naar zorg te kunnen voldoen. De Jonge biedt 108 miljoen, maar dat is volgens Van der Aa ‘een druppel op een gloeiende plaat’. In 2017 kregen 550.000 jongeren jeugdzorg. Ook wil de FNV  dat de ‘aanbestedingswaanzin’ van gemeenten stopt.

Bhugwandass droeg een gedicht voor en hield een krachtig pleidooi voor betere jeugdzorg: “In juni kwam het jaarbericht Kinderrechten van Unicef en Defence for Children uit, en zij kwamen met het choquerende feit dat er in 2017 een recordaantal jongeren gesloten zat. 2710. Ik ben daar zo van geschrokken, ik vond dat zo schrijnend, dat ik dat getal op m’n arm heb laten tatoeëren. Dit is wat mij betreft dus geen pleidooi voor méér jeugdhulp, wel voor betere jeugdhulp.

Niet alle problemen in de jeugdzorg zijn opgelost met een zak geld. Daar wil ik het een andere keer met jullie over hebben, ik heb mijn visitekaartjes mee. Maar één ding weet ik zeker, en daarom sta ik hier ook: Hoeveel problemen er ook spelen in de jeugdzorg, bureaucratie hoeft daar géén van te zijn, en geld zou daar geen van mogen zijn.

Jeugdzorg wordt gezien als een kostenpost. Maar jeugdzorg is geen kostenpost. Jeugdzorg is een investering. Het kan prijzig zijn iemand op de rit te krijgen, maar het is nog duurder om ons te laten vallen.

Toen ik in de jeugdzorg zat, en ik zat gesloten, ben ik een jaar niet naar school geweest. VWO-lesstof inkopen was te duur. Duur genoeg om een grondrecht van mij te schenden. Want recht op onderwijs hadden we allemaal toch? Hoeveel rechten van jongeren zullen structureel geschonden worden vanwege een gebrek aan geld?”

Jeugdzorg gaat ons allemaal aan, zegt Bhugwandass aan het slot van zijn verhaal. Het is geen ver-van-ons-bed-show.
Lees de hele toespraak: Jeugdzorgrevolutie, Expex, 3 september 2018: https://www.expex.nl/jeugdzorgrevolutie/

Jeugdzorgmedewerkers in actie: ‘Wie niet hard schreeuwt, krijgt geen zorg’. Omroep West, 3 september 2018: www.omroepwest.nl

*) Met de invoering van de Jeugdwet op 1 januari 2015 spreekt men in plaats van jeugdzorg van jeugdhulp. Hierbinnen vallen jeugdzorg, gehandicaptenzorg, ggz- en verslavingszorg, welzijn en maatschappelijke dienstverlening, thuisbegeleiding, thuiszorg en jeugdgezondheidszorg (maatwerkdeel). Jeugdzorg was tot 1 januari 2015 een apart te onderscheiden sector, waarbinnen o.a. de indicaties voor geïndiceerde zorg werden gesteld en het gedwongen kader werd uitgevoerd. Jeugdhulpverleners zijn professionals die werkzaam zijn in de jeugdhulp en jeugdbescherming

Foto boven: Jason Bhugwandass, te zien op groot scherm, houdt een toespraak tijdens de demonstratie van jeugdhulpverleners in Den Haag op 3 september 2018