Skip to main content

Redactie Beroepseer

Staatscourant van 17 januari 2020 met bekendmaking wetsvoorstel regieverpleegkundige

Bekendmaking advies Raad van State over voorstel wijziging Wet BIG voor regieverpleegkundigen

Het advies van de Raad van State over het wetsvoorstel BIG II van minister Bruno Bruins is op 17 januari 2020 gepubliceerd in de Staatscourant. Het advies dateert van 16 november 2018 en heeft er meer dan een jaar over gedaan voordat het in de openbaarheid kwam.

Minister Bruno Bruins voor Medische Zorg en Sport maakte op 5 juni 2019 zijn besluit bekend over de overgangsregeling verpleegkundigen. Aan de voorzitter van de Tweede Kamer stuurde hij een brief over het beleidsstandpunt alsmede het rapport Verpleegkundige op niveau – een overgangsregeling in het kader van BIG II-register.
Eerder al had de minister – op 25 april 2019 – een brief gestuurd om de Tweede Kamer in te lichten over de stand van zaken rondom de overgangsregeling voor de zittende groep verpleegkundigen in het licht van het wetsvoorstel BIG II.

De bekendmaking van de ministers leverde een storm van reacties op van verpleegkundigen die wet BIG-II helemaal niet nodig vonden.
Vele maanden later, in januari 2020, blijkt dat de bezwaren van de kritische verpleegkundigen, die maandenlang stevig actie hebben gevoerd om het wetsvoorstel van tafel te krijgen, inhoudelijk overeenkomen met die van de Raad van State:

“Inhoud voorstel

De minister voor Medische Zorg stelde voor om een nieuwe beschermde beroepstitel op te nemen in de Wet BIG, namelijk die van de ‘regieverpleegkundige’. Daarmee wilde de minister een onderscheid maken tussen mbo- en hbo-geschoolde verpleegkundigen. Mbo-verpleegkundigen zouden de titel verpleegkundige behouden en konden zich onder bepaalde voorwaarden inschrijven in het register voor regieverpleegkundigen. Om dat mogelijk te maken was in het wetsvoorstel een overgangsregeling opgenomen. De hbo-verpleegkundigen konden zich dan later regieverpleegkundigen noemen.

Conclusie in het advies

De Afdeling advisering heeft een aantal bezwaren bij het voorstel en adviseert het voorstel niet bij de Tweede Kamer der Staten-Generaal in te dienen, tenzij het is aangepast. De minister voor Medische Zorg heeft echter besloten het wetsvoorstel niet meer naar de Tweede Kamer te zenden”.

Definitief streep door wetsvoorstel

In een persbericht van 9 oktober 2019 liet minister Bruins weten dat hij definitief een streep door wetsvoorstel BIG-II zet: “Het gesprek over functiedifferentiatie van verpleegkundigen verplaatst zich wat minister Bruno Bruins (Medische Zorg en Sport) betreft terug naar de verpleegkundigen en de werkgevers. Hij sluit hiermee aan op de bevindingen van Alexander Rinnooy Kan, die na de commotie onder de beroepsgroep over het wetsvoorstel BIG-II als verkenner is aangesteld om de wensen van de betrokken partijen te inventariseren. De bevindingen van Rinnooy Kan zijn vandaag naar de Tweede Kamer gestuurd”.

Voor de goede orde: Het is de minister die bepaalt wanneer hij adviezen van de Raad van State openbaar maakt. Zie artikel 26 van de Wet op de Raad van State. De Raad van State heeft hierop geen invloed.

Klik hier voor lezen van het Advies van de Raad van State aan de Koning van 16 november 2018 en de brief van minister Bruins aan de Koning van 20 december 2019: https://beroepseer.nl

Samenvatting advies over wijziging van de Wet BIG voor regieverpleegkundigen, Raad van State, 17 januari 2020: www.raadvanstate.nl/@117031/w13-18-0202-iii/

Minister Bruins zet definitief streep door wetsvoorstel BIG-II. Rinnooy Kan adviseert over nieuwe aanpak, Blogs Beroepseer, 9 oktober 2019: https://beroepseer.nl

Storm van reacties en kritiek op besluit overgangsregeling verpleegkundigen. BIG-II is niet nodig, Nienke Ipenburg, Blogs Beroepseer, 19 juni 2019: https://beroepseer.nl


SKIPR: “De discussie over functiedifferentiatie is verre van afgesloten. De minister heeft daarom een stuurgroep in het leven geroepen om tot een langere termijnvisie op de wet BIG in al zijn aspecten te komen. ‘De centrale vraag is of er een andere invalshoek zou moeten komen om de beroepsuitoefening voor de patiënt goed en veilig te houden’, schreef de minister eind december 2019 in een brief aan de Tweede Kamer. ‘Wat is noodzakelijk om te reguleren met het oog op de doelstellingen patiëntveiligheid en kwaliteit van zorg? En wat betekent het voor de beroepenregulering binnen de individuele gezondheidszorg dat de nadruk steeds meer komt te liggen op het werken in teams of netwerken, op afstand en/of met robots, in plaats van op individueel handelen?’

De minister wil hierbij onder meer het advies B van Bekwaam van de Raad voor  Volksgezondheid en Samenleving (RVS) meenemen. Hierin stelt de Raad voor om de wet om te vormen tot een Wet Bekwaamheden in de Zorg. Er zouden veel minder beroepen moeten worden geregistreerd, alleen basisberoepen en geen specialismen bijvoorbeeld. Na de zomer van 2020 wil de minister met een lange termijnvisie op de wet BIG komen”.

Raad van State zou negatief adviseren over wet BIG II, Skipr, 20 januari 2020: www.skipr.nl/nieuws/raad-van-state-zou-negatief-adviseren-over-wet-big-ii/

Omslag rapport Inventarisatie omvang en gevolgen van structureel overwerk aan de Nederlandse universiteiten

Rapport WO in Actie: Inventarisatie omvang en gevolgen van structureel overwerk aan Nederlandse universiteiten

WO in Actie heeft in samenwerking met de vakbonden AOb sector WO&O en FNV afgelopen december 2019 een oproep onder universitaire medewerkers verspreid om melding te doen van structureel overwerk en de gevolgen hiervan voor hun privéleven en/of gezondheid.
Op deze oproep ontving WO in Actie in twee weken tijd 719 reacties van medewerkers van alle universiteiten en faculteiten. De reacties zijn aangeboden aan de inspectie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW, voorheen de Arbeidsinspectie) het rapport: Inventarisatie omvang en gevolgen van structureel overwerk aan de Nederlandse universiteiten.

Verontrustende conclusies

Het onderzoek heeft tot verontrustende conclusies geleid.
Universitaire medewerkers die gehoor gaven aan de oproep werken structureel zo’n 36% van hun reguliere contractomvang extra (gemiddeld 12-15 uur per week). De belangrijkste oorzaak wordt gezocht in de hoeveelheid werk, dat groter is dan de tijd die ervoor beschikbaar is. Dit overwerk wordt in de regel niet uitbetaald. Bezuinigingen en toegenomen studenten-aantallen drukken het zwaarst op het universitaire onderwijs, maar ook prestatiedruk draagt bij aan het structurele overwerk in het universitaire onderzoek.
Het structurele overwerk leidt tot slaapgebrek, stress, psychische en fysieke klachten. Daarnaast worden ook negatieve effecten gemeld met betrekking tot het privéleven en de financiële situatie van de respondenten.
Ondanks dat er eind 2017 plannen van aanpak zijn opgesteld om de werkdruk te verminderen, lijkt de werkdruk de afgelopen twee jaar eerder toegenomen dan afgenomen. Dit bleek ook al uit een onderzoek van FNV en VAWO, Vakbond voor de Wetenschap (nu AOb sector WO&O), uit maart 2019.

Docenten (medewerkers met alleen een onderwijstaak) en hoogleraren werken het meest over: ruim 45% werkt bijna anderhalf keer zoveel als hun contract aangeeft. Universitaire (hoofd)docenten volgen met 35%. Medewerkers met een onderzoeks-aanstelling, zoals promovendi en postdocs, komen uit op ruim 30% structureel overwerk. Medewerkers met een ondersteunende functie (OBP) tot slot, op bijna 25%.

Structureel overwerken gebeurt in de avonden en weekenden en wordt in de regel niet uitbetaald. Niet-opgenomen verlofdagen komen aan het eind van het jaar vaak te vervallen.

Inhoudsopgave
Inleiding 5
Belangrijkste bevindingen  6
– Oorzaken van overwerk  8
– Gevolgen van overwerk  13
– Maatregelen tegen werkdruk  15

Conclusies en aanbevelingen  17
Drie bijlagen
– Vragenlijst en oproep  19
– Werkwijze analyses  20
– Voorbeelden van individuele meldingen  26

Klik hier voor downloaden Inventarisatie omvang en gevolgen van structureel overwerk aan de Nederlandse universiteiten, door Marijtje Jongsma Willemien Sanders en Claire Weeda, gezamenlijke uitgave van WO in Actie AOb, WO&O, FNV overheid, 2020: www.dropbox.com

De oproep van Wo in Actie om gevolgen van structureel overwerk te melden, is onderdeel van een reeks acties die de actiegroep tijden het academisch jaar ‘19-’20 organiseert in de sinds 2017 gevoerde strijd tegen de structurele onderfinanciering van het wetenschappelijk onderwijs en onderzoek.
Wie zich als werknemer van een Nederlandse universiteit herkent in deze problematiek en nog geen melding heeft gedaan via WO in Actie kan zijn individuele melding indienen via: www.nlarbeidsinspectie.nl/melden

WO in Actie doet bij Arbeidsinspectie aangifte van overwerk, Blogs Beroepseer, 9 december 2019: https://beroepseer.nl

U P D A T E

Over het rapport van WOinActie – Inventarisatie omvang en gevolgen van structureel overwerk aan de Nederlandse universiteiten, Ministerie van VWS, Rijksoverheid, 21 februari 2020: www.rijksoverheid.nl

Dossier Curriculum.nu

Dossier Curriculum.nu met details, achtergronden en bijzonderheden te raadplegen op Didactief

Op de site van Didactief, vakblad voor leraren en leidinggevenden in het basis- en voortgezet onderwijs, is het uitgebreide dossier Curriculum.nu te raadplegen. Te vinden daarin zijn de voorstellen van de Ontwikkelgroepen van Curriculum.nu zoals ze zijn ingediend bij de Tweede Kamer in oktober 2019 alsmede de reactie van minister Slob op de voorstellen.

De Tweede Kamer houdt zich in de maand januari 2020 bezig met de ins en outs van curriculumvernieuwing.
Op 15 januari liet de Kamer zich informeren door de Onderwijsraad en een aantal experts.
Op maandag 20 januari en maandag 27 januari is er een hoorzitting.

Een uitgebreid verslag van Monique Marreveld van de bijeenkomst van 15 januari is te lezen op Didactief: Curriculum.nu: zwijgen Onderwijsraad is geen toestemming. De Onderwijsraad werd op die dag vertegenwoordigd door Martine Braaksma en René Kneyber, die grotendeels het woord deed: “Rustig en cool recyclet hij in nauwelijks 30 minuten de adviezen die de raad in 2014 en 2018 uitbracht over curriculumvernieuwing: https://didactiefonline.nl

Standpunt van lerares Charlotte Goulmy

Tijdens de hoorzitting van 27 januari geeft Charlotte Goulmy haar mening over de voorstellen van Curriculum.nu. Haar standpunt is alvast te lezen in het dossier Curriculum.nu: Een leraar Frans over Curriculum.nu: https://didactiefonline.nl

Verder bevat  het dossier bijdragen van  Gert Biesta, onderwijspedagoog; Hester IJsseling,
lector aan Thomas More hogeschool in Rotterdam; Amber Walraven, lerarenopleider; Ferry Haan, lerarenopleider van de Universiteit van Amsterdam. Fred Janssen, vakdidacticus; Anna Bosman, hoogleraar; Arie Wilschut, vakdidacticus geschiedenis en emeritus lector didactiek van de maatschappijvakken; Martin Ringenaldus, leraar Duits; Marco Snoek, lector Leren & Innoveren; Alderik Visser, Leerplanontwikkelaar mens & maatschappij bij landelijk kenniscentrum SLO, en nog vele anderen.

Het grote Kameroverleg is gepland voor 5 maart 2020.

In de komende weken wordt het dossier regelmatig bijgewerkt met input van experts en betrokkenen.

Dossier Curriculum.nu op Didactief: https://didactiefonline.nl/artikel/curriculumnu

Hoorzitting 20 januari 2020

Klik hier voor live volgen van de hoorzitting Curriculum.nu van 20 januari 2020 van 20.00 – 17.00 uur in de Enquêtezaal van gebouw Tweede Kamer in Den Haag: www.tweedekamer.nl/debat_en_vergadering/commissievergaderingen/details?id=2019A04698

Frans ziekenhuispersoneel protesteert en legt administratieve/bestuurlijke taken neer

In oktober 2019 deden 108 Franse beroemdheden – onder wie schrijvers, cabaretiers, zangers en filmmakers – in een open brief een beroep op premier Emmanuel Macron om het ziekenhuis te redden van de ondergang. Schrijfster Marie Desplechin startte een petitie die inmiddels gesteund wordt door bijna driehonderdduizend ondertekenaars.
Sinds de zomer zwellen de protesten in de medische wereld van Frankrijk aan: afdelingshoofden, ziekenhuisartsen, leidinggevenden in de gezondheidszorg, verpleegkundigen, verpleegassistenten, vroedvrouwen, fysiotherapeuten, diëtisten, psychologen, ziekenhuismedewerkers, secretaresses, maatschappelijk werkers. De arbeidsomstandigheden in het ziekenhuis zijn dusdanig verslechterd in de afgelopen jaren dat voor velen de maat vol is. De veiligheid van de patiënten en de kwaliteit van de zorg is in het geding.

Een van de gevolgen is dat de zeer slecht betaalde Franse verpleegkundigen – vooral de jongeren – hun baan opzeggen en hun heil zoeken in België waar de lonen hoger zijn en waar zij meer gewaardeerd worden.

Geen administratieve handelingen meer

Voor 14 januari 2020 was een protestdag afgekondigd. Bijna twaalfhonderd artsen onder wie zeshonderd afdelingshoofden hebben dreigden met collectief ‘ontslag’. In een open brief*) met een uit drie maatregelen bestaand plan aan minister van Volksgezondheid Agnès Buzyn laten ze weten vanaf half januari hun bestuurlijke en administratieve taken neer te leggen, waaronder het registreren van behandelingen. Ze eisen meer geld voor betere patiëntenzorg, hogere salarissen en hervorming van het ziekenhuiswezen. Het ‘ontslag’ houdt dus niet in dat wordt gestaakt met de patiëntenzorg.

Het ziekenhuis ligt op sterven

Uit onvrede over de staat van de gezondheidszorg is in 2019 een actiegroep opgericht onder aanvoering van de gezaghebbende endocrinoloog André Grimaldi, emeritus hoogleraar van het universitair medisch centrum Pitié-Salpêtrière in Parijs. Volgens hem ligt het ziekenhuis op sterven; de openbare ziekenhuizen zijn verworden tot commerciële klinieken. Het is hoogtijd op te houden het ziekenhuis als een onderneming te runnen.
In het Franse weekblad Marianne staat een uitgebreid interview met Grimaldi. Hij verwijt de minister krachteloosheid: “Men luistert niet haar haar. Ze heeft geen invloed en stelt niet de vragen die moeten worden gesteld als ze tenminste nog haar ‘medisch hart’ heeft : Op welke manier kan ik van nut zijn? Op welke manier kan ik het beroep voor de toekomst veilig stellen? De minister is een politica geworden”.
(Agnès Buzyn is van beroep arts en heeft gezegd dat er een einde moest komen aan l’idéologie de «l’hôpital-entreprise» – het ziekenhuis als onderneming).

Grimaldi’s woorden druipen van de teleurstelling. Hij zegt dat men in de medische wereld aanvankelijk alle hoop op deze minister gevestigd had. Dat ze zich niet zou gedragen als een politicus, maar als een dokter. Hij had een debat verwacht, waarin het einde van het ziekenhuis als onderneming aan de orde zou komen. Een debat over betere omstandigheden voor het ziekenhuispersoneel. Vandaar zijn diepe teleurstelling: “Het einde van een systeem is bereikt. Men heeft ons verteld dat het ziekenhuis een onderneming als alle andere moet worden, waar men moet verkopen”. (“On est au bout d‘un système, on nous a dit que l’hôpital devait être une entreprise comme une autre, où il fallait vendre”).

Noot:
*) Dagblad Libération publiceerde de open brief met een lijst van ondertekenaars op 13 januari 2020: Hôpital: «Nous avons pris la décision inédite et difficile de démissionner»: www.liberation.fr

“A l’hôpital, on nous paie le plus bas possible”: les chiffres qui montrent que les infirmiers sont sous payés, Marianne, 13 januari 2020: www.marianne.net

Menace de démission de plus de 1.000 médecins : “Arrêtons de considérer l’hôpital comme une entreprise”, interview met André Grimaldi, door Maxime Lledo, Marianne, 14 januari 2020: www.marianne.net

Ces infirmières qui fuient la grande misère de l’hôpital public pour aller travailler en Belgique, Europe1, 14 januari 2020: www.europe1.fr

Crise de l’hôpital public : 1 200 médecins hospitaliers démissionnent de leur fonction d’encadrement, door François Béguin, Le Monde, 14 januari 2020: www.lemonde.fr

De nachtmerrie van het ziekenhuis van de toekomst: Le cauchemar de «l’hôpital du futur», Le Monde diplomatique, oktober 2019: www.monde-diplomatique.fr

Franse artsen dienen collectief  ‘ontslag’ in, door Marieke van Twillert, Medisch Contact, 14 januari 2020: www.medischcontact.nl

Franse zorgbestuurders dreigen met collectief ontslag, door Philip van de Poel, Skipr, 14 januari 2020: www.skipr.nl

 

Foto bovenaan: Personeel van Hôpital Saint-Louis in Parijs hebben op 14 januari 2020 uit protest gezamenlijk hun werkkleding uitgetrokken en op de grond gegooid: https://www.facebook.com/112606486826260/videos/2481882638795620/

Thijs van Mierlo doet oproep: “Samenleving zoekt regering!”

Thijs van Mierlo, directeur van LSA, schrijft in een blog over zijn intussen acht jaar durende zoektocht naar een overheid die bereid is afspraken te maken met actieve wijkbewoners. LSA is een landelijke vereniging van bewonersorganisaties, buurthuizen in zelfbeheer, wijkondernemingen en coöperaties.
Bij het lezen van een artikel in de krant kreeg hij een flashback en ging hij acht jaar terug in de tijd waarin de overheid een oproep deed aan de burgerij van Nederland.

Met de oproep Gevraagd: actieve burgers! meende de overheid de al drie jaar durende politiek-economische recessie te kunnen bezweren. Maar een oproep alleen is niet genoeg. Er is meer nodig om burgers actief te krijgen en zelf verantwoordelijkheid te laten nemen. Dat bleek op een Landelijke Bewonersdag met zeshonderd deelnemers in Arnhem op 10 december 2011. Op die bijeenkomst werd een manifest opgesteld met voorwaarden waaronder bewoners samen met professionals een sleutelrol kunnen spelen in de wijkaanpak. Het Manifest van Actieve wijkbewoners zou daarvoor als gids dienen.

Onbehagen en onmacht

Het manifest was een uitkomst voor de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, Piet Hein Donner, die in die tijd bezig was met de formulering van een visie op burgerschap en de verhouding overheid-burger-samenleving. De thema’s van het manifest kon hij hiervoor goed gebruiken.
Maar, aldus Van Mierlo, een visie is er nooit gekomen. Donner vertrok naar de Raad van State en hoewel zijn opvolgers hun tanden erop stuk beten, hebben ze het er uiteindelijk bij laten zitten.

Deze gang van zaken is de oorzaak van een knagend gevoel van onbehagen, of misschien wel van onmacht, bij Van Mierlo. Hij schrijft:

“Acht jaar later, op 13 januari 2020 kopt de Volkskrant ‘Waarom een rijk land uit armoede z’n bibliotheken en gymzalen sluit’. Met een dreigend beeld waarin gemeenten alle voor burgers belangrijke voorzieningen als sportzalen, bibliotheken, zwembaden en wijkhuizen zodanig moet korten dat zij omvallen. Terecht wordt in het artikel gewaarschuwd dat wat je afbreekt bijna voor altijd verdwijnt uit onze dorpen en wijken. Overigens niet uit geldgebrek. De economische crisis van 2011 ligt ver achter ons, het gaat beter als nooit tevoren. Maar door politieke keuzes van de nationale overheid en vooral veel onbegrijpelijke technocratische bedenksels als bekostigingssysteem, trap-op-trap-af en georganiseerde onverantwoordelijkheid.

Het Volkskrant-bericht wordt ontzettend veel gedeeld. Wat mij opvalt is vooral de moedeloosheid in de bijgaande reacties. Mensen twijfelen of zij het verschil kunnen maken met het doorbreken hiervan. Wat je ook aandraagt, bedenkt, bepleit of aan de kaak stelt: er verandert uiteindelijk weinig. Bij mezelf bespeur ik ook wel enige sporen van dat sentiment. Het is niet dat we niet eerder hebben gewaarschuwd en alternatieven hebben aangedragen. We stelden bij LSA een bewonersagenda op over de rol van bewoners in samenwerking met rijk, steden en stakeholders tot groei, innovatie en leefbaarheid. We droegen perspectieven aan voor een nieuwe wijkaanpak voor weerbare wijken. En voerden we honderden gesprekken met politiek en overheid, deden mee aan wetenschappelijk onderzoek. Altijd vanuit het perspectief van actieve bewoners en op zoek naar knoppen waaraan we kunnen draaien. Een dagelijkse zoektocht van overtuigen, voorleven, inspireren, belobbyen, aanmoedigen, versterken, vernieuwen. Niet om als netwerk van actieve bewoners in Nederland ons eigen gelijk te halen, maar op zoek naar nieuwe verhoudingen tussen overheid en samenleving”.

Van Mierlo concludeert dat het in de praktijk onmogelijk is tot resultaten te komen. De ‘regels’ laten dat vanwege tegenstrijdigheden niet toe. De overheid is onwelwillend een nieuw sociaal contract af te sluiten. De sector van vrijwilligers en bewoners maakt nauwelijks onderdeel uit van het Nederlandse poldermodel.
Lees het hele artikel van Thijs van Mierlo, Samenleving zoekt regering, LSA, 15 januari 2020: www.lsabewoners.nl/samenleving-zoekt-regering

Downloaden Manifest van Actieve wijkbewoners: https://beroepseer.nl

Brief van LSA aan Ministerie van Binnenlandse Zaken van 28 mei 2015 over de bewonersagenda: https://agendastad.nl/wp-content/uploads/2015/06/BewonersAgenda-Stad-LSA.pdf

Vooruit met de wijk: Actiepunten voor nieuwe wijkaanpak, door Pleuni Koopman, LSA, 11 november 2018: www.lsabewoners.nl

Participatielezing 31 januari 2020

Jos van der Lans, auteur van het Manifest van Actieve wijkbewoners, spreekt in Ede op vrijdag 31 januari 2020 de derde Participatielezing uit. Onderwerp is de Samenlevingsopbouw in de 21e eeuw. De lezing staat in het teken van ‘vijf jaar decentralisaties’.
Op 1 januari 2020 bestaan de decentralisaties van het sociale domein vijf jaar. Ze beoogden een indringende verbouwing van de Nederlandse verzorgingsstaat, te beginnen in wijken en buurten, met een prominente rol voor burgers en uitvoerende professionals. Een wending van systeemwereld naar leefwereld, een transformatie die de sociale werkvloer van de samenleving van een nieuwe (anti-bureaucratische, ontkokerde) dynamiek zou voorzien.
Wat is er van die grote woorden en aspiraties terecht gekomen?

Meer info over lezing op site van Movisie: www.movisie.nl (Niet meer beschikbaar).

U P D A T E

Zie Videoverslag Participatielezing 2020 met Jos van der Lans Samenlevingsopbouw in de 21e eeuw: www.movisie.nl/artikel/videoverslag-participatielezing-2020-jos-der-lans

 

 

Afbeelding bovenaan is van Gert Altmann

Omslag WRR-rapport Het betere werk - de nieuwe maatschappelijke opdracht

WRR-rapport: Goed werk is belangrijke maatschappelijke opdracht en essentieel voor brede welvaart

Vanavond wo 15 januari 2020 wordt in Amsterdam het rapport Het betere werk van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) gepresenteerd aan minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De WRR is een onafhankelijk adviesorgaan en informeert en adviseert de regering over sectoroverstijgende vraagstukken die grote impact hebben op de samenleving.

Nieuwe technologie, de toename van flexibel werk en de intensivering van werk kunnen grote gevolgen hebben voor de kwaliteit van werk. De WRR adviseert bedrijven, instellingen, sociale partners en de overheid in te zetten op goed werk voor iedereen die wil en kan werken. Goed werk is essentieel voor de brede welvaart in ons land: voor de economie en voor de sociale samenhang.

Kernboodschap van het rapport is: Goed werk moet de norm worden. Werk dat eerlijk loon, autonomie, verbondenheid én een goede werk-privébalans biedt.

Toekomst van werk

In Het betere werk formuleert de WRR drie condities voor goed werk, die passen bij de wensen vanuit de Nederlandse samenleving en de aard van de economie: grip op geld, oftewel een gepast loon met zekerheden; grip op het werk, dat wil zeggen autonomie en verbondenheid op het werk; en grip op het leven, met een goede balans tussen werk en privé.

Onvoldoende grip op geld, werk en leven

Er zijn de laatste jaren veel banen bijgekomen. Maar als het gaat om goed werk, is Nederland in Europees perspectief geen voorloper, zo blijkt uit studies van de OESO en Eurofound. Een toenemend aantal mensen heeft onzeker werk (36 procent in 2018). En bijna de helft van de werkenden ervaart een gebrek aan autonomie op het werk – ook dat aantal is toegenomen. De kwaliteit van werk in ons land is ongelijk verdeeld. Bij mensen die werken in de publieke sector, zoals in de zorg, het onderwijs of politie staat die het meest onder druk. Zij hebben namelijk meer taken gekregen, terwijl hun autonomie is afgenomen. Daarnaast zijn er een miljoen mensen die aan de slag willen maar geen werk hebben, laat staan goed werk.

Kwaliteit van werk is een keuze

Nieuwe technologie, de toename van flexibel werk en de intensivering van werk (sneller moeten werken of met een hogere emotionele belasting) kunnen de kwaliteit van het werk verder onder druk zetten, maar dat hoeft niet. De toekomst van het werk ligt niet vast en wordt niet bepaald door globalisering of technologische ontwikkeling, maar hangt mede af van onze keuzes en beslissingen op nationaal niveau.

Goed werk is goed voor individu, economie en samenleving

Goed werk is essentieel voor de brede welvaart: voor de kwaliteit van leven van individuen, voor de economie en voor de samenleving als geheel. Goed werk zorgt voor betrokkenheid en haalt het beste bij mensen naar boven. Dat kan bijdragen aan innovaties, wat goed is voor de economie. Goed werk vergroot ook het welzijn en de gezondheid van werkenden, vermindert verzuim, en maakt het mogelijk dat mensen langer doorwerken. Op dit moment wordt bijna de helft van het verzuim veroorzaakt door het werk zelf, en heeft 17 procent van de werkenden burn-outklachten.

Negen aanbevelingen

De WRR doet negen aanbevelingen om de grip op geld, werk en leven te vergroten voor iedereen die werkt of wil werken. Bedrijven en instellingen zijn primair verantwoordelijk voor de kwaliteit van werk, maar ook de overheid kan helpen met het realiseren van goed werk voor meer mensen door goede wet- en regelgeving, toezicht, subsidies, door eisen te stellen bij aanbestedingen en het goede voorbeeld te geven als werkgever.

Aanbevelingen voor het betere werk

Grip op geld
1. Voorkom oneerlijke concurrentie tussen werkenden met verschillende contractvormen.
2. Ontwikkel een stelsel van contract-neutrale basisverzekeringen en voorzieningen voor alle burgers, een stelsel dat past bij de nieuwe wereld van werk.
3. Vernieuw het actief arbeidsmarktbeleid, onder andere door meer aandacht voor persoonlijke begeleiding.
4. Geef mensen met een uitkering en weinig kans op de arbeidsmarkt een basisbaan.

Grip op het werk
5. Ontwikkel een programmatische aanpak voor goed werk binnen bedrijven en instellingen.
6. Versterk de positie van werkenden binnen arbeidsorganisaties.

Grip op het leven
7. Schep meer mogelijkheden om mensen de keuze te geven hoeveel uren ze willen werken, onder andere door goede kinderopvang en ouderenzorg te bieden en meer werken makkelijker afdwingbaar te maken.
8. Zorg voor langdurige, collectief betaalde verlofregelingen voor zorg en meer zeggenschap over arbeidstijden.

Goed werk
9. Maak de drie condities van goed werk en de verdeling hiervan over de bevolking tot basis van overheidsbeleid en volg deze in de Monitor Brede Welvaart.

Downloaden van WRR-rapport nr. 102 en de Samenvatting van het rapport op site van WRR: Het betere werk. De nieuwe maatschappelijke opdracht, 15 januari 2020: www.wrr.nl/publicaties/rapporten/2020/01/15/het-betere-werk

WRR-rapport 102: Zet nu in op kwaliteit van werk, WRR, 14 januari 2020: www.wrr.nl/actueel/nieuws/2020/01/15/presentatie-wrr-rapport-het-betere-werk

De presentatie van het WRR-rapport begint om 20.00 uur in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Via livestream is de presentatie te volgen.
Update: Zie video De WRR presenteert: Het betere werk: https://www.youtube.com/watch?v=PByEksVM6dU


N.B.

Stichting Beroepseer wordt meerdere malen genoemd in het rapport, op pagina 33 en 110. De noot bij alinea op pagina 110 luidt:
—De eerste publicatie Beroepszeer. Waarom Nederland niet goed werkt (Van den Brink et al. 2005) is het begin van een lange reeks belangrijke studies; zie ook hun boekenreeks op www.beroepseer.nl—

Eisenpakket en ultimatum Leraren in actie en tweedaagse onderwisstaking eind januari 2020

Eisenpakket van Leraren in Actie en de tweedaagse onderwijsstaking eind januari

Het bestuur van vakbond Leraren in Actie (LIA)  is in de afgelopen weken druk bezig geweest met de onderwijsstaking van 30 en 31 januari 2020. Op 18 december 2019 heeft LIA een brief aan de minister-president gestuurd met een eisenpakket en een ultimatum. Dit is gebeurd in samenwerking met de Algemene Onderwijsbond (AOb) en FNV-overheid.
LIA trekt op de stakingsdagen eensgezind met de andere bonden op en organiseert speciaal in Den Haag een stakingsbijeenkomst waarbij vertegenwoordigers en leden van de andere vakbonden van harte welkom zijn.

De eisen

In het basis- en speciaal onderwijs staakt LIA voor:

• 90 miljoen euro structureel om het carrièreperspectief van het onderwijsondersteunend personeel en schoolleiders te verbeteren
• 560 miljoen euro structureel om de loonkloof van het primair onderwijs met het voortgezet onderwijs te dichten
• Een salarisverhoging van 1,25 procent elk jaar, bovenop de normale loonruimte, om de achterstand die er door de nullijn is ontstaan in te halen.

In het voortgezet onderwijs voor:

• 80 miljoen euro structureel om de carrièreperspectieven voor oop’ers te verbeteren
• 675 miljoen euro structureel om het aantal lesuren stapsgewijs te verlagen naar 20 uur
• 246 miljoen euro structureel voor een grotere doorstroom van leraren van de LB-schaal naar de hogere LC-salarisschaal
• 1,25 procent loonsverhoging bovenop de normale loonruimte zodat leraren en onderwijsondersteuners een inhaalslag kunnen maken

Ultimatum

Indien Rutte voor 13 januari 2020 uiterlijk 10.00 uur niet of onvoldoende op de eisen is ingegaan, dan volgen twee dagen staken in het primair en voortgezet onderwijs (PO en VO).

Programma LIA op stakingsdag van 30 januari

Donderdag 30 januari 2020 organiseert LIA een stakingsbijeenkomst op het Lange Voorhout te Den Haag. Het programma duurt van 11.00 uur tot ongeveer 14.00 uur, inclusief een actietocht door het centrum en langs het ministerie van OCW.

Kijk voor nadere informatie en nieuws op Leraren in Actie: www.lerareninactie.nl/forum/topic/641

Investeer in Onderwijs – Salaris- en werkdrukplan: www.aob.nl/assets/Nieuws/Downloads/Nota-Algemene-Onderwijsbond-Investeer-in-onderwijs-januari-2019.pdf

Stakingstoolkit: www.aob.nl/toolkit (niet meer beschikbaar)

researchED Nederland

Dossier van vijfde editie onderwijscongres researchED 2020

De vijfde editie van researchED Nederland in Nijkerk werd bijgewoond door zevenhonderd mensen uit het onderwijs. Op dit in Nijkerk op 11 januari 2020 gehouden congres presenteerden wetenschappers op het gebied van onderwijs de resultaten van hun onderzoek aan de aanwezige leraren.
De ervaring heeft geleerd dat researchED een wezenlijke bijdrage levert aan de professionalisering van leraren en leraren de kans bied om 1 op 1 in contact te komen met de beste (internationale) onderwijs-onderzoekers en hun werk.
De ruim zestig sprekers op het congres waren zowel bekende namen als jonge onderzoekers en leraren.

Dossier researchED

Op de site van Didactief Online staat een dossier met artikelen van sprekers van researchED 2020, en van voorgaande edities. Een aantal is speciaal toegankelijk gemaakt voor niet-abonnees van Didactief, het onafhankelijke, eenmaal per maand verschijnende vakblad voor het onderwijs.
researchED is gestart in 2013 door de Engelsman Tom Bennett en inmiddels uitgegroeid tot een internationale onderwijsgemeenschap gericht op het dichten van de kloof tussen onderzoek en de praktijk van het onderwijs.

Lees bijvoorbeeld:

De kracht van wat je verwacht, van Linda van den Bergh over het lectoraat Waarderen van diversiteit van Fontys: https://didactiefonline.nl/blog/blonz/de-kracht-van-wat-je-verwacht

Of: Wijze lessen: twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek, voor docenten in het voortgezet onderwijs: https://didactiefonline.nl/artikel/nieuw-wijze-lessen

Omslag van onderwijsboek Werk maken van gelijke kansen Of: Zet het leerplan naar je hand over hoogleraar Onderwijskunde aan de Universiteit van Amsterdam Monique Volman en projectleider Nienke Nieveen die laten zien hoe verfrissend het kan zijn als een school met het eigen curriculum aan de slag gaat: https://didactiefonline.nl/artikel/zet-het-leerplan-naar-je-hand
Hun zojuist verschenen boek Werk maken van gelijke kansen – Praktische inzichten uit onderzoek voor leraren basisonderwijs (januari 2020) is gratis te downloaden op https://newsroom.didactiefonline.nl/

Klik hier voor het Dossier researchED 2020: https://didactiefonline.nl/artikel/dossier-researched-2020

Klik hier voor Dossier researchED 2019: https://didactiefonline.nl/artikel/dossier-researched-2019

ResearchED Nederland: https://researched.eu/over-researched-nederland/

Op 28 maart 2020 vindt voor het eerst een researchED plaats in het Belgische Mechelen. Zie voor meer info: https://researched.eu/event/researched-belgie/

Website researchED UK, met introductievideo (aan het woord o.a.Tom Bennett en Paul Kirschner): https://researched.org.uk

Eva Naaijkens leest column voor op docentenavond in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam

Column van Eva Naaijkens, voorgedragen op docentenavond: ‘Lesgeven is een teamsport’

Eva Naaijkens, met Martin Bootsma oprichter van de Alan Turingschool in Amsterdam, droeg een door haar geschreven column voor tijdens de bijeenkomst De leerkracht centraal in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam op 8 januari 2020. Thema’s waren onder meer de hoge werkdruk en het lerarentekort.

Titel van Naaijkens column: Lesgeven is een teamsport. Ze schrijft dat je als leraar niet als vakman wordt geboren, maar zo gemaakt in de praktijk van het onderwijs. De noodzakelijke vaardigheden vergen meestal jarenlange oefening. Je hebt tijd nodig en dat is in de praktijk een groot probleem. Naaijkens constateert ook dat veel leraren worden geleefd door de waan van de dag: “Daarbovenop zie je de trend dat de klant (kortom de leerling of ouder) centraal is komen te staan en zie je verschuivingen van een klassikale aanpak naar een meer geïndividualiseerde aanpak. De leraar wordt gezien als oplossing voor veel maatschappelijke problemen, maar ondertussen heeft het beroep van leraar zelf behoorlijk in aanzien ingeboet met als meest dramatische gevolg een groot tekort aan leraren. Misschien zijn we de afgelopen jaren vergeten onszelf deze vraag te stellen: ‘Wat wil de leraar nou eigenlijk’?”

Andere vraag is: Wat is de relatie tussen het vakmanschap van de leraar en de organisatie van de school?

Naaijkens: “Eigenlijk is die relatie betrekkelijk eenvoudig. De Alan Turingschool is een school die georganiseerd en ingericht is vanuit het perspectief van de leraar. Met andere woorden, we hebben de school zo ingericht dat de leraar haar werk optimaal kan uitvoeren zodat deze voldoende kan toekomen aan de brede taakstelling die leraren hebben. Dat wil zeggen: zorgen dat alle leerlingen zich op cognitief, sociaal-emotioneel, cultureel en lichamelijk gebied optimaal kunnen ontplooien en goed voorbereid zijn op hun verdere (school)loopbaan. In de kern komt het erop neer dat we leraren voldoende tijd willen bieden om in gezamenlijkheid hun vakmanschap verder te ontwikkelen, voor het onderwijzen van onze leerlingen en om aandacht te kunnen geven aan de ouders van onze leerlingen.

Om dit te bereiken zetten we de leraar centraal. Een term die ondertussen al weer enigszins oubollig klinkt, maar vanuit organisatieoogpunt is deze visie cruciaal. Als leraren onvoldoende tijd voelen om zich bezig te houden met de kern van hun vak, dan ontstaat er werkdruk, stress en onvrede. Maar hoe zorg je er nu voor dat het vakmanschap van de leraar centraal staat in de schoolorganisatie?”

Lees de hele column van Eva Naaijkens: Lesgeven is een teamsport, Enigma Onderwijs, 9 januari 2020: www.enigmaonderwijs.nl/lesgeven-is-een-teamsport/

Enigma Onderwijs: www.enigmaonderwijs.nl

Hieronder de video van de bijeenkomst De leerkracht centraal in Pakhuis de Zwijger, Amsterdam, 8 januari 2020. Op 48 minuten begint Eva Naaijkens met voordracht van haar column.