Redactie Beroepseer

Op 13 augustus 2014 gaat de vijftigste dag in van een staking door vijftig Britse zorgverleners in dienst van Care UK in Doncaster, gelegen in het zuiden van Yorkshire. De staking begon zeven weken geleden nadat Care UK het loon van het verzorgend personeel ging verlagen met 25 – 35%. Care UK heeft de zorgverlening overgenomen van de National Health Service (NHS)¹⁾ na een aanbesteding. De staking behoort tot een van de langste in de geschiedenis van de Britse gezondheidszorg en gaat waarschijnlijk nog drie weken duren. De vijftig stakers zijn lid van de vakbond voor de publieke sector Unison.

In een artikel over de staking in het dagblad The Guardian schrijft Will Hutton dat Britse vakbonden al lange tijd gedemoniseerd worden. Het idee dat een vakbond zich zou inlaten met een rechtvaardige strijd klinkt veel mensen niet geloofwaardig in de oren; media en politici zouden zo’n idee onmiddellijk verwerpen. Maar sinds de zomer van 2014 begint de bereidheid van de kleine groep zorgverleners uit Doncaster om te staken voor het behoud van een niet erg hoog loon èn een op waarden gebaseerde gezondheidszorg, door te dringen tot buiten de grenzen van Doncaster. De staking is inmiddels uitgegroeid tot een strijd voor waarden boven winsten en voor economische en sociale prioriteiten van de maatschappij.

Tijdelijke stations voor het wisselen van eigenaar

Zoals bij alle geschillen, heeft niemand het monopolie op gelijk hebben, vindt Hutton. De vakbondsleden staken tegen investeringsmaatschappij Bridgepoint die de eigenaar is van Care UK, een grote onafhankelijke aanbieder van gezondheidszorg en maatschappelijke zorg. Bridgepoint beweert dat ze de kosten van de zorg betaalbaar wil houden. Zorgverleners zouden te royaal betaald zijn en veel personeel kan zich vinden in de nieuwe tarieven. Drastische maatregelen zijn nodig, omdat de NHS en gemeentenraden dat hebben nagelaten. De NHS kan wel wat kapitalisme gebruiken is de redenering.

Maar dat is nu juist het punt. Delen van de NHS kunnen misschien best wat meer efficiëntie gebruiken, maar heeft een heel systeem het kapitalisme nodig, en dan nog wel een op Britse leest geschoeid, waardenvrij kapitalisme?
Hutton vraagt zich in zijn artikel af wat voor soort verzorgers je als land wilt voor de ouderen en mensen met een beperking? De allergoedkoopste en laagst geschoolden die een investeringsfirma kan krijgen? Zo’n firma is meestal slechts een tijdelijke eigenaar. Bridgepoint zal Care UK op een dag verkopen om de investeerders een leuk bedrag te kunnen uitbetalen. Zo doen zulke firma’s dat. Wie wordt dan de eigenaar?

De NHS is bezig de nieuwe plek te worden voor het verstrekken van geldstromen waaromheen investeringsmaatschappijen en zorginstellingen constructies kunnen bouwen, geschikt voor persoonlijke zelfverrijking. Ze kunnen deals maken met voordelige belastingvoorwaarden. Dat staat wel heel ver af van een gezondheidszorg die georganiseerd is rond waarden als geven, delen, genezen en opoffering.

Het Britse zakenleven heeft zichzelf geweld aangedaan door zich te onderwerpen aan de prijs van de aandelen en de daarmee gepaard gaande financiële eisen: teveel bedrijven zijn slechts tijdelijke stations voor het wisselen van eigenaar na het binnenhalen van de buit. Te weinig bedrijven hebben een doel of waarden, of een inspirerende missie voor de lange termijn. Dat is verontrustend voor het zakenleven in het algemeen, maar nog meer voor een bedrijf dat zorg verleent. Care UK verleent adequate zorg, maar is er uiteindelijk niet voor om het welzijn van degenen aan wie ze zorg verleent te bevorderen: het is een spreadsheet temidden van de vele van het in Londen gevestigde hoofdkantoor Bridgepoint Capital, waarover de partners zich buigen om te zoeken naar het gunstigste moment waarop ze het zorgbedrijf kunnen doorverkopen aan een nog grotere idioot.

Ze zijn kostenposten op het spreadsheet

De stakers staan helemaal aan de andere kant: hun loonzakjes hebben hun gewicht verloren, en daarmee is ook het beeld van wie en wat zij zijn verloren gegaan. Ze voorzien niet langer met trots in de behoeften van mensen met een leerstoornis in hun eigen gemeente en worden niet meer naar behoren betaald voor hun verworven vaardigheden en de liefde die ze uitstralen. Ze zijn kostenposten op het spreadsheet, net zo vervangbaar als het bedrijf waarvoor ze werken: hun vervangbaarheid zal het makkelijk maken Care UK te verkopen voor een door Bridgepoint beoogde prijs.

Hutton fulmineert in zijn artikel tegen de kwalijke manier van zakendoen in Groot-Brittannië. Volgens hem wordt het idee van privé-eigendom in zijn land minder serieus genomen dan in andere ontwikkelde landen: “We vinden het niet van belang. Zolang het geen eigendom van het publieke domein betreft, is er tevreden consensus. Op hun best zijn bedrijven moderne en geniale organisaties waar kennis en menselijk en fysiek kapitaal op een unieke en effectieve manier gerangschikt worden om de mensheid in staat te stellen te innoveren en op zodanige schaal te produceren dat aan de grote economische en sociale behoeften kan worden voldaan.
Ze concurreren, groeien en sterven als hun tijd is gekomen. Om het beste eruit te halen – de manier waarop ze beheerd, bestuurd, gekocht en verkocht worden – is een zorgvuldig plan nodig. Anders zou jouw kapitalisme een gekkenhuis worden met een laag vertrouwen, lage investeringen en weinig innovatie en waar de aandeelhouders denken aan de volgende deal en de volgende kans om eruit te stappen”.

Dat is er in Groot-Brittannië gebeurd. Het is buitengewoon makkelijk om een bedrijf te beginnen, met alle daarbij horende privileges en beperkte aansprakelijkheid. Er wordt niet om een “voor wat, hoort wat” gevraagd. Hutton: “We hebben geen raamwerk gecrëerd waarbinnen eigenaren zich mettertijd dienen te binden aan de bedrijven: hun activa beheren en handelen als betrouwbare bestuurders voor de levende, ademende sociale organisaties die bedrijven zijn. In plaats daarvan hebben wij het goed gevonden dat ze gekocht en verkocht konden worden als pokerfiches. Het gevolg is dat we in een land wonen waar overnames twee maal zo vaak voorkomen als in de V.S. en acht maal zo vaak als in Japan”.

De aandelenmarkt is geen instrument om kapitaal aan te trekken: het is een plek waar bedrijven gegijzeld worden door hun aandeelhouders. Investeringsmaatschappijen zijn het hardst gegroeid in Groot-Brittannië, omdat het zo makkelijk is bedrijven als Care UK – oorspronkelijk een naamloze vennootschap – op te kopen, om te vormen en door te verkopen.
De particuliere onderneming Thames Water, verantwoordelijk voor de waterhuishouding in de regio Londen, is een speelbal van de investeringsmaatschappijen. De moedermaatschappij van de onderneming, gevestigd in belastingparadijs Luxemburg, gaat gebukt onder schulden en kan alleen het geplande superriool bouwen met garanties van de staat vanwege de brede spreiding van de winsten in de vorm van dividend.
Care UK´s zustermaatschappij die tehuizen bouwt, is gevestigd in Luxemburg. En zo gaat het maar door.

De moed van vijftig zorgverleners

Natuurlijk zijn er investeringen die goed blijken en kunnen businessplannen ondernemingen door een crisis heenslepen. Zo zal ook Bridgepoint erin slagen constructieve deals te sluiten. Het probleem is evenwel dat deze manier van deals sluiten in de zakenwereld de dominante houding is geworden en verworden tot een allesoverheersende monocultuur met een vreeswekkend kapitalisme en een laag vertrouwen tot gevolg.
De paradox is dat hoe meer kapitalisme is gebaseerd op een rechtvaardig akkoord tussen kapitalisme en de maatschappij, des hoger het niveau van vertrouwen en de toewijding is, en des te productiever en innovatiever dat kapitalisme wordt.

De staking in Doncaster gaat in wezen dan ook om de vraag naar meer rechtvaardigheid. Een herziening van de voorgestelde vermindering van loon zou al direct tot rust leiden, maar dan rijst de vraag hoe het zover heeft kunnen komen? Voor een stabiel akkoord is een fundamentele herziening van onze houding ten opzichte van publieke instituties en particuliere bedrijven nodig, waarin gerechtigheid en verplichtingen jegens de maatschappij, maar ook efficiëntie, de prioriteiten zijn.

Dat gaat waarschijnlijk niet gebeuren in de nabije toekomst, verzucht Hutton aan het slot van in zijn artikel. Bridgepoint zal de eigen positie veilig stellen.
Maar vijftig zorgverleners hebben de moed de invloedrijke potentaten van het Britse zakenleven en de politiek uit te dagen: “Ze hebben gelijk. Hun strijd is onze strijd. Het is niet de EU of de immigratie die dit probleem heeft veroorzaakt, noch de discriminerende roep van de Ukip-partij²⁾: het is de Britse aanpak van privé-eigendom en publieke instituties die aan een grondige herziening toe is. Dit is een goede zaak van hen en – dit lees je niet vaak – een goede zaak van de vakbond. Ze verdienen al onze steun”.

^Noten
1) De National Health Service (NHS) is het openbare gezondheidszorgstelsel van Groot-Brittannië en is het grootste uit publieke middelen betaalde zorgstelsel ter wereld.
²⁾ Ukip – UK Independence Party: een Britse eurosceptische politieke partij die o.m. tegen massa-immigratie is.

The Doncaster Care UK strike is about putting values over profit, door Will Hutton, The Guardian, 9 augustus 2014: www.theguardian.com

This man’s £1.5bn private equity firm buys UK nursing homes, door Daniel Boffey, The Observer, 10 augustus 2014: www.pressreader.com

Doncaster care workers set to intensify strike in fight for living wage, door Daniel Boffey, The Guardian, 9 augustus 2014: www.theguardian.com

The care workers left behind as private equity targets the NHS, door Daniel Boffey, The Guardian, 9 augustus 2014: www.theguardian.com

De Orange Monday Foundation heeft een petitie opgesteld – Het roer moet om in de gezondheidszorg – waarin gevraagd wordt om een onafhankelijk Kameronderzoek aangaande de gehele geestelijke en somatische zorg. Het wordt tijd voor een andere en betere gezondheidszorg. De Foundation schrijft:

“Sinds het aantreden van het Kabinet Rutte II zijn er téveel beslissingen genomen door minister Edith Schippers en staatssecretaris Martin van Rijn met medewerking van de Tweede en Eerste Kamer, die in het nadeel zijn van de volksgezondheid van de Nederlandse burger. Onder het mom van bezuinigingen wordt er steeds meer macht gegeven aan de zorgverzekeraars, die vervolgens zorgverleners teveel onder druk zetten. Het resultaat is:

• Vanaf 2016 (nauwelijks) nog vrije artsenkeuze
• Vanaf 2015 de introductie van een nieuwe verzekering die de verschillen tussen rijk en arm alleen maar groter maakt
• De transitie van Wmo en Jeugd GGz en Jeugdzorg (jeugdhulp), waarvan nog maar de vraag is of dit allemaal op een correcte en adequate manier georganiseerd kan worden door de gemeenten
• De privacy van Nederlandse staatsburgers komt in gevaar
• Nederlanders kiezen voor minder zorg vanwege het te hoge eigen risico
• Verwachte ontslagen van meer dan 50.000 mensen in de zorg door bezuinigingen van 2,5 miljard
• Fraude bij toezichthouder gezondheidszorg NZA

Deze 7 punten zijn de belangrijkste veranderingen die doorgevoerd worden onder het bewind van mevrouw Schippers. Deze minister staat te ver van de werkelijkheid om nog goed te kunnen beoordelen waar zij over praat.In onze ogen gaat het niet om miljarden euro’s, maar om de gezondheid van individuele mensen, die recht hebben op de beste zorg in Nederland en niet een zorg die nu of straks niet (meer) te betalen is.

In onze ogen moet er juist meer geïnvesteerd worden in de zorg in plaats van de vele (willekeurige) bezuinigingen die de zorg hebben getroffen de afgelopen 10 jaar.

Kinderen, volwassen en ouderen zijn de dupe van een systeem dat wordt geregeerd door zorgverzekeraars onder leiding van minister Schippers.

Tevens moet er meer aandacht komen voor samenwerking tussen de geestelijke en somatische gezondheidszorg. Er is een aantoonbare relatie tussen lichaam en geest. Samenwerking zorgt voor kortere behandelingen en dus ook automatisch voor besparingen binnen de gehele gezondheidszorg”.

Ga voor ondertekenen van de petitie naar: www.petities24.com/het_roer_moet_om_in_de_gezondheidszorg
Bij 40.000 handtekeningen kan er een burgerinitiatief genomen worden.

De Orange Monday Foundation is op 5 september 2012 opgericht door Martin Jan Melinga en stelt zich ten doel de belangen te behartigen van mensen met psychische klachten, zowel wat betreft gezondheid en herstel als hun sociaal-maatschappelijke situatie.
Melinga vond dat het ‘anders’ kon in de Geestelijke Gezondheidszorg (GGz). Naast een betere behandeling voor iedereen die psychische klachten heeft, vindt Orange Monday vooral het sociaal-maatschappelijke, juridische en financiële aspect belangrijk. Iemand die psychische klachten heeft wordt te vaak aan zijn lot overgelaten door de maatschappij.

De Orange Monday Foundation is momenteel bezig met het opzetten van het eerste in 2014 te openen OM Center, een laagdrempelige organisatie, gericht op de volledige sociaal-maatschappelijke acceptatie van mensen met psychische klachten en stoornissen.

Orange Monday Foundation: www.orangemonday.nl

Blog Martin Jan Melinga: http://martinjanmelinga.wordpress.com

Nog een petitie tegen zorgafbraak gestart

Abvakabo FNV, vakbond voor de publieke sector,  is op 5 augustus 2014 de online petitie Red de zorg gestart. Corrie van Brenk, voorzitter Abvakabo FNV: “Mensen beginnen te voelen wat de desastreuze gevolgen zijn van het kabinetsbeleid. Als we nu niets doen, wordt 2015 een zwart jaar voor ouderen, kwetsbare kinderen en zieken. We moeten tot het uiterste gaan om de zorg te redden”.

Voor meer info en ondertekenen petitie, zie: www.fnv.nl (niet meer beschikbaar)

Voor folder Red de zorg: Teken de zorgpetitie: www.fnv.nl (niet meer beschikbaar)

U P D A T E

Red de zorg, FNV: www.fnvvoorzorg.nl/onze-strijd/red-de-zorg/
Op deze site nieuws over de petitie: Volkspetitie Red de Zorg historisch succes!

De bezuinigingen op de langdurige zorg zullen de eerdere inspanningen van de overheid om de positie van thuiszorgers te versterken teniet doen. De rechteloze alfahulp keert terug.

In het artikel Schoonmaker in vaste dienst wordt weer alfahulp in de Volkskant schrijft Nanda Troost dat de omstreden alfahulp uit de thuiszorg aan een nieuwe opmars begint. Zeker 10- tot 15 duizend thuishulpen die door gemeentelijke bezuinigingen volgend jaar hun vaste baan als schoonmaakster kwijtraken kunnen dan alleen tegen veel slechtere voorwaarden hun oude werk voortzetten.

De aantallen zijn een voorzichtige raming, zegt Jan Verschuren van BTN, de koepel van werkgevers in de thuiszorg. “Van de helft van de gemeenten is bekend hoe ze de bezuinigingen willen opvangen.” Verschuren verwacht dat mensen die vanaf 2015 de schoonmaakster zelf moeten betalen vooral uitwijken naar de, nog goedkopere, zwarte werkster.

Dit is een gevolg van ingrijpende bezuinigingen. Gemeenten moeten 30 procent korten op langdurige zorg voor mensen die thuis wonen en waarvoor ze vanaf volgend jaar verantwoordelijk zijn. Sommige gemeenten gaan een stap verder en schaffen de betaalde schoonmaakster zo goed als af. Bijvoorbeeld in de samenwerkende gemeenten Noordoostpolder, Steenwijkerland en Urk. In Friesland, Limburg, Apeldoorn en Veenendaal bestaan soortgelijke plannen. “Wij geven al jaren meer uit aan zorg dan er binnenkomt en we gaan nu proberen binnen de begroting te blijven”, zegt Fred Brouwer van de gemeente Urk.

Een alfahulp is aanzienlijk goedkoper dan een schoonmaakster in vaste dienst.

Lees het hele artikel Schoonmaker in vaste dienst wordt weer alfahulp, door Nanda Troost, 1 augustus 2014, de Volkskrant: www.volkskrant.nl