Managerialisme op Engelse scholen tast geestelijke gezondheid en welzijn van leraren aan
Prestaties, doelen halen, toenemende werkdruk en veranderende schoolprogramma’s met daarbovenop nog de bureaucratische veranderingen, ziedaar het recept voor uitholling van het lerarenberoep en het schaden van de geestelijke gezondheid van de leraar.
Voor hun onderzoek interviewden Barbara Skinner, Gerard Leavey en Despina Rothi in Engeland en Wales negenendertig leraren die langdurig met ziekteverlof thuis zaten vanwege mentale problemen, en zes schoolhoofden, plaatsvervangende schoolhoofden en medewerkers die te maken hebben gehad met de problemen van de leraren.
Hun rapport is gepubliceerd op de site van het Britse vaktijdschrift voor onderwijs Educational Review, op 16 januari 2019.
Voortdurend veranderen
De leraren hadden het over het ingewikkelde, voortdurend veranderende onderwijsbeleid, prestatiedwang, gebrek aan steun van het management en zware werkdruk als oorzaken van toenemende stress en gevoelens van onbehagen. Ze waren gedesillusioneerd, hadden gebrek aan eigenwaarde en het gevoel mislukt te zijn. Sommigen van hen waren met vervroegd pensioen gegaan; een van hen had geprobeerd zich van het leven te beroven vanwege de werkdruk.
Veel leraren waren van mening dat het gericht zijn op te behalen doelen bezig is de rol van de leraar fundamenteel te veranderen en een hindernis vormt voor de relatie tussen leraar en leerling. Het uiteindelijke resultaat is dat de leraren niet meer in staat zijn hun vak adequaat uit te oefenen. Zij kunnen de leerlingen niet meer de nodige psychologische steun bieden.
Het plezier in het werk wordt bedorven door bureaucratische eisen met daarbovenop nog de buitensporige hoeveelheid administratie en de druk om resultaten te verbeteren. Dit alles zorgt voor toenemende werkdruk.
Verlies van beslissingsbevoegdheid in het klaslokaal
Iedereen klaagde over moeilijkheden met de wijze van leiding geven en het management. Leraren hadden het gevoel dat ze voortdurend in de gaten worden gehouden en onder druk gezet om te beantwoorden aan onrealistische verwachtingen. Hoewel leraren beseffen dat ook managers onder druk staan om nieuw beleid met succes in te voeren, voelen de leraren zich buitengesloten van dat proces. Ze beschikken niet over de nodige middelen om veranderingen door te voeren.
De managerialistische1) onderwijsmethode heeft geleid tot verlies van beslissingsbevoegdheid in het klaslokaal. Het gevolg is dat leraren zijn gaan twijfelen aan hun rol. De meesten hadden het gevoel tekort te schieten zowel jegens de kinderen als jegens zichzelf omdat ze niet langer in staat waren de actieve leermethode toe te passen in de klas; d.w.z. de leerlingen in de klas directer te betrekken bij het leerproces.
Vernietiging van eigenwaarde
Hoofd van het onderzoeksteam, Gerry Leavy – hij is directeur van Bamford Centre for Mental Health & Wellbeing aan de Universiteit van Ulster, zei: “Vernietiging van eigenwaarde en doeltreffendheid, gepaard gaande met een extern veroorzaakt gevoel van wanhoop en mislukking waren de onderwerpen die de leraren het meest te berde brachten tijdens onze interviews. Hun commentaar getuigde van de spanning tussen opvattingen over de betekenis van het leraarschap uit het verleden en de nieuwe managerialistische opvattingen: betrokkenheid, dienstbaarheid aan de school en onderwijs aan de leerling versus rekenschap afleggen, prestaties leveren en regels opvolgen in een nieuwe, bedrijfsmatige wereld.
Deze spanning wordt vaak geïnternaliseerd2), en beïnvloedt de identiteit van de leraar. Tegenstrijdigheden ontstaan: zorgen voor jezelf en beantwoorden aan niet-academische behoeften van leerlingen staan tegenover managementverplichtingen en te behalen doelen. Maar al te vaak leidt dat tot stress en geestelijke gezondheidsproblemen. Teveel goede leraren geven hun beroep op vanwege een slechte gezondheid”.
Dr Barbara Skinner, onderwijskundige aan de Universiteit van Ulster, voegde eraan toe: “Onderwijshervormingen, en de daarmee gepaard gaande voorgeschreven starre, organisatorische en managerialistische structuren, zouden afgewogen dienen te worden tegen de gevolgen voor het lerarenberoep en het persoonlijk welzijn van de leraar. We hebben ook betere evidence-based interventies nodig ter bevordering van het welzijn van de leraar”.
Managerialism in UK schools erodes teachers’ mental health and well-being, Taylor & Francis Group, EurekAlert, 16 januari 2019:
https://www.eurekalert.org/pub_releases/2019-01/tfg-miu010819.php
Rapport Managerialism and teacher professional identity: impact on well-being among teachers in the UK, door Barbara Skinner, Gerard Leavey & Despina Rothi, Educational Review, volume 71, 2019: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00131911.2018.1556205
Noten
1) Managerialisme is niet hetzelfde als management. Met goed management is niets mis. Managerialisme betekent het geloof dat alle problemen kunnen worden aangepakt door reorganisatie. Grondregels van het bedrijfsleven worden toegepast in andere sectoren, zoals onderwijs, zorg en sociaal werk.
2) Internalisering is het proces waarbij mensen zich door socialisatie bepaalde sociale regels eigen maken, zodat deze regels na verloop van tijd niet langer worden beschouwd als van buitenaf opgelegd, maar als zelf gekozen.
