Skip to main content

Redactie Beroepseer

Wetsvoorstel verbetert positie klokkenluiders

De ministerraad heeft op voorstel van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ingestemd met het wetsvoorstel ter implementatie van de EU-richtlijn bescherming klokkenluiders. Met dit wetsvoorstel wordt de positie van klokkenluiders sterk verbeterd.

Bewijslast verschuift naar werkgever

Het wetsvoorstel wijzigt de huidige Wet Huis voor klokkenluiders die Wet bescherming klokkenluiders gaat heten. Het wetsvoorstel breidt de bescherming uit van klokkenluiders die een vermoeden van een misstand melden. Daarnaast krijgen melders van een inbreuk op diverse terreinen van het recht van de Europese Unie bescherming. Melders die benadeeld zijn hoeven straks bijvoorbeeld niet meer aan te tonen dat zij benadeeld zijn vanwege hun melding. De bewijslast verschuift naar de werkgever. Die zal moeten aantonen dat de benadeling niets met de melding te maken heeft.

Meer beschermde personen

Verder wordt de kring van beschermde personen uitgebreid. Niet alleen werknemers en ambtenaren worden beschermd, maar ook vrijwilligers, stagiairs, zzp’ers, (onder)aannemers, aandeelhouders en sollicitanten. Iedereen die in het kader van zijn of haar werkzaamheden op een misstand of inbreuk op het recht van de Europese Unie stuit, deze op redelijke gronden meldt en naar aanleiding daarvan wordt benadeeld, wordt straks beschermd.

Eisen meldprocedures

Daarnaast moeten interne meldprocedures van werkgevers aan strengere eisen gaan voldoen. Ook worden ‘bevoegde autoriteiten’, waaronder het Huis voor klokkenluiders, aangewezen die meldingen kunnen ontvangen en onderzoek kunnen doen of maatregelen kunnen nemen naar aanleiding van een melding van een schending van het recht van de Europese Unie.

Het wetsvoorstel wordt openbaar na indiening bij de Tweede Kamer. Op de nieuwe website wetbeschermingklokkenluiders.nl is vanaf juni 2021 informatie te vinden over de aanstaande wetswijzigingen en de eisen waaraan werkgevers en bevoegde autoriteiten moeten gaan voldoen. Ook de website huisvoorklokkenluiders.nl informeert over de wetswijzigingen. Het Huis voor klokkenluiders zal behulpzaam zijn bij het voorbereiden van de nieuwe meldautoriteiten op de implementatie van de EU-richtlijn.

Internetconsultatie Wijziging Wet Huis voor klokkenluiders ter implementatie EU-richtlijn: www.internetconsultatie.nl/klokkenluiders/reacties

Wet bescherming klokkenluiders (vanaf juni 2021): www.wetbeschermingklokkenluiders.nl

Huis voor klokkenluiders: www.huisvoorklokkenluiders.nl

Wetsvoorstel verbetert positie klokkenluiders, Huis voor klokkenluiders, 21 mei 2021: www.huisvoorklokkenluiders.nl/

U  P D A T E

Wetsvoorstel  Implementatie van de EU-richtlijn bescherming klokkenluiders. Eerste Kamer, 1 juni 2021: https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/35851_implementatie_van_de

 

Foto bovenaan: Het luiden van de oude “Grameer” in de toren van de Sint Servatiuskerk in Maastricht in 1965. De gebarsten luidklok uit 1515 hing in de door architect Cuypers ontworpen en in 1955 deels afgebrande middentoren van de kerk. Een nieuwe Grameer zou in 1984 worden geïnstalleerd.

Een leraar kapt ermee. In een speech vertelt hij waarom

Een leraar op een openbare school in het Amerikaanse Grosse Pointe heeft op 26 april 2021 een bewogen speech gehouden over de reden voor zijn ontslag dat hij eerder die week had aangeboden. Grosse Pointe ligt in de staat Michigan, niet ver verwijderd van Detroit. De druppel die de emmer heeft doen overlopen bij de leraar was een controversieel COVID-19-beleidsbesluit dat ging over versoepeling van de regels. Uit solidariteit met de leraar besloten twee dagen later ruim honderd collega’s van de leraar zich ziek te melden. Volgens de leraar en zijn collega’s was de versoepeling te risicovol voor personeel en leerlingen.
“We zijn niet boos op de situatie”, zei Sean McCarroll tegen het schoolbestuur tijdens een openbare vergadering. “We kunnen COVID niet beheersen – we zijn boos op jullie, en boos is een mooie manier waarop dat uit te leggen. U respecteert ons niet – als u ons zou respecteren zou u naar ons luisteren. U waardeert ons niet. Als als u dat wel zou doen, zou u het ons letterlijk niet onmogelijk maken ons werk te doen”.

Het beroep van leraar

McCarrolls speech is een openlijke verklaring over de positie van de leraar. Ten overstaan van het schoolbestuur zegt hij luid en duidelijk wat het beroep van leraar in wezen inhoudt. Dat een leraar als geen ander weet wat er zich in het klaslokaal afspeelt. Hij neemt het het bestuur kwalijk dat ze zijn ervaring, deskundigheid en professionaliteit negeren. Misschien zou het bestuur tenminste nog kunnen dóen alsof het luistert naar de leraren…
Waarom kreeg hij geen antwoord op zijn e-mails over de situatie in de klas wat betreft de COVID-regels? Nooit heeft hij een reactie ontvangen; niemand nam de moeite hem te antwoorden.
McCarroll concludeert dat het bestuur de leerlingen, het schooldistrict en het lerarenberoep in twaalf maanden tijd meer schade heeft toegebracht dan in de tien jaar daarvoor is gebeurd.

Hoe de bestuursleden reageren op de kritiek van hun leraar, laat de video niet zien We zien hun gezicht niet. We horen een van hen wel zeggen dat de drie minuten spreektijd voorbij zijn.

Hieronder de video met de speech van Sean McCarroll:

Zie ook: Grosse Pointe teacher resigns after board implements new COVID policy; teachers call out sick in support, door Amy Lange en FOX 2 Staff, Fox 2, 28 april 2021: www.fox2detroit.com

De afscheidsbrief van fotograaf Reyer Boxem maakt indruk

Freelance fotografen werken tegenwoordig tegen tarieven die ruim dertig jaar geleden al hoger waren. De waardering voor goede fotografen bij dagbladen is momenteel ver te zoeken. Ze krijgen steeds minder betaald en kunnen niet meer rekenen op een fatsoenlijke beloning
Villamedia, vakblad en website voor de journalistiek, heeft een brief gepubliceerd die free-lance fotograaf Reyer Boxem stuurde naar de krant waarvoor hij 26 jaar heeft gewerkt, het Dagblad van het Noorden. Met pijn in zijn hart neemt hij afscheid en hij legt uit waarom hij ermee ophoudt.

Enkele passages uit de brief van Reyer Boxem:

Weer andere verslaggevers van de krant vonden het helemaal niet meer nodig om een fotograaf “te bestellen” en deden beeld en tekst gewoon helemaal zelf. En schoten er een nietszeggend filmpje bij, voor op de site. Bewegend beeld, daar klikken mensen op, zo werd ons verteld. Misschien konden we zelf, als we ergens dan tóch waren, ook eens een filmpje schieten. Leuk. Daar zouden we dan een paar extra euro voor krijgen.

Wij, een verzameling noordelijke fotografen van wie elk jaar wel foto’s bekroond werden bij de Zilveren Camera (dit jaar werd DE Zilveren Camera zelfs gewonnen door Kees van de Veen uit Haren, ooit ook stagiaire bij het Dagblad van het Noorden) hadden op onze beurt ook wel een idee: het product beter maken door het beeld op een superhoog niveau te houden zodat mensen misschien alleen al dáárom een reden zouden hebben om de krant te kopen. Als je product slecht loopt ga je het product niet slechter van kwaliteit maken, was onze gedachte.

Dat idee werd niet overgenomen. In een bijeenkomst met fotografen op een mooie dinsdag in 2019 over een nieuw freelancerscontract dat aanstaande was schermde de hoofdredacteur van het Dagblad van het Noorden trots met een mooie spread over het internationale festival Eurosonic / Noorderslag die de krant dat weekeinde toch maar even door een echte fotograaf had laten maken. Hij vergat daarbij te vermelden dat notabene hijzelf , en in zijn kielzog een tiental journalisten met vrijkaartjes, de hele week avond aan avond zélf foto’s hadden staan maken van de concerten voor de website, inclusief de recensies. Vormloze baggerwerkjes ontsierden de pagina’s maar hey: ’t kostte ook mooi niks. De lezer zou het wel pikken, of erger: het verschil niet zien.

Ik geloof dat er bij die bijeenkomst iets in mij knapte, om het maar even dramatisch uit te drukken. Iets wat ik al een tijd vermoedde, namelijk dat deze liefde niet meer van beide kanten kwam, bleek bewaarheid. Ik hield ontzettend van de krant, maar de krant hield niet meer zo van mij. Dat inzicht kwam laat,  zou je kunnen zeggen. Liefde, zegt men, maakt een beetje blind. Het tarief bleef onveranderd (laag), en de vergadering werd gesloten.

Ik merk aan mezelf dat ik er moedeloos van word, meer dan voorheen bij vergelijkbare situaties over geld en de immer en overal dalende tarieven. Ik begin ook te twijfelen aan mezelf: wil ik eigenlijk hier wel mee doorgaan? Wordt het niet tijd deze opdrachtgever vaarwel te zeggen en de eer aan mezelf te houden? Heb ik nog genoeg andere opdrachtgevers om de huur van te betalen?

Lees de hele brief: Afscheidsbrief aan het Dagblad van het Noorden. Reyer Boxem wil de afkalving niet langer aanzien, Reyer Boxem, Villamedia, 17 mei 2021: www.villamedia.nl/artikel/afscheidsbrief-aan-het-dagblad-van-het-noorden-reyer-boxem-wil-de-afkalving-niet-langer-aanzien

Een van de reacties op de brief:

Zo herkenbaar. Tarieven die 35 jaar geleden al beter waren! Hoofdredacteuren roepen al 15 jaar lang dat journalisten ook best een plaatje kunnen maken. Er is toch niemand die het verschil ziet. Dapper om dit statement te maken. Wellicht gaan journalisten nu ook nadenken, zij zijn namelijk hierna aan de beurt. Hoofdredacteuren kunnen niet anders, denken ze, het systeem toch?
Succes Reyer! Het gaat je veel opleveren.

Jodal: Nieuw platform met datasets van lokale en regionale overheden toegankelijk voor journalisten en burgers

Gemakkelijk overheidsdata vinden en doorzoeken: platform Open State Foundation maakt het mogelijk. Ben je journalist of een bezorgde burger? Een account aanmaken voor de beta-versie van Jodal geeft direct toegang tot lokale overheidsdata.

Raadsbesluiten, gemeentelijke uitgaven en andere overheidsinformatie: ze vinden is één ding, de boel gemakkelijk doorzoeken is een tweede. Birte Schohhaus van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (SVDJ) meldt dat de Open State Foundation een nieuw online platform heeft ontwikkeld, het Journalistiek Dashboard LokaalJodal. Het is een gebruiksvriendelijk platform waarop relevante datasets van decentrale overheden worden gekoppeld en op eenvoudige wijze gecombineerd en doorzoekbaar gemaakt.

Overheidsinformatie, bijvoorbeeld raadsbesluiten en gemeentelijke uitgaven, zou openbaar en toegankelijk moeten zijn. Dat dat lang niet altijd het geval is, weet elke journalist. Daarom zijn er organisaties als de Open State Foundation die werken aan het beschikbaar stellen van de data van de overheid. “In feite is dat natuurlijk een taak van de overheid zelf”, vertelt Tim Vos-Goedhart, projectleider bij Open State Foundation. Maar de overheid beweegt traag. “Dus kun je wachten totdat je een ons weegt, of ondertussen zelf wat doen”.
De Open State Foundation, een onafhankelijke stichting die zich inzet voor een digitaal transparante overheid, heeft daarom  Jodal ontwikkeld. Vos-Goedhart: “We kregen regelmatig vragen van journalisten of wij data hadden of wisten waar die te vinden waren. Het bleven druppels op een gloeiende plaat, want we hielpen steeds alleen afzonderlijke journalisten. Daarom zijn we gaan onderzoeken hoe we data structureel beter beschikbaar konden maken”.

Vinden én doorzoeken

Jodal is specifiek gericht op lokale journalistiek, want hoewel er ook vragen kwamen van grote, landelijke media, is er voor lokale media nog een ander probleem. “Data zijn vaak een obstakel voor lokale kranten en omroepen. Als je ze aan een grote krant geeft, kunnen ze er meteen wat mee. Lokale media hebben daar niet de tijd of de expertise voor. Datajournalistiek is niet voor niets een vak apart”.

Op dit moment zijn data van Open Spending (financiën van alle lokale overheden), Open Besluitvorming (vergaderstukken van gemeenten en provincies) en PoliFLW (nieuws van alle – landelijke tot hyperlokale – politieke partijen) beschikbaar. Daar worden andere bronnen aan toegevoegd in de toekomst.

Spontane ontdekkingen

De database is ook juist bedoeld voor ‘spontane ontdekkingen’, legt Vos-Goedhart uit: “Iemand zocht op een terrein in een bepaalde gemeente, want hij was bezig met vastgoedprijzen. Toen stuitte hij ineens op een document waarin stond dat op het aanpalende terrein was gewerkt met Chroom-6. Dat is ook wel relevant voor een perceel waar mogelijk woningen worden gebouwd, dus zeker het onderzoeken waard. Dit had hij anders nooit gevonden”.

Het probleem bij andere data-onderzoeken, zoals een WOB-verzoek, is dat je vaak al moet weten wat je zoekt. Dat is bij Jodal niet het geval. “Het is vooral gericht op de lokale journalist die voor het eerst in een onderwerp duikt. Om hem of haar te helpen bij de eerste stap in een onderzoek”.

In de komende weken gaat Vos-Goedhart (virtueel) langs bij redacties om Jodal te introduceren.

Het dashboard is nu gratis. De Open State Foundation is bezig de financiering voor de komende drie jaar veilig te stellen. Uiteindelijk moet het platform zichzelf bedruipen. De bouw van JODAL wordt gesteund door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.

Lees het hele artike Gemakkelijk overheidsdata vinden en doorzoeken: nieuw platform van Open State Foundation maakt het mogelijk, door Birte Schohaus, SVDJ, 19 mei 2021: www.svdj.nl

Beta-versie van JODAL: https://app.jodal.nl/

Projecten, Tools & Data, Open State Foundation (OSF): https://openstate.eu/nl/projecten-tools-data/

 

Afbeelding bovenaan is van OpenClipart-Vectors

Nieuwsbrief en video over presentatie van Manifest De Jeugdsprong

Beste lezer,

Op 17 mei 2021 presenteerden wij, FNV en Stichting Beroepseer, in een goed bezochte Zoom-uitzending, ons advies voor een betere jeugdzorg: De Jeugdsprong!

Onze denktank is uniek in zijn soort. Onze input komt voort uit bijeenkomsten en interviews met mensen uit de landelijke en lokale politiek, werkgevers, adviseurs, hoogleraren, jeugdprofessionals, jeugdgezondheidszorg, onderwijs, kinderopvang, kraamzorg, cliënten en ervaringsdeskundigen. Kortom, een divers gezelschap waarbij ieders bijdrage waarde heeft. We hebben dit aangevuld met een publieksenquête, een kinderenquête en informatie uit de vele artikelen en relevante onderzoeken.

We hebben tijdens het schrijven steeds getoetst of we op de juiste weg waren. En dat zijn we! Onze petitie is in 4 weken tijd 7092 keer ondertekend! We zijn heel trots op iedereen die hieraan heeft meegewerkt.

In ontwikkeling

Het advies geeft een beeld van onze denkrichting. Tegelijk zal het vragen en evenzoveel goede ideeën voor verdieping en aanscherping oproepen. Deze zijn en blijven welkom tot de installatie van de nieuwe minister. Stuur je inbreng zo duidelijk mogelijk naar jeugdzorg@fnv.nl. Wegens de vele reacties zullen we niet op alle mails kunnen reageren. Maar wees gerust; we lezen alles en zullen alle inbreng serieus bespreken en afwegen!

Motie aangenomen in de Tweede Kamer

BIJ1 en PvdA dienden in de Tweede Kamer een motie in. Die motie is aangenomen. Dat betekent dat de Tweede Kamer aan staatssecretaris Blokhuis de opdracht heeft gegeven met ons in gesprek te gaan over dit advies en de mogelijkheden van invoeren te onderzoeken. Dat gesprek is gepland op 1 juni 2021. Natuurlijk zullen we je weer vertellen hoe dat gesprek is gegaan!

Expertmeetings en themabijeenkomsten

Omdat er veel mensen hebben gezegd dat ze nog mee willen denken zullen we nog expertmeetings en themabijeenkomsten organiseren. Zo maken we het advies samen nog scherper voor de nieuwe minister

We zullen zelf ook mensen benaderen die wij graag zelf nog willen spreken. Hou onze berichtgeving in de gaten!

Samen bewegen naar verandering

Wij zullen alle informatie delen met belangrijke mensen, zoals de politiek en werkgevers en de informateur. Natuurlijk willen we ook met hen in gesprek. We willen dat De Jeugdsprong een brede beweging wordt van mensen die samen optrekken naar een betere jeugdzorg. Daarvoor is het nodig dat iedereen actief blijft meedoen. Dat kan bijvoorbeeld al door deze mail te verspreiden, lid te worden van FNV, onze berichten te delen op de socials, en mee te praten via de mail of in bijeenkomsten. Sluit je aan en doe mee!

Tot slot

Tijdens de uitzending van 17 mei hebben we samen mogen werken met een aantal toppers die we niet onbenoemd willen laten:

  • Onze dagvoorzitter, Femke Mostert. We bevelen haar van harte aan!
  • Moraya, die ervaringsdeskundige is, maar ook zangeres en bovendien haar eigen campagne is gestart over en voor #verschilmakers. Op haar website vertelt ze er alles over!
  • Onze zangeressen Ellen en Susannah, die ook voor jou te boeken zijn!
  • De spectaculaire Bikers Against Child Abuse. Met harten van goud zijn zij een prachtig voorbeeld van wat de ‘civil society’ kan zijn! Lees alles over de BACA’s hier.

Blijf dichtbij en tot de volgende nieuwsbrief!

Met vriendelijke groet namens de denktank,

Thijs Jansen, Stichting Beroepseer
Steven de Waal, Voorzitter
Maaike van der Aar, FNV


Nieuwsbrief Jeugdsprong, 20 mei 2021: https://beroepseer.nl/wp-content/uploads/2021/05/nieuwsbrief_jeugdsprong_mei2021.pdf

Manifest De Jeugdsprong feestelijk gepresenteerd, Blogs Beroepseer, 17 mei 2021: https://beroepseer.nl/actueel-in-beroepseer/manifest-de-jeugdsprong-feestelijk-gepresenteerd/

 

 

 

 

Vakbonden binnen publieke sector voeren actie vanwege gebrek aan materieel, waardering en veiligheid

Vakbonden in de publieke sector hebben actie gevoerd op het Malieveld in Den Haag op woensdagmiddag 19 mei 2021. Doel was aandacht te vragen voor de positie van de ambtenaar. De verwaarlozing van mensen, werkzaam in de publieke sector, blijkt structureel te zijn.
Initiatiefnemers waren FNV vakbonden voor de overheid, onderwijs (AOb), politie (NPB), militairen (AFMP) en het Ambtenarencentrum (AC).
De actie was in het bijzonder gericht op specifieke problemen binnen de publieke sector zoals de veiligheid en het gebrek aan materieel waarmee bijvoorbeeld politie en defensie te maken hebben.

In een verslag van de actiemiddag in dagblad Trouw door Lukas van der Storm, is onder anderen FNV-bestuurder Judy Hoffer aan het woord. Ze vertelt dat de lege stoelen die op het Malieveld waren neergezet symbool staan voor dat deel van de één miljoen Nederlandse ambtenaren dat normaal gesproken zou actievoeren op die plek. Het devies was ditmaal om de bijeenkomst vanuit huis te volgen. Aan de andere kant symboliseren de lege stoelen de niet-bestaande collega’s die ambtenaren zo hard nodig hebben. Want diverse sectoren kampen met onderbezetting en een hoge werkdruk, terwijl er tienduizenden onvervulde overheidsvacatures zijn

Wel fysiek aanwezig zijn een douanebeambte, universitair hoofddocent, beroepsmilitair, gemeenteambtenaar, gevangenismedewerker en een politieagent. Hoewel verschillend van beroep, hebben ze een aantal dingen gemeen, waaronder hun onvrede over de waardering voor hun werk van de kant van de maatschappij en de overheid. Ze worden ondergewaardeerd en dat blijkt onder meer uit de hoogte van salarissen. Jonge militairen zitten met hun basissalaris tegen de armoedegrens aan.

Minder bescheiden

In het Trouw-verslag is ook Sander Heijne aan het woord. Volgens hem slaan overheidsmedewerkers simpelweg te weinig met de vuist op tafel. Heijne is auteur van Fantoomgroei – over een ontspoorde economie en uitgeholde vitale sectoren: “Mensen in de publieke sector zijn vaak erg dienstbaar: ze willen iets bijdragen aan de maatschappij. Maar misschien moeten ze in dit geval minder bescheiden zijn: in het bedrijfsleven wordt vaak harder over salaris onderhandeld”.

Lees het hele artikel Bonden voeren actie voor leraar, agent en gemeenteambtenaar, maar het Malieveld blijft leeg, door Lukas van der Storm, Trouw, 20 mei 2021: www.trouw.nl/economie/bonden-voeren-actie-voor-leraar-agent-en-gemeenteambtenaar-maar-het-malieveld-blijft-leeg~b64ed4d6/

Manifest Werken voor publieke taken aantrekkelijk maken én houden, aangeboden aan politieke partijen in Tweede Kamer, door vakbonden voor Rijk, Gemeenten, Provincies, Politie, Onderwijs, Defensie, Universitaire Medische Centra, Rechterlijke Macht en Waterschappen, 25 februari 2021: www.fnv.nl

 

 

Het integriteitsbeleid binnen Nederlandse organisaties kan beter. Het schiet vaak tekort

Het Huis voor Klokkenluiders is momenteel bezig met de ontwikkeling van een praktische online tool, die organisaties kan helpen bij het in kaart brengen van hun integriteitsbeleid. Dit gebeurt naar aanleiding van de publicatie van de verkenning Integriteitsbeleid & de integriteitsmanager, stand van zaken en ontwikkelingsperspectieven dat o.m. gebaseerd is op een onderzoek onder ruim honderd integriteitsmanagers in organisaties. Daaruit blijkt dat procesmatige aspecten van integriteitsmanagement, zoals het formuleren van een doordacht plan van aanpak en het monitoren en evalueren van het gevoerde integriteitsbeleid, vaak beter kunnen. Organisaties verbeteren daarmee hun vermogen om (potentiële) misstanden te voorkomen of op te lossen.

Integriteit is een belangrijk kwaliteitsaspect voor alle typen organisaties. Het loont zowel voor organisaties zelf om te investeren in integriteitsmanagement alsook voor de medewerkers en uiteindelijk voor de samenleving als geheel. Zo draagt integriteit onder meer bij aan het vertrouwen in organisaties, leidt het tot betere dienstverlening, meer gemotiveerde en tevreden medewerkers en een meer rechtvaardige en veilige samenleving.

Integriteitsmanagement

Bij de onderzochte organisaties die over een eigen integriteitsmanager beschikken vervult ruim driekwart van de onderzochte doelgroep deze functie parttime, met een tijdsbesteding van minder dan vier uur per week. 40% geeft aan geen specifieke opleiding voor hun integriteitsfunctie te hebben gevolgd. En ruim minder dan de helft (42 %) van de integriteitsmedewerkers zegt een functieomschrijving te hebben. Volgens Wilbert Tomesen, voorzitter van het Huis voor Klokkenluiders, is er nog veel winst te behalen: “Vooral de grotere organisaties hebben aan dit onderzoek deelgenomen en van hen mogen we inmiddels meer verwachten als het gaat om effectief werkend integriteitsmanagement”.

Kritisch

De integriteitsmanagers zijn kritisch op het integriteitsbeleid binnen hun organisatie. Zij geven aan dat er behoefte is aan meer structurele aandacht, steun en urgentiebesef vanuit het management. Ook is er meer aandacht nodig voor een planmatige en samenhangende aanpak van het integriteitsbeleid, gericht op een veilig meldklimaat, duidelijke (meld)procedures en goed functionerende handhavingsmechanismen. Bestaande integriteitsmaatregelen zouden zichtbaarder en bekender moeten zijn. Aandacht voor nieuwe actuele thema’s en uitdagingen, zoals voor de risico’s die verbonden zijn aan langdurig thuiswerken, wordt ook genoemd.

Netwerken

Uit het onderzoek blijkt dat integriteitsmanagers hun werk effectiever en efficiënter kunnen organiseren door meer gebruik te maken van interne en externe integriteitsnetwerken. Organisaties die vanwege hun omvang geen eigen integriteitsmanager aan kunnen stellen zouden volgens de onderzoekers gebruik moeten kunnen maken van koepel- of brancheorganisaties, of de krachten kunnen bundelen.

Meldregeling

92% van de organisaties waarvan de integriteitsmanager deelnam aan het onderzoek heeft een (wettelijk verplichte) regeling voor het melden van vermoedens van misstanden. Die meldregeling blijkt echter lang niet altijd goed toegankelijk of voldoende helder. Ongeveer één op de drie onderzochte organisaties heeft geen intern onderzoeksprotocol.

Verankeren

Volgens de onderzoekers van het Huis voor Klokkenluiders moeten werkgevers het integriteitsbeleid binnen hun organisatie steviger verankeren. Een goed functionerend integriteitsbeleid verbetert de kwaliteit en daarmee de prestaties van organisaties.

Integriteitsmanagers zouden op hun beurt meer moeten samenwerken met organisatieonderdelen (HR, Audit, Financiën, juridische zaken, de ondernemingsraad, de vertrouwenspersoon) die ook een rol spelen in het integriteitsbeleid. Aansluiting zoeken bij externe integriteitsnetwerken en sparringpartners is belangrijk. Koepel- en werkgeversorganisaties kunnen helpen deze netwerkverbanden te organiseren. Bovendien pleit het Huis voor Klokkenluiders voor een verplichte centrale integriteitsfunctie binnen organisaties.

Organisaties die op de hoogte willen blijven van de ontwikkeling van de online tool kunnen zich aanmelden via: kenniscentrum@huisvoorklokkenluiders.nl

Downloaden Verkenning Integriteitsmanagement & de integriteitsmanager – Stand van zaken en ontwikkelingsperspectieven, Huis voor Klokkenluiders, april 2021: www.huisvoorklokkenluiders.nl/Publicaties/rapporten/2021/05/12/index

Integriteitsbeleid binnen organisaties schiet nog vaak tekort, Huis voor Klokkenluiders, 12 mei 2021: www.huisvoorklokkenluiders.nl

Manifest De Jeugdsprong feestelijk gepresenteerd

Maandagmiddag 17 mei 2021 is Manifest De Jeugdsprong online gepresenteerd. Aan het slot van de presentatie vertrok vicevoorzitter Kitty Jong van vakbond FNV met het manifest naar informateur Mariëtte Hamer om het persoonlijk aan haar te overhandigen. De rit naar de informateur gebeurde achterop de motorfiets, in gezelschap van een grote groep ‘Bikers against child abuse the Netherlands’.
Het manifest is voorts gestuurd naar gemeenten, werkgevers, professionals, cliënten en ervaringsdeskundigen van de jeugdzorg. De presentatie was onderdeel van een feestelijk online interactief programma met ruimte voor vragen en discussie met publiek. De samenstellers van het manifest, Maaike van der Aar  van vakbond FNV Zorg & Welzijn, Thijs Jansen, directeur van Stichting Beroepseer vertelden met Steven de Waal van Denktank Public Space kort en bondig over de realisatie van het advies.

Manifest De Jeugdsprong is een uitgebreide versie van de petitie voor een betere jeugdzorg die in een periode van maanden tot stand kwam door interviews, enquêtes, bijeenkomsten met landelijke en lokale politiek, werkgevers, adviseurs, hoogleraren, jeugdwerkers, cliënten en ervaringsdeskundigen. De petitie heeft 7092  handtekeningen opgeleverd (stand op 17 mei 2021).

Onder jeugdzorg wordt in het manifest verstaan de jeugd -en opvoedhulp in enge zin, de jeugd-ggz en jeugdgehandicaptenzorg, Veilig Thuis, de Raad Voor de Kinderbescherming en de jeugdreclassering. Ook gaat het over jeugdzorgaanbieders (zowel organisaties als zzp’ers en vrijgevestigden) en gecertificeerde instellingen.

Het manifest biedt tien aanbevelingen voor een her-organisatie.

De tien aanbevelingen

  1. Flip the system: Zet professionals en cliënten zoveel mogelijk zelf aan het roer in de jeugdhulp en -zorg, zodat een zo effectief en liefdevol mogelijke jeugdhulp ontstaat
  2. Verminder de druk op jeugdzorg door preventieve voorzieningen buiten de jeugdzorg
  3. Organiseer in elke gemeente een privaat georganiseerde, stevige gezaghebbende en deskundige eerstelijnsvoorziening voor jeugdzorg
  4. Sluit de (hoog)specialistische zorg zoveel mogelijk aan op de vraag van de eerstelijns jeugdzorg-professionals en hun cliënten. (Hoog)specialistische zorg wordt betaald door het Rijk
  5. Voeg Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming en de Gecertificeerde Instellingen samen tot één veiligheids- en beschermingsorganisatie
  6. Pas het klacht- en tuchtrecht aan, zodat de positie van cliënten verbetert
  7. Maak verlengde jeugdzorg mogelijk, tot 27 jaar
  8. Stel landelijk eisen vooraf aan de jeugdzorg en verzorg toezicht achteraf
  9. Stel een ministerie voor Jeugd en Gezin in
  10. Houd rekening met de digitalisering en verbeter daarmee de jeugdzorg

Lees hier het gehele Manifest De Jeugdsprong, mei 2021: https://beroepseer.nl


Wat vooraf ging

Voorafgaand aan manifest en petitie heeft de Denktank Jeugdzorg zich gebogen over het vraagstuk hoe de jeugdzorg beter georganiseerd zou moeten worden. De denktank bestaat uit vijftien kernleden. Zij hebben verschillende rollen en taken in de jeugdzorg en zijn in staat gebleken buiten de kaders te denken en te handelen.
Het kernteam wordt geleid door Steven de Waal, oprichter en voorzitter van Denktank Public Space, dat als missie het bevorderen van maatschappelijk ondernemerschap en actief burgerschap heeft.
Denktank en manifest De Jeugdsprong is een initiatief van vakbond FNV Zorg & Welzijn en Stichting Beroepseer.

Naam en logo van De Jeugdsprong zijn bedacht door jongeren van WALHALLAb.NL

Over het ontstaan van de Jeugdsprong, leden van de denktank en het kernteam, lees: FNV Zorg en Welzijn en Stichting Beroepseer slaan de handen ineen voor de uitwerking van een ander jeugdzorgstelsel: https://beroepseer.nl

Petitie denktank De Jeugdsprong: www.fnv.nl (Petitie is gesloten. Meer info bij Jeugdzorg@fnv.nl)

In de media

Denktank Jeugdsprong presenteert kabinet nieuw advies over jeugdzorg, door Anton Maes, Zorgstelsel .nl, 21 mei 2021: https://zorgenstelsel.nl

SER-advies jeugdzorg onderschrijft manifest Jeugdsprong, door Danielle van Essen, FNV, 21 mei 2021: www.fnv.nl

Advies voor betere jeugdzorg: niet het prijskaartje, maar de hulpvraag moet leidend zijn, door Ellen van Gaalen, Algemeen Dagblad, 17 mei 2021: https://www.ad.nl

Tienpuntenplan voor betere jeugdzorg, door Jolanda de Koster, Binnenlands Bestuur, 17 mei 2021: www.binnenlandsbestuur.nl

Jeugdzorg moet op de schop: ‘Het systeem is finaal vastgelopen’, door Bart van der Helm, Omroep West, 17 mei 2021: https://www.omroepwest.nl

U P D A T E

Nieuwsbrief en video over presentatie van Manifest De Jeugdsprong, 20 mei 2021: beroepseer.nl/blogs/nieuwsbrief-en-video-over-de-presentatie-van-manifest-de-jeugdsprong/

De betekenis van kunst in het onderwijs. Gert Biesta opent Musework Live 2021-festival dat gaat over ‘kritische kwaliteit’

Gert Biesta verdiepte zich in het cultuuronderwijsbeleid en schrok van wat hij las. Cultuureducatie lijkt zich alleen te richten op problemen oplossen en antwoorden vinden. Terwijl de kunsten juist bijdragen door problemen te máken, vragen te stellen en te blijven zoeken.
Op 17 mei 2021 opent hij het online onderzoeksfestival Musework-Live-2021 dat ’s middags van start gaat met een lezing over de betekenis van kunst in het onderwijs. Het festival duurt tot en met 21 mei en heeft tot thema: Kritische kwaliteit – hoe zit dat in jouw werk?
Biesta is onderwijspedagoog en was vanaf april 2016 vijf jaar lang bijzonder hoogleraar ‘Pedagogische dimensies van onderwijs, opleiding en vorming’ aan de Universiteit voor Humanistiek. De leerstoel is ingesteld door het Nederlands Instituut voor Onderwijs en Opvoedingszaken NIVOZ. Biesta is internationaal erkend specialist op het gebied van pedagogiek en was tussen 2015 en 2019 geassocieerd lid van de Onderwijsraad.
Musework Live 2021 is een initiatief van het Lectoraat Muzische professionalisering van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) in samenwerking met interne HKU partners en externe partners. Het festival wordt samen met docenten, makers, studenten en onderzoekers vormgegeven.

Nieuwe benadering van kunsteducatie

In 2017 verscheen Biesta’s boek Door kunst onderwezen willen worden waarin hij een nieuwe benadering van hedendaagse kunsteducatie presenteert door de unieke mogelijkheden te laten zien die de kunsten bieden om een dialoog aan te gaan met de wereld om ons heen. Deze benadering van kunsteducatie is gebaseerd op onderwijzen als een proces van tonen, waarbij de docent de leerling laat zien wat goed, belangrijk of betekenisvol zou kunnen zijn om aandacht aan te besteden.
Aan de hand van de performance Hoe men afbeeldingen uitlegt aan een dode haas van de Duitse kunstschilder Joseph Beuys in 1965, waarvan afbeeldingen in het boek zijn opgenomen, maakt Biesta duidelijk hoe dit proces werkt.

Biesta gaf eerder lezingen over kunst en onderwijs. In 2017 in Rotterdam tijdens een door de Rotterdamse Kunstorganisatie KCR georganiseerde conferentie Afkijken mag! over Kunst in de context van het onderwijs | Onderwijs in de context van de kunst. Hij begon zijn betoog met het schetsen van twee hedendaagse problematische ontwikkelingen:
1. Kunst verdwijnt uit kunsteducatie
2. Educatie verdwijnt uit kunsteducatie
Biesta stelde dat vooral bij kijken of luisteren naar kunst het ontmoeten van weerstand tegelijkertijd het ontmoeten van je eigen verlangens is. Als voorbeeld gaf hij dat muziek luisteren het oefenen van geduld is. Je moet erbij blijven. Op de vraag hoe je kinderen kunt helpen erbij te blijven, zei hij “door het openhouden van deurtjes naar de ziel. Vijftien minuten theater kan misschien een slot openen dat al jaren is vastgeroest”. Verder benadrukte Biesta dat het belangrijk is om jong te beginnen om dat slot te openen en om in de wereld te komen, omdat dit een kwestie is van lange termijn.

Volgens Biesta biedt kunst een unieke mogelijkheid voor onderwijs dat niet smal wil scholen, maar breed wil vormen.
Onderwijs heeft een taak om bij de ander het verlangen te wekken om op een volwassen manier in de wereld te willen zijn. Kunst kan daaraan bijdragen, onder andere vanwege de ervaring die het biedt om met weerstand om te gaan, grenzen te ontmoeten en verlangens uit te stellen.

Verbeeldingskracht

In de rubriek Buitenblik van Kunstzone, tijdschrift voor professionals in kunst- en cultuureducatie, gaat Biesta in op verbeeldingskracht die volgens hem realiteitszin behoeft.

In het huidige Nederlandse discours over kunst- en cultuureducatie wordt verbeelding vaak opgevoerd als culturele basisvaardigheid, een belangrijk begrip, maar het vormt niet het hart van kunst en kunstonderwijs. De essentie van onderwijs is dat je je leert verhouden tot de wereld zoals die is. Het gaat om de rommelige ontmoeting met de werkelijkheid. Kunst maakt een heel eigen, specifieke ontmoeting mogelijk die in eerste instantie zintuiglijk van aard is: kijken, luisteren, ervaren. Kunst stelt ons de vraag hoe de wereld is en drukt ons met onze neus op de realiteit ervan, omdat kunst zelf óok materieel is.

Verbeeldingskracht wordt vaak op voorhand positief geduid, iets dat zonder meer gestimuleerd moet worden. Maar, waarschuwt Biesta:

Het is geen waarde op zich. Om de gaskamers te kunnen ontwerpen was ook verbeeldingskracht nodig. De echte vraag is dus niet of verbeeldingskracht in het kunstonderwijs thuis hoort, maar wélke. Van wezenlijk belang is hoe je je verhoudt tot datgene wat je kunt verbeelden.
Geëngageerde kunst kan daarbij helpen: kunst rammelt soms aan sociale en politieke structuren. Ze kan maatschappelijke discussies aanzwengelen en problemen blootleggen – maar wél vanuit haar eigen rol, met haar specifieke artistieke taal en materiële middelen. Niet als politiek programma. Geëngageerde kunst is waardevol voor kunstonderwijs, niet als middel om van leerlingen ‘agents of change’ te maken, maar omdat ze het ongemak van de wereld thematiseert – en zo de leerling in alle openheid uitnodigt zijn positie in de realiteit te bepalen.

Nieuw boek

Biesta heeft verschillende boeken geschreven. Een van zijn bekendste is Het prachtige risico van onderwijs (2014). Zijn nieuwste boek is het resultaat van een initiatief van het NIVOZ, een aantal bijeenkomsten van lectoren en leraren onder leiding van Biesta in de periode 2016 – 2020. Hun bijdragen zijn gebundeld in Pedagogiek als betrokken handelingswetenschap. Over de relatie tussen onderzoeken en handelen in het onderwijs. De auteurs zijn: Jacquelien Bulterman-Bos, Ton Bruining, Monique Leijgraaf, Frederike de Jong, Jos Castelijns, Geert Bors, Hans Bakker, Hester IJsseling Pieter Boshuizen, Bas van den Berg en Gert Biesta. Biesta voerde de redactie samen met Maartje Janssens, wetenschappelijk medewerker bij NIVOZ.
Op de site van NIVOZ bespreekt Wouter Pols het boek uitgebreid in zijn artikel: Onderwijs is kinderen op zo’n manier in de wereld inleiden zodat ze zelfstandig en volwassen op kunnen treden (7 mei 2021).

Kern van het boek is een verwijzing naar Aristoteles. Wat leraren nodig hebben is geen verklarende kennis van het niet-veranderlijke, maar praktische kennis van het veranderlijke. Of anders gezegd: wat ze nodig hebben is niet zozeer wetenschap, maar vakmanschap. En precies daar is pedagogiek als betrokken handelingswetenschap op gericht.
Lees het hele artikel van Wouter Pols op NIVOZ: https://nivoz.nl

Musework Live 2021 – van 17 tot en met 21 mei 2021. Met overzichtsprogramma. Deelnemen is gratis: www.musework.nl/nl/page/11509/musework-live-2021—donderdag-20-mei
Musework: www.musework.nl/

Kunstzone: https://kunstzone.nl/buitenblik-siem-nozza-creativiteit-is-de-belangrijkste-waarde-in-de-mens-2/

Door kunst onderwezen willen worden- Kunsteducatie ‘na’ Joseph Beuys, door Gert Biesta, Artez Press, 2017: https://artezpress.artez.nl/nl/boeken/door-kunst-onderwezen-willen-worden/
Video met samenvatting van de presentatie Door kunst onderwezen willen worden, 7 februari 2018: https://vimeo.com/268734590

Pedagogiek als betrokken handelingswetenschap, Gert Biesta en Maartje Janssens (red.), uitgeverij Phronese, 2021 https://www.uitgeverijphronese.nl/?page_id=833