Waar ging het fout in de jeugdzorg? Een gesprek van Ad Verbrugge van online zender De Nieuwe Wereld TV met Steven de Waal over zijn medewerking aan Manifest De Jeugdsprong. Het manifest bevat een advies over de jeugdzorg aan de lokale en landelijke politiek. De Waal is oprichter van Denktank Public SPACE. Zijn missie is maatschappelijk ondernemen en actief burgerschap.
De Nieuwe Wereld is een platform dat mensen uit verschillende disciplines en maatschappelijke sferen bij elkaar brengt om na te denken over de grote veranderingen van deze tijd.

Sterke eerste lijn nodig

De jeugdzorg in Nederland verkeert in zwaar weer. Sinds de decentralisering in 2015 ligt ze in handen van de gemeenten, maar daar ontbreekt het vaak aan expertise. Gevolg is een kluwen van onafhankelijke, door de gemeente ingehuurde instanties, waarin patiënt en zorgverlener hun autonomie dreigen te verliezen. Wie is er nu uiteindelijk verantwoordelijk voor het leveren en beoordelen van zorg?
De Waal: “De gemeente is op de stoel van de professional gaan zitten. In plaats van alles door de gemeente te laten oppakken hebben we een sterke eerste lijn nodig, een professionele, private eerste lijn die de cliënten kent”.
Nodig is een professionele signalering van wat de jeugdzorg nodig heeft of waar de jeugdzorg tegenaan loopt en maar niet kan oplossen. Men dient er ook voor te zorgen dat je de jeugdzorg niet tot een afvoerputje van alle problemen maakt. En dat is nu de neiging.

De Rijksoverheid heeft bij de decentralisering van de jeugdzorg in 2015 nagelaten goed te definiëren wat jeugdzorg precies is en waarop je wettelijk recht hebt als burger. Dat is in de gezondheidszorg beter geregeld.
Het tweede punt is dat de Rijksoverheid een inhoudelijke beoordeling had moeten geven van wat nodig is in bepaalde gevallen aan interventies of behandelingen. Als derde is de Rijksoverheid in gebreke gebleven op het gebied van toezicht en inspectie.
Ook belangrijk is de burger keuzes bieden. De Waal: “Concurrentie in de zorg is niet slecht. Het gaat mis bij het winstoogmerk.”

Voordelen van een onafhankelijke denktank

De Waal wijst erop op dat een onafhankelijke denktank als De Jeugdsprong die het Manifest heeft samengesteld, voordelen heeft. Mensen vinden het eigen, toekomstgerichte geluid inspirerend. De problemen worden aangepakt. Uiteraard zijn bestuurders vaak tegen, maar in dit geval valt het mee volgens De Waal. De grootste weerstand zit bij de gemeenten. Het gaat er nu om dat er een splitsing komt: Welk stuk van de jeugdzorg is het best af met centralisatie en welk met decentralisatie?
De Jeugdsprong biedt een dwarsdoorsnijdende visie die echt lijkt te helpen bij doorvoering. Het probleem dat aanwezig is wordt volop erkend, en niet meer ontkend. Daardoor kan de volgende stap worden gezet. Met een inspirerend vergezicht worden de problemen van nu eerder gezien en worden ze eerder aangepakt.
Voorbeelden waar gemeenten al bezig zijn met de adviezen van De Jeugdsprong zijn Rotterdam en Oude IJsselstreek.

Zie ook Manifest De Jeugdsprong feestelijk gepresenteerd, 17 mei 2021:  https://beroepseer.nl/actueel-in-beroepseer/manifest-de-jeugdsprong-feestelijk-gepresenteerd/

: