De Raad van Europa heeft in 2018 aan Nederland zestien aanbevelingen^*) gedaan inzake het voorkomen van corruptie en het bevorderen van integriteit in de Rijksoverheid (van topbestuurders) en in organisaties die de wet handhaven (politie en marechaussee).
Hoe staat het er inmiddels voor? Het antwoord is: bedroevend. De ‘Group of States against Corruption’ (GRECO) van de Raad van Europa constateert in het rapport Compliance account – The Netherlands dat Nederland geen van de zestien aanbevelingen bevredigend heeft uitgevoerd: acht – ten aanzien van wetshandhavende organisaties – slechts gedeeltelijk en acht – ten aanzien van integriteit topbestuurders – in het geheel niet.

GRECO merkt op dat meer vooruitgang nodig is. Aangetoond moet worden dat op een aanvaardbaar niveau de aanbevelingen worden opgevolgd binnen achttien maanden. Overeenkomstig artikel 31, herziene bis, lid 8.2, van zijn reglement van orde, verzoekt GRECO het hoofd van de delegatie van Nederland om aanvullende informatie te verstrekken over de uitvoering van alle aanbevelingen, uiterlijk op 30 september 2022.
GRECO verzoekt de Nederlandse autoriteiten tevens te zorgen voor een spoedige publicatie van het rapport alsmede een vertaling in het Nederlands.

Een greep uit GRECO’s aanbevelingen:

♦  Een gecoördineerde strategie ontwikkelen voor de integriteit van personen aan wie topfuncties zijn toevertrouwd op basis van risicoanalyse, gericht op het voorkomen en beheersen van diverse vormen van belangenconflicten, onder meer door middel van responsieve maatregelen op het gebied van advies, toezicht en nalevingsmaatregelen.

♦  Aanscherpen van procedures in situaties waarin bepaalde geschenken en voordelen zijn aangeboden en aanvaard, met name door het invoeren van maatstaven voor het melden van giften en andere aanbiedingen. Deze behoren te worden geregistreerd en onderworpen aan toezicht.

♦  Toepassing van geschikte maatregelen en middelen die ervoor zorgen dat op gezette tijden, gedurende de volledige tijd van hun dienstverband, personeel van de Nationale Politie wordt doorgelicht en gescreend.

♦  Verscherpen van controlemaatregelen met betrekking tot toegang en gebruik van vertrouwelijke informatie, ter voorkoming van ongeoorloofde toegang tot wetshandhavingsregisters en uitlekken van informatie

♦  Onderzoek doen naar de risico’ van belangenconflicten in verband met werkzaamheden van politiemensen (ook degenen op topniveau) nadat zij de politiedienst hebben verlaten. Nodig is het overwegen van passende regelgeving op dit gebied.

♦  Invoering van algemene voorschriften betreffende beperkingen voordat personen in een leidinggevende topfunctie nieuw werk zoeken in de particuliere sector of van plan zijn dat te doen, na beëindiging van hun werk in de publieke sector.

♦  Personen belast met belangrijke uitvoerende taken verplichten hun financiële toestand regelmatig openbaar te maken. En te overwegen financiële informatie over huwelijkspartners en afhankelijke familieleden daar ook bij te betrekken. Met dien verstande dat laatstgenoemde informatie niet noodzakelijkerwijs openbaar gemaakt hoeft te worden. Het is de bedoeling dat
de verklaringen op een passende manier worden gecontroleerd.

Corruptie
Sinds de oudheid is corruptie een van de wijd verbreidste en verraderlijkste soorten maatschappelijk kwaad. Wanneer daarbij ambtenaren en gekozen vertegenwoordigers betrokken zijn, is corruptie schadelijk voor het functioneren van de publieke sector. Sinds eind negentiende eeuw wordt corruptie ook gezien als een grote bedreiging in de privé-sfeer. Corruptie ondermijnt het vertrouwen dat nodig is voor de instandhouding en de ontwikkeling van economische en maatschappelijke betrekkingen. Naar schatting worden elk jaar honderden miljarden euro’s aan steekpenningen betaald.

Lees meer over de strijd van de Raad van Europa tegen corruptie: The Fight against Corruption: A Priority for the Council of Europe: hwww.coe.int/en/web/greco/about-greco/priority-for-the-coe

Downloaden van Compliance Report Netherlands, Group of States against Corriuption (GRECO), 6 juli 2021: https://rm.coe.int/fifth-evaluation-round-preventing-corruption-and-promoting-integrity-i/1680a2fcb0

Netherlands – Publication of 5th Round Compliance Report, Raad van Europa, 6 juli 2021:
www.coe.int/en/web/greco/-/netherlands-publication-of-5th-round-compliance-report

_______________
Noot
^*) In het Compliance Report worden de maatregelen beoordeeld die de Nederlandse autoriteiten hebben genomen om gevolg te geven aan de aanbevelingen van de Fifth Round Evaluation Report on the Netherlands dat is aangenomen tijdens de 81e plenaire vergadering van GRECO (3-7 december 2018) en gepubliceerd op 22 februari 2019, na toestemming van Nederland (GrecoEval5Rep(2018)2E).