Skip to main content

Redactie Beroepseer

Nationale cursus AI & Ethiek

Op 20 september 2022 is de Nationale cursus AI & Ethiek gelanceerd. Tijdens een feestelijke bijeenkomst in Science Park in Amsterdam drukten dr. Sennay Ghebreab, Mieke van Heesewijk en Quirine Eijkman gezamenlijk op een rode knop waarmee de online cursus nu voor iedereen gratis toegankelijk is.
Ghebreab is oprichter en directeur van het Civic AI Lab, lid van het Innovation Center for Artificial Intelligence (ICAI) en universitair hoofddocent Sociale kunstmatige intelligentiesystemen aan de Universiteit van Amsterdam. Mieke van Heesewijk is onderdirecteur van het SIDN fonds dat “bijdraagt aan een sterk internet” alsmede bestuurslid van de internationale Internet Society en bestuursvoorzitter van  het Nederlandse klokkenluidersplatform Publeaks. Quirine Eijkman is vice-voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens.

De gratis online cursus is een inhoudelijk vervolg op de populaire Nationale AI-Cursus uit 2018 waaraan inmiddels meer dan 300.000 mensen hebben meegedaan. In die cursus stond vooral de technologie centraal, maar cursisten lieten in de evaluaties weten vooral nieuwe vragen te hebben. Die vragen gingen over de vrees dat algoritmen kunnen discrimineren of dat consumenten de dupe zouden worden van hun eigen data.

Initiatiefnemer Jim Stolze:

“Nauwelijks bekomen van de toeslagenaffaire en grove privacyschendingen door techbedrijven is het hoog tijd dat iedereen in Nederland snapt hoe AI werkt en welke ethische dilemma’s om de hoek komen kijken als data en algoritmen worden ingezet”.

Dilemma’s

In de verschillende hoofdstukken wordt de cursist geconfronteerd met dilemma’s waarbij een knoop doorgehakt moet worden. Later is ook inzichtelijk hoe andere cursisten daarover dachten. De lesstof bestaat verder uit een afwisseling van video’s, teksten, animaties en illustraties.
De cursus bestaat uit negen hoofdstukken waarin experts de rol van docent op zich nemen

De volgende vragen worden daarbij behandeld:

  • Dr. Katleen Gabriels: Wat is ethiek?
  • Mieke van Heesewijk: Het internet is nog niet kapot
  • Prof. José van Dijck: Het probleem van Facebook
  • Dr. Sennay Ghebreab: Kunstmatige ongelijkheid
  • Sander Duivestein: Deep fakes en desinformatie
  • Prof. Jeroen van den Hoven: Ethiek op de tekentafel
  • Quirine Eijkman: Solliciteren bij een robot
  • Mr. Dr. Reijer Passchier: AI en de democratie
  • Merel Koning: Je hebt wél wat te verbergen!

Gratis

De AI & Ethiek-cursus is voor deelnemers gratis te volgen, dankzij financiële steun van het kenniscentrum ICAI, het SIDN fonds en een subsidie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Meer info AI en Ethiek: www.ai-cursus.nl/nieuws/ai-en-ethiek/
en
https://ethiek.ai-cursus.nl/home

SIDN fonds: www.sidnfonds.nl/wat-we-doen

Innovation Center for Artificial Intelligence (ICAI): https://icai.ai/

College voor de Rechten van de mens: www.mensenrechten.nl/

Lees ook Vrijwel alle werkgevers gebruiken algoritmes voor sollicitaties, bewustzijn risico op discriminatie en uitsluiting laag, College voor de Rechten van de mens, 31 augustus: www.mensenrechten.nl

Onderwijsraad roept op mee te denken met advies over Europa en onderwijs

De Onderwijsraad denkt op dit moment na over de betekenis van Europa voor het onderwijs en vraagt anderen mee te denken en advies te geven. Het Europees beleid dat van invloed is op het Nederlandse onderwijs raakt aan steeds meer onderwijssectoren en reikt soms tot in de klas, praktijklokaal of collegezaal.

Met de invoering van de zogenaamde Europese onderwijsruimte door de Europese Commissie is de samenwerking tussen EU-lidstaten verstevigd. Deels gaat dat via EU-regelgeving op het gebied van onderwijs en aanverwante beleidsterreinen zoals de arbeidsmarkt. Een ander deel gaat meer impliciet via zachte vormen van sturing zoals samenwerking en afstemming (Open Method Coordination). Ook de toenemende Europese samenwerking op andere terreinen zoals zorg, klimaat en digitalisering heeft gevolgen voor het Nederlandse onderwijs.

Advies

Vanaf 2023 dient zich een aantal mijlpalen aan die bepalend zijn voor de vorm en de inhoud van het Europese onderwijsbeleid. Zo wordt de Europese onderwijsruimte geëvalueerd en vindt een herijking van de doelstellingen plaats. Daarnaast wordt in 2027 gestart met een nieuw Erasmus+ programma. En in 2029 is Nederland voorzitter van de Europese Unie.

In het licht van bovenstaande ontwikkelingen denkt de Onderwijsraad uit eigen beweging na over de betekenis van Europa voor het Nederlandse onderwijs.

Het advies verschijnt naar verwachting in het voorjaar van 2023.

Denk mee, tot 1 november 2022

De Onderwijsraad is benieuwd naar voorbeelden, analyses en suggesties. Die informatie wordt gebruikt om tot een afgewogen advies te komen.
Meer info op Onderwijsraad: www.onderwijsraad.nl/actueel/nieuws/2022/09/21/denk-mee-over-europa-en-onderwijs

Reageren is mogelijk tot 1 november 2022.

 

Illustratie bovenaan is van The digital artist

Thijs Jansen te gast in debatserie Mens-zijn: ‘Van beroepszeer naar beroepseer’

Thijs Jansen is te gast in de debatserie Mens-zijn bij De Tussenruimte in Den Haag op 2 november 2022. Zijn onderwerp: Van beroepszeer naar beroepseer.

Mensen willen het goede, maar zien steeds minder hoe. Op hun werk zitten ze vast in een technocratisch discours. Gesprekken lijken nog al eens niet over het noodzakelijke te gaan. Ze raken de essentie niet en ook de essentie van collegiale verhoudingen staat onder druk. Mens-zijn: Hoe doe je dat als je werkt voor een overheid die op tal van dossiers vastloopt? Hoe doe je dat als adviseur van die overheid? Hoe doe je dat in het onderwijs, de zorg, in de politiek, in de buurt, in het bedrijfsleven?
Thijs Jansen onderzoekt al jaren waarom er zoveel beroepszeer is op de werkvloer. Waarom professionals bewerkstelligen wat ze als mens wellicht zouden afkeuren. Hij laat zich daarbij onder meer inspireren door Rousseau: ‘Kwaad komt voort uit schaarste. Als je de mens veiligheid biedt kan hij niet slecht zijn.’ Hij vraagt zich af: Is de toegenomen nood niet het gevolg van het feit dat de gevende mens wordt gemarginaliseerd?

Mens-zijn

In de serie Mens-zijn gaat journalist Bas Mesters in gesprek met filosofen, ambtenaren, theologen, kunstenaars, leiders en mensen op de werkvloer. Op zoek naar de vraag hoe het taboe op ethiek, op moraal, op mens-zijn binnen organisaties kan worden besproken en doorbroken. Mesters schreef het boek Het herstel van Nederland (Uitgeverij Balans, 2021).
De serie wordt georganiseerd door De Tussenruimte – sociaal lab en podium voor onafhankelijk debat en dialoog in Den Haag.

Op 17 oktober 2022 is Erik Pool te gast bij De Tussenruimte. Hij gaat het hebben over Mens-zijn als (rijks)ambtenaar. Pool is programmadirecteur Dialoog en Ethiek voor de rijksoverheid en schrijver van het boek Macht en Moed. Ambtelijk vakmanschap en de kunst van het tegenspreken (2021). Lees vooral het begin van het boek: Voorspel – een souvereine scene.

Over Thijs Jansen

Thijs Jansen is directeur van Stichting Beroepseer. De stichting zet zich in voor vakmanschap en beroepseer in organisaties. Met Dorien Pessers en Gabriël van den Brink redigeerde hij de in 2005 gepubliceerde bundel Beroepszeer. Waarom Nederland niet goed werkt. Na het succes van het boek – het werd een bestseller; drie herdrukken binnen een jaar – richtte Jansen met Alexandrien van der Burgt in 2006 Stichting Beroepseer op, een denktank op het gebied van professionaliteit en beroepseer.

Vanuit Beroepseer geeft Jansen trainingen over ambtelijk vakmanschap, en over hoe je menselijke waarden als uitgangspunt voor je werk kunt nemen, ook in een systeemwereld. Ook heeft hij een reeks boeken geredigeerd over en met verschillende beroepsgroepen, waaronder: Artikel 5. De beroepseer van de accountant (2017), Écht doen wat nodig is. Pleidooi voor kleinschalige effectieve jeugdhulp (2018), Het recht op ambtelijk vakmanschap (2022).
Jansen is sinds 2015 directeur van Stichting Beroepseer. Daarnaast is hij als onderzoeker en docent verbonden aan het Centrum Èthos van de Vrije Universiteit Amsterdam

Datum en tijd: Woensdag 2 november 2022, van 16.30 tot 17.45 uur
Plaats: Onderzoeks- en adviesbureau EMMA, Wijnhaven 88, Den Haag

Aanmelden en meer info bij EMMA: www.emma.nl/agenda/thijs-jansen-van-beroepszeer-naar-beroepseer
Het debat is tevens digitaal te volgen.

Over de serie Mens-zijn: www.emma.nl/dossier/mens-zijn

Bundel Beroepszeer. Waarom Nederland niet goed werkt (2005): https://beroepseer.nl

In Nederland zit veel beroepszeer in de miskenning van beroepseer. Vroeger was het parool op de werkvloer “wie er verstand van heeft, mag het zeggen”. Tegenwoordig maken daar juist degenen die er géén verstand van hebben de dienst uit. Stop de wildgroei van duurbetaalde bestuurders, managers en consultants. Respecteer de beroepseer!

 

Iedereen telt en niemand is onbereikbaar

In elke gemeente lopen buitenbeentjes rond. Ze krijgen eufemistische namen, zoals ‘zorgmijders’, ‘marginalen’, ‘verwarde personen’ of ‘randgroepjongeren’. Een klein percentage inwoners, die buitenproportioneel veel problemen veroorzaken.

De beste aanpak van deze inwoners is een zeer persoonlijke, gebaseerd op wederzijds respect en vertrouwen. Die aanpak wordt geboden door Stichting Reindert. De methode van de stichting berust voor een groot deel op improvisatie ‘in het veld’ en valt daardoor lastig in een schema te vangen.
Mark Räkers schrijft over de stichting in zijn artikel De onconventionele benadering van twee sociaal werkers op Sociale Vraagstukken. Hij interviewde Mindert Rakhorst en Reinier van der Grijp van Stichting Reindert. Beiden doen korte interventies in opdracht van gemeenten bij mensen bij wie de hulpverlening vastloopt.

Reinier van der Grijp

Reinier van der Grijp: “Wij merken dat je problemen kunt krijgen met het systeem als je doet wat nodig is. Maar het past lang niet altijd in de regels. Natuurlijk zie ik weleens onveilige situaties als ik ergens binnenkom. Maar dan ga ik echt niet direct een melding doen bij Veilig Thuis omdat de meldcode zegt dat dat moet. Ik ben eindelijk binnen bij die mensen en ze vertrouwen me. Als ik een melding doe, is dat vertrouwen direct weg.

Met al die codes, protocollen en verplichtingen tot melden hebben we een groot deel van de nabijheid weg georganiseerd. De oorzaak van de afstand, of het wantrouwen, zit deels bij de overheid. Maar de overheid is er voor de burger, de burger is er niet voor de overheid”.

Mindert Rakhorst

Mindert Rakhorst: “Wij werken op basis van vertrouwen. Vrijwel altijd komen we binnen bij huishoudens. Hoewel het vaak gesloten systemen zijn. De hulpverlening heeft zich teruggetrokken en niks werkt meer. Wij doen korte interventies, maximaal zestien weken. Als we binnen zijn, dan proberen we de hulpverlening weer in te zetten, op een goede manier. Een ‘klik’ is voor ons erg belangrijk. Er moet contact zijn, anders heeft het geen zin.

Maar vaak staan formele regels goed handelen in de weg. Een tijd geleden had ik na vijf gesprekken een dusdanige vertrouwensrelatie met een mevrouw dat ze mij vertelde dat ze twee keer in de week in elkaar geslagen werd. Dat moet ik officieel melden bij Veilig Thuis. Zij gaan erheen, en wat denk je dat die vrouw zegt? “Oh, er is niks aan de hand hoor.” Dan ben ik haar kwijt en gebeurt er niks.

Lees het hele artikel van Marc Räkers: De onconventionele benadering van twee sociaal werkers, Sociale Vraagstukken, 19 september 2022: www.socialevraagstukken.nl/de-onconventionele-benadering-van-twee-sociaal-werkers/
Sociale Vraagstukken is een tijdschrift en een platform voor debat van onderzoekers en deskundigen over maatschappelijke kwesties. socialevraagstukken.nl

Stichting Reindert: https://stichtingreindert.nl

Marc Räkers nam midden jaren negentig het initiatief om huisuitzettingen wegens huurschulden actief te gaan voorkomen. Met anderen richtte hij Stichting Eropaf! op. De stichting streeft naar vernieuwing in het sociaal domein. https://eropaf.nl/
Marc Räkers is voortrekker van Stichting Beroepseer.

AI en de dood van kiezen en verkennen

In haar artikel AI and the death of exploration waarschuwt Sushma Sharma voor het gebruik van Artificiële Intelligentie1) . Het vermogen om keuzes te maken is misschien wel het sterkste recht dat we hebben in de huidige tijd. Er zijn oorlogen gevoerd en miljoenen levens opgeofferd voor de vrijheid die ons uiteindelijk het recht heeft gegeven om te kiezen. De persoon of groep die de keuzes van de mens beheerst, beheerst hun leefomgeving.

Hoe kunnen we dat kardinale recht beschermen in de huidige tijd?

Stel je voor dat je op je bank ligt en terloops naar Netflix kijkt. Het is vrijdagavond, de popcorn staat in de magnetron en je besluit wat je gaat kijken voor je naar bed gaat. Misschien zie je een tekst langskomen als: “Omdat je keek naar de serie Dear White People“. Daaronder staat bijvoorbeeld She’s Gotta Have It, Chewing Gum en Greenleaf. Of: “Omdat je de film The Guernsey Literary & Potato Peel Society aan je lijst hebt toegevoegd”, gevolgd door The Music of Silence, Midsomer Murders en Wild Oats.

Op basis van titels die je onlangs hebt bekeken of aangeklikt, gebruikt Netflix kunstmatige intelligentie om een persoonlijke kijkbeleving te creëren die specifiek is afgestemd op je voorkeuren. De titels die je te zien krijgt weerspiegelen allemaal jouw kijk- en browse-gedrag van de afgelopen tijd.
Zelfs als je door de newsfeed2) van je sociale media navigeert, vind je onvermijdelijk berichten die zijn afgestemd op je beroep, je politieke voorkeur, je geografische locatie, je hobby’s, je zoekgeschiedenis en zelfs gesprekken met anderen.

De voorbeelden laten zien hoe AI tegenwoordig werkt. AI omvat een breed scala aan technologieën, waaronder zelfrijdende auto’s, autonome wapens en snelle thuistests. Bedrijven gebruiken AI voor uiteenlopende taken, zoals klantenservice, automatisering van werktaken, voorspelling van prestaties en gedrag, en marketing.
Bedrijven als Amazon, Netflix en Facebook hanteren algoritmen om gebruikers een persoonlijke beleving te bieden, zodat zij voortaan de sites vaker bezoeken en er langer vertoeven. Gebruikers vinden vertrouwde aanbiedingen misschien prettiger dan zelf op zoek te gaan.

Onszelf programmeren

Maar, het gemak van het aangeleverd krijgen van maatwerk maskeert de negatieve effecten op de lange termijn.
Volgens een Pew-enquête3) voorspelde een panel van 979 deskundigen dat op AI gebaseerde algoritmen de menselijke autonomie en het zelfstandig handelen zullen doorkruisen. Marina Gorbis, directeur van het Institute for the Future daarover: “Telkens wanneer we onze leefomgeving programmeren, programmeren we uiteindelijk onszelf en onze interacties. Mensen worden gestandaardiseerd, waardoor toeval en meerduidigheid uit de interacties verdwijnen. En deze meerduidigheid en complexiteit is de essentie van het menszijn”.

Hoe we de wereld interpreteren wordt bepaald door wat we geregeld zien, en dat beïnvloedt op zijn beurt de wereld om ons heen. Als we teksten en afbeeldingen te zien krijgen die lijken op wat we in het verleden leuk en aangenaam vonden, is dat bijna een garantie dat we steeds weer dezelfde boodschappen willen horen. Dan is er geen kans op het ter discussie stellen van onze manier van denken en het richten van onze aandacht op content4) waarmee we het misschien niet eens zijn.

Tegengestelde standpunten

In het geval van nieuws bijvoorbeeld, zijn tegengestelde standpunten noodzakelijk om een volledig begrip van een kwestie te krijgen en een gefundeerde mening te kunnen vormen. Alleen door verschillende standpunten toe te laten, kunnen we problemen daadwerkelijk oplossen. Om echt te kunnen kiezen, behoren we alle beschikbare mogelijkheden te beoordelen en de beste te kiezen. Dat dit is een van de fundamentele beginselen van het mens-zijn.

Scheef beeld

Nieuws dat alleen is afgestemd op iemands persoonlijke en politieke opvattingen geeft een scheef beeld van de wereld en leidt tot het ontstaan van ‘minibubbels’, die ons nog meer laten polariseren en verdelen dan we al doen.
Bovendien, als we mogelijkheden voorgeschoteld krijgen die gebaseerd zijn op wat we al kennen en vinden, worden we begrensd en zijn we niet in staat ons blikveld te verruimen en andere, potentieel interessante mogelijkheden te ontdekken. Als dat niet gebeurt dan leidt dat tot gemiste kansen om nieuwe interessen, hobby’s, mensen en plaatsen te ontdekken. Met het internet hebben we letterlijk de hele wereld binnen handbereik. Als we voortdurend op dezelfde plaats blijven, groeien we niet meer, en als we niet meer groeien, leven we niet meer.

Objectieve communicatie

De dreiging van keuze en verkenning met AI benadrukt de behoefte aan bedrijven die gericht zijn op objectieve kennisdeling. Het kan niet zo zijn dat we alleen onze eigen zienswijze voortdurend teruggekoppeld krijgen; we hebben wezenlijke dingen nodig die ons aanmoedigen meerdere kanten van een kwestie te zien. Op maat gemaakte content feeds 5) maken het de gebruikers makkelijk, maar als we niet oppassen kan dat gemak ten koste gaan van vitale, persoonlijke groei. Onvervuld menselijk potentieel lijkt een hoge prijs voor een paar minuten tijdwinst.

Sharma besluit haar artikel met een welgemeend advies: “De overbekende uitspraak van Descartes, ‘Ik denk, dus ik ben’, is de basis van alle kennis. Nu is het aan ons om het juiste evenwicht te vinden tussen comfort en kiezen”.

 

Noten
1. Artificiële Intelligentie – AI – (Artificial Intelligence) – Kunstmatige intelligentie.
2. Een newsfeed is een samengestelde lijst met nieuwsberichten uit diverse bronnen.
3.  Artificial Intelligence and the Future of Humans, Pew Research Center, 10 december 2018: www.pewresearch.org
4. Content – inhoud of geheel van teksten, afbeeldingen, enz.
5.  Een contentfeed is een bestand dat al je artikelen, met artikel-metadata, bevat. Met een feed wordt een stroom inhoud bedoeld waar je doorheen kunt navigeren.

AI And The Death Of Exploration, door Sushma Sharma, Forbes, 12 december 2019: www.forbes.com/sites/forbestechcouncil/2019/12/12/ai-and-the-death-of-exploration/?sh=41da1e5ef39b

Forbes is een internationaal mediabedrijf gericht op handel en technologie, ondernemerschap en leiderschap.
Sushma Sharma is advocaat/ondernemer en oprichter en directeur van Konversai, een marktplaats voor het delen van kennis via live video.

 

llustratie bovenaan is van Gerd Altmann

Aantal ongelukkige mensen stijgt wereldwijd. Woede, stress, zorgen en verdriet bereikten recordhoogten in 2021

Regeringsleiders besteden veel aandacht aan maatregelen als het over het Bruto binnenlands product (BBP) of de werkloosheid gaat, maar bijna geen van hen heeft aandacht voor het welzijn van hun burgers. Het internationale analyse- en adviesbureau Gallup heeft wereldwijd onderzoek gedaan naar een verontrustende moderne trend. De vraag was hoe mensen.zich tegenwoordig voelen? Er blijkt een gevoel van frustratie te heersen in alle landen. Men denkt dat het komt door de COVID-uitbraak. Dat is ook wel zo. Mensen zijn kwaad, voelen zich verdrietig en zijn gestrest als gevolg van COVID, maar de stijging van negatieve gevoelens is al een decennium aan de gang, en lang voor COVID begonnen.

De uitkomsten van het onderzoek zijn te vinden in het in september 2022 gepubliceerde boek Blind Spot, The global rise of unhappiness and how leaders missed it. De blinde vlek van regeringsleiders en bestuurders is dat ze standaardnormen hanteren als het gaat om gevoelens van mensen. Ze staren zich blind op de cijfers. Op werkloosheid, de hoogte van lonen en ze hebben er geen notie van hoe mensen zich voelen.

 Een 3 of lager

Openlijk aan een enquêteur bekennen dat je het slechtst denkbare leven hebt, wijst op een ellendige gemoedstoestand, en ongeveer 8% van de wereld zegt precies dat tegen Gallup. Maar dat is slechts het percentage mensen dat hun leven een nul geven — 24% van de wereld vindt hun leven een 3 of lager op een schaal van nul tot 10.

Mensen die hun leven zo laag waarderen, hebben meestal honger, leven in een gebroken gemeenschap, worstelen met hun huidige inkomen, hebben geen sociaal netwerk waarop ze kunnen rekenen en hebben geen hoop op een goede baan. Negatieve gevoelens van deze groep, het laagste kwintiel*) voor levensbeoordelingen, rijzen de pan uit. In 2007 meldde 29% veel verdriet, 39% veel stress en 42% veel zorgen; in 2021 zijn die cijfers respectievelijk 49%, 49% en 59%.

Voeg aan die gevoelens het besef toe dat het systeem tegen je is opgezet. In 2021 dacht 71% van de 20% van de wereld die hun leven het laagst inschatten dat corruptie in het bedrijfsleven wijdverbreid was, en 69% dat corruptie bij de overheid wijdverbreid was.
Dit wijdverbreide wantrouwen, gekoppeld aan welzijnsongelijkheid, kan ervoor zorgen dat ellende omslaat in woede. De woede in deze groep is de afgelopen 15 jaar met 50% toegenomen (van 24% in 2007 tot 36% in 2021).

Rellen, stakingen en demonstraties

Maar moeten individuen of landen zich zorgen maken of mensen naar deze woede gaan handelen? Volgens de Global Peace Index zijn rellen, stakingen en demonstraties tegen de overheid tussen 2011 en 2019 met 244% toegenomen. En deze toename van burgerlijke onrust vond plaats vóór de wereldwijde pandemie.

In 2020 nam de burgerlijke onrust exponentieel toe. Volgens de oprichter van het Institute for Economics and Peace, Steve Killelea, waren er “bijna 15.000 demonstraties wereldwijd in 2020, met 5.000 COVID-gerelateerde incidenten”.

Als de toename van negatieve gevoelens ertoe leidt dat mensen hun frustratie op straat uiten, uiten ze die dan ook via de stembus?
Gedragswetenschapper George Ward denkt van wel. In een ongepubliceerd artikel bekeek hij de gegevens van Gallup over negatieve gevoelens in Europa om te zien of er een verband was met populistisch gedrag en het succes van populistische partijen. Hij definieerde ‘populistisch gedrag’ door te kijken naar de mening van mensen over hun regering, de media, immigranten en het verlaten van de Europese Unie (EU).
Ward ontdekte dat negatieve gevoelens – zowel in de vorm van algemeen sentiment als ingehouden emoties – voorspellend zijn aangaande populistische overtuigingen en stemmen.

Hoe mensen zich voelen beïnvloedt de manier waarop ze handelen. Als er een verband bestaat tussen negatieve gevoelens en burgerlijke onrust of populistisch gedrag, verdient dat overal de aandacht van regeringen,

De blinde vlek

Het boek begint met voorbeelden van landen waar de economie groeit maar waar burgers voelen dat hun welzijn afneemt – in sommige gevallen dramatisch. Het blijkt dat regeringsleiders teveel vertrouwd hebben op objectieve graadmeters ten nadele van hun kiezers.
Het tweede deel van het boek biedt een oplossing: Regeringsleiders zouden welzijns- en geluksmetingen op de voet moeten volgen om beter te begrijpen hoe het leven van mensen verloopt. Gallup produceert sinds 2006 wereldwijd statistieken van welzijn en geluk Ze vormen een aanvulling op de objectieve graadmeters van menselijke ontwikkelingen die nauwgezet gevolgd worden door regeringsleiders. Welzijns- en geluksmetingen hebben geholpen beter te begrijpen wat een leven tot een goed leven maakt.
Het derde deel van het boek belicht de vijf elementen van welzijn – werk, financiën, gemeenschappelijkheid, fysiek en sociaal welzijn – en waarmee de wereld de meeste moeite heeft.
Het vierde deel van het boek stelt vier vragen uit het welzijnsonderzoek van Gallup die deskundigen in verwarring brengen. Aan de orde komen mogelijke verklaringen.
Het vijfde deel geeft leidinggevenden in de publieke en particuliere sector aanbevelingen die gericht zijn op verbetering van het welzijn van mensen.

Zijn we in staat nauwkeurig te meten hoe iemands leven verloopt?

Blind Spot dringt er bij leidinggevenden op aan dat zij welzijn en geluk gaan meten en kwantificeren. Maar is het wel mogelijk nauwkeurig te meten hoe iemands leven zich ontwikkelt?
Jon Clifton, directeur van Gallup, legt uit dat de beste manier om te meten hoe het met mensen gaat, is hun ernaar te vragen. In een video illustreert hij dat aan de hand van een verhaal over een vrouw in Kirgizië die werd geïnterviewd over haar leven. De interviewster vroeg de vrouw: “Beoordeel uw leven vijf jaar geleden op een schaal van 0 tot 10, waarbij 0 het slechtst mogelijke leven is en 10 het best mogelijke. Waar stond u?”

De vrouw antwoordde: “Een 2”. De interviewster: “Beoordeel uw leven vandaag op dezelfde schaal”. De vrouw: “Mijn leven is een 2”. Op de volgende vraag van de interviewster: “Goed, waar denkt u dat u zult zijn in de komende vijf jaar?“, antwoordde de vrouw: “Een 10”. De interviewster keek haar aan en zei, “Een 2 vijf jaar geleden is erg slecht. Een 2 vandaag is erg slecht. Maar u zei dat u over vijf jaar een 10 zou zijn. Hoezo deze verandering?” De vrouw wees naar haar buik en zei: “Ik ben zwanger. Binnenkort krijg ik een zoon”.

Het antwoord op de vraag van de vrouw laat de veelzijdigheid van een goed leven zien. Een goed leven behelst meer dan uitsluitend geld en een geweldige baan. Daarom zijn metingen belangrijk.
Bekijk de video met Jon Clifton: Can You Accurately Measure How Someone’s Life Is Going? www.gallup.com/analytics/394766/accurately-measure-someone-life-going.aspx

About the Book. A Message From Author about Blind Spot by Jon Clifton, Gallup: www.gallup.com/analytics/394670/blindspot.aspx

Why Leaders Can’t Miss Unhappiness Again, Gallup: https://news.gallup.com/opinion/gallup/400679/why-leaders-miss-unhappiness-again.aspx

Fragment

Het verbeteren van de wereld begint met het verbeteren van het leven van mensen. De eerste stap daartoe is weten hoe het leven van mensen verloopt. Lees een fragment uit het boek over bedrijven die al bezig zijn met verbeteren van welzijn: Uit hoofdstuk twintig: Wat leiders in de publieke en private sector samen kunnen doen – To improve people’s lives, the world needs better data everywhere, door John Clifton: www.gallup.com/workplace/400592/leaders-improve-people-lives.aspx

Noot
*) Kwintiel = Als een set gegevens wordt verdeeld in vijf gelijke delen is er sprake van een opdeling in kwintielen. Als een set gegevens verdeeld wordt in tien gelijke delen, wordt elk deel een deciel genoemd.

 

 

 

Kandidatenlijst bekend van Verkiezing Beste Overheidsorganisatie van het jaar 2022

Op dit moment strijden er nog elf kandidaten om de titel Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2022. Elf overheidsorganisaties, geselecteerd voor de tweede ronde. Het was een lastige keuze voor de jury, omdat er veel kwalitatief goede en originele inzendingen waren ingestuurd.

De elf kandidaten

  • Douane
  • Gemeente Oosterhout
  • Gemeente Wageningen
  • GGD GHOR Nederland
  • Kadaster
  • KNMI
  • NFI
  • RDW
  • RIVM
  • UWV
  • WerkSaam Westfriesland

Zie voor uitgebreide beschrijving van elke organisatie op: www.overheidsawards.nl/overheidsorganisatie-van-het-jaar/shortlist-2022/ (Niet meer beschikbaar)

Finale

Na overleg van de jury worden op 16 september 2022 de drie finalisten bekendgemaakt.

Op dinsdag 22 november 2022, op de avond van de uitreiking van de Overheidsawards in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag, wordt een van de finalisten verkozen tot ‘Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2022’.

Over de Verkiezing

Met de Verkiezing Beste Overheidsorganisatie van het Jaar heeft de Vereniging voor Overheidsmanagement (VOM) als doel om goede initiatieven binnen het openbaar bestuur voor het voetlicht te brengen en professionele trots te stimuleren. Ook draagt de prijs bij aan transparantie en kennisdeling binnen het openbaar bestuur, door goede initiatieven breed te delen.

Over de jury

Niet alleen beoordeelt juryvoorzitter Jan van Zanen, burgemeester van Den Haag, de organisaties, dit doet  hij het samen met: Marc Allessie, directeur Ambtenaar en Organisatie van het Ministerie van BZK; Jan Herman de Baas, gemeentesecretaris in Arnhem; Renée Bergkamp, provinciesecretaris Noord-Holland; Michelle Kames, ‘Jong Ambtenaar van het Jaar 2022’; Mirko Noordegraaf, hoogleraar aan Universiteit Utrecht; Astrid Schulting, gemeentesecretaris Westerkwartier; Piet Sennema, secretaris Directeur Waterschap Aa en Maas) en Marieke van Wallenburg, directeur-generaal Overheidsorganisatie Ministerie van BZK.

Meer info  op Overheidsawards: www.overheidsawards.nl/overheidsorganisatie-van-het-jaar/

U P D A T E  I I

WerkSaam Westfriesland is  uitgeroepen tot Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2022. De uitreiking vond plaats in de Koninklijke Schouwburg te Den Haag op 22 november 2022.

Overheidsawards  – Winnaars 2022 bekend! www.overheidsawards.nl/nieuws/overheidsawards-winnaars-2022-bekend/

U P D A T E  I

De drie finalisten van de Verkiezing Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2022 zijn bekend gemaakt op 19 september 2022. Tijdens de Dragons Den op 16 september 2022 hebben de deelnemers qua kwaliteit een goede presentatie gegeven, waardoor het een lastige keuze was voor de jury.

De finalisten

  • Douane
  • NFI
  • Werksaam Westfriesland

De komende weken krijgen de finalisten een werkbezoek van de juryleden. Op 22 november wordt één van de finalisten tijdens de Overheidsawards ‘gekroond’ tot Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2022.: www.overheidsawards.nl/nieuws/verkiezing-beste-overheidsorganisatievanhetjaar-finalisten-2022-bekend-2-2/

Aanmelden voor de ‘Brouwer Vertrouwensprijs’ van honderdduizend euro kan tot 30 september 2022

“Je hoeft geen Nobelprijswinnaar te zijn om kans te maken op deze prijs”. Met deze uitspraak moedigt hoogleraar en Nobelprijswinnaar voor scheikunde in 2016Ben Feringa kandidaten aan zich aan te melden voor de Brouwer Vertrouwensprijs, uitgereikt door de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW).

Elk jaar gaat de KHMW op zoek naar een opmerkelijk maatschappelijk initiatief dat het onderlinge vertrouwen in de Nederlandse samenleving versterkt. Tot en met 30 september 2022 is het mogelijk om initiatieven aan te melden die kans maken op de Brouwer Vertrouwensprijs ter waarde van honderdduizend euro.

Onderling vertrouwen is van fundamenteel belang om als samenleving goed te functioneren in de breedste zin van het woord. Toch zijn er ontwikkelingen die het maatschappelijk vertrouwen ondermijnen, zoals polarisatie in politiek en media, onzekerheid over de juistheid van informatie, toenemende kansenongelijkheid, de aanpak van de klimaatcrisis, handelsconflicten en onevenredige welvaartsverdeling en resulterende migratiestromen.

Criteria voor nominatie

  • initiatief dat samenhang en onderling vertrouwen in samenleving vergroot
  • concreet toegepast
  • wetenschappelijk te onderbouwen
  • grensverleggend en innovatief

De Brouwer Vertrouwensprijs wordt uitgereikt op 23 januari 2023 tijdens de Brouwer-conferentie.

Aanmelden

Aanmelden via aanmeldformulier: https://khmw.nl/vertrouwensprijs/vertrouwensprijs-aanmeldformulier/

Meer info op KHMW:  https://khmw.nl/vertrouwensprijs/

Klik hier voor brochure over de Brouwer Vertrouwensprijs: https://beroepseer.nl/

Wie was Jan Brouwer?

De Brouwer Vertrouwensprijs is voor een periode van tien jaar mogelijk gemaakt door een familieschenking aan het Jan Brouwer Fonds. Het fonds is genoemd naar Jan Brouwer(1910–1983), oud-president-directeur van de Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij.

Het Jan Brouwer Fonds is begin 2003 aan de zorg van de KHMW toevertrouwd, waarbij de statutaire doelstelling als volgt is geformuleerd: het stimuleren van multidisciplinair, maatschappij-georiënteerd onderzoek dat inzicht geeft in concrete maatschappelijke problemen en in potentie moet bijdragen aan de oplossing daarvan.

De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen stelt met ingang van 2017 jaarlijks de Brouwer Prijs voor Wetenschap en Samenleving ter beschikking, bestemd voor een persoon of organisatie in Nederland die door een wetenschappelijk of maatschappelijk initiatief de samenhang en het onderling vertrouwen in de samenleving bevordert.

Winnaar van 2022

De winnaar van de prijs in 2022 was Stichting Buddy to Buddy. De voornaamste doelen van de stichting zijn het sociale isolement van (ex-)vluchtelingen doorbreken en de betrokkenheid van Nederlandse inwoners bij de opvang en integratie van vluchtelingen vergroten. De stichting ontving de prijs op 24 januari 2022.

Over de KHMW

De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen, het oudste ‘Geleerde Genootschap’ in Nederland, werd op initiatief van een zevental vooraanstaande burgers van Haarlem als Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen opgericht in 1752, met als doel ‘het bevorderen van de wetenschap’ in de ruimste zin. Aanvankelijk was de belangrijkste activiteit het uitschrijven en honoreren van prijsvragen inzake actuele wetenschappelijke vraagstukken. De Maatschappij is sinds 1841 gevestigd in het monumentale Hodshon Huis, Spaarne 17, te Haarlem, recht tegenover haar goede buur Teylers Museum. Het predikaat Koninklijk werd verleend ter gelegenheid van haar 250-jarig bestaan in 2002.

KHMW: https://khmw.nl/

Voor het eerst beschreven: Beroepsprofiel van de sociaal werker

Wat kenmerkt de sociaal werker? Voor het eerst in de geschiedenis is er een profiel geschetst van het beroep: Beroepsprofiel van de Sociaal Werker.  Het boek is uitgegeven door de Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk (BPSW).  Jan Willem Bruins, directeur van BPSW schrijft in het Voorwoord  dat het sociaal werk veel beroepsvarianten kent met soms eigen expertise- of competentieprofielen, maar een beroepsprofiel dat beschrijft wat alle beroepsvarianten van het sociaal werk gemeenschappelijk hebben, was er nog niet.

‘Vele takken en één stam’

De verhouding tussen het beroep sociaal werk en de beroepsvarianten wordt goed weergegeven door de metafoor ‘vele takken en één stam’. Met dit beroepsprofiel beschrijft de BPSW de brede stam, de kern van de professie sociaal werk. Of je nu werkt in de jeugdzorg, een wijkteam, de ggz, het bedrijfsmaatschappelijk werk, in een ziekenhuis of verpleeghuis, in de gehandicaptenzorg, het opbouwwerk of de reclassering, de ambitie van dit profiel is dat het gemeenschappelijke van alle varianten adequaat wordt beschreven in 15 bekwaamheden.

Ankerpunt voor beroepsontwikkeling

Sinds jaar en dag dragen beroepsverenigingen zorg voor de kwaliteit van het beroep. Een goede beschrijving van de bekwaamheden van de professie hoort daarbij. Juist nu het aantal beroepsvarianten en functienamen van de sociaal werker sterk toenemen, is een beschrijving van wat alle varianten gemeenschappelijk hebben, van groot belang. Een beroepsprofiel draagt bij aan de profilering en positionering van het beroep en is een ankerpunt voor de beroepsontwikkeling, zowel in de opleiding als in de praktijk.

Professionals uit alle beroepsvarianten hebben actief meegewerkt aan het profiel. Bruins schrijft dat zonder hun inzet en meedenken dit profiel niet van en voor professionals was geworden.  De auteur van het profiel is Laura Koeter. Zij schreef eerst een basistekst, die vervolgens meerdere keren besproken is met professionals en andere kenners van het vak.

Het beroepsprofiel geeft taal aan wat zo’n 150.000 sociaal werkers dagelijks doen om van betekenis te zijn voor mensen en gemeenschappen die, tijdelijk of blijvend, ondersteuning en begeleiding nodig hebben. Zodat iedereen in Nederland mee kan doen en niemand aan zijn lot wordt overgelaten.

Indeling

Het boek is verdeeld in drie hoofdstukken met paragrafen:

  1. Sociaal werkers bevorderen sociaal functioneren
  2. Sociaal werk in de maatschappelijke praktijk
  3. Bekwaamheden van sociaal werkers

Hoofdstuk 1 beschrijft de variaties in sociaal werk en de kern van sociaal werk. De diversiteit binnen sociaal werk is zichtbaar, maar sociaal werk is het kernberoep. Dit beroepsprofiel laat zien wat alle sociaal werkers gemeen hebben.
Hoofdstuk 2 belicht de gezichtsbepalende kenmerken van hedendaags en toekomstig sociaal werk in Nederland. Het is een verkenning van de huidige maatschappelijke context waarin sociaal werk vorm krijgt. Uitgewerkt zijn de standaard vereiste vakbekwaamheden van sociaal werkers.
Hoofdstuk 3 gaat over de bekwaamheden waarover sociaal werkers dienen te beschikken om sociaal functioneren van (kwetsbare) mensen adequaat te kunnen bevorderen. In de eerste paragrafen van dit hoofdstuk wordt een toelichting gegeven op de bekwaamheden.

Beroepsprofiel van de sociaal werker, door Laura Koeter, is een uitgave van de Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk, 2022. Downloaden op PSWB: https://www.bpsw.nl/publicaties/beroepsprofiel-van-de-sociaal-werker/
Er is ook een gedrukt exemplaar beschikbaar dat kan worden besteld voor een bedrag van € 10,- voor BPSW-leden en € 20,- voor niet-leden: https://www.bpsw.nl/publicaties/beroepsprofiel-van-de-sociaal-werker/

Podcast

Podcast over het beroepsprofiel met Hans van Ewijk, oud-lector sociaal beleid & sociaal werk aan Hogeschool Utrecht. Te beluisteren op Soundcloud. Duur 28 min. (september 2022): https://on.soundcloud.com/fy4p9