Skip to main content

Redactie Beroepseer

Ooggetuigeverslag van de Harense rellen door Chris Klomp

Chris Klomp, (rechtbank)verslaggever voor diverse landelijke en regionale media heeft een verhaal geschreven over zijn belevenissen op de avond van de rellen in Haren van afgelopen vrijdag 21 september 2012: De held van Haren.
Het is een beeldend ooggetuigeverslag dat de lezer meetrekt in de realiteit van die avond. We ervaren zelf hoe sinister het was, hoe “onwerkelijk”, hoe scholieren zich laten opzwepen door een dolgedraaide “held”, hoe zij zelf een aanzwellende woedende golf worden en hoe een inwoner, een oudere vrouw, een snerpende gil geeft.

Een van de reacties op het verslag, van Frances Heyman, wijst op het boek Daders (Täter) van de Duitse sociaal psycholoog Harald Welzer uit 2006 dat aan de hand van voorbeelden uit diverse oorlogen laat zien hoe groepsdynamiek werkt en wat het doet met het beoordelingsvermogen van het individu. We vinden het nog steeds een onopgelost raadsel hoe zoveel mensen zich tot massamoordenaars konden ontpoppen tijdens de Tweede Wereldoorlog, de Balkanoorlog en die tussen de Hutu’s en de Tutsi’s in Afrika.
Hoe waren zulke grote aantallen mensen in staat op zulke grote schaal te doden? Het merendeel hoorde niet tot een speciale groep psychopaten. Integendeel, de meeste van hen waren vriendelijke huisvaders en doorsneeburgers, en toch bleken ze in staat dingen te doen waarvan ze in andere tijden en onder andere omstandigheden zouden gruwen.
Sociale context en omstandigheden kunnen heel normale mensen aanzetten gruweldaden. Groepsdynamiek is de doorslaggevende factor.

Lees het hele verhaal De held van Haren op de site van Chris Klomp: https://rechtbankverslaggever.wordpress.com (Site is opgeheven). Zie De held van haren in Volkskrant, 28 september 2012 : www.volkskrant.nl

Lees ook De andere kant van de streep van ex-politieman Arthur van der Vlies, Blogs Beroepseer, 26 september 2012: https://beroepseer.nl

De andere kant van de streep

“En daar sta je dan! Tussen een feestende en dronken massa. Of het nu gaat over een gewonnen landskampioenschap of een verkeerd begrepen uitnodiging op facebook. Politiemensen staan tussen deze massa’s om jouw veiligheid te bewaken en te zorgen dat jij op een leuke en mooie wijze je feestje kunt vieren. En niet alleen politiemensen, maar ook andere hulpverleners. Ze zijn er om je te helpen als je niet lekker bent geworden, omdat je iets teveel alcohol hebt genuttigd of omdat je naast het stoeprandje stapte, struikelde en met je hand in een stuk glas belandde en je hand open haalde. Het glas dat trouwens net door een van je medefeestgangers op de grond kapot was gegooid, omdat dat zo leuk was.

Ze zijn er om je te woord te staan, omdat je de weg naar het station niet meer weet of om dat je graag wilt weten waar er nog meer feestjes zijn. Politiemensen en hulpverleners willen je graag op een normale manier te woord staan. Soms lukt dat niet meer, omdat je dat niet meer wilt horen”.

Met deze woorden begint de blog De andere kant van de streep van Arthur van der Vlies als reactie op de rellen in Haren van vrijdag 21 september 2012.
Van der Vlies is ex-politieman. In 2009 werd hij ziek; hij bleek te lijden aan PTSS  – post traumatische stress stoornis – die veroorzaakt wordt door het langdurig bloot staan aan stress.
In datzelfde jaar begon hij met zijn blogs en verhalen op de website Reflectie in blauw – Politiewerk blijft mensenwerk. Daar legt Van der Vlies uit wat hem is overkomen en beschrijft hij in verhalen zijn ervaringen als politieman, wat hij denkt en overpeinst en hoe hij momenteel zijn leven inricht.

Lees de blog verder op: http://reflectieinblauw.nl (Blog niet meer beschikbaar op site van Reflectie in blauw).

Orde houden is te leren. Interview met René Kneyber

Orde houden is te leren – interview met René Kneyber, in Schooljournaal no 14 van 22 september 2012: https://beroepseer.nl

Dé nachtmerrie van elke docent: totale wanorde en anarchie in de klas. Ordeproblemen komen heel vaak voor in de klas. De honger naar kennis en tips op dit punt is dan ook groot, zo blijkt uit een training over orde houden. Trainer en docent wiskunde René Kneyber: ‘De eerste zes weken van het schooljaar moet het gebeuren. Dan geef je grenzen en structuur aan. Wees consequent!’

Tuchtcollege voor financiële sector

De financiële sector krijgt mogelijk een eigen tuchtcollege, net zoals medici, advocaten en notarissen hebben. Minister Jan Kees de Jager van Financiën laat onderzoeken of zo’n college kan en moet worden opgericht.
De Jager komt daarmee tegemoet aan een wens van de Tweede Kamer, die zeker wil weten dat de bankierseed ook echt tanden krijgt. De eed wordt ingevoerd om ervoor te zorgen dat iedereen in de financiële sector die klanten adviezen geeft altijd als eerste het belang van de klant en van de maatschappij voor ogen heeft.

Bankiers nerveus van plannen De Jager voor tuchtcollege, NRC, 25 september 2912: www.nrc.nl

Kamer wil dat bankierseed echt iets voorstelt, Reformatorisch Dagblad, 24 september 2012: www.rd.nl

Meer weten over de bankierseed? Bekijk de video met Hans Ludo van Mierlo: De bankierseed, Beroepseer, 19 januari 2011: https://beroepseer.nl

Margaret Heffernan: Durf het oneens te zijn

margaret heffernanConflicten dienen we het liefst te vermijden, is de algemene opvatting. Maar niet volgens de Amerikaanse onderneemster Margaret Heffernan. Volgens haar is het noodzaak het conflict juist te zoeken. Organisaties die met conflicten weten om te gaan, kunnen beter lastige kwesties oplossen en zelfs rampen voorkomen.

Heffernan begint haar TED-toespraak*) Dare to disagree met een voorbeeld uit de jaren vijftig van de Engelse arts en epidemiologe Alice Stewart die een baanbrekende ontdekking deed op het gebied van kanker bij kinderen, veroorzaakt door zwangerschapsonderzoeken met röntgenstralen bij hun moeder. Zij publiceerde haar resultaten van onderzoek in het medische tijdschrift The Lancet in 1956, maar het zou nog vijfentwintig jaar duren voordat de medische gevestigde orde het gebruik van röntgen bij onderzoek van zwangere vrouwen afschafte.
De gegevens waren er, openbaar, vrij en toegankelijk voor iedereen, maar niemand wilde er iets van weten en de consequenties trekken. Openheid op zich brengt nog geen veranderingen teweeg.

Alice Stewart had een medewerker, de statisticus George Kneale, die zei dat het zijn “taak was om te bewijzen dat dokter Stewart het fout heeft”. Hij zocht actief naar weerlegging van haar stellingen en zag het als zijn taak haar theorieën te weerspreken. De twee hadden een fantastisch samenwerkingsmodel. Ze waren denkpartners, en geen echokamers van elkaar. Heffernan vraagt zich af hoevelen van ons zulke medewerkers hebben, of durven hebben?

Wat is er nodig voor een constructief conflict? Allereerst mensen vinden die erg verschillend zijn van onszelf en de drang weerstaan mensen uit te kiezen die op ons lijken. Vervolgens manieren vinden met hen aan de slag te gaan. Dat vereist geduld en energie, en tenslotte de bereidheid van gedachten te veranderen.

De dochter van Alice Stewart vertelde dat telkens als haar moeder in de clinch lag met een collega, deze haar altijd weer tot nadenken aanzette: “Mijn moeder hield niet van vechten, ze was er een kei in”.
Heffernan stelt vast dat de grootste problemen, de grootste rampen die we hebben gezien, meestal niet door individuën zijn veroorzaakt, maar door organisaties, sommige groter dan landen, met gevolgen voor honderden, zoniet miljoenen mensen.
Hoe denken organisaties? Meestal doen ze dat niet. Niet omdat ze niet willen, maar omdat ze niet kunnen, en dat komt doordat de mensen in organisaties te bang zijn voor conflict.
Bang zijn voor het conflict belet dat mensen samen kunnen denken, zoals Alice Stewart en George Kneale hebben gedaan.

Heffernan illustreert waar bang zijn toe leidt met een voorbeeld van een zekere Joe die werkte voor een bedrijf van medische apparatuur. Hij maakte zich zorgen over het apparaat waar hij mee bezig was, hij vond het te ingewikkeld en dat kon wel eens schadelijk blijken voor patiënten. Rondkijkend in zijn organisatie, leek het wel of niemand zich zorgen maakte. Dus wilde hij niets zeggen. Misschien wisten zij iets dat hij niet wist. Hij zou dom lijken. Maar hij bleef erover piekeren en uiteindelijk heeft Heffernan hem geholpen zijn zorgen te uiten. En toen bleek – en dit gebeurt bijna altijd in zulke situaties –  dat andere mensen met precies dezelfde vragen en twijfels rondliepen.
Joe was wat velen beschouwen als een klokkenluider. Hij was geen dwaze querulant, maar een toegewijde man met passie voor zijn werk en zijn organisatie. Maar hij was veel te bang geweest voor conflict, totdat zijn angst voor de stilte groter werd en hij deze verbrak.

Het conflict aangaan en het gezag tegenspreken moet worden geleerd volgens Heffernan, zowel aan kinderen als aan volwassenen in elke stadium van de ontwikkeling, als we tenminste denkende organisaties en een denkende maatschappij willen.
Heffernan besluit met te zeggen dat open informatie fantastisch is, evenals open netwerken essentieel zijn, maar dat de waarheid alleen ons niet vrij zal maken, tenzij we de vaardigheden, de gewoonte, het talent en de morele moed ontwikkelen om haar te gebruiken. Openheid is niet het einde, het is het begin.

—————————————————————————-

*) Margaret Heffernan sprak in juni op de TEDGlobal 2012 conferentie in Edinburgh: Dare to disagree  Deze twaalf minuten durende video is ondertiteld in het Nederlands: Durf het oneens te zijn, en voorzien van een transcriptie in het Nederlands.

Margaret Heffernan (1955) is ondernemer, bestuursvoorzitter en auteur. Ze schreef drie boeken: The Naked Truth: A Working Woman’s Manifesto about Business and What Really Matters (2004) How She Does It (2007, ook getiteld Women On Top) en Willful Blindness: Why We Ignore the Obvious at our Peril (2011).
Meer op www.mheffernan.com

Zwartboek over aanbesteding welzijnswerk Rotterdam-Charlois

vermogen in onbalansEx-werknemers van Charlois’ Welzijn, een Rotterdamse welzijnsstichting die in januari 2012 failliet werd verklaard, schreven een ontluisterend zwartboek over alles wat er mis liep in de afgelopen decennia met het welzijnswerk in de Rotterdamse deelgemeente Charlois: Vermogen in Onbalans – Een zwartboek over de aanbesteding welzijnswerk Rotterdam-Charlois.

De ex-werknemers hebben de vorm van een zwartboek gekozen omdat er huns inziens veel fout is gegaan, vanaf het ontstaan van Charlois’ Welzijn tot aan het faillissement, waarbij de aanbesteding een beslissende rol heeft gespeeld: “Wij hebben een gerede veronderstelling, dat de aanbesteding een alibi is voor de deelgemeente Charlois om de jarenlange ‘strijd’ met Charlois’ Welzijn uiteindelijk te kunnen beslechten.
Als gevolg van het faillissement is een deel van het personeel overgeheveld naar andere instanties, of ontslagen. CAO-verplichtingen als ontslagvergoeding en aanvulling op de WW uitkering zijn niet nagekomen. Een sociaal plan is nooit opgesteld laat staan uitgevoerd. Als nasleep loopt er nog  steeds een rechtszaak over uit te betalen subsidies en op 26 september bijvoorbeeld vindt er in Groningen een faillissementsveiling plaats van eigendommen van de Stichting zoals computers, printers en monitoren.

De oud-medewerkers hebben het zwartboek niet geschreven uit rancune. Ze willen laten zien wat er de afgelopen jaren is gebeurd met het welzijnswerk in Rotterdam en  hiermee voorkomen dat hetzelfde in andere gemeenten gebeurt.
Abvakabo FNV –  die het personeel zo goed als mogelijk heeft bijgestaan –  heeft aanbevelingen gedaan die leiden tot beter welzijnswerk. Deze aanbevelingen zijn aan het zwartboek toegevoegd. Tijdens het door AbvaKabo FNV georganiseerde welzijnsdebat Wat is de toekomst van welzijn? van  6 september 2012 is het zwartboek officieel overhandigd door vakbondsbestuurder Hans Wijers aan Marijke Vos, voorzitter van de MO Groep welzijn, de landelijke brancheorganisatie voor Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening (W&MD).

In het zwartboek worden in chronologische volgorde alle gebeurtenissen van de afgelopen decennia. beschreven. De ex-medewerkers laten de feiten voor zich spreken: “Wij hopen te bereiken dat er kritisch wordt gekeken naar de aanbesteding als instrument, de wijze waarop dat dan eventueel beter zou moeten gebeuren en tevens geven wij aan welke voorwaarden er bij zowel de overheid als een uitvoerende stichting nodig zijn om tot beleid en een goede uitvoering daarvan te komen”.

Niemand van de welzijnsstichting of de deelgemeente neemt de eigen verantwoordelijkheid, stellen de ex-medewerkers: “Wat er ook allemaal gezegd is en nog gezegd gaat worden, dit alles doet niet af aan het feit, dat een Raad van Bestuur van een organisatie, het verantwoordelijke Dagelijkse Bestuur van de deelgemeente en de verantwoordelijke wethouder van de gemeente zonder gêne en spijt welzijnswerkers ontslaan, laten ontslaan, die zich jaren met hart en ziel hebben ingezet voor de wijken van Charlois zonder dat ook maar iemand zich verantwoordelijk voelt voor het maken dan wel naleven van een sociaal plan.”

Charlois’ Welzijn is de zoveelste zorginstelling die failliet is gegaan. Denk aan Zonnehuizen. Beroepseer organiseerde afgelopen maart nog een Goed Werk Hub over de gevolgen van deze in december 2011 failliet gegane Stichting.

Download hier het 91 pagina’s tellende zwartboek Vermogen in onbalans, augustus 2012, over de afsluiting van dertig jaar Rotterdams welzijnswerk: https://martinzuithof.blogs.com

Lees ook het verslag van AbvaKabo FNV over het zwartboek: www.abvakabofnv.nl (Website is opgeheven)

Verslag van Politiek debat: Welzijnswerk belangrijk voor preventie, Sociaal Werk Nederland, 7 september 2012: www.sociaalwerknederland.nl (Niet meer beschikbaar op site van Sociaal Werk Nederland)

Verslag van de Goed Werk Hub bijeenkomst over Stichting Zonnehuizen: https://beroepseer.nl

Nieuwsflits Beroepseer no 16 – september 2012

 

nieuwsflits header

Beroepseer Nieuwsflits no 16 – september 2012

Een wereld waarin alle mensen bekwaam, betrouwbaar en betrokken werken

 

Dit najaar besteden we aandacht aan Goed Werk en het boek Gezagsdragers. De afgelopen periode heeft laten zien dat de Goed Werk Hub zich uitbreidt naar steeds meer plaatsen in het land. We nodigen hierbij organisaties uit die op het werk kampen met botsende dilemma’s om kennis te maken met het Goed Werk Gereedschap, dat helpt gesprekken op gang te brengen, mensen te inspireren en na te denken over vakmanschap en moreel verantwoord, persoonlijk betrokken werk.
Heeft u belangstelling? Neem contact op met Alexandrien van der Burgt: info@beroepseer.nl

In het in juni 2012 verschenen boek Gezagsdragers – De publieke zaak op zoek naar haar verdedigers, onder redactie van Thijs Jansen, Gabriël van den Brink en René Kneyber wordt ingegaan op de gezagscrisis waarin onze maatschappij verkeert. Agressie op het werk is daar een symptoom van. Politiemensen, leraren, reclasseringswerkers, gezinsvoogden, rechters en andere gezagsdragers hebben het in hun dagelijkse werk lastiger dan vroeger. Toen was gezag inherent aan de rol die zij vervulden in de maatschappij, maar dat is niet meer vanzelfsprekend. Hoe de publieke zaak nog te verdedigen?
In het boek staan antwoorden, suggesties en aanbevelingen alsmede uitleg over wat gezag en autoriteit nu eigenlijk betekenen. In het slothoofdstuk staat dat het taboe op alles wat met machtsuitoefening en ordehandhaving te maken heeft in Nederlandse organisaties van tafel moet. Organisaties dienen er alles aan te doen om de gezagsuitoefening van hun frontlijnwerkers te ondersteunen. Het is daarom noodzakelijk dat de effectiviteit van de gezagsuitoefening in organisaties hoog op de agenda komt te staan en dat gezagsdragers actief gesteund worden bij het voorkomen van agressie van burgers. Verstrooiing van gezag moet gestopt worden door het weer toekennen van brede mandaten en discretionaire of “scharrelruimte” aan gezagsdragers.

Eind september komen de Voortrekkers van de stichting Beroepseer bij elkaar om plannen en ervaringen uit te wisselen.
Wilt u hen iets vragen? Mail ons: info@beroepseer.nl

Agenda Goed Werk Hub

26 september Atelier Beroepstrots met Patrick Groenewegen, van 18 – 21 uur in Den Haag
Patrick Groenewegen is verpleegkundige en weet wat er op de werkvloer leeft. Sinds 2011 leidt hij het project  Excellente Zorg bij het Delta Psychiatrisch Centrum in Rotterdam. Door naast de professionals te gaan staan en hen zelf te laten ontdekken wat passie voor hen betekent in hun werk, zijn er inmiddels tal van nieuwe behandelmethoden ontwikkeld. Wat betekent betrokken, betrouwbaar en bekwaam werken  binnen de zorg? Bestemd voor o.a. zorgprofessionals. Klik hier voor meer info.

omslag beroepstrots verpleegkundigen klein 22 oktober Boekpresentatie Binjamin Heijl, van 14 – 16 uur in Den Haag en 4 oktober van 13.30 – 15.45 uur in Amsterdam
In zijn nieuwe boek De beroepstrots van verpleegkundigen en verzorgenden pleit Binjamin Heyl voor een sterke beroepsorganisatie van verpleegkundigen en verzorgenden die als volwaardige partner mee aan tafel zit waar de beslissingen over hun werk worden genomen. Verpleegkundigen en verzorgenden zijn de grootste groep binnen de gezondheidszorg. De tijd is voorbij dat zonder overleg met mensen van de werkvloer beleid wordt bepaald. Belangrijk voor alle verpleegkundigen en verzorgenden in Nederland die trots zijn op hun beroep! Klik hier voor meer info over de boekpresentaties.

8 oktober Professie en ambtelijk vakmanschap en vertrouwen, van 15.30 – 17.30 in Groningen
Jacques Wallage, voorzitter van de Raad voor Openbaar Bestuur, spreekt over vertrouwen tussen bestuurder en ambtenaar, en tussen overheid en burger in de huidige tijd. Hoe kun je als ambtenaar in een organisatie die gericht is op controle en toezicht vanuit vertrouwen je werk doen? We gaan nadenken over wat onze tijd vraagt van de ambtenaar, waarna uitwisseling van voorbeelden uit de praktijk. Bestemd voor ambtenaren, zowel beleidsmatig als uitvoerend. Klik hier voor meer info.

 26 oktober Goed Werkende professionals, van 14 –  tot 17 uur in Tilburg
Viering van de samenwerking tussen Stichting Beroepseer en Universiteit van Tilburg. Presentatie van het onderzoek van docent Thijs Jansen van de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur en zijn studenten naar profielschetsen van dertig verschillende professionals, die gelegd zijn langs de meetlat van Goed Werk. Met medewerking van Christophe van der Maat, verkozen tot jonge ambtenaar van het jaar 2012.  Bestemd voor o.a. professionals uit de (semi)publieke sector. Klik hier voor meer info.

Van alle bijeenkomsten in de Goed Werk Hub worden verslagen gemaakt.
Lees de verslagen op de website.

Aanraders

Wilt u uw mening of een reactie geven op een interessant artikel op de site, of zelf bijdragen leveren? Dat kan! Kijk eens op de Groepsblog. Bijvoorbeeld het artikel over De levenslessen van Meester Kanamori.

Goed Werk en Harvard University

Eind augustus ging Wiljan Hendrikx, net afgestudeerd als master bestuurskundige naar de universiteit van Harvard in de V.S. waar hij voor een seizoen colleges gaat volgen bij professor Howard Gardner, initiatiefnemer van het Good Work Project. Volg de Blog over Goed Werk van Hendrikx op de site. Klik hier.

René Kneyber lanceert de Lerarenraad
In het onderwijsbestuur wordt er vooral over leraren gepraat, maar niet met. Dat wringt bij menig leraar. Daarom heeft René Kneyber, vmbo-docent en auteur van boeken als Orde houden in het vmbo en Orde houden in het voortgezet onderwijs het initiatief genomen tot de oprichting van een onafhankelijke Lerarenraad. Hij roept collega’s van hoger en lager onderwijs op mee te doen zo’n raad van docenten te vormen. Het liefst docenten die een bepaalde deskundigheid etaleren en een langetermijnvisie hebben op de toekomst van het onderwijs. De raad richt zich met name op het spanningsveld tussen onderwijspraktijk en beleid. Solliciteren kan nog tot 17 oktober 2012. Kijk hiervoor op www.lerarenraad.nl

Conferentie Good Work: The Ethics of Craftsmanship
Op deze internationale conferentie op 17 oktober in Utrecht zal Thijs Jansen van de Stichting Beroepseer spreken. Zie www.goodwork.info

Gesignaleerd

3 oktober Presentatie van het Rijnlands Praktijkboekje, van 13 – 17 uur in Utrecht
Een Rijnlands bedrijf is anders opgezet dan een traditionele organisatie: weinig tot geen hiërarchie, de staf is dienend in plaats van sturend, het leiderschap is gericht op het bevorderen van autonomie en vakmanschap. Niet de aandeelhouder komt op de eerste plaats, maar de professional op de werkvloer. Sprekers tijdens de presentatie zijn beide auteurs Jaap Peters en Mathieu Weggeman, alsmede plv. korpschef van politie Hollands-Midden Jaco van Hoorn, Voortrekker van Beroepseer. Meer info over de presentatie, klik hier.
Bekijk ook de video met Jaap Peters over Rijnlands organiseren. Klik hier.

Op de hoogte blijven?

Wij zijn ook op Twitter te volgen via @Beroepseer. Of meldt u aan via LinkedIn voor de groep Beroepseer.

Heeft u vragen of ideeën?

Laat het ons weten: info@beroepseer.nl
of telefoon 06-20440569

Maak Goed Werk GROOT, kom naar de Goed Werk Hub!

 

 Goed Werk staat voor:

· uitmuntend vakmanschap

· morele verantwoordelijkheid

· persoonlijke betrokkenheid


 

De Goed Werk Hub – een initiatief van de Stichting Beroepseer – is een onafhankelijke ontmoetingsplek om te werken aan beroepskwaliteit in de (semi-) publieke sector. Iedere professional is er welkom om in een open en laagdrempelige sfeer nieuwe sector-overschrijdende verbindingen te leggen tussen mensen op de werkvloer, managers, bestuurders, politici en wetenschappers. U kunt daar kennis, ervaring en ideeën uitwisselen en elkaar ondersteunen bij het ontwikkelen van goed werk.


Wilt u de Nieuwsflits niet meer ontvangen?
Stuur bericht naar info@beroepseer.nl met vermelding “Stop Nieuwsflits” en uw naam.

 

www.beroepseer.nl

Diane Ravitch over een compromisloze houding

Wat voor advies zou u geven aan iemand die bedreigd zou worden, net zoals met u gebeurde?
Deze vraag werd gesteld aan de Indiaas/Engelse schrijver Salman Rushdie. Tegen hem werd vanwege zijn boek De duivelsverzen door de Iraanse leider Ayatolla Khomeini in 1989 een levenslang doodvonnis uitgesproken. Daarmee was de in Londen wonende Rushdie vogelvrij verklaard en moest hij tien jaar lang onderduiken.

Diane Ravitch verwijst op haar blog naar het antwoord van Rushdie op deze vraag dat hij gaf in een interview, verschenen in The New York Times van 18 september 2012: “Twee kanten van een advies, die eigenlijk één advies betreffen. De ene kant heeft te maken met het hoofd en de andere is praktisch. Wat het hoofd betreft: Maak geen compromissen. Het is een kwestie van zelfkennis, weten wie je bent en waarom je deed wat je hebt gedaan. Sta ervoor. De andere kant betreft of ik weer zou onderduiken. Ik zou me niet meer verbergen. Ik zou zeggen: ‘Ik heb een huis en daar ga ik naar toe. Bescherm mij'”.

Niemand van ons leeft onder een doodsbedreiging, aldus Ravitch, maar  “…er is iets wat hier gezegd wordt waarnaar we moeten luisteren: Maak geen compromis. Het is een kwestie van zelfkennis, weten wie je bent en waarom je deed wat je hebt gedaan. Sta ervoor”.

Ravitch schrijft tot slot: “Sta ervoor. Wees niet bang. Leef niet in angst. Duik niet weg. Eendracht maakt macht”.

Diane Ravitch is research-professor Onderwijs aan de Universiteit van New York en senior fellow van Brookings Institution, een van de oudste denktanks van de V.S. Ze voert al geruime tijd een landelijk de aandacht trekkend, heftig debat over het falen van het huidige onderwijs(stelsel) in de V.S. Sinds de verschijning van haar boek in 2010: The Death and Life of the Great American School System, wordt ze overal uitgenodigd voor panels, interviews op televisie en deelname aan congressen.

Blog van Diane Ravitch: http://dianeravitch.net

Interview met Salman Rushdie in The New York Times naar aanleiding van zijn zojuist verschenen boek Joseph Anton dat gaat over zijn tien jaar lange onderduikperiode met politiebescherming: Life During Fatwa: Hiding in a World Newly Broken, door Charles McGrath, 18 september 2012: www.nytimes.com

Meer over Diane Ravith op Beroepseer: Interview met Diane Ravitch over “hoe het niet moet-onderwijs”, 30 december 2011: https://beroepseer.nl

Luisteren naar leraren uit de VS, Video/Podcast Beroepseer, 16 november 2011: https://beroepseer.nl

Demonstratie Save Our Schools, Blogs Beroepseer, 5 augustus 2011: https://beroepseer.nl

Amerikaans onderwijs in beroering, Blogs Beroepseer, 28 juni 2011: https://beroepseer.nl

Onderwijsfusies, onderwijsmanagers en de leraren zelf

In het opiniërende internetmagazine De Fusie staat in het artikel Vuseren dat de “integratie” van de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam er gaat komen:
“Wat al jaren in de lucht hing en met veel moeite tegen werd gehouden, komt er nu toch van: de UvA en de VU gaan integreren – een eufemisme voor fuseren. Om te beginnen wordt een aantal kleine instituten samengevoegd, maar de echte inspanning begint bij het ineenschuiven van de drie bèta-faculteiten van de VU (2 stuks) en UvA (1 stuk) in een Amsterdam Academic Alliance. Dit prille samenlevingscontract moet op termijn tot een algeheel huwelijk leiden, alhoewel dit niet hardop uitgesproken wordt. Zoals vaker ligt deze beslissing op ministerieel en bestuurlijk niveau mijlenver voor op wat bij de organisatie bekend is en dus begint onder de medewerkers het gissen naar de motieven.

Natuurlijk zijn er (levens)vatbare argumenten om samenwerking te bevorderen tussen universiteiten, opleidingen en binnen onderzoeksgebieden. Ook het delen van een sportcentrum en dergelijke faciliteiten kan gunstig zijn voor beide partijen. De fusie in kwestie gaat echter gebukt onder een hoop grote woorden en loze beloften die ver van de werkelijkheid, aan mahoniehouten bureaus worden bedacht. Kenmerkend voor de integratieplannen is de blinde productiviteitsvisie waarmee gewerkt wordt, en het grote gebrek aan het oog voor de organisatie en haar medewerkers zelf.

………Wat doelbewust over het hoofd gezien wordt is dat het samenvoegen van grote (en kleine) opleidingen alleen op de korte termijn kostenbesparend is. Je komt er al snel achter dat je de grote groepen studenten nergens fatsoenlijk in een collegezaal kwijt kunt en dat deze studenten binnen de kortste tijd – terecht – ontevreden zijn over het gebrek aan persoonlijke aandacht. Groepen van honderden studenten vergen juist enorme investeringen in practicumruimte en persoonlijke begeleiding. Ook zij willen stage lopen, wat na het onvermijdelijke bezuinigen op onderzoeksgroepen al snel verleden tijd is.

Natuurlijk is het voor carrièregerichte bestuurders slim om te luisteren naar de ‘daadkrachtige’ minister die ver wil gaan om van deze fusie zijn geesteskind te maken. De aandeelhouders, het volk, laten zich ondertussen graag aanpraten dat fusies bureaucratie en geldverspilling verminderen. Of een dergelijk megalomaan project uiteindelijk werkelijk besparend werkt en echt een mooie synergie smeedt is even een secundaire zorg.”

Nieuw offensief van managers dreigt te slagen

Een paar maanden eerder, op 18 juli 2012, schreef  Ewald Engelen in NRC Next zijn blog De manager heeft gewonnen over de “definitieve knechting” van de academicus. Volgens deze hoogleraar Financiële geografie aan de Universiteit van Amsterdam nemen bestuurders de macht over op hogescholen en universiteiten. Dit betekent volgens hem het einde van de universiteit als vrijplaats voor belangeloze nieuwsgierigheid. Zijn blog begint met een bericht over het weglopen van een deel van de docenten aan de Design Academie in Eindhoven vanwege een hooglopende ruzie over een reorganisatie:

“…….In het funderend onderwijs en het hbo hebben professionals de slag allang verloren. Een handjevol kunstacademies, conservatoria en specialistische instellingen – zoals de Design Academy van Eindhoven – wist tot nog toe hardnekkig weerstand te bieden.
Overal waar expertise het monopolie is van een onaantastbaar gilde – zoals aan universiteiten – hadden bestuurders het nakijken. Onder het mom van ‘professionalisering’, ‘schaalvergroting’, ‘studeerbaarheid’, ‘toponderzoek’, ‘operationele efficiëntie’ en meer van dit soort lulkoek is echter een nieuw offensief ingezet. Deze aanval dreigt te slagen waar eerdere faalden. Zie het vertrek van de drie van Eindhoven.
Zie de ontslagrondes in de kleine talen. Zie de 450 fte die de VU wil offeren om 33 miljoen euro vrij te spelen om haar nieuwbouw aan de Zuidas te redden. Ditmaal wordt de professionele autonomie van het hoger onderwijs echt bedreigd. De definitieve
knechting van de academicus is aanstaande.

Voor dit slotoffensief hebben bestuurders een garnizoen van ja-knikkende waterdragers om zich heen verzameld. De verhouding tussen staf en wetenschappelijk personeel op de meeste onderwijsinstellingen zou een Zuid-Amerikaans operetteleger niet misstaan. Het doel van deze invasie van procesdeskundigen is drieledig. Bestuurders afschermen tegen gerommel uit de ingewanden van de organisatie; het evangelie van
prestatiemeting verbreiden; en de laatste bolwerken van verzet oprollen via intimidatie (‘jij krijgt geen onderzoeksgeld meer’) of ostracisme (‘jou nodigen we niet meer uit’).
…. In de slag om de universiteit zijn accountants, communicatiemedewerkers, didactici, organisatieadviseurs, consultants, onderwijskundigen, spreadsheetacrobaten, interimmanagers – en al die andere anti-intellectuele beroepsgroepen die in steeds groteren getale de universitaire staven bevolken – frontsoldaten van een managementideologie die processen en procedures prevaleert boven vakinhoudelijke expertise en ervaring. Filosoof of grafisch vormgever, econoom of astrofysicus – allemaal zullen ze zich voegen naar de sjablonen van het bedrijfsproces…”

Engelen besluit met te schrijven dat er …”iets essentieels verloren dreigt te gaan. En dat is de Alma Mater als vrijplaats voor geschoolde, belangeloze nieuwsgierigheid. Door economische horigheid, bestuurlijke onverschilligheid, maatschappelijke onwetendheid, politieke intellectuelenhaat en academische kinnesinne is voor dit soort nieuwsgierigheid steeds minder ruimte. Dat is niet alleen een persoonlijk drama voor al die geroepen en die om die reden ooit in wetenschap en onderwijs terecht zijn gekomen. Ook voor een samenleving die een toekomst van grote onzekerheid tegemoet gaat, is het rampzalig.
We weten niet wat de vragen van morgen zijn, laat staan dat we daar nu al de antwoorden op kunnen geven. Onderzoek naar wat die vragen kunnen zijn, laat zich per definitie niet in de taal van ‘valorisatie’, uitkomsten en ‘deliverables’ beschrijven”.

Stichting Lerarenraad wil het roer omgooien

Deze twee artikelen voeren tot maar één conclusie. Het is noodzakelijk dat leraren –  of ze nu hoogleraren zijn of vmbo-leraren –  de krachten bundelen en gaan samenwerken.
Vmbo-docent René Kneyber heeft al een stap genomen. Sinds half september 2012 is hij bezig met het stichten van een Lerarenraad en hij nodigt collega’s uit mee te doen en plannen te maken. Zo’n Lerarenraad gaat ervoor zorgen dat er niet meer óver docenten wordt gepraat, maar mèt docenten en dat er direct contact gaat komen tussen beleidsmakers en werkveld.

Meer over de nieuw op te richten Lerarenraad op www.lerarenraad.nl.

Nieuw op te richten Lerarenraad door René Kneyber, Blogs Beroepseer, 17 september 2012: https://beroepseer.nl

Lees het artikel Vuseren van 14 september 2012 verder op site van De Fusie:  http://defusie.net/vuseren (Website is opgeheven)

Blog De manager heeft gewonnen, door Ewald Engelen in NRC Next van 18 juli 2012: www.nrc.nl