Redactie Beroepseer

Een alternatief voor ROM als benchmark: Een valide kwaliteitskader voor de GGZ met regionale regie en co-creatie

Geschreven op 27 november 2017. Gepost in Blogs, Zorg.

Begin 2017 deden psychiaters een oproep om de petitie Stop ROM als benchmark in de GGZ te ondertekenen. Met ROM wordt bedoeld: Routine Outcome Monitoring, het regelmatig invullen van vragenlijsten, bedoeld ter ondersteuning van de behandeling.
In 2012 waarschuwden acht kernhoogleraren psychiatrie voor grootschalige invoering van dit ROM-systeem ter vergelijking van de kwaliteit van behandelingen. Daarvoor is het totaal ongeschikt vonden zij. Dit is nog weer eens bevestigd door een op 26 januari 2017 verschenen onafhankelijk rapport van de Rekenkamer: Bekostiging van de curatieve geestelijke gezondheidszorg.
Helaas is er indertijd niet naar de hoogleraren geluisterd. ROM is nu zelfs een wettelijke verplichting en zorgverzekeraars geven boetes als er onvoldoende ROM-gegevens worden aangeleverd. Het verkrijgen en verwerken van al die gegevens kost naar schatting 30 miljoen per jaar.

De petitie beoogt een eind te maken aan de geldverslindende, zinloze en bureaucratische praktijk waarmee psychiaters te maken hebben. Het is de hoogste tijd voor een andere vorm van gegevensregistratie. De actievoerders zijn overigens niet tegen het meten van kwaliteit, maar wel tegen ROM als benchmark omdat:

zonder toestemming/medeweten gegevens worden verzonden;
gepseudonimiseerde gegevens herleidbaar zijn tot een patiënt;
het niet wetenschappelijk, duur en tijdrovend is zonder het beloofde zicht op de kwaliteit van de GGZ.

Een valide kwaliteitskader voor de GGZ

Twee initiatiefnemers van de petitie, Jim van Os, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en publieke GGZ en Philippe Delespaul, hoogleraar zorginnovatie in de GGZ, hebben een alternatief geschreven voor het benchmark met ROM-syteem: Een valide kwaliteitskader voor de GGZ: Van Benchmark ROM aan de achterkant naar regionale regie en co-creatie aan de voorkant.
Een valide kwaliteitskader kan, in combinatie met het instellen van een publieke GGZ, de huidige ondoelmatigheid en kwaliteitsblindheid opheffen.

Een kwaliteitskader in de GGZ telt drie pijlers dat inzicht geeft in de kwaliteit van behandeling. Onderdeel daarvan zijn een basisorganisatie van kleinschalige GGZ in de wijk en de installatie van een publieke GGZ.
Organisatie op het niveau van de wijk, virtueel of echt, is nodig om zicht te hebben op de psychische variatie in de wijk zodat de schaarse middelen de meest ernstige zorgbehoeften kunnen volgen. Veel GGZ organisaties trachten de slag te maken naar wijkgericht werken, maar er zijn schotten en belangen die het moeilijk maken voor de GGZ om zich opnieuw uit te vinden in de wijk

Een publieke GGZ betekent oprichting en versterking van online eCommunities voor mensen met gelijksoortige klachten (voorbeelden zijn: proud2bme.nl, psychosenet.nl, diagnosedepressie.nl, dwang.eu en drugsinfo.nl) die elkaar kunnen helpen in het duiden van de klachten, het vinden van hulp en het ontwikkelen van zelfmanagementstrategieën. Ten behoeve van zelfmanagement is achter de eCommunities een markt van gratis eHealth, mHealth en andere tools nodig, waar mensen elkaar kunnen helpen geschikte middelen te vinden.

Het alternatieve plan eindigt met de woorden: “Momenteel is er zware politieke druk op de GGZ om zich ‘te bewijzen’. Dit kan als men gaat werken met een kader en indicatoren die inzicht geven in de kwaliteit van de GGZ in de zin van impact op psychisch lijden in de regio, gezien vanuit de leefwereld, bottom-up vormgegeven, gericht op co-creatie en in combinatie met een nieuwe, publieke GGZ. Als de GGZ uit de huidige kwaliteitsblindheid kan komen, zal sturing op zinnige, zuinige en zorgzame GGZ, vormgegeven vanuit de intrinsieke motivatie van hulpverleners, in interactie met GGZ gebruikers zelf, mogelijk worden”.

Klik hier voor lezen van essay Een valide kwaliteitskader voor de GGZ: Van Benchmark ROM aan de achterkant naar regionale regie en co-creatie aan de voorkant, door J. van Os en Ph. Delespaul, Tijdschrift voor psychiatrie, februari 2018 : https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/media/4/60-2018-2-artikel-vanos.pdf

Actiesite Stop Benchmark met ROM en info over de petitie: www.stopbenchmark.nl

Petitie gestart: Stop ROM als benchmark in de GGZ, Groepsblog Beroepseer, 30 januari 2017: https://beroepseer.nl

stop benchmark met rom

Wethouders doen oproep: Bouwen aan wederkerig vertrouwen en vernieuwen lokale democratie

Geschreven op 25 november 2017. Gepost in Blogs, Overheid.

bouw aan wederkerig vertrouwen lokale democratie jocko rensen Een actief netwerk van wethouders van verschillende politieke kleur heeft het initiatief genomen op lokaal niveau te gaan bouwen aan wederkerig vertrouwen en het vernieuwen van de lokale democratie.
De initiatiefnemers hebben gesprekken gevoerd en daarbij het programma Democratic Challenge^*)van het ministerie van Binnenlandse Zaken en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten betrokken.

In een brief van 22 november 2017 – zie hieronder – doen zij een oproep aan collega’s zich bij hun aan te sluiten.

Meer info bij Jocko Rensen, wethouder van Houten en voortrekker van Beroepseer: jocko@rensen.online

Een brief/oproep van wethouders, voor wethouders
over lokale democratische vernieuwing

gemeenteland, 22 november 2017

Beste collega-wethouders, toekomstige wethouders en
kersverse minister van Binnenlandse Zaken,

Het zijn nog ruim honderd dagen voordat we in bijna alle gemeenten weer naar de stembus gaan. Honderddagen voordat er nieuwe gemeenteraden worden gekozen, coalities worden gesloten en collegeprogramma’s worden opgesteld. Met deze brief doen wij een oproep om lokale democratievernieuwing een nadrukkelijke plek te geven in die programma’s. Omdat we ons zorgen maken over en verantwoordelijk voelen voor de kwaliteit van de lokale democratie.

Wij zijn een groep wethouders uit het gehele land, dwars door alle politieke partijen en bewegingen heen. Wij maken ons ernstige zorgen over de gevoelens

van onvrede, onrust en afkerigheid die we zien bij veel van onze bewoners. “Het vertrouwen en daarmee de legitimiteit van het (lokaal) bestuur staan onder druk” (Op weg naar meervoudige democratie, cie. VdDonk). Wij voelen ons verantwoordelijk om als publieke ambtsdragers, gekozen en benoemd, een bijdrage te leveren aan het herstel van wederkerige vertrouwen. Het vertrouwen van burgers in hun overheid maar ook het vertrouwen van de overheid in haar burgers. Het wederkerige vertrouwen dat de basis vormt van onze democratie, zowel landelijk als lokaal.

“De politiek heeft de democratie gekaapt” aldus Jacques Wallage. Democratie is de basis van onze samenleving, het gaat over de manier waarop we samenleven.
Mensen met verschillende achtergronden, interesses en belangen leven en werken samen in straten, dorpen, gemeenschappen en netwerken. Daarbinnen zoeken ze steeds meer zelf naar oplossingen in het publiek domein. De gemeente moet beter luisteren en aansluiten bij lokale initiatieven. Een dienstbare gemeente die de lokale gemeenschap centraal stelt (ipv de partijpolitiek) en de vormgeving van de ‘institutionele democratie’ daarop afstemt.

Wij geloven daarbij in de kracht van de lokale samenleving. Wij geloven dat bewoners, buurten, wijken en dorpen meer ruimte willen en meer ruimte nodig hebben. Wij willen er als wethouders voor zorgen dat die ruimte er komt. De ruimte voor een buurtcoöperatie of een maatschappelijke aanbesteding die net niet binnen de lijntjes past. Ruimte voor verschil. We geloven niet in blauwdrukken, omdat elke stad en elk dorp verschillend is. We herkennen het DNA, dus de dynamiek en sociale structuur en we gaan voor het unieke profiel. Echt zeggenschap en eigenaarschap bij bewoners en bereid zijn de uitkomsten te accepteren waar in eerste instantie niet aan werd gedacht. Daarbij is het huidige systeem geen doel op zich; veranderingen van regels en instituties sluiten we niet bij voorbaat uit. Maar het gaat vooral om een verandering van gedrag en houding, ook ons eigen gedrag. Meer verbinden, meer vertrouwen, meer werken vanuit maatschappelijke opgaven.

Voor ons is dit een permanente zoektocht. Wij weten ook niet precies hoe het moet, maar we menen wel dat het echt anders moet. We zien overal mooie voorbeelden en experimenten, maar dat is niet genoeg. Hieronder doen we een aantal suggesties voor de komende jaren waar we graag samen met collega-wethouders verder invulling aan willen geven.

We maken na 21/3 eerst samen met de stad/dorp(en) en de raad een maatschappelijk akkoord, met daarin niet alleen wat voor gemeente we willen zijn (visie) maar ook hoe we maatschappelijke opgaven samen oppakken (democratisch proces);
We gaan voor een open formatie waarbij de lokale opgave centraal staat, en de keuze voor wethouders ook mede hierop wordt gebaseerd;
We werken samen met betrokkenen en belanghebbenden, ook organisaties, financiers en ondernemers, aan lokale maatschappelijke opgaven. Daarvoor organiseren we lokale democratische processen binnen politieke kaders. Denk aan het organiseren van burgerraden of andere vormen van inspraak.
Wij zetten ons in voor het democratisch gesprek, zowel binnen de raadarena als in de lokale samenleving; investeren in democratische vaardigheden van bestuurders (democratisch vakmanschap), ambtenaren (democratisch professionalisme) en bewoners (democratisch burgerschap). We streven ernaar om de stem van de minderheid mee te nemen in een besluit waarin tegengestelde meningen worden verenigd (deep democracy);
Wij menen dat eigenaarschap en zeggenschap aan de basis staan van dorps- en wijkdemocratie. Wij werken aan democratische processen in buurten, wijken en dorpen; het aansluiten bij initiatieven en ‘gemeenschapsdemocratie’ zoals wordt vorm gegeven door bewoners zelf, maar ook het ‘overdragen’ van verantwoordelijkheden, zeggenschap en eigenaarschap. Wij pleiten er voor dat bewoners ruimte krijgen om minimaal 1% van de gemeentebegroting te besteden aan lokale initiatieven.
Wij willen invulling geven aan een dienstbare en uitnodigende overheid met ambtenaren die de ruimte krijgen om bewoners te begeleiden, ondersteunen en mee te denken zonder over te nemen;
Wij zien de worsteling van de gemeenteraad die zoekt naar een passende rol in een lokale netwerksamenleving, en we willen graag meedenken bij de zoektocht naar een betere balans tussen representatieve en participatieve vormen van democratie;
Wij gaan binnen onze eigen politieke partij of beweging ook het gesprek aan over nieuwe vormen van legitimiteit en democratische partijvernieuwing;
Wij gaan ook werken aan ons eigen ‘democratisch kompas’; waarbij we continu waken over de democratische kwaliteit van processen en besluitvorming, we voldoende ruimte bieden voor tegenspraak en bewuste afweging maken tussen belangen van alle bewoners (ook de minderheden), onze achterban en de eigen idealen. Eventueel houden we omwille van de toegankelijkheid een wekelijks inloopuur in een buurthuis, bibliotheek of café. Wij zien het wethouderschap als een beroep dat we met veel plezier uitvoeren.Herkent u dit en werkt u in uw gemeente ook aan de versterking van wederzijds vertrouwen? Wij zoeken collega-wethouders waarmee we over bovenstaande voornemens kunnen sparren. Denkt/doet u met ons mee aan de vernieuwing van de lokale democratie?Is getekend, wethouders Bertien Houwing (Amersfoort), Birgit op de Laak (Horst aan de Maas), Doret Tigchelaar (Hattem), Floris Schoonderwoerd (Kaag en Braassem), Frits Westerkamp (Hollands Kroon), Jacques van Loevezijn (Raalte), Jan Brink (Zwolle), Jan Glastra van Loon (Bernheze), Jan ten Kate (De Wolden), Jan Overweg (Leusden), Jocko Rensen (Houten), Joost Reus (Culemborg), Ko Scheele (Ommen), Mary-Ann Schreurs (Eindhoven), Raf Janssen (Peel en Maas), Roy de Witte (Tubbergen) en Winnie Prins (Zeewolde).

^Noot
^*) Democratic challenge is een experimenteer- en leerprogramma gericht op vernieuwing van de lokale democratie: http://democraticchallenge.nl

U P D A T E

Wethouders Leusden en Amersfoort luiden de noodklok, Algemeen Dagblad, 28 november 2015: www.ad.nl

Toenemende bemoeienis van allerlei instanties maken scholen stuurloos. Dat gaat ten koste van de leraar

Geschreven op 23 november 2017. Gepost in Blogs, Onderwijs.

Op donderdag 28 november 2017 spreekt Edith Hooge in debatcentrum De Balie in Amsterdam in het kader van de reeks Mijn idee voor onderwijs. Aanleiding is haar onderzoek naar sturingsdynamiek in het Nederlandse onderwijs. Edith Hooge is hoogleraar onderwijsbestuur bij TIAS, Universiteit van Tilburg.

In hoeverre kan een onderwijssysteem worden gestuurd? Doen schoolbesturen ertoe voor goed onderwijs? Hoe pakken vrijheid van onderwijs en autonomie uit in de praktijk?
Het blijkt dat de overheid een uitdijend netwerk van onderwijsinstanties aanstuurt. Het Nederlandse onderwijsstelsel kent onderwijsbesturen met veel automie en veel organisaties die tussen het centrale niveau van het Rijk en het decentrale niveau van de onderwijsbesturen functioneren. In zo’n complex stelsel is sturing een lastige opgave. De overheid wordt eindverantwoordelijk gehouden voor het onderwijs, terwijl veel andere organisaties hun eigen rol en autonomie hebben.

In een artikel in Didactief, onafhankelijk vakblad voor het onderwijs, legt Edith Hooge uit hoe de onderwijsdynamiek in Nederland in elkaar steekt: “Met het regeerakkoord lanceert het nieuwe kabinet relevante, soms nieuwe, ambities voor het onderwijs: een betere overgang van basis- naar voortgezet onderwijs, terugkeer van de brede brugklas, actualisatie van het onderwijscurriculum, aandacht voor burgerschap en seksuele diversiteit, introductie van een maatschappelijke diensttijd, en terugdringen van laaggeletterdheid. De inhoud van deze plannen snijdt hout en kan op een breed draagvlak rekenen in de politiek, het onderwijsveld en in de samenleving.
Ze zullen de komende periode worden vertaald in nieuw beleid, wet- en regelgeving en in financieringsvormen. En juist dáár ligt een enorme valkuil voor ‘Den Haag’.

In het verleden zijn relevante – en niet te vergeten: democratisch gelegitimeerde – onderwijsambities namelijk vaak vertaald in centralistische, uniforme en moeilijk uitvoerbare maatregelen. Vaak werden die maatregelen na enige tijd dan ook weer afgeschaft, zoals de verplichte maatschappelijke stage, de 1040-norm (de ophok-uren), of, zoals nu is aangekondigd in het regeerakkoord, de rekentoets. Hiermee sterven de goede ambities die er aan ten grondslag liggen een zachte dood.Recent empirisch onderzoek van collega’s en mijzelf naar sturingsdynamiek in onderwijsstelsels legt bloot hoe het komt dat de onderwijsambities uit Den Haag vaak stranden. Alle sturing en beleidsinitiatieven bij elkaar opgeteld blijken teveel, onderling strijdig, volgen elkaar te snel op, en vooral: laten te weinig professionele ruimte”.

Indirecte aansturing door netwerken, steunpunten, stuurgroepen, platforms en projectorganisaties

“Dit wordt veroorzaakt doordat de overheid de schoolbesturen en de scholen niet zelf aanstuurt, maar dit indirect doet, via divers samengestelde netwerken van talloze organisaties. Binnen deze netwerken wordt in onderling overleg en afstemming het beleid verder ingekleurd, worden regels gemaakt, en kaders en instrumenten voor de uitvoering in de onderwijspraktijk ontwikkeld.

Bij dit poldermodel zijn niet alleen gevestigde organisaties betrokken zoals de PO- en VO-raad, de AOb en het CNV, de onderwijsinspectie, het College voor toetsen en examens of het Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling, maar ook speciaal voor een bepaald beleidsthema in het leven geroepen steunpunten, stuurgroepen, platforms of projectorganisaties. Denk aan de Stichting School en Veiligheid, MBO in Bedrijf, Kennisnet, de Onderwijscoöperatie, Leraar24 of de steunpunten Taal en rekenen.
Dit arsenaal aan beleidsbemoeiende en meesturende organisaties tussen overheid en scholen in is de afgelopen twintig jaar fors toegenomen, als mosselen aan een boot”.

Aan het slot spoort Hooge leraren – met in hun kielzog schoolleiders en bestuurders – aan door te gaan met zich te roeren en mede-eigenaarschap en professionele ruimte te claimen: “En leerlingen en ouders moet zich, veel meer dan nu, deelgenoot tonen en van zich laten horen. Want de organisaties die deelnemen aan het poldermodel van onderwijssturing en –beleid zijn al teveel onderdeel geworden van dit probleem”.

Lees het hele artikel van Edith Hooge: De school raakt stuurloos door aangroei van instanties, Didactief, 23 november 2017: https://didactiefonline.nl

Onderzoek Zicht op sturingsdynamiek, door Sietske Waslander, Edith Hooge en Henno Theisens, TIAS School for Business and Society, mei 2017: www.tias.edu

Op donderdag 28 november 2017 spreekt Edith Hooge in Debatcentrum De Balie in Amsterdam in het kader van de reeks Mijn idee voor onderwijs.

U P D A T E

Terugkijken: Mijn idee voor onderwijs. Aflevering 9 met hoogleraar Edith Hooge: https://www.youtube.com/watch?v=JJl37krzfAo

Namaakbushaltes voor mensen met dementie? Kan dat wel? Interview over ethische dilemma´s bij dementie

Geschreven op 23 november 2017. Gepost in Blogs, Welzijn.

Buitendeuren die eruitzien als boekenkasten, levensechte robothuisdieren, namaakbushaltes. Het zijn innovaties in verpleeghuizen die het welbevinden van mensen met dementie lijken te verhogen, maar die potentieel misleidend zijn. Filosoof Ike Kamphof van de Universiteit Maastricht leidt samen met gezondheidswetenschapper Ruud Hendriks een project dat zorgprofessionals en ontwerpers wil helpen hierover ethisch na te denken.

In een speciaal aan ethiek gewijd themanummer van Mediator, het digitale magazine van ZonMw, heeft Irene Geerts een interview met het duo. ZonMw is financierder van gezondheidsonderzoek en stimulator van het gebruik van kennis. Op de eerste vraag over het hoe en het waarom van het project luidt het antwoord:
“Zorgen voor mensen met dementie vraagt creativiteit. Denk bijvoorbeeld aan iemand die niet meer weet dat hij gepensioneerd is en elke dag weer de deur van het verpleeghuis uit wil naar zijn werk. Treft hij die op slot, dan wordt hij boos. Kan hij de straat op, dan gaat hij zwerven. Deze meneer steeds weer vertellen dat hij niet meer werkt en niet zelfstandig naar buiten kan, doet hem steeds opnieuw verdriet en geeft bovendien onrust op een afdeling. Dan kiezen zorginstellingen wel eens voor een andere oplossing: ze camoufleren de buitendeur, zodat die er bijvoorbeeld uitziet als een boekenkast. De industrie komt steeds meer met dit soort oplossingen: nostalgische interieurversiering om een vertrouwde omgeving te scheppen, robothuisdieren die voor gezelschap zorgen, virtual reality-installaties die een beleving bieden. Maar al deze innovaties hebben een fundamenteel probleem: ze worden gemakkelijk misleidend”.

Maar als zulke dingen veiligheid, rust en plezier brengen voor mensen met dementie, wat is dan het probleem?

“Als je niet nadenkt over wat deze dingen doen, komen er vijf waarden onder druk te staan. Ten eerste autonomie: je ontneemt iemand zijn vrije keuze. Ten tweede menselijke waardigheid: je behandelt een persoon als een bundel symptomen in plaats van als uniek mens. Ten derde is de authenticiteit van het leven en de omgeving in het geding. Ten vierde wordt het vertrouwen in elkaar en de omgeving aangetast. En tot slot staat de integriteit van de zorgverlener en de ontwerper op het spel”.

Is dat echt erg bij mensen die niet altijd in het gedeelde hier en nu leven?

“Dat neemt het probleem met die vijf belangrijke waarden niet weg. Bovendien, mensen met dementie worden vaak onderschat. Ze denken zeker niet altijd dat deze dingen echt zijn. Dat hoorden en zagen wij tijdens onze observaties in verschillende instellingen. Zo wordt er vaak vanuit gegaan dat een pop voor iemand met dementie een baby is. Soms is dat zo, maar vaak ook niet. Ik zag een mevrouw bezig om een pop heel zorgvuldig aan te kleden en in bed te leggen, met de kleertjes precies zo en het dekentje precies zo. Dan gaat het er niet om dat zij denkt dat ze een baby in haar handen heeft, maar om dat zij bezig is met dingen die voor haar betekenisvol zijn, zoals de schoonheid van het heel precies instoppen”.’

Hoe kijken zorgprofessionals hiernaar?

“Wij hebben een dozijn instellingen bezocht en werden daar heel open ontvangen. De mensen die er werken herkenden de dilemma’s en wilden daar graag over praten. Zij zijn vaak heel praktisch ingesteld en nemen hierover vrij intuïtief beslissingen. Ze gaven ons belangrijke inzichten. En omgekeerd helpt ons project hen woorden te geven aan de dilemma’s”.

Het themanummer van Mediator is niet meer beschikbaar op ZonMw. Interview is te lezen op: Ondersteuning van mensen met dementie, of misleiding? Menswaardige oplossingen in het verpleeghuis, ZonMw, juli 20272017: www.zonmw.nl/nl/artikel/ondersteuning-van-mensen-met-dementie-misleiding

Verkozen: Gerard Bakker tot Overheidsmanager van het jaar en Staatsbosbeheer tot Beste Overheidsorganisatie van het jaar 2017

Geschreven op 22 november 2017. Gepost in Blogs, Overheid.

Gerard Bakker is Overheidsmanager van het Jaar 2017 en Staatsbosbeheer heeft de Verkiezing Beste Overheidsorganisatie van het jaar 2017 gewonnen. Dat is bekend gemaakt tijdens de jaarlijkse uitreiking van de Overheidsawards in de Ridderzaal in Den Haag op 20 november 2017.

Overheidsmanager Gerard Bakker

Door de grote instroom van asielzoekers in 2015 en 2016 bevond het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) zich in een stormachtige situatie. Als een volleerd zeiler gebruikte Gerard Bakker, bestuursvoorzitter van COA, de zware politieke en maatschappelijke tegenwind om het COA grondig te veranderen door een fundamentele en duurzame transitie door te voeren. Bakker toonde hierin persoonlijk en energiek leiderschap. Hij is een verbindende kracht en toont lef om alle actoren samen te laten werken aan een gezamenlijk doel. Zowel in tijden van crisis als in tijden van rust heeft Bakker de organisatie weten te leiden en te bewegen.

Beste Overheidsorganisatie Staatsbosbeheer
De organisatie weet de belangen van bewoners, recreanten en het milieu op een natuurlijke en toekomstbestendige wijze aan elkaar te verbinden. De bijdrage van de Rijksoverheid is in 2013 met 70% gekort wat de organisatie gedwongen heeft samenwerking tot in het hart van de organisatie te verankeren. Door slim gebruik te maken van schaarse grondstoffen draagt Staatsbosbeheer bij aan de circulaire economie en zijn zij maatschappelijk gaan ondernemen door samenwerkingen aan te gaan met onder andere Reclassering Nederland, zorginstellingen en werkvoorzieninginstanties. Deze organisatie is een toonaangevend voorbeeld van de manier waarop overheden zich opnieuw aan het uitvinden zijn om zich aan te passen aan de 21e eeuw.

Zie verder Overheidsawards: www.overheidsawards.nl

winnaar overheidsorganisatie van het Jaar2017

Gerard Bakker (links) en Staatsbosbeheer zijn de winnaars van de Overheidsawards 2017.
De prijzen werden uitgereikt in de Ridderzaal in Den Haag op 20 november 2017 door
minister Ollongren van Binnenlandse Zaken.

Handreiking ‘Ruimte in regels’ verstuurd naar alle basisscholen

Geschreven op 22 november 2017. Gepost in Blogs, Onderwijs.

Aan alle basisscholen in Nederland is de handreiking Ruimte in regels – Papieren rompslomp of kan het anders? toegestuurd. Afzender is het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Inspectie van et Onderwijs. In het 44 pagina’s tellende boekje staat beschreven welke regels er gelden volgens de onderwijswet. Wat wordt er nu precies gevraagd van de leraar? Hoeveel ruimte heeft de leraar om eigen verantwoordelijkheid te nemen? In de wet- en regelgeving staat aan welke – minimale – eisen een school moet voldoen. Maar meestal niet hoe dat moet.
De leraar en de collega‘s op school, de schoolleiding en het schoolbestuur, hebben zelf de ruimte om keuzes te maken die passen in hun visie op onderwijs en op wat het beste is voor de leerlingen. Er is dus meer ruimte in regels dan men denkt.

Uit de Inleiding: “Via verschillende wegen horen wij dat leraren alle administratie – die er naast het lesgeven bij komt kijken – nogal eens als last ervaren. Dat u het behoorlijk onoverzichtelijk vindt wat er allemaal moet en u zich afvraagt hoe dit bijdraagt aan de kwaliteit van het onderwijs. Dat u hierdoor bovendien werkdruk ervaart. Deze handreiking maakt helder over welke zaken uw school zich op basis van de wet moet kunnen verantwoorden. Samen met leraren hebben we gezocht naar de vragen die zij hierover hebben.
U vindt daarom in deze handreiking ook veelgehoorde vragen én antwoorden. U zult ontdekken dat u waarschijnlijk meer professionele ruimte heeft dan u wellicht op dit moment denkt. Graag willen wij uw team, school en bestuur uitdagen om met elkaar in gesprek te gaan. En ook in gesprek te blijven over welke keuzes in onderwijs en verantwoording het beste zijn voor uw leerlingen én werkbaar zijn voor u”.
ruimte in regels 3
Wilt u meer weten over administratie of andere zaken rond het toezicht van de inspectie? En hoe u als onderwijsprofessional met de inspectie te maken kunt hebben? Kijk op de website van de inspectie, www.onderwijsinspectie.nl

Inhoudsopgave

1 Inleiding
2 De wet en het toezicht
3 Informatie per thema
3.1 Het onderwijsaanbod
3.2 Zicht op ontwikkeling van de leerling
3.3 Het didactisch handelen van de leraar
3.4 Extra ondersteuning
3.5 Toetsing en afsluiting
3.6 Onderwijsresultaten
3.7 Veiligheid en schoolklimaat
3.8 Kwaliteitszorg
4 Aanvullende informatie

Klik hier voor downloaden Handreiking Ruimte in regels, ministerie van OCW en Inspectie van het Onderwijs, november 2017.

U P D A T E

12 tips voor het verlagen van werkdruk, Leraar 24, 12 november 2019: www.leraar24.nl/2616508/12-tips-voor-het-verlagen-van-werkdruk/

Steeds meer Russisch nepnieuws in Nederland? Niet volgens docent internetjournalistiek Alexander Pleijter

Geschreven op 21 november 2017. Gepost in Blogs, Informatie en communicatie.

Nepnieuws is dit jaar uitgegroeid tot een ware plaag. Het duikt overal op en lijkt steeds erger te worden. Dinsdag 14 november 2017 opende De Telegraaf met de kreet “Nepnieuwslawine” die ochtend de krant. Op de site luidde de kop: “Nepnieuws gevaar voor Nederland”. Het bericht meldde dat het kabinet de verspreiding van nepnieuws een risico voor de Nederlandse democratie vindt en dat minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken nadrukkelijk wijst naar Moskou als dader.
Het Algemeen Dagblad kwam vervolgens met de kop: “Russen proberen met nepnieuws opinie in Nederland te sturen”. Trouw kopte op internet: “Rusland verspreidt nepnieuws en ‘s avonds deed het NOS Journaal een duit in het zakje. “De Russen hebben Nederland in het vizier. Met nepnieuws proberen ze de democratie te ontregelen”.

Alexander Pleijter, docent internetjournalistiek aan de Universiteit van Leiden en coördinator van de website Nieuwscheckers schrijft in een artikel op de site voor journalistiek Villamedia dat er niet veel klopt van wat er allemaal beweerd wordt. De nepnieuwslawine blijkt niet meer dan een sneeuwvlok: “Het was de combinatie van ‘de Russen’ en ‘nepnieuws’ die werd uitgevent: Russen die in Nederland nepnieuws verspreiden! Alarm! De aanleiding was de brief die minister Ollongren van Binnenlandse Zaken aan de Tweede Kamer had gestuurd. Maar opvallend genoeg kwam de combinatie ‘nepnieuws’ en ‘de Russen’ helemaal niet voor in de bewuste Kamerbrief. Sterker nog, het woord ‘nepnieuws’ kwam überhaupt niet voor. Wel repte de tekst van ‘valse berichtgeving’.
Tegelijkertijd spelen media en technologiebedrijven een belangrijke rol bij de afweging of er sprake is van bijvoorbeeld valse berichtgeving op sociale media. Het kabinet zal in gesprek gaan met deze partijen over hoe (heimelijke) politieke beïnvloeding kan worden tegengegaan.

Wat werd er dan gezegd over de Russen in de Kamerbrief? Die zouden zitten achter cyberaanvallen en er zouden Russische inlichtingenofficieren actief zijn in Nederland. Verder schreef de minister dat Rusland digitale middelen inzet voor beïnvloeding van besluitvormingsprocessen, beeldvorming en de publieke opinie. Dat dat via ‘nepnieuws’ gebeurt noemde ze niet expliciet in de brief. Wel repte ze van een vervalste website in Rusland die de indruk wekt een officiële Nederlandse overheidssite te zijn en waarop desinformatie over MH17 is te vinden. Maar dat is dus geen Russisch nepnieuws in Nederland”.

Rookgordijn

Pleijter constateert dat de term ‘nepnieuws’ is uitgegroeid tot een hypewoord: “De term wordt te pas en te onpas gebruikt en eigenlijk weet niemand meer wat er precies mee bedoeld wordt. Voor Trump is nepnieuws een synoniem voor nieuwsmedia. Voor complotdenkers is elke fout die journalisten maken een voorbeeld van nepnieuws. En voor Nederlandse nieuwsmedia lijkt elke vorm van foutieve informatie gelijk te staan aan nepnieuws. Zo noemde het NOS Journaal als voorbeeld van nepnieuws een nepgetuige die tijdens een bijeenkomst over MH17 een onjuiste verklaring aflegde.

Strikt genomen is nepnieuws een woord dat slaat op nieuwsberichten die nep zijn, die niet echt zijn. Verzonnen berichten, vermomd als echte nieuwsberichten en bedoeld om mensen doelbewust op het verkeerde been te zetten. Moedwillig verkeerd te informeren. Door nepnieuws ook te gebruiken voor andere zaken, leggen nieuwsmedia een rookgordijn aan. Niemand weet nog waar het eigenlijk precies over gaat”.

Lees het hele artikel van Alexander Pleijter: De nepnieuwslawine zonder nepnieuws, Villamedia, 17 november 2017: www.villamedia.nl

NieuwsCheckers – ‘Leidse studenten journalistiek controleren de feiten’: http://nieuwscheckers.nl

Aantal openstaande vacatures in de zorg met 80 procent gestegen

Geschreven op 20 november 2017. Gepost in Blogs, Zorg.

Het aantal openstaande vacatures in de zorg is dit jaar met 80% gestegen. Tot en met oktober 2017 zaten ziekenhuizen, verpleeghuizen en thuiszorginstellingen elke maand gemiddeld met een tekort van bijna 10.000 personeelsleden. Vorig jaar waren dat er in dezelfde periode ruim 5400.
Tot 2025 zijn 125.000 extra verpleegkundigen en verzorgenden nodig.

Dagblad Trouw besteedt uitgebreid aandacht aan personeelstekort en hoge werdruk in de zorg op deze maandag 20 november 2017. Het is de dag waarop verpleegkundigen en verzorgenden actie voeren tegen onnodige administratie. Vandaag wordt alleen administratie gedaan die nuttig is voor de cliënt of de patiënt, onder het motto Meer zorg, minder papier.

De banen voor verpleegkundigen en verzorgen liggen dus weer voor het oprapen. Wel is het goed te beseffen dat in de afgelopen jaren in de zorg 77. 000 mensen zijn ontslagen. Op de site Ontslagen in de zorg van vakbond Abvakabo FNV is de stand bijgehouden van alle bekend gemaakte ontslagen sinds 2013. Daarop staan per categorie naam van de instantie, locatie en aantal ontslagen medewerkers vermeld. Het betreft ontslagen in de langdurige zorg: verpleeg-, verzorgingshuizen, thuiszorg, gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg en jeugdzorg.

Lees het hele artikel in Trouw: Personeelstekort in de zorg is in een jaar tijd bijna verdubbeld, door Rianne Oosterom en Marco Visser, Trouw, 20 november 2017: www.trouw.nl

Meer info over de actiedag Meer zorg, minder papier op 20 november 2017 op de site van Nursing: www.nursing.nl

Gestart: ScolarlyHub, een non-profit sociaal medium voor wetenschappers

Geschreven op 20 november 2017. Gepost in Blogs, Onderwijs.

“De sfeer en ambiance tijdens de Maagdenhuisbezetting waren een bron van inspiratie”, zegt hoogleraar middeleeuwse geschiedenis Guy Geltner (1974) van de Universiteit van Amsterdam: “Er was een sfeer van zelf dingen bottom-up aanpakken”.
Henk Strikkers, webredacteur van Folia interviewt Geltner over zijn plannen voor een non-profit sociaal medium voor wetenschappers – ScholarlyHub – dat niet drijft op venture capitalists zoals Academia.edu of ResearchGate, maar op een kleine bijdrage van wetenschappers.
Folia is het journalistieke medium voor studenten, docenten en medewerkers van de Universiteit van Amsterdam (UvA) en de Hogeschool van Amsterdam (HvA).

Geltner werkte eerder voor Academia.edu, een platform voor academici voor onder meer het uitwisselen van wetenschappelijke artikelen en onderzoeksresultaten.

“Ik heb me in die site verdiept en dat is gewoon een bedrijf, waar venture capitalists achter zitten. Die investeerders hebben belang bij enorme winsten”, vertelt Geltner. En dat heeft volgens hem implicaties voor de site. “Ik heb met de CEO van Academia.edu gesproken en die heeft me gezegd dat ze er eigenlijk gewoon op wachten om overgenomen te worden. En wie krijgt dan al je data in handen? Als je niet betaalt voor zulke diensten ben je zelf het product” concludeerde Geltner, daarmee inhakend op een uitspraak, afkomstig van de Amerikaans-Ierse internetpionier Andrew Lewis, alias blue_beetle, die in 2010 heeft gezegd: If you are not paying for it, you’re not the customer; you’re the product being sold.

Dat is geen hypothetische vrees. In 2013 nam de grote uitgeverij Elsevier het academisch sociaal netwerk Mendeley over, waarmee het alle data van de gebruikers in handen kreeg. Dat leidde tot veel protesten onder Mendeley-gebruikers, onder meer omdat Elsevier lang open access-publiceren frustreerde, hoge prijzen voor haar wetenschappelijke tijdschriften rekent en erg strenge publicatievoorwaarden stelt.

Crowdfunding

Met een aantal studenten en wetenschappers die hij sinds de Maagdenhuisbezetting kent begon Geltner te werken aan een non-profit-sociaal medium voor wetenschappers. De basissite van ScholarlyHub is sinds een paar weken online en er is een crowdfundingactie gestart waarmee Geltner een half miljoen euro wil ophalen voor uitbreiding van de site.

Lees het hele interview met Guy Geltner, door Henk Strikkers: UvA-hoogleraar werkt aan non-profit sociaal medium voor wetenschap, Folia, 15 november 2017: www.folia.nl

ScholarlyHub, for scholars, not profit: www.scholarlyhub.org