Skip to main content

Redactie Beroepseer

Omslag De leraar aan tafel

Hoe kan het ministerie van OCW de leraar aan tafel krijgen en betrekken bij onderwijsbeleid?

“Wij hoeven echt niet alles zelf te regelen, maar we moeten wel vertegenwoordigd
worden door mensen die echt weten hoe het werkt op de werkvloer: leraren dus!”

“Uiteindelijk ervaar ik in overleg met sommige bestuurders dat ik toch ‘maar docent’
ben en niet de bewegingsvrijheid krijg die mijn invloed op dat moment vraagt”

Als je leraren aan het woord laat over hun betrokkenheid bij beleid, krijg je een uniform antwoord: zij willen meer en beter betrokken zijn. Bovenstaande citaten zijn afkomstig van de Lerarencommunity, een online platform van tweehonderdvijftig leraren. De citaten illustreren dat – wanneer je leraren ernaar vraagt – zij weliswaar graag betrokken zijn, maar niet onder elke voorwaarde. En ook niet willekeurig of zomaar altijd.
Over wat dan wel de gewenste voorwaarden zijn en waarom het zo lastig blijkt om leraren meer en beter te betrekken bij beleid gaat het rapport De leraar aan tafel – Hoe het ministerie van OCW kan bijdragen aan lerarenbetrokkenheid in beleid. Het rapport is onderdeel van het meerjarige interdepartementale kennisprogramma Intelligent Bestuur.

Leraar-ambtenaren

Om ‘lerarenbetrokkenheid’, zoals het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) de pogingen om leraren bij beleidsvorming te betrekken noemt, te vergroten, zijn er de afgelopen jaren allerlei manieren bedacht om dat te bereiken. Het betreft deels traditionele manieren maar ook allerlei nieuwe manieren. Zo zijn er speciale ‘leraar-ambtenaren’ aangesteld, die behalve lesgeven op school op het ministerie werken en daar meedenken en een tegengeluid laten horen bij het maken van beleid.
Onderzocht zijn de relatie, verhouding, omgangsvormen en manieren van interactie tussen leraren en het ministerie. Er is gekeken of leraren eigen ideeën hebben, over bijvoorbeeld de rol van het ministerie. Lerarenbetrokkenheid kan namelijk ook zelforganisatie betekenen. Het is niet alleen de leraar die meedenkt over beleid, het kan ook de leraar zijn die, door wel of niet het ministerie te betrekken, professionele standaarden ontwikkelt, die niet per se in het verlengde liggen van wat het ministerie wil.

Conclusie

Het essay eindigt met een conclusie, zeven aanbevelingen en twee bijlagen:

“De belangrijkste observatie van onze analyse is dat het leraren niet goed lukt om zich als een professionele beroepsgroep te formeren. Er is weinig inhoudelijke organisatiegraad. Daar waar er wel wordt georganiseerd is dat op het niveau van de arbeidsvoorwaarden en werkdruk. Het Leraren-register, wat een vehikel had kunnen zijn voor zelfbeheer, is door het veld afgewezen en voorlopig ‘teruggegeven’ aan het ministerie. Er zijn wel voorbeelden van georganiseerde professionalisering door leraren, maar die beperken zich qua schaal tot bepaalde groepen en een voorhoede van enthousiastelingen. Tot vormen van systematische vertegenwoordiging van de beroepsgroep als geheel groeien die initiatieven niet uit en dat lijkt ook niet de inzet ervan te zijn. Dat roept de vraag op wie eigenlijk de wens heeft dat leraren zich als beroepsgroep organiseren. Leeft die ambitie wel bij leraren zelf?”

De zeven aanbevelingen

1. Bouw vanuit de verschillende elementen (sturingsperspectief, inhoudelijke strategie en actorstrategie) een strategie die past bij de aard van het vraagstuk én die intern coherent is.

2. Daartoe dient het ministerie de doelen rond professionaliteit en betrokkenheid nader te definiëren en expliciteren, om op basis hiervan de eigen incoherenties weg te nemen.

3. Neem het sturingsperspectief van Societal Reslience als de basis voor strategie-ontwerp, wat betekent dat ook de inhoudelijke strategie en de actorstrategie in lijn hiermee mee moeten veranderen.

4. Tot nu toe is het leraren niet of niet goed gelukt om zichzelf te organiseren; het ministerie zal moeten zoeken naar interventies die helpen bij het organiseren van zelfsturing, ofwel: op zoek naar gestuurde zelfsturing.

5. Ga het gesprek aan over sluipende professionalisering, die uiteindelijk voor zowel het ministerie als de beroepsgroep een negatieve uitkomst heeft, omdat het resulteert in een verlies van controle over het vak. Omdat beide partijen veel te verliezen hebben, kan dit zorgen voor een gedeelde basis en aanknopingspunt in het gesprek tussen leraren en het ministerie.

6. Organiseer het gesprek met leraren vanuit een positie van gelijkwaardigheid, waarin leraren niet tegenover of onder, maar naast het ministerie staan. Het ministerie kan daartoe niet dwingen, omdat het niet zou helpen iets op te leggen; het begint juist bij naast elkaar staan. Vervolgens is het zoeken naar een begin van een gelijkwaardig gesprek.

7. Om zelforganisatie en zelfsturing te ‘helpen’, moet het ministerie breken met de generatieve beelden van coproductie, vertegenwoordiging en inspraak en deze vervangen voor hele andere beelden, puttend uit zaken als relatietherapie en dilemmalogica; deze bieden passende richting voor een werkelijk gelijkwaardig gesprek waarbij de startvraag niet meer is ‘hoe gaan we dit doen?’, maar where should we begin?

Er zijn twee bijlagen aan het essay toegevoegd. De eerste is getiteld: Overzicht dominante strategieën achter 10 jaar beleidspogingen tot betrokkenheid. De tweede Geanalyseerd bronmateriaal en gesprekspartners. Er zijn 53 beleidsdocumenten geanalyseerd voor dit essay, waaronder akkoorden, actieplannen, programma’s en parlementaire documenten als Kamerbrieven en rapporten.

Downloaden van De leraar aan tafel – Hoe het ministerie van OCW kan bijdragen aan lerarenbetrokkenheid in beleid, door Martijn van der Steen, Andrea Frankowski, Tjebbe Römer, Nancy Chin-A-Fat, uitgave van Nederlandse School voor Openbaar Bestuur NSOB), 2019:  www.nsob.nl

Omslag discussiestuk Toekomst van ons onderwijs

Michelle van Dijk over Toekomst van ons onderwijs: ‘De zoveelste vernieuwing die de Dijsselbloem-toets niet doorstaat’

Een brede coalitie van onderwijsorganisaties heeft de handen ineengeslagen: de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS), Federatie van Onderwijsvakorganisaties (FvOv), VO-raad, MBO Raad, PO-Raad, Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS), Vereniging Hogescholen, Vereniging van Universiteiten (VSNU), Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB MBO), CNV Overheid, CNV Onderwijs, Interstedelijk Studenten Overleg, Landelijke Studentenvakbond en Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang. Met het op 21 januari 2020 gepubliceerde discussiestuk Toekomst van ons onderwijs roept deze coalitie op tot een brede dialoog. In de komende maanden wil de coalitie daarover in gesprek gaan met iedereen binnen en buiten het onderwijsveld die het onderwijs een warm hart toedraagt. Er zijn daartoe verschillende bijeenkomsten gepland, bijvoorbeeld op 20 februari en 23 maart 2020.

In de Inleiding houdt de coalitie een Pleidooi voor groot onderhoud aan het Nederlandse onderwijssysteem:

“Om ervoor te zorgen dat alle leerlingen en studenten de kans krijgen het optimale uit hun talenten te halen en dat werken in het onderwijs aantrekkelijk blijft, is groot onderhoud aan het onderwijssysteem nodig. Naast investeringen door de overheid vraagt dit vooral om een heldere koers voor de toekomst. In dit discussiestuk schetsen we daarvoor ankerpunten. Daarover willen we de komende maanden in gesprek gaan met iedereen binnen en buiten het onderwijsveld die het onderwijs een warm hart toedraagt. We schetsen in dit document de grote opgaven waarvoor het onderwijs staat en slaan als onderwijsveld de handen ineen. Deze opgaven kunnen we echter alleen realiseren als ook politiek en overheid de handschoen oppakken met commitment, bekostiging en beleid voor de lange termijn. Want richting bepalen voor het onderwijs van de toekomst doe je voor volgende generaties en niet voor één volgend kabinet”.

Klik hier voor downloaden van Toekomst van ons onderwijs: https://beroepseer.nl

Intussen zijn er al reacties op Toekomst van ons onderwijs gekomen, onder anderen van lerares Michelle van Dijk, getiteld: De verkeerde koers voor ons onderwijs. Zij vindt het discussiestuk een radicale toekomstdroom en losgezongen van de werkelijke problematiek in het onderwijs. Ze vraagt zich af of dit stuk niet slechts een bliksemafleider is voor de onderwijsstaking van komende week. Maar schrijft ze, “we moeten de discussie wel aangaan om te voorkomen dat we nog veel dieper in de problemen komen”.

De zoveelste vernieuwing

Voor Michelle van Dijk lijkt dit discussiestuk “de zoveelste vernieuwing die de Dijsselbloem-toets niet doorstaat. En we hebben een dikke huid gekregen, het is niet ons gekwetste ego dat hier opspeelt: maar zonder onze inhoudelijke inbreng komen er blijkbaar hele slechte plannen op tafel. Genoeg is genoeg. Het discussiestuk koerst af op een afgrond waar we straks niet meer uit kunnen klimmen. Geef de docent de tijd en de autonomie, dan doen wij wat ons vak is: de jeugd de toekomst geven, dankzij een stevige kennisbasis”.

Klik hier voor De verkeerde koers voor ons onderwijs, door Michelle van Dijk,Blog Michelle van Dijk schrijft, 26 januari 2020: https://michellevandijkschrijft.nl

Duitse documentaire film Der Marktgerechte Mensch

Leven om te werken: “De marktgestuurde mens”

Fietskoeriers en verkoopsters die op afroep werken, uitzendkrachten aan de lopende band, universitaire docenten met een aanvullende uitkering en IT-dienstverleners op contractbasis, ze vormen geen uitzondering. Tweederde van alle werkende mensen in Duitsland heeft geen vast werk meer. Wat kapitalisme voor hen en voor de maatschappij betekent in dit tijdperk van digitalisering, laat de documentaire Der marktgerechte Mensch zien. Deze indrukwekkende film, die sinds half januari 2020 in de Duitse bioscopen draait roept de vraag op: Leven wij om te werken, of werken wij om te leven?

De Berlijnse fietskoerier Lukasz levert zijn bestelling in ijltempo af. Hij concurreert tegen zichzelf. Hij brengt maaltijden rond voor de firma Deliveroo. De manier waarop hij wordt betaald en wordt ingezet, staat niet omschreven in een arbeidsovereenkomst maar wordt bepaald door een ‘statistiek’, een algoritme dat zijn traject en omzet berekent. Is hij snel genoeg, dan krijgt hij lucratieve tijdsritten toebedeeld. Is hij te langzaam, of wordt hij ziek, dan ondervindt hij daarvan de negatieve consequenties. Zoals gebeurde na een lelijke val met als gevolg een hersenschudding waardoor hij zijn werk moest onderbreken. In de zomer van 2019 heeft Delivero zich teruggetrokken van de Duitse markt. Lukasz ontving daarover op een maandag van het bedrijf bericht. De vrijdag daarop stond hij op straat.

Concurrentie in plaats van samenwerking: “Dat maakt ziek en ontwricht de maatschappij”

De film is gemaakt door de regisseurs Leslie Franke en Herdolor Lorenz. Aan de hand van voorbeelden – van textielindustrie tot universiteit – krijgen we te zien wat ‘op afroep werken’, uitbuiting, onzekerheid en isolering van het individu met mensen doet. Nieuwe volksziekten als depressie, angst, hoge bloeddruk en rugpijn, noemen neurologen als Gerald Hüther symptomen van de verstoring van onze fysieke en psychische gesteldheid.
Mensen belemmeren in hun behoefte ergens bij te willen horen of mee te werken aan de opbouw van hun maatschappij, leidt tot lichamelijke klachten die even serieus zijn als klachten veroorzaakt door lichamelijke ziekten.
Een nieuwe volksziekte is volgens Ulrich Lilie, voorzitter van Diakonie Deutschland, eenzaamheid. Mensen zijn op zoek naar wederzijds contact.
Welkom in de mooie, nieuwe wereld van arbeid waarin men leeft om te werken in plaats van andersom. Een wereld van massa-isolering. ‘

1000 Gestalten

Kort voor de G-20 Top in Hamburg in juli 2017 gaven kunstenaars in de binnenstad een signaal af voor meer solidariteit en politieke medezeggenschap. Op verschillende plaatsen trokken grijze, leemachtige gestalten zwijgend in langzaam tempo door de straten, op weg naar het Burchardplein, waar de toelopende, schuifelende figuren aanzwelden tot een indrukwekkende menigte. Daar hebben ze zich massaal van hun pantser bevrijd.
Achter deze kunstperformance stond het Kollektiv ‘1000 Gestalten’, gesteund door tal van vrijwilligers. De lemen gestalten staan voor een maatschappij die zich heeft overgegeven aan hulpeloosheid jegens de complexe onderlinge verbanden van de samenleving waarin het individu er alleen voor staat en moet worstelen om vooruit te komen. Als de grauwe zombies zich hebben bevrijd ontstaat er een visueel verbluffende transformatie naar kleur en vrijheid.

Pamflet

Poster film Der marktgerechte MenschRegisseur Herdolor Lorenz zegt dat we vandaag de dag te maken hebben met een gewelddadig kapitalisme dat niet alleen een acht-urige arbeidskracht wil, maar de hele mens. Die moet altijd op de arbeidsmarkt klaar staan, bereid zijn, flexibel en op afroep beschikbaar.
Sociologe Eva Illouz merkt op dat men tegenwoordig relaties aanknoopt op de manier waarop men solliciteert naar een baan. Tijdens het sollicitatiegesprek wil je je van je beste kant laten zien en is het taboe zwakte te tonen. Maar, in de liefde en in een relatie gaat het er toch om dat je ook je eigen zwakheid en kwetsbaarheid aan de ander kan tonen.

De Marktgestuurde mens is een kritische film en een pamflet. De beide makers van de film zijn zowel regisseur als activist.
In de film is een keur aan personen aan het woord, van freelancers tot wetenschappers. Er wordt aandacht besteed aan een experiment aan de Amerikaanse universiteit Yale waarin kleine kinderen moeten kiezen tussen een vriendelijk en behulpzaam knuffeldier en een knuffeldier dat alleen aan zichzelf denkt. Altijd kiezen zij voor het eerste.
De film betreft niet alleen de arbeidswereld van Europa en de VS maar laat zien dat de new economy is doorgedrongen tot beide zijden van de evenaar. Bijvoorbeeld tot de textielindustrie van Ethiopië.

Solidariteit en gemeenschappelijke verantwoordelijkheid

Steeds vaker duikt het woord homeoffice op waarin werk en privéleven geheel met elkaar versmelten. Leslie Franke: “Daar kun je je wasmachine aanzetten, de kinderen te eten geven en tegelijk proberen te werken. Daarvan raken mensen gestresst. Vastgesteld is dat mensen daarvan ziek worden”.
Franke en Lorenz waarschuwen voor sociale ongelijkheid en pleiten voor verandering van het systeem in de richting van solidariteit en gemeenschappelijke verantwoordelijkheid.

De film is is door middel van crowdfunding gefinancierd en duurt bijna 100 minuten.  Leben, um zu arbeiten: “Der marktgerechte Mensch”, door Rayk Wieland, MDR Kultur, 17 januari 2020: www.mdr.de (Niet meer beschikbaar op MDR Kultur). Zie: https://marketable-people.org/index.php/de/

Zie hieronder de trailer

GGZ-manifest met vijf aanbevelingen voor de komende tien jaar

De Nieuwe GGZ ging van start in 2015 op initiatief van onder anderen Jim van Os, hoogleraar in de psychiatrie en voorzitter van de divisie Hersenen van het Universitair Medisch Centrum Utrecht*). De start ging gepaard met een pamflet dat door ruim honderd GGZ-betrokkenen werd ondertekend. Doel was alle partijen in de geestelijke gezondheidszorg te mobiliseren om met elkaar in discussie te gaan, ideeën te verzamelen, vernieuwende samenwerkingsverbanden en projecten te starten en visie te ontwikkelen om de GGZ toekomstbestendig te maken.

We zijn inmiddels vijf jaar verder en het ziet ernaar uit, aldus Van Os, “dat er een breed gedeelde consensus is dat de jeugdzorg, de jeugd-GGZ en de GGZ niet naar behoren functioneren, ondanks het feit dat we er veel in investeren – meer dan de meeste andere landen. De observatie is weliswaar dat er heel veel GGZ-activiteit is, maar dat juist de mensen met de meeste zorgbehoeften vaak moeite hebben om in de zorg te komen”.

Manifest met vijf aanbevelingen

Van Os legt de oorzaken hiervan uit op de site van Sociaalweb en schrijft dat op basis van vijf jaar research en pilots in de ‘Nieuwe GGZ’ hij en Philippe Delespaul tot een aantal conclusies zijn gekomen die ze hebben vastgelegd in een GGZ manifest met vijf aanbevelingen voor de komende tien jaar:

1. Erken de noodzaak voor Public Health. Investeer niet uitsluitend in ziekte, maar investeer ook in een weerbare samenleving

2. Erken de noodzaak voor Publieke GGZ. Accepteer het epidemiologische gegeven dat de vraag om psychische hulp in principe oneindig is en creëer publieke vormen van GGZ om veelvoorkomende klachten te kanaliseren

3. Erken de noodzaak voor het ervaringsdeskundige opleidingsmodel

4. Zorg voor prioritering van zorg naar de mensen met de meeste en de meest complexe zorgbehoeften

5. Erken het belang van integratie van Wmo-zorg en Zvw-zorg om social holding en een sociale economie te realiseren

Lees het volledige blog met de aanbevelingen Een GGZ-manifest met 5 aanbevelingen voor de derde decade, door Jim van Os, Sociaal web, 21 januari 2020: https://sociaalweb.nl

Pamflet van De Nieuwe GGZ, oktober 2015: www.denieuweggz.nl/nieuws/pamflet

Noot
*)De andere oprichters zijn: Philippe Delespaul, klinisch psycholoog en hoogleraar innovatie in de geestelijke gezondheidszorg aan Universiteit Maastricht; Wilma Boevink/doet onderzoek naar ervaringsdeskundigheid in de door haar mede-opgerichte organisatie URC, User Research Centre; Michael Milo, universitair hoofddocent Recht, Economie, Bestuur en Organisatie aan Universiteit Utrecht en Frank Schalken, e-health ontwikkelaar en organisatiesocioloog.

 

 

Foto bovenaan: Landelijke manifestatie tegen bezuinigingen GGZ op 29 juni 2011, Malieveld, Den Haag

Motie Tweede Kamerlid Renske Leijten c.s. inzake reorganisatie belastingdienst op 21 januari 2020

Motie Tweede Kamer over reorganisatie Belastingdienst

Tijdens het debat van de Plenaire vergadering in de Tweede Kamer op 21 januari 2020 dat onder meer ging over de gepresenteerde plannen voor de reorganisatie van de Belastingdienst is een motie ingediend betreffende een grote stem voor degenen die het werk uitvoeren.

De motie is voorgesteld door de Kamerleden Renske Leijten (SP), Eppo Bruins (CU) en Steven van Weyenberg (D66).
De indiening van de motie wordt voldoende ondersteund en krijgt nr. 580 (31066). Op dinsdag 28 februari wordt over de motie gestemd.


Tekst van motie:

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de regering voornemens is op korte termijn een zeer ingrijpende organisatieaanpassing door te voeren;

voorts constaterende dat medewerkers niet zijn betrokken bij de diverse rapporten die aan dit besluit ten grondslag liggen;

overwegende dat reeds jarenlang uit onderzoeken onder medewerkers blijkt dat zij zich niet gehoord voelen;

verzoekt de regering de organisatieaanpassing dusdanig vorm te geven dat degenen binnen de Belastingdienst die het werk uitvoeren daarin een grote stem krijgen,

en gaat over tot de orde van de dag.

Leijten
Bruins
Van Weyenberg


Reactie van minister Hoekstra van Financiën:

“…. Ik begin bij de motie op stuk nr. 580, over de organisatieaanpassingen. Zeer mee eens. Essentieel dat de stem van de medewerkers daar een heel belangrijke plaats in heeft. Dat had ik al aan mevrouw Leijten toegezegd, maar dat kan ik aan alle indieners toezeggen”.

Deze motie is geheel in de geest van stichting Beroepseer: Ga voor duurzame verbetering en verandering en niet voor daadkrachtig lijkende politieke cosmetica.

Verslag plenaire vergadering Tweede Kamer 21 januari 2020: www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/detail/2019-2020/43

Staatscourant van 17 januari 2020 met bekendmaking wetsvoorstel regieverpleegkundige

Bekendmaking advies Raad van State over voorstel wijziging Wet BIG voor regieverpleegkundigen

Het advies van de Raad van State over het wetsvoorstel BIG II van minister Bruno Bruins is op 17 januari 2020 gepubliceerd in de Staatscourant. Het advies dateert van 16 november 2018 en heeft er meer dan een jaar over gedaan voordat het in de openbaarheid kwam.

Minister Bruno Bruins voor Medische Zorg en Sport maakte op 5 juni 2019 zijn besluit bekend over de overgangsregeling verpleegkundigen. Aan de voorzitter van de Tweede Kamer stuurde hij een brief over het beleidsstandpunt alsmede het rapport Verpleegkundige op niveau – een overgangsregeling in het kader van BIG II-register.
Eerder al had de minister – op 25 april 2019 – een brief gestuurd om de Tweede Kamer in te lichten over de stand van zaken rondom de overgangsregeling voor de zittende groep verpleegkundigen in het licht van het wetsvoorstel BIG II.

De bekendmaking van de ministers leverde een storm van reacties op van verpleegkundigen die wet BIG-II helemaal niet nodig vonden.
Vele maanden later, in januari 2020, blijkt dat de bezwaren van de kritische verpleegkundigen, die maandenlang stevig actie hebben gevoerd om het wetsvoorstel van tafel te krijgen, inhoudelijk overeenkomen met die van de Raad van State:

“Inhoud voorstel

De minister voor Medische Zorg stelde voor om een nieuwe beschermde beroepstitel op te nemen in de Wet BIG, namelijk die van de ‘regieverpleegkundige’. Daarmee wilde de minister een onderscheid maken tussen mbo- en hbo-geschoolde verpleegkundigen. Mbo-verpleegkundigen zouden de titel verpleegkundige behouden en konden zich onder bepaalde voorwaarden inschrijven in het register voor regieverpleegkundigen. Om dat mogelijk te maken was in het wetsvoorstel een overgangsregeling opgenomen. De hbo-verpleegkundigen konden zich dan later regieverpleegkundigen noemen.

Conclusie in het advies

De Afdeling advisering heeft een aantal bezwaren bij het voorstel en adviseert het voorstel niet bij de Tweede Kamer der Staten-Generaal in te dienen, tenzij het is aangepast. De minister voor Medische Zorg heeft echter besloten het wetsvoorstel niet meer naar de Tweede Kamer te zenden”.

Definitief streep door wetsvoorstel

In een persbericht van 9 oktober 2019 liet minister Bruins weten dat hij definitief een streep door wetsvoorstel BIG-II zet: “Het gesprek over functiedifferentiatie van verpleegkundigen verplaatst zich wat minister Bruno Bruins (Medische Zorg en Sport) betreft terug naar de verpleegkundigen en de werkgevers. Hij sluit hiermee aan op de bevindingen van Alexander Rinnooy Kan, die na de commotie onder de beroepsgroep over het wetsvoorstel BIG-II als verkenner is aangesteld om de wensen van de betrokken partijen te inventariseren. De bevindingen van Rinnooy Kan zijn vandaag naar de Tweede Kamer gestuurd”.

Voor de goede orde: Het is de minister die bepaalt wanneer hij adviezen van de Raad van State openbaar maakt. Zie artikel 26 van de Wet op de Raad van State. De Raad van State heeft hierop geen invloed.

Klik hier voor lezen van het Advies van de Raad van State aan de Koning van 16 november 2018 en de brief van minister Bruins aan de Koning van 20 december 2019: https://beroepseer.nl

Samenvatting advies over wijziging van de Wet BIG voor regieverpleegkundigen, Raad van State, 17 januari 2020: www.raadvanstate.nl/@117031/w13-18-0202-iii/

Minister Bruins zet definitief streep door wetsvoorstel BIG-II. Rinnooy Kan adviseert over nieuwe aanpak, Blogs Beroepseer, 9 oktober 2019: https://beroepseer.nl

Storm van reacties en kritiek op besluit overgangsregeling verpleegkundigen. BIG-II is niet nodig, Nienke Ipenburg, Blogs Beroepseer, 19 juni 2019: https://beroepseer.nl


SKIPR: “De discussie over functiedifferentiatie is verre van afgesloten. De minister heeft daarom een stuurgroep in het leven geroepen om tot een langere termijnvisie op de wet BIG in al zijn aspecten te komen. ‘De centrale vraag is of er een andere invalshoek zou moeten komen om de beroepsuitoefening voor de patiënt goed en veilig te houden’, schreef de minister eind december 2019 in een brief aan de Tweede Kamer. ‘Wat is noodzakelijk om te reguleren met het oog op de doelstellingen patiëntveiligheid en kwaliteit van zorg? En wat betekent het voor de beroepenregulering binnen de individuele gezondheidszorg dat de nadruk steeds meer komt te liggen op het werken in teams of netwerken, op afstand en/of met robots, in plaats van op individueel handelen?’

De minister wil hierbij onder meer het advies B van Bekwaam van de Raad voor  Volksgezondheid en Samenleving (RVS) meenemen. Hierin stelt de Raad voor om de wet om te vormen tot een Wet Bekwaamheden in de Zorg. Er zouden veel minder beroepen moeten worden geregistreerd, alleen basisberoepen en geen specialismen bijvoorbeeld. Na de zomer van 2020 wil de minister met een lange termijnvisie op de wet BIG komen”.

Raad van State zou negatief adviseren over wet BIG II, Skipr, 20 januari 2020: www.skipr.nl/nieuws/raad-van-state-zou-negatief-adviseren-over-wet-big-ii/

Omslag rapport Inventarisatie omvang en gevolgen van structureel overwerk aan de Nederlandse universiteiten

Rapport WO in Actie: Inventarisatie omvang en gevolgen van structureel overwerk aan Nederlandse universiteiten

WO in Actie heeft in samenwerking met de vakbonden AOb sector WO&O en FNV afgelopen december 2019 een oproep onder universitaire medewerkers verspreid om melding te doen van structureel overwerk en de gevolgen hiervan voor hun privéleven en/of gezondheid.
Op deze oproep ontving WO in Actie in twee weken tijd 719 reacties van medewerkers van alle universiteiten en faculteiten. De reacties zijn aangeboden aan de inspectie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW, voorheen de Arbeidsinspectie) het rapport: Inventarisatie omvang en gevolgen van structureel overwerk aan de Nederlandse universiteiten.

Verontrustende conclusies

Het onderzoek heeft tot verontrustende conclusies geleid.
Universitaire medewerkers die gehoor gaven aan de oproep werken structureel zo’n 36% van hun reguliere contractomvang extra (gemiddeld 12-15 uur per week). De belangrijkste oorzaak wordt gezocht in de hoeveelheid werk, dat groter is dan de tijd die ervoor beschikbaar is. Dit overwerk wordt in de regel niet uitbetaald. Bezuinigingen en toegenomen studenten-aantallen drukken het zwaarst op het universitaire onderwijs, maar ook prestatiedruk draagt bij aan het structurele overwerk in het universitaire onderzoek.
Het structurele overwerk leidt tot slaapgebrek, stress, psychische en fysieke klachten. Daarnaast worden ook negatieve effecten gemeld met betrekking tot het privéleven en de financiële situatie van de respondenten.
Ondanks dat er eind 2017 plannen van aanpak zijn opgesteld om de werkdruk te verminderen, lijkt de werkdruk de afgelopen twee jaar eerder toegenomen dan afgenomen. Dit bleek ook al uit een onderzoek van FNV en VAWO, Vakbond voor de Wetenschap (nu AOb sector WO&O), uit maart 2019.

Docenten (medewerkers met alleen een onderwijstaak) en hoogleraren werken het meest over: ruim 45% werkt bijna anderhalf keer zoveel als hun contract aangeeft. Universitaire (hoofd)docenten volgen met 35%. Medewerkers met een onderzoeks-aanstelling, zoals promovendi en postdocs, komen uit op ruim 30% structureel overwerk. Medewerkers met een ondersteunende functie (OBP) tot slot, op bijna 25%.

Structureel overwerken gebeurt in de avonden en weekenden en wordt in de regel niet uitbetaald. Niet-opgenomen verlofdagen komen aan het eind van het jaar vaak te vervallen.

Inhoudsopgave
Inleiding 5
Belangrijkste bevindingen  6
– Oorzaken van overwerk  8
– Gevolgen van overwerk  13
– Maatregelen tegen werkdruk  15

Conclusies en aanbevelingen  17
Drie bijlagen
– Vragenlijst en oproep  19
– Werkwijze analyses  20
– Voorbeelden van individuele meldingen  26

Klik hier voor downloaden Inventarisatie omvang en gevolgen van structureel overwerk aan de Nederlandse universiteiten, door Marijtje Jongsma Willemien Sanders en Claire Weeda, gezamenlijke uitgave van WO in Actie AOb, WO&O, FNV overheid, 2020: www.dropbox.com

De oproep van Wo in Actie om gevolgen van structureel overwerk te melden, is onderdeel van een reeks acties die de actiegroep tijden het academisch jaar ‘19-’20 organiseert in de sinds 2017 gevoerde strijd tegen de structurele onderfinanciering van het wetenschappelijk onderwijs en onderzoek.
Wie zich als werknemer van een Nederlandse universiteit herkent in deze problematiek en nog geen melding heeft gedaan via WO in Actie kan zijn individuele melding indienen via: www.nlarbeidsinspectie.nl/melden

WO in Actie doet bij Arbeidsinspectie aangifte van overwerk, Blogs Beroepseer, 9 december 2019: https://beroepseer.nl

U P D A T E

Over het rapport van WOinActie – Inventarisatie omvang en gevolgen van structureel overwerk aan de Nederlandse universiteiten, Ministerie van VWS, Rijksoverheid, 21 februari 2020: www.rijksoverheid.nl

Dossier Curriculum.nu

Dossier Curriculum.nu met details, achtergronden en bijzonderheden te raadplegen op Didactief

Op de site van Didactief, vakblad voor leraren en leidinggevenden in het basis- en voortgezet onderwijs, is het uitgebreide dossier Curriculum.nu te raadplegen. Te vinden daarin zijn de voorstellen van de Ontwikkelgroepen van Curriculum.nu zoals ze zijn ingediend bij de Tweede Kamer in oktober 2019 alsmede de reactie van minister Slob op de voorstellen.

De Tweede Kamer houdt zich in de maand januari 2020 bezig met de ins en outs van curriculumvernieuwing.
Op 15 januari liet de Kamer zich informeren door de Onderwijsraad en een aantal experts.
Op maandag 20 januari en maandag 27 januari is er een hoorzitting.

Een uitgebreid verslag van Monique Marreveld van de bijeenkomst van 15 januari is te lezen op Didactief: Curriculum.nu: zwijgen Onderwijsraad is geen toestemming. De Onderwijsraad werd op die dag vertegenwoordigd door Martine Braaksma en René Kneyber, die grotendeels het woord deed: “Rustig en cool recyclet hij in nauwelijks 30 minuten de adviezen die de raad in 2014 en 2018 uitbracht over curriculumvernieuwing: https://didactiefonline.nl

Standpunt van lerares Charlotte Goulmy

Tijdens de hoorzitting van 27 januari geeft Charlotte Goulmy haar mening over de voorstellen van Curriculum.nu. Haar standpunt is alvast te lezen in het dossier Curriculum.nu: Een leraar Frans over Curriculum.nu: https://didactiefonline.nl

Verder bevat  het dossier bijdragen van  Gert Biesta, onderwijspedagoog; Hester IJsseling,
lector aan Thomas More hogeschool in Rotterdam; Amber Walraven, lerarenopleider; Ferry Haan, lerarenopleider van de Universiteit van Amsterdam. Fred Janssen, vakdidacticus; Anna Bosman, hoogleraar; Arie Wilschut, vakdidacticus geschiedenis en emeritus lector didactiek van de maatschappijvakken; Martin Ringenaldus, leraar Duits; Marco Snoek, lector Leren & Innoveren; Alderik Visser, Leerplanontwikkelaar mens & maatschappij bij landelijk kenniscentrum SLO, en nog vele anderen.

Het grote Kameroverleg is gepland voor 5 maart 2020.

In de komende weken wordt het dossier regelmatig bijgewerkt met input van experts en betrokkenen.

Dossier Curriculum.nu op Didactief: https://didactiefonline.nl/artikel/curriculumnu

Hoorzitting 20 januari 2020

Klik hier voor live volgen van de hoorzitting Curriculum.nu van 20 januari 2020 van 20.00 – 17.00 uur in de Enquêtezaal van gebouw Tweede Kamer in Den Haag: www.tweedekamer.nl/debat_en_vergadering/commissievergaderingen/details?id=2019A04698

Frans ziekenhuispersoneel protesteert en legt administratieve/bestuurlijke taken neer

In oktober 2019 deden 108 Franse beroemdheden – onder wie schrijvers, cabaretiers, zangers en filmmakers – in een open brief een beroep op premier Emmanuel Macron om het ziekenhuis te redden van de ondergang. Schrijfster Marie Desplechin startte een petitie die inmiddels gesteund wordt door bijna driehonderdduizend ondertekenaars.
Sinds de zomer zwellen de protesten in de medische wereld van Frankrijk aan: afdelingshoofden, ziekenhuisartsen, leidinggevenden in de gezondheidszorg, verpleegkundigen, verpleegassistenten, vroedvrouwen, fysiotherapeuten, diëtisten, psychologen, ziekenhuismedewerkers, secretaresses, maatschappelijk werkers. De arbeidsomstandigheden in het ziekenhuis zijn dusdanig verslechterd in de afgelopen jaren dat voor velen de maat vol is. De veiligheid van de patiënten en de kwaliteit van de zorg is in het geding.

Een van de gevolgen is dat de zeer slecht betaalde Franse verpleegkundigen – vooral de jongeren – hun baan opzeggen en hun heil zoeken in België waar de lonen hoger zijn en waar zij meer gewaardeerd worden.

Geen administratieve handelingen meer

Voor 14 januari 2020 was een protestdag afgekondigd. Bijna twaalfhonderd artsen onder wie zeshonderd afdelingshoofden hebben dreigden met collectief ‘ontslag’. In een open brief*) met een uit drie maatregelen bestaand plan aan minister van Volksgezondheid Agnès Buzyn laten ze weten vanaf half januari hun bestuurlijke en administratieve taken neer te leggen, waaronder het registreren van behandelingen. Ze eisen meer geld voor betere patiëntenzorg, hogere salarissen en hervorming van het ziekenhuiswezen. Het ‘ontslag’ houdt dus niet in dat wordt gestaakt met de patiëntenzorg.

Het ziekenhuis ligt op sterven

Uit onvrede over de staat van de gezondheidszorg is in 2019 een actiegroep opgericht onder aanvoering van de gezaghebbende endocrinoloog André Grimaldi, emeritus hoogleraar van het universitair medisch centrum Pitié-Salpêtrière in Parijs. Volgens hem ligt het ziekenhuis op sterven; de openbare ziekenhuizen zijn verworden tot commerciële klinieken. Het is hoogtijd op te houden het ziekenhuis als een onderneming te runnen.
In het Franse weekblad Marianne staat een uitgebreid interview met Grimaldi. Hij verwijt de minister krachteloosheid: “Men luistert niet haar haar. Ze heeft geen invloed en stelt niet de vragen die moeten worden gesteld als ze tenminste nog haar ‘medisch hart’ heeft : Op welke manier kan ik van nut zijn? Op welke manier kan ik het beroep voor de toekomst veilig stellen? De minister is een politica geworden”.
(Agnès Buzyn is van beroep arts en heeft gezegd dat er een einde moest komen aan l’idéologie de «l’hôpital-entreprise» – het ziekenhuis als onderneming).

Grimaldi’s woorden druipen van de teleurstelling. Hij zegt dat men in de medische wereld aanvankelijk alle hoop op deze minister gevestigd had. Dat ze zich niet zou gedragen als een politicus, maar als een dokter. Hij had een debat verwacht, waarin het einde van het ziekenhuis als onderneming aan de orde zou komen. Een debat over betere omstandigheden voor het ziekenhuispersoneel. Vandaar zijn diepe teleurstelling: “Het einde van een systeem is bereikt. Men heeft ons verteld dat het ziekenhuis een onderneming als alle andere moet worden, waar men moet verkopen”. (“On est au bout d‘un système, on nous a dit que l’hôpital devait être une entreprise comme une autre, où il fallait vendre”).

Noot:
*) Dagblad Libération publiceerde de open brief met een lijst van ondertekenaars op 13 januari 2020: Hôpital: «Nous avons pris la décision inédite et difficile de démissionner»: www.liberation.fr

“A l’hôpital, on nous paie le plus bas possible”: les chiffres qui montrent que les infirmiers sont sous payés, Marianne, 13 januari 2020: www.marianne.net

Menace de démission de plus de 1.000 médecins : “Arrêtons de considérer l’hôpital comme une entreprise”, interview met André Grimaldi, door Maxime Lledo, Marianne, 14 januari 2020: www.marianne.net

Ces infirmières qui fuient la grande misère de l’hôpital public pour aller travailler en Belgique, Europe1, 14 januari 2020: www.europe1.fr

Crise de l’hôpital public : 1 200 médecins hospitaliers démissionnent de leur fonction d’encadrement, door François Béguin, Le Monde, 14 januari 2020: www.lemonde.fr

De nachtmerrie van het ziekenhuis van de toekomst: Le cauchemar de «l’hôpital du futur», Le Monde diplomatique, oktober 2019: www.monde-diplomatique.fr

Franse artsen dienen collectief  ‘ontslag’ in, door Marieke van Twillert, Medisch Contact, 14 januari 2020: www.medischcontact.nl

Franse zorgbestuurders dreigen met collectief ontslag, door Philip van de Poel, Skipr, 14 januari 2020: www.skipr.nl

 

Foto bovenaan: Personeel van Hôpital Saint-Louis in Parijs hebben op 14 januari 2020 uit protest gezamenlijk hun werkkleding uitgetrokken en op de grond gegooid: https://www.facebook.com/112606486826260/videos/2481882638795620/