Op een symposium in Leiden van de League of European Research Universities (LERU) over wetenschappelijke integriteit waren ongeveer zestig deelnemers aanwezig: vertegenwoordigers van universiteiten binnen LERU en leden van een commissie wetenschappelijke integriteit van verschillende Nederlandse universiteiten en hogescholen.
Hoe gaan commissies wetenschappelijke integriteit van universiteiten te werk en wat kunnen ze van elkaar leren? Hierover werd gediscussieerd onder leiding van Frits Rosendaal, hoogleraar Klinische epidemiologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

Wetenschappelijke integriteit

Op het symposium dat op 21 mei 2019 plaatsvond, werd uitgebreid ingegaan op verschillende cases. Bij schendingen van de wetenschappelijke integriteit is er vaak nog sprake van een grijs gebied. “Worden co-auteurs bijvoorbeeld ook verantwoordelijk gehouden, of is alleen de eerste auteur verantwoordelijk?”, vroegen de deelnemers zich af.

Ook hebben universiteiten in Europa vaak verschillende richtlijnen. “Neem de publicatie van een onderzoek. De ene universiteit noemt een overtreder openbaar bij naam en toenaam, terwijl andere universiteiten het slechts anoniem of intern houden. Over deze onderwerpen hebben we tijdens het symposium een goede discussie gevoerd”, vertelt Rosendaal.

Betere samenwerking universiteiten

De LERU streeft naar samenwerking en harmonisatie op het gebied van wetenschappelijke integriteit. Op het symposium is ook gesproken over hoe dit bereikt zou kunnen worden. Daarom heeft Rosendaal bij 18 universiteiten binnen de LERU en in Nederland een vragenlijst uitgezet over hoe zij omgaan met verschillende voorbeelden van het schenden van de wetenschappelijke integriteit. De overeenkomsten en verschillen presenteerde hij tijdens het symposium.

Een onderdeel van een betere samenwerking tussen universiteiten is het efficiënt uitwisselen van informatie. “Nu is het vaak nog zo dat wetenschappers die verdacht worden van fraude makkelijk aan de slag kunnen bij een andere universiteit. Dit omdat universiteiten meestal geen informatie geven over ex-werknemers. Door een vorm te vinden waarbij we dit soort informatie wel kunnen delen, denk bijvoorbeeld aan een soort VOG, hopen we de wetenschappelijke integriteit in Europa in de toekomst beter te waarborgen”.

League of European Research Universities (LERU) in gesprek over wetenschappelijke integriteit. LUMC, 27 mei 2019: www.lumc.nl/over-het-lumc

League of European Research Universities – 23 leading universities pushing the frontiers of innovative research, The LERU Network: https://www.leru.org/

Zie ook de bundel Goed werk voor academici, Gabriël van den Brink, Wout Scholten & Thijs Jansen (red.), uitgave Stichting Beroepseer, 2016: https://beroepseer.nl