Themanummer vakmanschap: FNV Spoor, FNV Bondgenoten Spoorwegen, no. 5, november 2010: https://beroepseer.nl
Onder de noemer ‘Vertrouwen in vakmanschap’ hield de FNV kort voor de zomer van 2010 een conferentie waarop werd doorgepraat over de uitkomsten van een onderzoek naar vakmanschap.
Uit de in 2009 verschenen publicatie Aard en omvang van ongewenst gedrag tegen werknemers met een publieke taak. Een vervolgonderzoek bleek dat in de laatste twaalf maanden 65% van de werknemers in de onderzochte sectoren te maken had gehad met ongewenst gedrag door externen.
Bij de meting in 2007 was dit 66%.
De beroepsgroep die het minst vaak met ongewenst gedrag te maken had is de brandweer. Sectoren waarin werknemers meer dan gemiddeld met ongewenst gedrag te maken hadden zijn de gerechtsdeurwaarders, de Nederlandse Spoorwegen, het gevangeniswezen, Jeugdzorg, het ambulancepersoneel, het UWV, de sociale diensten, burgemeesters en wethouders, het voortgezet onderwijs en de politie. Zie meer details hierover op: www.arbo-vo.nl (Website is opgeheven).
Om dit ongewenste gedrag te bestrijden heeft het Ministerie van BZK het programma “Veilige Publieke Taak” opgezet. Onderdeel daarvan is de Helpdesk Veilige Publieke Taak, een samenwerkingsverband tussen het ministerie van BZK en Slachtofferhulp Nederland. Men kan gratis advies krijgen bij deze helpdesk over de verhaalbaarheid van schade als gevolg van agressie en geweld jegens alle werkgevers in de publieke sector.
De helpdesk biedt ook handige tips en trucs en praktijkverhalen die kunnen helpen om nee te zeggen tegen agressie en geweld.
Een zo’n praktijkverhaal staat in het document Samenwerken leidt tot succesvoller schadeverhaal*) dat gaat over een samenwerkingsverband – de Veiligheidssociëteit – in de regio Dordrecht tussen de politie en het arrondissementsparket.
De juristen van de Helpdesk Veilige Publieke Taak zijn beschikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 9 en 5 uur en te bereiken op (030) 263 14 04 en via info@helpdeskvpt.nl (Niet meer actief)
Meer achtergrondinformatie over de helpdesk vindt u op www.helpdeskvpt.nl (Website is opgeheven).
*) Samenwerken leidt tot succesvoller schadeverhaal: https://beroepseer.nl/
U P D A T E
Veilige Publieke Taak is onderdeel van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV): https://hetccv.nl/onderwerpen/integraal-veiligheidsbeleid/veilige-publieke-taak/
Aanpak geweld tegen werknemers met publieke taak, Rijksoverheid: www.rijksoverheid.nl
Programma Veilige Publieke Taak 2011 tot 2015 – Naar een veiliger samenleving, Parlementaire Monitor: www.parlementairemonitor.nl/
Beroep: beleidsambtenaar – over ambtelijk besef en professioneel lef, door Guido Rijnja, kennisadviseur bij de Academie voor Overheidscommunicatie van het ministerie van Algemene Zaken en Hans Wilmink, coördinator cluster kennisbeheer van de directie Kennisontwikkeling voor Openbaar Bestuur en Veiligheid van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Juli 2010: https://beroepseer.nl
Citaat uit de inleiding: “Door ambtenaar te worden ben je ingetreden in de grote gemeenschap van hen die geroepen zijn, met inzet van al hun krachten, het algemeen belang te dienen; binnen de sfeer van recht en wet hun medeburgers te helpen; mede te werken aan een maatschappelijke organisatie waar binnen groter menselijk geluk, groter algemeen welzijn mogelijk zal zijn dan in de tegenwoordige”. Deze woorden zijn afkomstig uit het ‘Vademecum voor de jonge ambtenaar’.
Bestuurskundig voorman G.A. van Poelje schreef ze in 1957.
Er is een nieuwe, speciale rubriek op de site van Beroepseer. Maak kennis met de voortrekkers van de stichting! Ga naar: https://beroepseer.nl/beroepseer-voortrekkers/
Voortrekkers zijn professionals die in hun eigen beroep hun nek hebben uitgestoken om de kwaliteit van het werk te verbeteren. Dat doen zij soms tegen flinke weerstanden in. Zij laten zien wat beroepseer en beroepstrots in de praktijk kunnen betekenen.
Zij hebben zich verbonden aan de Stichting Beroepseer. Van een flink aantal is het verhaal te vinden in een van de videofilms op deze website en/of in het boek Beroepstrots dat vorig jaar verschenen is. Daarnaast verzorgen zij ateliers Beroepstrots. Hou daarvoor de Evenementen-agenda op deze site in de gaten.
Wilt u ook voortrekker van onze Stichting worden? Neem contact met ons op!
Thijs Emons (1980) is psycholoog en met Fred Leffers en Co Klaver oprichter van “De GGZ laat zich horen”, een digitale nieuwsbrief met informatie en inspiratie voor werkenden in de GGZ. Aanleiding was de toename van allerlei regels die zich steeds meer opdringen tot in de behandelkamer, zoals de DBC, de diagnosebehandelcombinatie. Er hebben zich inmiddels circa 5000 leden aangemeld.
Emons vindt dat klagen niet zoveel zin heeft. Het is beter te proberen te verbinden en te betrekken. Een van zijn uitspraken is: “Zet liever je boosheid in dan je angst. Doe je mond open als je vindt dat je iets onverantwoords moet doen in je werk. Zeg: dit is niet mijn werk, dit hoort er niet bij”.
De GGZ laat zich horen maakt verschil vanwege het hevige, eensgezinde verzet van de sector tegen aangekondigde, de GGZ duperende maatregelen, zoals de Nieuwsbrief van oktober 2010 laat zien onder de kop ‘Maar we hebben invloed’:
“Ruimte voor de sector om zelf met argumenten en voorstellen te komen is er ook. Zo heeft VVD-woordvoerder Halbe Zijlstra toegezegd dat de sector, door zelf met goede alternatieven te komen, kan voorkomen dat per 2012 alsnog een eigen bijdrage wordt ingevoerd. Kortom er is werk aan de winkel. Wachten we af, dan staan ons botte bezuinigingen te wachten. Maar als we ons constructief-kritisch laten horen, met sterke argumenten die een breed draagvlak hebben, dan kunnen we wel degelijk het beleid beïnvloeden”.
Wim van de Merwe (1951) was tot oktober 2016 vmbo-docent metaaltechniek op de CSG Reggesteyn in Rijssen. In alle veertig jaren van zijn loopbaan heeft hij zich een enthousiast pleitbezorger voor technisch onderwijs getoond. Steeds weer bedacht hij nieuwe plannen om het te promoten, ook bij de overheid. Hij ontving dan ook regelmatig hoog bezoek op school, zoals in november 2006 van minister-president Balkenende en in 2010 van de heer Wientjes, voorzitter VNO/NCW, en van de ministers Cohen en Plasterk.
Een van zijn bijdragen om jongeren nog meer te interesseren voor techniek was het organiseren van de Metaalontdekkingsdagen voor groep 8 van basisscholen in Rijssen. De kinderen bezoeken bedrijven in de regio en kunnen met eigen ogen zien wat techniek inhoudt.
Een hoogtepunt van al zijn inspanningen vormen voor Van de Merwe de junior Vakkanjerwedstrijden voor metaal- en elektrotalenten. Hij presteerde het om vanaf 2007 vier keer op rij met zijn leerlingen Nederlands kampioen lassen te worden. Op de vraag waarop hij het meest trots is, antwoordde hij: “Dat ik elk jaar weer uit een leerling iets haal van wie anderen denken: dat redt die jongen niet”.
Al is hij nu ‘gestopt’ met lesgeven op het vmbo, Van de Merwe gaat niet nietsdoen. Integendeel. Hij werkt nog steeds drie dagen per week: “Hoofdmoot van mijn huidige werk is het organiseren van laswedstrijden voor het mbo-onderwijs, de Skills Heroes vakwedstrijden. Dit doe ik in opdracht van WorldSkills Netherlands. Als onderdeel van deze opdracht begeleid ik samen met een oud-deelnemer de Nederlandse winnaar tijdens het internationale WorldSkills-toernooi. Dat heeft me al naar Abu Dhabi, Japan, Brazilië en Rusland gebracht; in 2022 vindt de eindronde plaats in Shanghai”.
Daarnaast organiseert Wim techniekprojecten voor vmbo- en mbo-scholen, in opdracht van het platform Techniek Talent en werkt hij voor een bedrijf in Nijverdal dat basisschoolleerlingen met projecten wil enthousiasmeren voor het technische onderwijs. Bij dit bedrijf geeft hij ook las-cursussen aan jonge medewerkers.
Vmbo-scholen bellen van de Merwe nog steeds met enige regelmaat, omdat ze een techniekdocent nodig hebben: “Ik val dan wel eens in als docent, maar altijd binnen mijn werkdagen. Ik vind drie werkdagen per week genoeg. De afgelopen decennia heb ik meerdere ministers in mijn klas gehad. Ik heb ze allemaal op het hart gedrukt dat ze zuinig moesten zijn op het vmbo-onderwijs. Het probleem van vandaag is dat techniekdocenten in het vmbo alles moeten kunnen. Ze worden veel te breed ingezet en dat willen ze niet. Ze geven liever een specifiek vak op een mbo-school. Daardoor vinden de vmbo-scholen geen geschikte docenten”.
Leendert Verheij (1951) was sinds najaar 2012 tot april 2018 president van het Gerechtshof Den Haag. Daarvoor was hij vanaf 2008 president van het Gerechtshof Amsterdam.
Sinds 2002 is er in de rechtspraak sterk gestuurd op productie. Sommigen vrezen dat als we zo doorgaan rechters straks alleen nog maar beslisambtenaren zullen zijn. In het Gerechtshof Amsterdam is men daarom begonnen te experimenteren met een alternatieve besturingsfilosofie die de professionals ruimte en verantwoordelijkheid geeft.
De visie van Verheij op leidinggeven en besturen is misschien wel heel kort te formuleren met een aan de Bijbel ontleende passage waarin koning Salomon een verzoek doet, hij vraagt om een “horend hart”.
Verheij: “Dat is iets wat elke leidinggevende zou moeten hebben…’ Horend hart’ omvat veel meer dan een luisterend oor. Het vraagt om openheid en bewogenheid van binnenuit, en daar is moed voor nodig, of beter: lef: Leb is het Hebreeuwse woord voor hart”.
Volgens Verheij is het nodig dat bij het ontwerpen van een nieuwe organisatiestructuur we eerst afstappen van de courante stijl van leidinggeven en besturen, het industriële paradigma, dat zo sterk is gericht op productie en beheersing, en dan overstappen op een commitment-model.
Annette Schulte (1960) is oprichter van Boontjesdoppen-empowerment. Boontjesdoppen betekent natuurlijk ‘de eigen boontjes doppen’. Maar het verwijst ook naar de sfeer die ontstaat als mensen rondom een tafel zitten om samen boontjes te doppen. Er is tijd en aandacht voor elkaar. Ieders verhaal telt! Op het moment dat je komt boontjesdoppen, word je deel van een groter geheel.
Boontjesdoppen is een sociale lokale onderneming in de gemeente Renkum voor mensen in zogenaamde ‘achterstandposities’ en die het heft in eigen hand willen nemen. Dat kunnen mensen zijn die langdurig in de bijstand zitten of mensen die in een buurt wonen die aan het verloederen is.Boontjesdoppen richt zich niet alleen op zelfsturing maar vooral ook op SAMENSTURING met alle partijen die er waarde aan hechten dat bewoners/burgers zelf aan het roer staan. www.boontjesdoppen-empowerment.nl
In 2008 belandde Annette Schulte, na in verslavingszorg, TBS, daklozenopvang maar vooral psychiatrie gewerkt te hebben, in een stevige burnout. Zij was beleidsgetraumatiseerd. Ze was een van de eerste mensen uit haar beroepsgroep (verpleegkundigen) die haar stem durfde te laten horen over teloorgang van beroepseer door bureaucratisering. Zo werd zij voortrekker van Beroepseer. Zie Nederland wordt geregeerd door angst, door Annette Schulte, Blog Beroepseer, 20 november 2009: https://beroepseer.nl