Skip to main content

Redactie Beroepseer

Actievoerende thuiszorgmedewerkers behalen historische overwinning

Na jarenlang actie voeren in heel Nederland en de politiek wijzen op hun verantwoordelijkheden, lijkt er nu een einde gekomen te zijn aan de race naar beneden in de thuiszorg. Vandaag bekrachtigde het kabinet de Algemeen Maatregel van Bestuur (AMvB) die regelt dat gemeenten reële en eerlijke tarieven voor de thuiszorg moeten hanteren. “Een historische overwinning voor al die actievoerende thuiszorgmedewerkers”, zegt Cihan Lacin van FNV Zorg & Welzijn: “FNV heeft jarenlang samen met duizenden medewerkers gestreden tegen deze race naar de bodem. Bij elke nieuwe aanbesteding was voor veel gemeenten het laagste tarief doorslaggevend met als gevolg duizenden ontslagen en loondump als gevolg. Dit terwijl de zorg voor hun cliënten gewoon nodig bleef. Dankzij de acties van duizenden thuiszorgmedewerkers komt er nu eindelijk een bodem in de thuiszorg”.

De trend in de thuiszorg was de afgelopen jaren dat alles steeds goedkoper moest. Gemeenten gebruikten te lage tarieven, waardoor bestaande zorgverleners met veel vaste medewerkers geen fatsoenlijke cao-lonen meer konden betalen aan hun medewerkers. Thuiszorgmedewerkers die al lange tijd voor een thuiszorgaanbieder werkten werden te duur. Zij werden voor de onmogelijke keuze gesteld of hun baan verliezen of 20 tot 30 procent van hun loon inleveren. Cihan Lacin: “De afgelopen tijd hebben duizenden medewerkers gedwongen loon moeten inleveren terwijl het werk niet veranderde. Dit kwam omdat de gemeente in de aanbesteding een te laag tarief had opgenomen waardoor de huidige aanbieder van thuiszorg niet meer haar personeel kon betalen. Zo ook onlangs nog in gemeente Oldambt. Maar dankzij acties van de thuiszorgmedewerkers wordt de aanbesteding overgedaan en opnieuw naar de tarieven gekeken. Met deze maatregel moeten gemeente reële tarieven gebruiken waardoor dit soort situaties worden voorkomen”.

Thuiszorgmedewerker Ria heeft dit al meerdere keren meegemaakt: “Ik ben zo blij dat er nu eindelijk meer zekerheid lijkt te komen voor mij. Bij elke aanbesteding was het maar weer de vraag of ik mijn baan en mijn loon zou behouden. En daardoor was er steeds weer de onzekerheid of ik nog wel mijn hypotheek kon betalen. Ik ben blij dat ik me nu weer kan richten op waar het omgaat; zorgen voor mijn cliënten!”

Zie: Historische overwinning voor actievoerende thuiszorgmedewerkers, FNV, 23 februari 2017: www.fnvvoorzorg.nl

Het achterhoofd, kort verhaal door Jordi Lammers, ‘writer in residence’ bij Beroepseer

jordi lammersJordi Lammers is voor een jaar ´Writer in residence’ bij stichting Beroepseer. Hij schrijft regelmatig voor ons een verhaal over werkende mensen, over mensen die zorg dragen voor de ander en zorg ontvangen. Hoe gaan zij om met de dilemma’s en emoties die daarmee gepaard gaan? Vandaag publiceren wij zijn vierde verhaal, Het achterhoofd.

Begin van Het achterhoofd:
— Een kleine rode zon boven het water. De ochtend ontvouwt zich als een koorlied. Langzaam, geluid na geluid, bouwt de samenzang zich op. Eerst horen we het tjirpen van de krekels. Dan het zingen van de vogels. En vervolgens horen we de kikkers in het water plonsen. In sommige dramafilms komt er na een tijdje een moment waarop alles samenvalt. Een paar seconden dat iedereen meezingt en je recht in de ziel van de personages kunt kijken. As it is in heaven. Maar deze ochtend krijgt een ander einde. Een perfecte harmonie blijft uit.—
Verder lezen, klik hier.

Jordi Lammers is een twintigjarige student Nederlands uit Nijmegen. In zijn vrije tijd schrijft hij verhalen en gedichten, die onder andere op zijn weblog http://jordiilammers.tumblr.com te lezen zijn.
Voor het boek Het alternatief voor de zorg (2015) schreef hij het gedicht Mensenhanden.
Wie op de hoogte van zijn werk wil blijven, kan hem volgen op Twitter (@ladoublemers).
Vorig collegejaar (2015-2016) was hij de campusdichter van de Radboud Universiteit. In dit zelfde jaar behaalde hij de finale van de landelijke schrijfwedstrijd Write Now.
Op 25 november november 2016 maakte bibliotheek Gelderland Zuid bekend dat Lammers een prijs krijgt vanwege zijn bijdrage aan de taalcultuur in de regio Nijmegen.

Klik hier voor verhaal 1: Handen en voeten (28 september 2016).
Klik hier voor verhaal 2: De achterkant van de zon (26 oktober 2016)
Klik hier voor verhaal 3: Ziekenhuiskunst (27 november 2016)

Transparantie is een groot goed, maar beperk de regeldruk voor bedrijven

omslag onderzoek regeldruk transparantie actalDe overheid moet zeer terughoudend zijn met het opleggen van strenge wettelijke transparantieverplichtingen. Ze blijken overbodig. Dit schrijft Actal, het Adviescollege toetsing regeldruk in het advies aan de ministers van Economische Zaken en van Veiligheid en Justitie.

Transparantie is een groot goed. Iedereen wil goed geïnformeerd zijn om de juiste beslissing te nemen. Om zich te beschermen tegen onveilig gebruik van geneesmiddelen. Of om een verantwoorde keuze te maken voor voedingsmiddelen, kleding of financiële producten. En juist omdat die maatschappelijke roep om transparantie al zo luid is, moet de overheid zeer terughoudend zijn met het opleggen van extra, wettelijke transparantieverplichtingen.

Wanneer bedrijven in een bepaalde sector afspraken hebben gemaakt over de manier waarop zij consumenten informeren, zou dat voor de overheid het startpunt moeten zijn. Als bedrijven uit eigen beweging voldoende transparant zijn, kan regelgeving achterwege blijven. Is aanvullende regelgeving toch noodzakelijk? Zorg er dan voor dat de ervaren regeldruk zo laag mogelijk ligt door de spelregels voor goede regelgeving strikt te volgen.

Overheid leeft eigen spelregels voor goede wetgeving niet consequent na

Actal onderzocht veertien regelingen die verzekeraars, zorgverzekeraars, pensioenuitvoerders, levensmiddelenproducenten en bedrijven in de medische sector verplichten om openheid te geven over hun werkwijzen, producten, diensten en prestaties. Actal constateert dat sommige transparantieverplichtingen echt overbodig zijn. Verder is bij de meeste regelingen het ‘why’ onvoldoende beschreven, en is niet duidelijk of minder belastende alternatieven zijn onderzocht. Waarom staat bijvoorbeeld in de wet dat zorgverzekeraars inzicht moeten geven in de verzekeringspremie? Zij bieden dit inzicht sowieso al, ook zonder de wettelijke verplichting. In andere gevallen is de verplichting meer belastend dan nodig: de wet schrijft informatieverstrekking op papier voor, in een situatie waarbij digitale verstrekking in de praktijk al was ingevoerd. Het onderzoek laat ook zien dat soms niet voor de meest effectieve vormgeving is gekozen. Zo moet in de zorg het digitale BIG-register transparantie bieden aan consumenten en patiënten. In de praktijk blijkt dat zij dit register niet of nauwelijks raadplegen. “Als de wetgever zijn eigen spelregels voor goede wetgeving consequent had nageleefd, had hij dit kunnen voorkomen”, zegt Jan ten Hoopen, collegevoorzitter van Actal.

Beperk de regeldruk door eigen spelregels te volgen

Om de regeldruk rondom transparantie zo laag mogelijk te houden, moet de overheid bij elke verplichting eerst goed kijken of de gewenste informatieverstrekking al deel uitmaakt van de bedrijfsvoering: in zo’n geval is een nieuwe verplichting niet nodig. Als een regeling nodig blijkt, moet de overheid branches en sectoren voldoende ruimte geven om zelf invulling te geven aan de transparantieverplichting: een uitgebreide gebruiksaanwijzing is dan niet nodig. En de verplichting baseren op gegevens die bedrijven sowieso vastleggen en laten sporen met de momenten die goed aansluiten op het communicatie- en/of productieproces van bedrijven.

Zie: Transparantie is een groot goed, maar beperk de regeldruk voor bedrijven, Actal, 22 februari 2017: www.actal.nl

U P D A T E

Na 17 jaar advisering over regeldruk van voorgenomen en bestaande wetgeving houdt Actal, het Adviescollege toetsing regeldruk, per 1 juni 2017 op te bestaan. Actal is opgevolgd door ATR, Adviescollege toetsing regeldruk: https://www.atr-regeldruk.nl/

 

Wie wordt Zorgmedewerker van het Jaar 2017?

zorgmedewerker van het jaar 2017 lijstIn de periode van 8 februari tot en met 19 maart 2017 kunnen zorgmedewerkers genomineerd worden voor de titel Zorgmedewerker van het jaar 2017. Platform Voeding in de zorg organiseert samen met  online-gemeenschap NED7*) een speciale verkiezing om zorgmedewerkers in de schijnwerpers te zetten. Kent u een medewerker die het verdient om in de schijnwerpers te staan? Werkt u zelf in de zorg?

Medewerkers in de zorg staan zwaar onder druk. Ze zetten zich meer dan honderd procent in voor het welzijn van ouderen en krijgen daar te weinig of soms helemaal geen erkenning voor. Volledig onterecht! Voeding in de Zorg wil daar verandering in brengen. Laat aan zorgmedewerkers zien hoeveel waardering wij voor hun hebben.

De nieuwe bankiers van ons land

Er wordt weleens gezegd: zorgmedewerkers zijn de nieuwe bankiers van Nederland. Als je op een feestje zegt dat je werkt in de zorg kijkt iedereen je met een mengeling van medelijden en boosheid aan. “Het is verschrikkelijk wat er allemaal gebeurt in verpleeghuizen in ons land!” “De zorg in ons land is abominabel slecht! Dat verdienen onze oudjes toch niet?” Veel zorgmedewerkers zeggen uit angst voor dergelijke reacties, liever niet meer wat ze in het dagelijks leven doen. Terwijl ze zich totaal niet herkennen in alle kritiek en horrorverhalen. Ze doen het werk omdat ze ouderen in Nederland juist een mooie oude dag willen bezorgen. Ze houden van hun vak en zetten zich iedere dag opnieuw in voor de ouderen. Dat mag best wel eens erkend worden.

Kent u een zorgmedewerker die het verschil maakt voor bewoners? Heeft u ervaringen met een zorgmedewerker en wilt u hem of haar nomineren? Misschien heeft u zelf zorg ontvangen of is er iemand die uw vader of moeder goede zorg heeft gegeven? Het kan een collega zijn, of een werknemer die u waardeert. Een unieke kans voor een positief geluid in de zorg.

Wat te doen?

Uit de inschrijvingen worden straks tien genomineerden geselecteerd. Tot en met 19 maart 2017 kunt u zorgmedewerkers opgeven. De uiteindelijk winnaar krijgt niet alleen de titel, maar ontvangt ook een Efteling Bosrijk-arrangement voor zes personen, t.w. drie overnachtingen inclusief vier dagen toegang tot de Efteling en maar liefst € 150,- om te besteden.

Noot
*) Platform Voeding in de Zorg besteedt aandacht aan voeding voor ouderen in verpleeg- en verzorgingshuizen in Nederland. Eten en drinken moeten namelijk kleine momenten om te genieten zijn voor bewoners.
Online-community NED7 wil een positieve bijdrage leveren aan de veranderingen in onze maatschappij op het gebied van ouderenzorg en welzijn. NED7 is een initiatief van branchevereniging ActiZ.

Zorgmedewerker van het Jaar 2017, wie wordt het? Ned7, 19 februari 2017: https://ned7.nl/zorgmedewerker-van-het-jaar-verkiezing

zorgmedewerker van het jaar 2017 header

 

 

 

 

 

U P D A T E

Uitreiking Zorgmedewerker van het Jaar 2017, Voeding in de zorg: www.voedingindezorg.nl/videos/uitreiking-zorgmedewerker-van-het-jaar/

Lokale uitdagers en aanpakkers gezocht! Met welke rolmodellen gaan we in gesprek over het Nederland van de toekomst?

vpro tegenlicht uitdagers

Het VPRO-televisieprogramma Tegenlicht zoekt, in samenwerking met Pakhuis de Zwijger in Amsterdam, mensen die buiten de gebaande paden treden en verandering teweegbrengen. Welke rolmodellen in uw woonplaats, welke mensen met nieuwe ideeën en aansprekend leiderschap behoren wij te kennen? De buurvrouw, of iemand anders uit uw buurt, een mantelzorger, een muzikant, een inspirerende vlogger of een sociale of duurzame ondernemer?

Op woensdag 15 maart 2017 vindt er een ‘alteratieve’ verkiezingsavond plaats en worden alle lokale ‘uitdagers & aanpakkers’ uitgenodigd voor de landelijke Tegenlicht meet-up in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. De favorieten krijgen dan de mogelijkheid hun ideeën te presenteren aan het publiek en vertellen waar het de komende vier, acht of tien jaar over gaat in hun stad, dorp of wijk, en welke rol zij daar zelf denken te spelen.

Een uitdager of aanpakker nomineren kan tot 1 maart 2017.

Stand van zaken: op 21 februari 2017 hebben zich al 370 rolmodellen aangemeld. Onder hen bevindt zich ook Corinne Korrel, voortrekker van Beroepseer. Wie op haar wil stemmen, kan terecht op: http://uitdagers.op.vpro.nl. Klik vervolgens op ‘onderwijs’. (Site is niet meer beschikbaar).

Corine Korrel (1963) is oprichtster van Onderwijs/VMBO On Stage. On Stage is letterlijk een ‘Beroepenfeest’ waar leerlingen in contact komen met een lokaal netwerk van beroepsbeoefenaren en met elkaar in gesprek gaan over het beroep en het werk. Geen kraam met voorlichtingsfolders en geen beroepenbeurs dus, maar een plek voor direct contact van mens tot mens. Een betere hulp bij het kiezen van een beroep is niet denkbaar. Hier worden duurzame contacten gelegd en als het leerlingen lukt de relaties te onderhouden, is het gevolg vaak een stageplaats of zelfs een dienstverband (25%!) tijdens of na de vervolgopleiding. On Stage bestaat tien jaar en wordt in zeventien regio’s georganiseerd onder het motto: “Alles mag je worden. Behalve ongelukkig. Beloofd?” Via On Stage zijn al circa 53.000 jongeren geholpen met toekomstdromen, stages en banen.

Zie voor meer info bij Uitdagers & Aanpakkers, VPRO Tegenlicht: www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2016-2017/uitdagers-en-aanpakkers.html

Tegenlicht Meet-up Verkiezingsspecial op 15 maart 2017 in Pakhuis de Zwijger, Amsterdam: https://dezwijger.nl

U P D A T E

Uitdagers en aanpakkers, VPRO Tegenlicht, NPO Start, 30 april 2017: www.npostart.nl/vpro-tegenlicht/30-04-2017/VPWON_1265898

Uitdagers en aanpakkers, VPRO, Tegenlicht, 26 april 2017: www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/lees/bijlagen/2016-2017/uitdagers-en-aanpakkers/overzicht.html

Uitdagers en aanpakkers, VPRO, 13 maart 2017: www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/lees/bijlagen/2016-2017/wij-samenleving/uitdagers.html

Erik van Zuidam uitgeroepen tot Rijnlander van het Jaar 2017. Van harte gefeliciteerd!

erik van zuidam rijnlander van het jaar

“Het is hem gelukt. Een absoluut unicum. Erik van Zuidam is de allereerste Rijnlander van het Jaar. De eerste in een nog lange reeks, die met hem begint. De prijs bestaat uit een Rijnland wisseltrofee in de vorm van een authentiek stukje Limes, alsmede een ingelijste oorkonde”.

Met deze woorden reikte Jaap Peters in Groningen op 15 februari 2017 de wisseltrofee met oorkonde uit aan Erik van Zuidam vanwege zijn “buitenproportionele bijdragen aan de naamsbekendheid van het Rijnland-model in Groningen alsmede omstreken”.

Van Zuidam werd Rijnlander van het Jaar 2017 op de dag van zijn afscheid als directeur van de Veiligheidsregio Groningen, een in 2014 van start gegaan samenwerkingsverband van overheidstaken en hulpdiensten w.o. de brandweer. Al in de beginfase, tijdens het opzetten van deze regionale samenwerking in 2012 heeft Van Zuidam zich sterk gemaakt voor realisering van het Rijnlandse organisatiemodel. Van Zuidam begon zijn loopbaan in 1978 als 22-jarige inspecteur van politie in Groningen.

Jaap Peters, organisatie-activist, heeft het begrip Rijnlands organiseren geïntroduceerd als tegenpool van het Angelsaksische model. Het Rijnland-model richt zich op producten en diensten, het is contextgedreven, het gaat om het primaire proces. Centraal staat de plek waar het werk wordt gedaan. Het Angelsaksische model is gericht op handel, de beurswaarde is het belangrijkste en de regie wordt door de top gevoerd. Daar geldt ‘regels zijn regels’, mensen moeten doen wat door anderen voorgeschreven is.
In 2007 richtte Peters zijn organisatie DeLimes op in Zwammerdam (bij Alphen aan den Rijn), een plek die op de voormalige grens – Limes – van het Romeinse Rijk ligt.

Met enthousiasme en persistentie

In het juryrapport staat dat Van Zuidam in woord en geschrift heeft bijdragen aan het handen en voeten geven van de praktijk van het Rijnlands gedachtegoed: “Hij heeft de veiligheidsregio met groot enthousiasme en persistentie richting Rijnlands werken gestuwd en ertoe aangezet dat dit daar nu een gedragen visie is. Hij deed dat onder andere door mensen systematisch op te leiden c.q. te laten opleiden in het gedachtegoed van het Rijnland model”.

Van Zuidam is sinds 2014 voortrekker van Stichting Beroepseer: “Ik vind het geweldig om daar één van de vele voortrekkers van te mogen zijn”. In een video over zijn visie op regionale samenwerking vertelde hij dat hij een organisatie wilde opbouwen die past bij het tijdsgewricht waarin we momenteel leven: “We leven niet meer in een tijd van veranderingen. We leven in een verandering van tijdperken”. Eerder schreef hij dat… “noodzakelijke veranderingen nooit bij meerderheden beginnen. Een vitale democratische samenleving en eigentijdse organisaties koesteren daarom pluriformiteit en minderheden”.
Als afscheidscadeau heeft Van Zuidam aan alle vijfentwintig directeuren van de Veiligheidsregio’s en al zijn vijfentwintig leidinggevenden het essay Ambtelijk vakmanschap en moreel gezag van Gabriël van den Brink en Thijs Jansen cadeau gegeven.

Stichting Beroepseer feliciteert Erik van harte met deze bijzondere, eigentijdse onderscheiding!

wisseltrofee rijnlander van het jaar 2017

De wisseltrofee Rijnlander van het Jaar

DeLimes: www.delimes.nl/over-ons

Keuzes politieke partijen in kaart gebracht in interactieve infographics

budgettaire keuzes cpb politieke partijen 2017Op de site van het Centraal Planbureau (CPB) staat een visuele analyse van de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen in een interactieve infografiek. Klik op een partij en zichtbaar worden budgettaire keuzes, effecten op de middellange termijn en effecten op de lange termijn.

Webpublicatie, boek, datavisualisatie en presentatie
De doorrekening van de verkiezingsprogramma’s (Keuzes in Kaart 2018-2021) is beschikbaar als overzichtelijke webpublicatie met uitleg en verwijzingen, en in boekvorm (pdf). Daarnaast is er dus deze interactieve datavisualisatie, die inzicht geeft in de onderlinge verschillen tussen partijen.

Klik hier voor Keuzes-in-Kaart 2018-2021, Centraal Planbureau: www.cpb.nl

Presentatie Keuzes in kaart in PDF: www.cpb.nl

keuzes in kaart cpb 2018 2021

 

Wie bewaakt de bewakers? Heeft factchecken zin? Zonder kritische burgers, geen kwaliteitsjournalistiek

Emeritus hoogleraar internationale communicatie Cees Hamelink werd slachtoffer van nepnieuws. Hij vertelt hoe dat in zijn werk ging, hoe een voetnoot met verwijzing naar een van zijn boeken onder een brief nieuws werd waarmee het NOS Journaal om acht uur had willen openen. De brief heeft Hamelink wereldberoemd gemaakt. Na de NOS volgden verzoeken om commentaar van buitenlandse media en persbureaus. Hamelink werd een held in Hongarije en in Kroatië riepen ze dat ze achter Hamelink stonden.

Op de site van Novini staat een uitgebreid interview met Hamelink van Eric van de Beek. Aan bod komen de distributie van nepnieuws en Hamelinks advies aan de overheid en de journalistiek de hand in eigen boezem te steken als het gaat over nepnieuws. Daarnaast zouden mediaconsumenten zich kritischer moeten opstellen. Hamelink stelt voor het project Krant in de klas nieuw leven in te blazen en in een nieuw jasje te steken. Daarnaast waarschuwt hij voor het gevaar dat factchecking een enorme industrie kan worden, uitmondend in nog weer een controlemechanisme voor factcheckers.

Alles staat of valt uiteindelijk bij de instelling van de afnemers van het nieuws. Zonder kritische burgers, geen kwaliteitsjournalistiek.
Van kritisch wetenschappelijk onderzoek naar de rol van de media in de samenleving is bijna niks meer over, aldus Hamelink: “De generatie die zich daarmee heeft beziggehouden, begint langzaam uit te sterven, en ik zie geen jongere generatie die dit overneemt. Dat komt doordat de academische vrijheid de afgelopen decennia enorm is ingeperkt. Als je in deze tijd tot een vakgroep behoort en de hoogleraar geeft aan dat hij graag wil dat bepaalde thema’s onderzocht worden, dan is het onverstandig om te zeggen dat je liever iets anders onderzoekt. Tenzij je een buitenpromovendus bent, maar dan moet je alles uit eigen zak betalen. De enigen die nog hardop kunnen praten over wat er mis is met de media in de samenleving zijn de mensen van mijn generatie voor zover ze er nog zijn, want voor ons maakt het niks meer uit. We kunnen niet worden ontslagen, we hebben geen mooie promoties meer nodig, of mooie prijzen, die staan allemaal al in de kast”.

“Overheid is grootste producent nepnieuws”. Interview met Cees Hamelink door Eric van de Beek, Novini, onafhankelijk mediabureau, 11 februari 2017: https://www.novini.nl/overheid-is-grootste-producent-nepnieuws/ (Niet meer beschikbaar).
Nog wel wel te lezen op: https://deblauwetijger.com/overheid-is-grootste-producent-nepnieuws/

cees hamelink interview novini februari 2017

 

Rapport over de publieke sector van Wetenschappelijk bureau SP: Geen marktwerking maar democratisering

De publieke sector aan het woord klHet Wetenschappelijk bureau van de SP heeft een rapport uitgebracht over de publieke sector: De publieke sector aan het woord: Wat mis ging en hoe het beter kan.

Tussen 2008 en 2016 sprak de SP met ruim 60.000 werkers in de publieke sector. Huisartsen, medewerkers in de ouderen-, gehandicaptenzorg en GGZ, leerkrachten op basisscholen, middelbare scholen, MBO en speciaal onderwijs, gevangenispersoneel, politieagenten, ambulancemedewerkers, jeugdhulpverleners, wetenschappers, fysiotherapeuten, brandweerlieden, verloskundigen, medewerkers in de kinderopvang en sociale werkplaatsen. Zij gaan voor goed vakmanschap, hebben een grote betrokkenheid en morele verantwoordelijkheid. Maar de politiek van marktwerking en bezuinigingen heeft desastreuze gevolgen voor de publieke sector.

Vanaf de jaren tachtig is er beleid gevoerd van steeds verdere verzelfstandiging, vermarkting, privatisering en bezuinigingen in de publieke sector. In Nederland was er – in tegenstelling tot bijvoorbeeld in Engeland – nauwelijks discussie over het waarom van de privatisering. Het beleid kon op brede steun rekenen. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) duidde het privatiserings­ en verzelfstandigingsbeleid als een stille revolutie, gekenmerkt door een ingrijpende wijziging in de verhouding tussen markt, overheid en samenleving: meer en andere markt, andere overheid en andere samenleving. De SP heeft vele jaren aangedrongen op een brede discussie over de gevolgen van marktwerking in de publieke sector.
Volgens Jan Marijnissen (2000) was de prijs voor het ombouwen van de ‘warme’ verzorgingsstaat naar een ‘kille’ zakelijke waarborgstaat hoog. Die prijs omvat de onvoorwaardelijke en onbetaalbare loyaliteit van de leerkracht aan het onderwijs en de eigen leerlingen; van de verpleegkundige aan de zorg en de eigen patiënten; van de politieagent aan de beveiliging van de openbare ruimte en de wijkbewoners; van de academicus aan de wetenschap en het eigen onderzoek; van de kunstenaar aan de kunsten en het eigen werkstuk; van de conducteur aan het openbaar vervoer en de passagiers.
Marijnissen wees erop dat de infanteristen van de publieke zaak, die in de frontlinie staan van de dagelijkse werkelijkheid, hun vertrouwen in het beleid van de overheid hebben verloren. Zij hebben het gevoel er alleen voor te staan en niet de steun te krijgen die ze terecht verwachten. Hij pleitte voor een wederopbouw van de beschaving. Vanaf 2000 kwam er steeds meer kritiek op het beleid, onder andere van de WRR en de FNV. Het belang van winst maken, concurrentie en de nadruk op efficiëntie gaat ten koste van solidariteit, publiek belang, democratische legitimiteit en het vertrouwen in de professionals.

Geluk in de samenleving wordt voor een groot deel bepaald door erkenning en deelname aan de publieke sector

Er is een diepe kloof ontstaan tussen werkvloer en managers en politiek. Professionals raken vervreemd van hun werk. De risico’s van de marktwerking en bezuinigingen zijn bij de werkvloer komen te liggen en de kwaliteit van publieke diensten is verschraald. Maar de werkers in de publieke zaak hebben ook ideeen over hoe het beter kan.

In het rapport kunnen we lezen hoe we de marktwerking kunnen stoppen, het publieke belang waarborgen, de publieke moraal herstellen en de publieke sector democratiseren.
Het tij moet keren en is in feite al aan het keren. Recente voorbeelden zijn het actiecomité Het roer moet-om dat de politieke leiders uitdaagt de gezondheidszorg niet langer uit te hollen en de Solidariteitsverklaring van de publieke sector, gepresenteerd op de Solidariteits-Top van 9 september 2016 in Amsterdam.

Dorien Pessers, hoogleraar Rechtstheorie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam, houdt zich bezig met de theoretische grondslagen van de publieke en private sfeer. Zij heeft gezegd in een interview:
“In de publieke sector draait het om het verlangen om gewaardeerd te worden. Als dat op grote schaal niet meer gebeurt, gaat een essentiële bron van vreugde en waardigheid verloren. Geluk in de samenleving wordt voor een groot deel bepaald door erkenning en deelname aan de publieke sector. Ruimte om trots te kunnen zijn op je werk, je werk naar eer en geweten kunnen doen, groeien en leren. Beroepseer, geluk en menswaardigheid hangen nauw met elkaar samen. Soliditeit en degelijkheid, daar gaat het om. Daar tijd en ruimte voor hebben, je eigen ervaring ontwikkelen en benutten, erover kunnen nadenken en kunnen bijdragen. Daar worden mensen gelukkig van.
Ook de vreugde van het collegiale verkeer, van het elkaar verder brengen. Het maatschappelijk goed van de kwaliteit van de arbeid kan ik niet genoeg onderstrepen”.

Inhoud De publieke sector aan het woord

Hart voor de publieke zaak 7
Samenvatting 9
1. De publieke zaak onver vuur 17
2. Kloof (Vervreemding) tussen werkvloer en management/politiek 37
3. Vervreemding professional met het eigen werk; Dreigende deprofessionalisering en demoralisering 45
4. Afwenteling risico’s marktwerking en bezuinigingen op de werkvloer 51
5. Verschraling kwaliteit publieke diensten  57
6. Toename bureaucratie en toezicht  65
7. Conclusie: Het roer moet om 73
8. Hoe kunnen we het tijd keren? 81
Onze voorstellen 86
Bijlage 1. Conclusies Rapport Eerste Kamer 89
Bijlage 2. Rapporten aan het woord 91

De publieke sector aan het woord. Geen marktwerking maar democratisering, Ineke Palm, Wetenschappelijk Bureau SP, februari 2017: www.sp.nl