In december 2023 riepen onderwijsorganisaties het nieuwe kabinet op het lerarentekort aan te pakken en het  Deltaplan Lerarentkort op te nemen in het nieuwe regeerakkoord. De oproep was afkomstig van de PO-Raad, de VO-raad en de vakbonden voor leraren en schoolleiders met ondersteuning van o.m. de Vereniging Nederlandse Gemeenten, Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS), Jeugdzorg Nederland, de Sectorraad Gespecialiseerd Onderwijs en de Brancheorganisatie Maatschappelijke Kinderopvang.

Het Deltaplan Lerarentekort bevat voorstellen om te “komen tot een consistente en langjarige agenda waar we ons gezamenlijk – sociale partners en overheid – aan committeren”. Het bevat elf met elkaar samenhangende punten.
Het eerste luidt: ”We zijn trots op de afspraken die we als sociale partners met het vorige kabinet hebben gemaakt (de Werkagenda bij het Onderwijsakkoord, 2022) en willen doorgaan met de uitvoering hiervan. Dat betekent onder andere het versterken van de samenwerking in de regio en het creëren van meer invloed van de beroepsgroep en scholen op het opleiden van leraren”.
Het laatste punt luidt: “Goed werkgeverschap en goed werknemerschap is nodig om de sector aantrekkelijk te maken, aantrekkelijk om er te gaan én te blijven werken. Dit vraagt om scholing en professioneel handelen van iedereen, ook van bestuurders en toezichthouders. We bevorderen vanuit het principe van subsidiariteit het goede samenspel tussen alle actoren‚.

RED-Team Onderwijs

Niet iedereen was gelukkig met het Deltaplan. Er kwam bijvoorbeeld kritiek van het RED-Team Onderwijs, dat – gevraagd en ongevraagd – adviezen geeft aan politici, beleidsmakers en bestuurders. Deze worden op de site Red het onderwijs gepubliceerd.
Op 9 februari 2024 trok het team “de Rode kaart voor sociale partners en onderwijsorganisaties voor hun voorstellen voor het Deltaplan Lerarentekort”. Het team vreest dat de voorstellen ten koste gaan van de onderwijskwaliteit en leiden tot meer bestuurlijke drukte en een ondoelmatige besteding van onderwijsgelden.

Blinde vlek

Het team schrijft dat het Deltaplan een blinde vlek heeft: de teruglopende onderwijskwaliteit: “Prachtig om de leraren meer tijd te geven om hun lessen voor te bereiden, maar liever niet ten koste van het leren van leerlingen. Ieder probleem in het onderwijs, ook het lerarentekort, moet in verband met de primaire taak van het onderwijs, het bevorderen van leren en leerprestaties van leerlingen, worden gezien. Als dat niet gebeurt, ontstaat zogenaamde ‘goal displacement’: niet efficiënte groei van overhead en bestuurlijke drukte. Daarom richt ons commentaar zich op de vraag of met het “Deltaplan”, de primaire kwaliteit van het onderwijs gediend is”.

Het team concludeert aan het eind van de analyse dat het “Deltaplan een groot risico is voor de onderwijskwaliteit aangezien er geen zicht is op wat er uit het curriculum geschrapt kan/gaat worden. Er is geen voorbeeld lessentabel. Exameneisen zijn niet aangepast – als dat al wenselijk is! Geen beleid, wel vrijheid om minder les te geven. Een uitruil tussen meer structurele financiering voor besturen en minder lessen voor leerlingen (minder werkdruk voor leraren) vinden wij in de huidige context een onverantwoord risico voor de onderwijskwaliteit.
Het Deltaplan is de zoveelste manifestatie van de filosofie die “meer autonomie” als oplossing voor alle problemen in het onderwijs ziet, daarbij de noodzaak van meer centrale regie (vgl. IBO-rapport)^*) ontkent en onvoldoende oog heeft voor de echte crisis in het verlengde van het lerarentekort: namelijk dat leerlingen minder leren op school en te weinig mensen in het onderwijs willen werken”.

Lees de hele analyse: Rode kaart voor voorstellen “Deltaplan lerarentekort” van onderwijsorganisaties en sociale partners, Red het onderwijs, 9 februari 2024: https://redhetonderwijs.com/rode-kaart-voor-voorstellen-deltaplan-lerarentekort-van-onderwijsorganisaties-en-sociale-partners/

Downloaden Deltaplan Lerarentekort, december 2023: https://beroepseer.nl/wp-content/uploads/2024/04/deltaplan_lerarentekort.pdf

Bonden en werkgevers roepen nieuw kabinet op tot Deltaplan Lerarentekort, PO-Raad, 5 december 2023: www.poraad.nl/bonden-en-werkgevers-roepen-nieuw-kabinet-op-tot-deltaplan-lerarentekort

Kamerbrief met reactie op brieven over een Deltaplan lerarentekort, Rijksoverheid, 12 januari 2024: www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2024/01/12/kabinetsreactie-op-commissiebrief-met-verzoek-om-reactie-op-brieven-m-b-t-een-deltaplan-lerarentekort

Werkagenda. Samen voor  het beste onderwijs, juni 2022: https://beroepseer.nl

Noot
^*) Kamerbrief met kabinetsreactie IBO Koersen op kwaliteit en kansengelijkheid, Rijksoverheid, 18 april 2023: www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2023/04/18/kabinetsreactie-ibo-koersen-op-kwaliteit-en-kansengelijkheid