Brief met reactie van verpleegkundigen op uitnodiging van V&VN voor overleg over Wet BIG II en overgangsregeling

De beroepsvereniging voor Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) heeft op 30 juli 2019 te kennen gegeven in een artikel in Nursing dat ze in gesprek wil met verpleegkundigen en het Actiecomité ‘BIG II in de overgang’ n.a.v. het verzet van  verpleegkundigen tegen de nieuwe wet BIG-II en de overgangsregeling.^*)
V&VN stelt een ‘pas op de plaats’ voor en nodigde verpleegkundigen uit voor een overleg. De uitnodiging werd verstuurd door Katja van Essen, coördinator bij V&VN, aan Nienke Ipenburg en zes andere verpleegkundigen. Het versturen gebeurde via Twitter!

Als antwoord op de uitnodiging schreef Nienke Ipenburg, verpleegkundig specialist, de volgende brief aan directeur Sonja Kersten van V&VN en Katja van Essen:

“Wees nederig en deel de eer. U bent als leider ook maar een mens. Fouten maken hoort er dus bij. Belangrijk is die fouten te erkennen. Zo laat u niet alleen uw menselijke kant zien, maar kweekt u ook meer vertrouwen. ‘Nederigheid trekt aan en inspireert. Arrogantie doet dat niet’ Deel ook de eer met de mensen die voor u werken, anders raakt u na verloop van tijd hun steun kwijt”. (Nelson Mandela)

31 juli 2019

Geachte mevrouw Kersten, beste Katja,

Dank voor uw uitnodiging voor een overleg donderdag a.s. Helaas is er geen mogelijkheid om aan uw verzoek te voldoen. Als beroepsvereniging voor verzorgenden en verpleegkundigen begrijpt u dat het te kort dag is om vervanging te regelen in de vakantieperiode binnen een beroep waar we te maken hebben met personeelstekorten. Tevens zullen de genodigden allemaal terug moeten zijn van vakantie. Dat is nu niet het geval.

Dan betreffende het gesprek zelf zal eerst helder moeten zijn wat uw doel is. Uw vraag voelt als een lokkertje waarbij de focus wordt vertroebeld. U noemt de namen van zeven individuele mensen zonder aan te geven wie u als beroepsvereniging mee in gesprek neemt, terwijl uw doelstelling een kritische dialoogsessie is waarin helderheid en transparantie naar voren zou komen. Naar mijn bescheiden mening heeft u al helderheid en transparantie gekregen van deze zeven individuele mensen. Echter verwar “de dialoog aangaan” niet met uitleggen en overtuigen in een afgesloten ruimte. Bij een dialoog is er sprake van een bijzonder proces, een natuurlijke manier van samenwerken. Er wordt niets geforceerd of gemanipuleerd. Door het open spreken en open luisteren, vanuit een houding van respect, en met de bereidheid de eigen aannamen te onderzoeken ontstaat er iets nieuws.

Zoals eerder gezegd sta ik open voor de dialoog. Een dialoog waarin waarderen en serieus nemen leidt tot wederkerigheid vanuit samenspraak en verbinding. Hoe is het mogelijk om in die dialoog te stappen met zo weinig transparantie op dit gebied met name naar de verpleegkundigen toe binnen Nederland?

Met grote zorgen heb ik de ontwikkelingen gevolgd inzake de overgangsregeling en wet BIG 2. Verwikkeld in ingewikkelde discussies over beroeps- en functiedifferentiatie zie ik op dit moment nog geen verheldering van begrip.

Beroepseer is het opkomen voor het belang van professionaliteit. Ik geloof dat professionals die de kracht van beroepseer bezitten optimaal bijdragen aan goede dienst- of hulpverlening. Dat maakt dat een beroepsvereniging de taak heeft om de werkvloer concreet en praktisch behulpzaam te zijn om in hun eigen werksituatie goede zorg te verlenen voor de hulpbehoevende en diens naasten en daarbij beroepstrots te versterken. Daarbij hoort u in te zetten  op de kracht in samenspraak met verbinding en niet op de klacht, welke nog niet correct gedefinieerd lijkt te zijn.

Echter, het aan banden leggen van een beroepsgroep in een wettelijk kader zal ook  de essentie van verpleegkunde versmallen of zelfs doen verdwijnen.  Daar gaat u de intrinsiek gemotiveerde mensen mee verliezen zover dit nog niet is gebeurd. Vergis u niet, deze route is al langer geleden ingezet door een focus te leggen op externe prikkels. De roep om het soort leiderschap dat u propageert lijkt eerder een symptoom, een schreeuw om hulp: een stempel mag gedrukt worden maar doe dit niet ten koste van het werkklimaat. Hoe kun je een kritische dialoog voeren over het werk, de cultuur, de erkenning, als klachten, fouten, dat wat niet goed gaat, niet besproken mag worden? Of erger nog, niet besproken durft te worden, want wie wil nu als paria weggezet worden?

Optimalisatie op en vanuit de werkvloer zet juist in op taakverdelingen waar optimalisatie betekent dat de een dienstbaar is aan de ander en omgekeerd zonder status-ontwikkeling. Deze benadering is een bittere noodzaak.  Differentiatie als uitgangspunt staat haaks op waar zorg om draait. Het gaat erom dat wordt ingezien dat alle verpleegkundigen een unieke rol vervullen en daarom ook iets anders nodig hebben, afgestemd op de individuele context.

Met andere woorden, werk dicht op de mensen zelf en maak de verandering persoonlijk. Deze mogelijkheid krijgt maar een kans. Bij wettelijke verankering is er geen weg meer terug. Deze wet is absoluut onnodig en heeft dan ook geen draagkracht.

Maar helaas, het bovenstaande is niet meer mogelijk. Het vertrouwen in u als beroepsorganisatie is verdwenen en ook uw uitnodiging geeft geen blijk van reflectie of transparantie in wat er zich heeft afgespeeld de afgelopen tijd. Er zijn zeer terecht kritische vragen gesteld door terecht kritische leden en niet-leden. Deze vragen blijven nu al zeer lange tijd onbeantwoord. Het zou u sieren om op te gaan staan als vereniging om de transparantie en reflectie eerst uit te dragen naar hen die keihard zijn geraakt in hun beroepseer. Verzamel deze vragen, ga terug naar de basis en start met simpelweg beantwoorden, waarbij “ik weet het niet” en “we hebben het niet goed gedaan” gewoon mag bestaan. Want dat u het niet weet dat snappen wij allemaal.

Nog steeds met open armen naar de dialoog toe,
Nienke Ipenburg en de zes individuen

^*) Sonja Kersten V&VN: ‘We willen in gesprek met verpleegkundigen en dus ook met het actiecomité’, Nursing – multimediale vaktitel voor verpleegkundigen in Nederland, 30 juli 2019: www.nursing.nl

Storm van reacties en kritiek op besluit overgangsregeling verpleegkundigen. BIG-II is niet nodig, door Nienke Ipenburg, Blogs Beroepseer, 19 juni 2019: https://beroepseer.nl

Verpleegkundige laat zich niet degraderen! Nieuws van Actiecomité ‘BIG II in de overgang’, Blogs Beroepseer, 16 juli 2019: https://beroepseer.nl

Actiecomité ‘BIG II in de overgang’ wil een vuist maken tegen wetsvoorstel, Blogs Beroepseer, 29 juni 2019: https://beroepseer.nl/

U P D A T E

Website van het Actiecomité Wet BIG II – Eigen regie: https://wetbig2.nl

Minister Bruins komt met verkenner BIG-2, Rijksoverheid, 21 augustus 2019: https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2019/08/21/minister-bruins-komt-met-verkenner-big-2 (Niet meer beschikbaar op site Rijksoverheid. Ga naar het sitearchief: https://rijksoverheid.sitearchief.nl/#archive) en type in grijze linkerkolom, in het zoekveld, de titel van het bericht).