Beroepsbeeld leraar in de maak: ‘Ik zou het fijn vinden als er meer waardering was voor mijn beroep’

“We hebben een prachtig vak en we zijn van onschatbare waarde voor onze samenleving. Er wordt dan ook veel over ons geschreven. Maar er is maar één groep mensen die weet wat het beroep echt inhoudt: wij zelf”.
Beroepsbeeld Leraar is een initiatief van leraren waarin zij gezamenlijk bouwen aan een beeld van het lerarenberoep. Hoe het echt is om leraar te zijn, niet hoe het door anderen wordt gezien. Een realistisch, gezamenlijk gemaakt beroepsbeeld helpt de leraar om de eigen rol, doelen en ontwikkelmogelijkheden te formuleren. En het laat toekomstige leraren en anderen zien wat er aantrekkelijk en belangrijk is aan het lerarenberoep en hoe het zich ontwikkelt.

Beroepsbeeld Leraar on Tour

Beroepsbeeld Leraar on Tour nodigt leraren uit op maandag 3 juli 2023 online mee te praten over de essentie van het beroep. Het gaat om een beroepsbeeld voor leraren waarin leraren zich herkennen en dat beschreven is vanuit de lerarenpraktijk. Dit is een kans voor elke leraar de eigen stem te laten horen en mee te praten over de toekomst van het beroep.
In augustus en september 2023 volgen bijeenkomsten op locatie

Thijs Roovers

Thijs Roovers, dagelijks bestuurder bij Algemene Onderwijsbond (AOb) en voormalig leraar in het primair onderwijs, vindt dat het onderwijs, met name het primair onderwijs, te lang heeft geaccepteerd dat het de problemen van de wereld moet oplossen: “Ik zie het vak van leraar als een gilde, een ambacht. Het beroepsbeeld functioneert als de code van dit gilde, waar een nieuwe leraar aan zou moeten voldoen.

Toen ik actief was bij PO in actie^*), waar we ons vooral richtten op arbeidsvoorwaarden, kwam ik veel in contact met beleidstafels. Ondanks dat ik als leraar in het basisonderwijs vijf dagen per week voor de klas stond, werd er steeds naar mijn inhoudelijke mening gevraagd. Ik moest altijd antwoorden dat ik daar niet voor ‘aan de lat’ stond, maar ik merkte dat er iets ontbrak. We waren als basisonderwijs niet in staat om ons uit te spreken over de inhoud en betekenis van ons vak. We hadden geen zitting aan enige beleidstafel. Hoewel de vakbonden dat wel hadden, en daar kijk ik nu als AOb’er ook kritisch naar. We hebben dit simpelweg te lang verwaarloosd”.

Het gebrek aan een duidelijk beroepsbeeld heeft ervoor gezorgd dat het onderwijs zichzelf heeft overbelast en daardoor kampt met een hoge werkdruk. Leraren hebben, volgens Roovers, al lange tijd te weinig gezegd: “Nee, stop maar.” Het onderwijs is volgens hem kampioen niet ‘nee’ zeggen. Aan de ene kant is dit heel charmant, maar het heeft volgens hem geleid tot de loonkloof en de enorme werkdruk die leraren nu ervaren. Het is veel moeilijker om dingen te repareren dan om ze te voorkomen. Hij ziet te vaak dat leraren instorten omdat ze te veel op hun bordje hebben toegelaten.

Roovers hoopt dat het beroepsbeeld van de leraar zal leiden tot een hernieuwde trots en waardering voor het beroep. Trots zijn op het beroep heeft invloed op alle aspecten binnen het onderwijs. Roovers gelooft dat het Beroepsbeeld Leraar een positief effect zal hebben op de onderwijskwaliteit, de arbeidsvoorwaarden en het wegwerken van het tekort aan leraren.

Verder lezen: Thijs Roovers (AOb): “Het onderwijs is kampioen in niet ‘nee’ zeggen”, Beroepsbeeld Leraar: https://beroepsbeeldleraar.nl

Noot
^*) PO in actie – actiegroep, en later vakbond, van leraren van het primair onderwijs werd opgericht in maart 2017 door Jan van de Ven en Thijs Roovers, met als voornaamste doelen: een eerlijk salaris en kleinere klassen. In september 2018 stopte de actiegroep als vakbond. De lerarengroep is thans een  platform op Facebook waar leraren elkaar kunnen vinden en werkt samen met beroepsvereniging Het Lerarencollectief, opgericht in maart 2020.

Online bijeenkomst 3 juli 2023 en enquête

Meer info over de online bijeenkomst van 3 juli 2023 – Beroepsbeeld Leraar on Tour: praat mee over de essentie van het beroep: https://beroepsbeeldleraar.nl/actueel/beroepsbeeld-leraar-on-tour-praat-mee/ (Niet meer beschikbaar)

Invullen enquête over Beroepsbeeld van leraar: Zie formulier op https://beroepsbeeldleraar.nl/ (Niet meer beschikbaar)

Zie verder Beroepsbeeld Leraar: https://beroepsbeeldleraar.nl/actueel/

Project Beroepsbeeld Leraar

Project Beroepsbeeld Leraar: jouw beroep, jouw beeld: www.kl.nl/projecten/beroepsbeeld-leraar-jouw-beroep-jouw-beeld/

De gezamenlijke lerarenorganisaties – Algemene Onderwijsbond (AOb), CNV Onderwijs, Federatie van Onderwijsvakorganisaties (FvOv,) Beroepsvereniging Opleiders MBO (BVMBO), Lerarencollectief en Platform Vakinhoudelijke Verenigingen Voortgezet Onderwijs (PVVVO) – hebben Kennisland gevraagd om tot een beroepsbeeld van te leraar komen. Een beeld dat beschreven is en herkend wordt door leraren uit het primair, voortgezet en speciaal onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Leraren hebben een betekenisvol beroep en zijn ontzettend belangrijk voor de samenleving.

Toch neemt het tekort aan leraren nog steeds toe. Een van de constateringen is dat een gedeeld beroepsbeeld ontbreekt. In 2019 vroeg de Minister van Onderwijs aan Merel van Vroonhoven om als onafhankelijk aanjager advies te geven over het versnellen en intensiveren van de aanpak van het lerarentekort. In haar rapport Samen sterk voor elk kind stelt Merel van Vroonhoven onder andere dat een gedeeld beroepsbeeld van de leraar ontbreekt. Er zijn al sectorspecifieke beroepsbeelden, bijvoorbeeld voor leraren in het voortgezet onderwijs en docenten in het middelbaar beroepsonderwijs, maar er is nog geen beroepsbeeld dat de afzonderlijke onderwijssectoren overstijgt. Bovendien bestaat er nog geen beroepsbeeld dat door leraren zelf is beschreven.

Aanbevolen boek: Het lerarentekort – Pleidooi voor vakmanschap, door Jacquelien Bulterman: https://beroepseer.nl

Thijs Roovers is voortrekker van Stichting Beroepseer