Skip to main content

Redactie Beroepseer

Hester IJsseling

hester_ijsselingHester IJsseling (1967) is groepsleerkracht, (edu-)blogger en doctor in de wijsbegeerte. Ze werkt sinds 2003 in het primair onderwijs; 2010 startte zij met Hans Bolten Het Socratisch Lokaal, waar  leerkrachten worden uitgenodigd tot reflectie op hun onderwijservaringen en beroepsopvattingen met behulp van socratische gespreksvoering.  Per 1 mei 2017 is IJsseling projectleider ‘Professionaliseren met hart & ziel’ aan de Thomas More Hogeschool in Rotterdam.

Volgens IJsseling gaat het (primair) onderwijs gebukt onder een overdaad aan beleidsmakers en extern adviseurs en een tekort aan wakkere, zelfbewuste leerkrachten:
“Leerkrachten leggen de verantwoordelijkheid voor het onderwijs te vaak bij de beleidsmakers. Ze zouden de regie weer naar zich toe moeten trekken. Ze laten zich afleiden door de vraag: Voldoe ik aan de eisen die het beleid stelt? Terwijl de enige vraag die ertoe doet is: Wat is goed onderwijs? Waarmee doe ik recht aan de leerlingen?”

Veel bestuurders en beleidsmakers hebben geen zicht op wat er gebeurt in de klas. Ze nemen op basis van bepaalde aannames vaak beslissingen die niet ten goede komen aan de kwaliteit van het onderwijs. Het is de verantwoordelijkheid van de vakmensen om de beleidsmakers duidelijk te maken wanneer een vakinhoudelijke risicogrens wordt overschreden. Veel leerkrachten in het basisonderwijs lijken zich nauwelijks bewust te zijn van deze verantwoordelijkheid:
“Ik wil hen de ogen openen voor de praktische wijsheid die ze in zich dragen, en hen ervan doordringen dat zij de hoeders van het onderwijs zijn”.

IJsseling ontwikkelt initiatieven om leerkrachten bewust te maken van hun praktische wijsheid, en hen te bewegen tot het nemen van verantwoordelijkheid voor hun vak. Alain de Botton legt in een film uit hoe Socrates daarbij tot inspiratie kan dienen.
Klik hier om de film te zien.

Ruimte voor leraren met ideeën!

Onderwijs Pioniers vo 2011 is een ondersteunend programma voor leraren die denken dat hun dagelijkse werkomgeving anders kan en zelfs vinden dat het anders moet!

Onderwijs Pioniers biedt leraren ruimte, tijd en begeleiding om een goed idee te ontwikkelen dat bijdraagt aan het functioneren van het team en de school als geheel en aan het werkproces van de leraar in het bijzonder.

Meer professionele ruimte voor leraren heeft veel te bieden voor zowel de kwaliteit van het onderwijs als voor de werkbeleving en de organisatie van de school. Daarom is er ter bevordering van het eigenaarschap van de professionele ruimte een wet in de maak. Onderwijs Pioniers biedt scholen en hun leraren de mogelijkheid nu alvast te werken aan die professionele ruimte en meer zeggenschap  zodat ze straks voorloper zijn.

Alle leraren uit het voortgezet onderwijs kunnen hun idee ter verbetering van hun school en het werkproces inleveren vóór  25 juni 2011.

Ga naar de website van Onderwijspioniers voor meer informatie over deelname. Klik hier.

Geen stopwatchzorg in verpleeghuizen

De stopwatchzorg in verpleeg- en verzorgingshuizen moet onmiddellijk gestopt worden. Die boodschap heeft de Tweede Kamer  donderdag 28 april 2011 aan het kabinet meegegeven met het aannemen van een voorstel van SP-Kamerlid Renske Leijten.

Leijten: “De stopwatchzorg is over komen waaien uit de thuiszorg. Iedere handeling die een medewerker doet, mag maar een bepaald aantal minuten of seconden duren. Medewerkers in de zorg worden er helemaal gestoord van. Iedereen ziet dat stopwatchzorg een uitvinding is van managers die hun personeel niet vertrouwen. Ik vind het fantastisch dat de Tweede Kamer laat weten dat dit wantrouwen naar medewerkers echt niet meer kan. Laat zorgpersoneel zelf bepalen waar ze hun prioriteiten leggen.”

Demotiverend effect

Na jarenlange kritiek van de SP concludeerde ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg onlangs dat de minutenregistratie een zeer demotiverend effect heeft op werknemers in de zorg. Bij de zorginstelling Osira-Amstelring is mede hierdoor de kwaliteit van zorg ernstig verwaarloosd.

Het kabinet moet op korte termijn laten weten hoe zij het aangenomen voorstel van Leijten gaat uitvoeren.

Kamer steunt SP: Geen stopwatchzorg in verpleeg en verzorgingshuizen, SP, 29 april 2011: www.sp.nl

Hoeveel vrijheid heeft de ambtenaar?

Hoeveel vrijheid heeft de ambtenaar? door Jan Hut, Maurits Hoenders en Ipe van der Deen. Maart 2011: https://beroepseer.nl

Professionele ruimte binnen het openbaar bestuur is hot: de ruimte die de ambtenaar heeft om binnen bepaalde grenzen het vak uit te oefenen en te ontwikkelen. De ruimte impliceert vrijheid, maar waar liggen de grenzen? Jan Hut en Maurits lloenders (CMHF) en Ipe van der Veen (voorzitter Platform Platvorm Rijk Ondernemingsraden) doen een voorzet.

“De week van de leraar” in de Verenigde Staten

De Amerikaanse Sabrina Steven Shupe schreef op 2 mei 2011 een brief aan de Minister van Onderwijs van de V.S., Arne Duncan, waarin zij hem verwijt geen respect te hebben voor het beroep van leraar. Hij zou het beroep ook niet waarderen en steunen.

Uit de brief komt naar voren dat in de V.S. leraren onder druk staan van beleidsmakers die geen voeling meer hebben met het onderwijs op de werkvloer.
Het beroep van leraar wordt volgens haar ondermijnd.

A Letter to Arne Duncan, door Sabrina Steven Shupe, Failing Schools, 2 mei 2011: https://failingschools.wordpress.com/2011/05/02/a-letter-to-arne-duncan/

Shupe’s brief is een reactie op de open brief van minister Duncan aan de leraren in Amerika: In Honor of Teacher Appreciation Week: An Open Letter from Arne Duncan to America’s Teachers, Education Week, 2 mei 2011: www.edweek.org/policy-politics/opinion-an-open-letter-from-arne-duncan-to-americas-teachers/2011/05

Lees ook de blog Failing Schools over de gecompliceerde problemen op veel Amerikaanse openbare scholen, die niet in staat blijken de kinderen het noodzakelijke onderwijs te geven. Er wordt opgeroepen te luisteren naar de echte deskundigen, de leraren dus, en niet naar degenen die geen benul hebben van de werkelijkheid, maar die wel doen alsof ze weten wat er moet gebeuren om de situatie te verbeteren: https://failingschools.wordpress.com/about/

Op de opiniepagina van de New York Times van 30 april 2011 staat een verhelderende uiteenzetting – The High Cost of Low Teacher Salaries, van Dave Eggers en Ninive Clements Calegari. Ze schrijven over het blameren van de verkeerde groep mensen als er sprake is van slecht onderwijs, en de zeer belabberde honorering van leraren, van wie 62 procent bijbaantjes moet aannemen, tot elf uur ‘s avonds de hele week door, om het hoofd boven water te houden. Geld verdienen is voor hen een constante worsteling.

Een citaat uit het artikel: “Stel je een aankomende leraar voor die in het diepe wordt gegooid op een school in de stad en die elke dag vijf klassen van veertig scholieren les moet geven. Aan het eind van het jaar, als de schoolresultaten beneden niveau zijn en niet voldoende genoeg omhoog zijn gegaan, wordt hij een slechte leraar genoemd”.
The High Cost of Low Teacher Salaries, door Dave Eggers en Ninive Clementis Calegori, NYT, 30 april 2011: www.nytimes.com

teacher_of_the_year_usa_2011De hierboven genoemde brieven en artikelen verschenen in de week die in de V.S. wordt genoemd de Teacher Appreciation Week, waarin leraren de volle aandacht krijgen. In elk geval liet president Obama blijken dat hij veel waardering heeft voor leraren. Hij sprak een groepje leraren toe dat verkozen was tot de beste van het land, één uit elke staat. Speciale aandacht kreeg de beste van hen allemaal, lerares scheikunde Michelle Shearer. Obama vertelde dat leraren ertoe doen en veel bijdragen tot wat voor mensen we worden in ons leven. De ceremonie vond plaats in de tuin van het Witte Huis en was een ware ode aan de leraar.

Klik hier voor het filmpje, 2011 National Teacher of the Year Award, waarop ook Minister Duncan van Onderwijs te zien is.

Nieuwe Voortrekker: Marc Räkers

 

We stellen graag een nieuwe Voortrekker van de Stichting Beroepseer aan u voor: Marc Räkers.

Ga naar de pagina met de Voortrekkers van Beroepseer en lees over hoe Marc Räkers begon met Eropaf! midden jaren negentig – Klik hier – en kijk naar de video Eropaf! Outreachend werken met fatsoen en compassie. Klik hier.

Beloon het team, niet de individuele medewerker

Op de website van Me Judice – Economen in debat is een artikel verschenen van Eddy Cardinaels: “Beloon het team, niet de individuele medewerker”. Een korte versie van dit artikel is op 13 april 2011 verschenen in het Brabants Dagblad.

Om managers meer in het belang van de organisatie te laten werken is vooral gezocht naar slim vormgeven van individuele prestatiebeloningen, de bonussen. Dat blijkt niet goed te werken, stelt Eddy Cardinaels. De vaak één-dimensionale prestatiebeloningen kunnen de intrinsieke motivatie ondergraven. Beter is het teamprestaties te belonen. Die kunnen sociaal handelen bevorderen.

Beloon het team, niet de individuele medewerker, door Eddy Cardinaels, Me Judice, 19 april 2011: www.mejudice.nl

Eddy Cardinaels is werkzaam als Associate Professor aan het departement van accounting van de Universiteit van Tilburg. Hij houdt zich vooral bezig met experimenteel onderzoek naar het beslissingsgedrag van managers binnen de organisatie.

Marc Räkers

mark_rakers

Marc Räkers (1964) nam midden jaren negentig het initiatief om huisuitzettingen wegens huurschulden actief te gaan voorkomen. Werkzaam in de dak- en thuislozenzorg zag hij vele mensen dakloos worden zonder dat woningcorporaties of sociaal werk enige preventieve inspanning leverden. Van dichtbij zag Räkers dat dakloosheid leidt tot langdurige en vaak onherstelbare maatschappelijke onthechting: “Voorkomen is beter dan genezen”, dacht hij en ging Eropaf!

Hij constateerde al snel dat outreachend werken in de sociale sector not done’ was en stuitte in het begin dan ook op een muur van onwil en onbegrip. Langzaam ontstond meer draagvlak voor de (mede) door Räkers ontwikkelde methode van ‘bemoeien met compassie’: ‘”Als je weet dat er ergens problemen zijn, dan bel je gewoon aan en vraag je wat er aan de hand is. En of je misschien iets kunt betekenen. Ingewikkelder is het in principe niet”.

Veel professionals in de sociale sector constateerden dat zij in hun dagelijkse bureaucratische praktijk ver waren afgedreven van de oorspronkelijke waarden van hun vak.

De begrippen outreachend werken, ‘Eropaf!’ gaan en ‘achter de voordeur’ worden inmiddels omarmd, niet alleen door professionals, maar ook door politici en beleidsmakers.
Räkers: “Zij denken met de actieve ‘achter de voordeur’ benadering dé manier gevonden te hebben om mensen te disciplineren die in hun ogen niet aan de maatschappelijke normen voldoen. Velen in zogenaamde ‘achterstandswijken’ worden tegenwoordig dan ook lastig gevallen met nogal repressieve, ongevraagde huisbezoeken”.
Samen met een paar anderen richtte hij de stichting Eropaf! (www.eropaf.org) op.

Deze stichting bepleit een radicale herinrichting van het sociaal werk. Zij geeft mede richting aan de ontwikkeling van Welzijn Nieuwe Stijl en het ongevraagd bemoeien.
Räkers: “Wij willen professionals die mensen kunnen ondersteunen bij het oplossen van hun eigen problemen. Die present en dienstbaar zijn en vaardig in het subtiel activeren van sociale netwerken”.

Ontspecialiseren en ontregelen zijn voor Eropaf! belangrijke begrippen. Eropaf! organiseert bijeenkomsten, geeft boeken en publicaties uit, denkt mee en jaagt ontwikkelingen aan.Voor Eropaf! staat behoud en zo nodig hervinden van de (com)passie in het werk centraal.