De grote uitdaging voor bestuurlijke ambtsdragers en publieke frontlijnprofessionals is om over de juiste houding, kennis en vaardigheden te beschikken om in contact en in samenwerking met de samenleving gezag te ontwikkelen. Daarom hebben Stichting Beroepseer en Maas theater en dans hiervoor een leergang ontwikkeld die bestuurlijke ambtsdragers en frontlijnprofessionals beter in staat stelt in de veeleisende omgeving vertrouwenwekkend en gezagsvol hun werk te blijven doen.
Leerdoelen deelnemers
A. De deelnemers leren hoe ze op effectieve wijze drie verschillende soorten gezagsbronnen kunnen combineren:
- De positionele gezagsbronnen: het gezag dat men krijgt vanwege de positie die men vervult.
- De institutionele gezagsbronnen: de waarden waarover een grote meerderheid van de (lokale) bevolking het eens is. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om eerlijkheid, fatsoen of rechtvaardigheid.
- De persoonsgebonden gezagsbronnen: de individuele kwaliteiten die men kan gebruiken om de functie die men vervult in de interactie geloofwaardig en overtuigend te maken.
B. Het leren vaker hardop te twijfelen en onbegane paden te verkennen. Dat betekent het durven loslaten van bestaande routines en afstemmen op wat een gegeven situatie en die recht te doen. De leergang biedt een prikkelende ruimte waarin deelnemers leren improviseren, experimenteren, oefenen in het aanpassen, verrijken en verbreden van hun rol en handelingsrepetoire.
Voor wie?
- Organisaties die serieus werk willen maken van:
- Het versterken van hun professionele cultuur.
- Opgavegericht werken.
- Leren en ontwikkelen.
- Een omslag in mindset en gedrag van hun medewerkers, gericht op het versterken van vakmanschap, rolbewustzijn, handelingsbekwaamheid, lef en gezag.
- Ambitieuze, leergierige deelnemers, voorlopers die bereid zijn om een stapje extra te zetten en die een ambassadeursrol in hun eigen organisatie willen vervullen na afloop van de leergang.
“Gezag is een kwetsbaar gegeven. Het kost tijd en moeite om een gezagspositie op te bouwen. Het afbrokkelen van gezag gaat veel sneller. Je hebt door jefunctioneren zorgvuldig gezag opgebouwd maar door verminderde alertheid, wisselingen van personen in de organisatie en meningsverschillen kan het snel verdwenen zijn.”
“Verantwoordingsbereidheid is een noodzakelijke voorwaarde geworden om gezag op te bouwen en te behouden.”
Wat levert de leergang de organisatie op?
- Geeft een impuls aan het leren en ontwikkelen in de organisatie. Deelnemers maken zich een andere manier van kijken, denken en handelen eigen, ontwikkelen nieuwe werkwijzen en ontdekken hoe ze collega’s daarin kunnen meenemen.
- Geeft een impuls aan een professionele cultuur met ambtenaren die zelfbewust, rolbewust, responsief, verbindend, gezagsvol en met lef hun vak uitoefenen.
- Concrete handelingsperspectieven rond gezagsvol optreden.
- Betere samenwerking intern en extern.
Wat levert de leergang deelnemers op?
- Zelfinzicht en zelfbewustzijn
- Leren hoe je je persoonlijke kwaliteiten kunt inzetten om je gezag te vergroten
- Leren op welke gezagsbronnen je een beroep kunt doen en wat daarvoor nodig is
- Leren opkomen voor wat je belangrijk vindt en nodig hebt om gezag te ontwikkelen
- Leren hoe je wie je bent als mens effectief verbindt met je rol als professional
- Theorie vertalen naar praktische handelingsperspectieven
- Het leren inzien van het belang van relaties en op vertrouwen gebaseerde samenwerking om gezagsvol en effectief te handelen
“Stel jezelf proactief op, kom uit die kamer en communiceer op verbindende wijze!”
Dag 1: Macht en status
Dag 1 gaat over een basis leggen in en met de groep, een veilige en open context. Samen onderzoeken wat macht en gezag betekenen in deze tijd, in onze maatschappij, in de publieke sector, in de organisatie, in het team en voor jezelf als mens en professional. Het begint met het besef in hoeverre je macht hebt en hoe je daarmee zou moeten en willen omgaan.
Dag 2: Positioneel en institutioneel gezag
Op dag 2 staan we stil bij positionele en institutionele gezagsbronnen. Samen met de deelnemers verkennen we de context waarin ze werken en de functie die ze bekleden en wat dat betekent voor het ontwikkelen van gezag. Wat is het decor van gezag? Wat is de kern van je werk? Welke waarden zijn daarin leidend? Hoe verhouden die zich tot je persoonlijke waarden?
Dag 3: Persoonlijk gezag
Op dag 3 zoomen we in op persoonlijke gezagsbronnen. Uit de gezagsonderzoeken van Beroepseer blijkt dat deze gezagsbronnen steeds belangrijker worden voor professionals en bestuurders. Dit draait om de vraag wie je bent als mens, wat jouw waarden en kwaliteiten zijn en hoe je die effectief kunt inzetten bij het uitoefenen van je functie. Zelfkennis, zelfvertrouwen, eigenwaarde als basis voor professioneel en gezagsvol handelen.
Dag 4: Modern gezag
Dag 4 gaat om het integreren, bundelen van inzichten en stilstaan bij vervolgstappen als individu en als groep.
Deelnemers
12-15 deelnemers
- Leergierig, ambitieus, bereid om te reflecteren op eigen houding en gedrag en een stapje extra te zetten.
Tijdsinvestering deelnemers
- Een intakegesprek van 30 minuten
- 7 trainingsdagen
- Tussendoor 1-2 uur per week werken aan opdrachten
“Zonder gezag heb je geen legitimiteit en krijg je niets voor elkaar. Niemand hier in het gemeentehuis kijkt tegen mij op en dat is maar goed ook. Dat betekent dat je gezag moet verdienen op basis van je leiderschap.”
“Ik heb mijn werk goed gedaan als een burger, ondanks dat hij het niet altijd met me eens was, laat weten dat hij of zij het een goed gesprek vond. De burger moet zich gehoord voelen, ongeacht of hij krijgt wat hij wil.”
“Je moet werkelijk contact maken, verbinding leggen door echt te luisteren en te laten zien dat je aandacht geeft. Dat doe je bijvoorbeeld door empathie te tonen en te laten merken dat je betrokken bent bij de burger die voor je zit. Verplaats je in de belevingswereld van je gesprekspartner: hoe gaat het nu met hem of haar?”
Stichting Beroepseer en Maas theater en dans geven vorm en inhoud aan de leergang.
Maas is een podium en een gezelschap van professionele makers die theater en dans maken voor kinderen, jongeren, jongvolwassenen, hun familie en vrienden. Dit gretige, brutale en kwetsbare publiek is altijd de bron, bij alle voorstellingen, programma’s, educatie en talentontwikkeling.
Bij Maas is educatie hoofdzaak. Zoals we over voorstellingen denken, denken we over de educatieve programma’s en workshops. Aan de basis van de educatie bij Maas ligt embodied learning: leren via het lichaam.
Thijs Jansen
Drs. Thijs Jansen is directeur van Stichting Beroepseer en daarnaast verbonden geweest aan universiteiten: sinds 2019 als projectonderzoeker aan het Centrum Èthos van de Vrije Universiteit Amsterdam; daarvoor 15 jaar als docent en onderzoeker aan de vakgroep Bestuurskunde van de Universiteit van Tilburg. Hij schreef diverse publicaties over (overheids)gezag, ambtelijk vakmanschap en professionaliteit, waaronder het essay Ambtelijk vakmanschap en moreel gezag (2016). Daarnaast heeft hij advies- en groepscoachingstrajecten begeleid bij diverse overheidsorganisaties, waaronder de Belastingdienst, gemeente Zaandam, gemeente Zutphen en het Openbaar Ministerie. Klik hier voor zijn profiel op Linkedin.
Maurits Hoenders
Drs. Maurits Hoenders is projectleider en trainer bij Stichting Beroepseer. Hij heeft advies- en groepscoachingstrajecten begeleid bij diverse overheidsorganisaties, waaronder de Belastingdienst, de Douane, het NRGD, gemeente Zaandam en de gemeente Zutphen. Hij houdt zich inhoudelijk bezig met ontwikkelingen in het openbaar bestuur, met een focus op ambtelijk vakmanschap en overheidsgezag. Daarnaast is hij als beleidsadviseur werkzaam voor de Centrale van Middelbare en Hogere Functionarissen bij Overheid, Onderwijs, Bedrijven en Instellingen (CMHF) en trainer bij De Vuurmakers, dat leiderschapsprogramma’s verzorgd voor jonge ambtenaren. Klik hier voor zijn profiel op Linkedin.
Dorien Folkers
Dorien Folkers is dramaturg en lid van het artistiek team van Maas Theater en Dans. Daarnaast is zij docent, schrijver, regisseur, actrice en was zij van 2013 tot 2017 hoofd educatie van Maas Theater en Dans. Ze studeerde aan Artez Hogeschool voor de kunsten (docent dramatische vormgeving) en volgde de Mimeopleiding aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Dorien werkt als spel- en theaterdocent en mentor aan kunstvakopleidingen en geeft speltrainingen aan acteurs en regisseurs. Samen met Moniek Merkx en Jowi Schmitz schreef zij een theaterhandboek, getiteld Eerste Hulp Bij Theater. Voor de Cultuureducatie met Kwaliteit Regeling (CmK) ontwikkelde zij een traject voor bassischolen getiteld Steljevoor. Daarin is embodied leren het uitgangspunt. Sinds 2019 zet ze deze manier van werken in bij trainingen van Stichting Beroepseer, waaronder de Leergang Ambtelijk Vakmanschap. Klik hier voor haar profiel op Linkedin.
Taco van Dijk
Taco van Dijk is theaterdocent op de acteursopleiding Kunst & Multimedia in Groningen en gastdocent op de verkorte opleiding tot docerende theatermaker op de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, bij de Academie voor Theater en Dans. Daarnaast is hij freelance werkzaam als eindregisseur en heeft hij masterclasses gevolgd bij de Kaos Pilots (te Aarhus, Denemarken) om zich nieuwe manieren eigen te maken voor het creëren van dynamische leeromgevingen. Voordat hij zijn vakkennis ging overdragen aan anderen was hij medeoprichter van een theatergroep waarmee hij voorstellingen maakte en speelde in binnen- en buitenland. Sinds 2019 levert hij een actieve bijdrage aan trainingen van Stichting Beroepseer, waaronder de Leergang Ambtelijk Vakmanschap.