Welke lessen kunnen we trekken uit de schrapsessies van (Ont)regel de Zorg?

Kees Kraaijeveld heeft een essay geschreven over de lessen die hij heeft geleerd uit de schrapsessies van (Ont)regel de Zorg. Hij maakt daarin de balans op na ruim een jaar sinds (Ont)regel de zorg is begonnen.
Op 18 november 2017 organiseerde actiegroep Het Roer Moet Om (HRMO) samen met de beroepsvereniging van zorgprofessionals VvAA de Schrapconferentie (Ont)regel de Zorg in de Munt in Utrecht waar zeven beroepsgroepen een start maakten met het daadwerkelijk terugbrengen van overbodige administratieve last. Schrappen wat niet bijdraagt aan betere zorg.
Het Roer Moet Om maakte zich overigens in 2015 al hard voor onacceptabele administratie– en regeldruk in de huisartsenzorg met hun ‘Manifest van de bezorgde huisarts’.

Een van de instrumenten om de (onzinnige) administratie en registratie terug te dringen was het inzetten van de Denktank (Ont)Regel de Zorg onder begeleiding van de Argumentenfabriek. Voorafgaand aan de schrapconferentie had Kraaijeveld, oprichter en directeur van de Argumentenfabriek, in juni 2017 een oproep gedaan ‘aan jonge heldere denkers’ om lid te worden van deze denktank voor de periode van augustus – november 2017. Eind augustus hadden zich negen academici aangemeld; zij kregen de taak onderzoek te doen naar de tijdsbesteding van zorgprofessionals aan administratie, de aard van de administratie en de mogelijkheden om de hoeveelheid aan administratie bestede tijd te verlagen.
De ‘(ont)regelaars’ maakten de onderzoeksresultaten bekend op de Schrapconferentie van november 2017. Voor die conferentie waren honderd bestuurders en honderd zorgverleners uit het veld uitgenodigd.

Actieplan en Regiegroep

In januari 2018 presenteerden zeven beroepsgroepen 62 concrete punten die op korte termijn konden worden geschrapt zodat er meer tijd overbleef voor aandacht voor de patiënt en meer kwaliteit van zorg.
Vervolgens hebben in circa 23 sessies honderden zorgverleners met elkaar en met verzekeraars, toezichthouders, patiënten- en brancheorganisaties, in circa drie maanden tijd vastgesteld welke regels binnen hun vakgebied overbodig waren en wat er nodig is om dat te realiseren (actieplannen). Op de site van de Argumentenfabriek was een overzicht te zien van het resultaat van de schrap- en verbetersessies van de eerste maanden van 2018.

Het resultaat vormde mede de basis van het Actieplan (Ont)Regel de Zorg dat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport presenteerde op 23 mei 2018 dat tot doel heeft de zorg te ontdoen van overbodige bureaucratie. Inzet zijn minder regels voor zorgverleners en meer tijd voor de patiënt.
Het staat nu wel vast dat dokters, verpleegkundigen, fysiotherapeuten en andere zorgverleners teveel tijd kwijt zijn aan administratie. De bedoeling is dat de administratieve lasten elk jaar verminderen. Op de website van (Ont)regel de Zorg wordt de voortgang van de afgesproken acties per sector bijgehouden.

Het Actieplan (Ont)Regel de Zorg is in feite het gevolg van een besluit van kabinet-Rutte III dat de missie van (Ont)Regel de Zorg – schrappen en verbeteren – in zijn agenda had opgenomen: “Met zorgaanbieders, zorgverleners, verzekeraars en toezichthouders zetten we met schrapsessies fors in op minder bureaucratie en minder regel”.

In november 2018 werd bekend gemaakt dat er een Regiegroep (Ont)Regel de Zorg is samengesteld onder leiding van Gerlach Cerfontaine die zich gaat inspannen voor de professionals in de curatieve zorg zodat zij zo snel mogelijk merken dat de regeldruk afneemt.

Bureaucratisme: we kunnen er zelf een einde aan maken

Kees Kraaijeveld in zijn essay: “De beweging (Ont)Regel de Zorg is nu ruim een jaar op gang. Wat hebben we tot dusverre geleerd? Tot welke problemen leidt de overmaat aan administratie in de zorg? Waaruit ontstaat de ongebreidelde groei aan administratieve handelingen? En wat kunnen we doen om, na de eerste succesvolle serie schrapsessies en het door VWS gepubliceerde actieplan (Ont)Regel de Zorg, de zorg bestendig te ontregelen? In dit verkennend schrijven probeer ik lessen te trekken uit (Ont)Regel de Zorg. Het onderzoek van de denktank (Ont)Regel de Zorg en de vele bijeenkomsten en schrapsessies met zorgverleners, zorginstellingen, zorgverzekeraars, toezichthouders, wetenschappers en politici zijn zeer leerzaam geweest. Steeds opnieuw blijkt hoe ingewikkeld het vraagstuk van de administratieve lasten is en hoe machteloos vrijwel iedereen zich voelt om er daadwerkelijk iets aan te doen.
[…]
Doel van deze publicatie is iedereen die in de zorg werkt en geconfronteerd wordt met het heersende bureaucratisme, handvatten te geven om erover na te denken, om er onderling over te discussiëren en om er iets aan te doen. Het bureaucratisme hebben we zelf gemaakt. We kunnen er ook zelf een einde aan maken”.

Klik hier voor downloaden van het essay Hoe kunnen we de zorg blijvend (ont)regelen? Lessen uit de schrapsessies, september 2018: https://www.argumentenfabriek.nl/media/3107/essay_lessen_ontregeldezorg_keeskraaijeveld.pdf

Schrappunten en actieplannen, de Argumentenfabriek: https://etalage.argumentenfabriek.nl

(Ont)Regel de Zorg Alle Actiepunten: www.ordz.nl/actiepunten/#/status/*

Inhoud en voortgang van de afgesproken acties uit het actieplan (Ont)Regel de Zorg: www.ordz.nl/actiepunten/#/status/*/sector/*

Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst, Kabinetsformatie, 10 oktober 2017: www.kabinetsformatie2017.nl

(Ont)Regel de zorg! Ministerie VWS presenteert meerjarig actieplan om zorg te verlossen van overbodige bureaucratie, Blogs Beroepseer, 23 mei 2018: https://beroepseer.nl

De Nationale ontregelmonitor – De status van de regeldruk bij zorgverleners: https://www.vvaa.nl/voor-leden/nieuws/ontregelmonitor (Niet meer beschikbaar. Zie: https://www.vvaa.nl/nieuws-en-kennis/nieuws-en-artikelen/nationale-ontregelmonitor-2021)

Teleurstellende voortgang van schrap- en verbetersessies (Ont)Regel de zorg, Blog Beroepseer, 26 oktober 2018: https://beroepseer.nl

Schrapweken (Ont)Regel de Zorg zijn begonnen. Zorgprofessionals gaan de bureaucratie te lijf, Blogs Beroepseer, 30 januari 2018: https://beroepseer.nl