Vóór de decentralisatie van overheidstaken naar gemeenten in 2015, was het vrijwel ondenkbaar dat een (algemeen) maatschappelijk werker niet een opleiding zou hebben gevolgd die bij het beroep hoort. Voor goede en effectieve hulpverlening is het belangrijk dat er eisen gesteld worden aan de opleiding van sociaal werkers.
Wat Jan Willem Bruins betreft, kunnen we, omdat er steeds meer getornd wordt aan die eisen, een voorbeeld nemen aan het sociaal werk in België en Frankrijk waar al in respectievelijk 1945 en 1946 wettelijk is geregeld dat je alleen de titel sociaal werker mag gebruiken als  je de beroepsopleiding hebt gevolgd. De sociaal werker immers moet soms ingrijpende besluiten nemen over het leven van anderen.

Professionele standaard

Bruins is directeur van de Beroepsvereniging van professionals in sociaal werk (BPSW). Hij pleit voor de wettelijke erkenning van het beroep sociaal werker en schrijft “dat Nederlandse sociaal werkers vanaf de oprichting van hun beroepsvereniging in 1947 ook geprobeerd hebben een wettelijke erkenning te regelen. Die leek er ook te komen toen de minister van maatschappelijk werk Marga Klompé in 1955 kwam met een ‘ontwerp subsidiewet maatschappelijk werk’ waarin ook de wettelijke erkenning van het vak was opgenomen. Het wetsvoorstel haalde het echter net niet. Men vond het beroep nog niet voldoende geprofessionaliseerd om de bedenkingen vanuit andere ministeries en de politiek overtuigend te weerleggen.
De mate van professionalisering wordt onder andere bepaald door de kwaliteit van de ‘professionele standaard’ van een beroep. Daarbij gaat het om de vraag of een beroepsgroep een beroepscode heeft, of er een goede beschrijving van het beroep is en een duidelijke body of knowledge”.

Degelijke beroepsopleiding

Bruins vervolgt: “Inmiddels voldoet het Nederlandse sociaal werk aan die standaard en is er niets meer dat een wettelijke erkenning in de weg staat. Zo’n wettelijke erkenning zou niet alleen een eind maken aan de wildgroei aan modieuze functienamen, maar ook borgen dat een sociaal werker een degelijke beroepsopleiding heeft gedaan. Voor alle sociaal werkers in de jeugdzorg is die opleidingseis al een feit. Dat zijn er zo’n 50.000. Het is dus niet zo’n grote stap om die opleidingseis aan álle sociaal werkers te stellen.

Begrijpelijk is dat eisen stellen aan de opleiding van sociaal werkers in tijden van een krappe arbeidsmarkt soms de krapte kan doen toenemen. Maar voor andere beroepen die veel invloed hebben op het leven van mensen stellen we die opleidingseisen toch ook?”

Lees het hele artikel Wettelijke erkenning van het beroep sociaal werker? door Jan Willem Bruins, BPSW, 7 maart 2023: www.bpsw.nl/actueel/columns/wettelijke-erkenning-van-het-beroep-sociaal-werker/

Beroepsprofiel

De BPSW publiceerde in september 2022 het boek Beroepsprofiel van de sociaal werker, geschreven door Laura Koeter. Daarin is voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis een profiel geschetst. In het Voorwoord schreef Jan Willem Bruins dat het sociaal werk veel beroepsvarianten kent met soms eigen expertise- of competentieprofielen, maar een beroepsprofiel dat beschrijft wat alle beroepsvarianten van het sociaal werk gemeenschappelijk hebben, was er nog niet.
Beroepsprofiel van de sociaal werker is te downloaden op PSWB: https://www.bpsw.nl/publicaties/beroepsprofiel-van-de-sociaal-werker/

Beroepscode

Per januari 2022 geldt er een nieuwe beroepscode voor sociaal werkers. Deze is opgesteld door de BPSW. Zie voor meer info Beroepscode voor professionals in sociaal werk: www.bpsw.nl/dossiers/nieuwe-beroepscode-sociaal-werk/

Afbeelding bovenaan is van Gerd Altmann