Goede vraag: Wie bepaalt wat goed onderwijs is en hoe dat moet worden uitgevoerd? Acht docenten met een verschillende visie op onderwijsvernieuwing bogen zich erover^*). Op de laatste dag van augustus 2016 kwamen zes van hen bij elkaar. Na een paar uur waren ze het eens over de essentie van onderwijsvernieuwing: Tijd en autonomie.
Een uur later hadden we, schrijven de initiatiefnemers een actieplan: “Binnen twee weken hadden we een gezamenlijke brandbrief met 22 opiniemakende docenten als ondertekenaars”. Weer een week later verscheen op zaterdag 17 september een opiniestuk in dagblad Trouw, getiteld Geef docenten tijd en ruimte, bedoeld als start van een publieke actie. Aan de basis van dat artikel staat de oproep met de titel Wat heeft het onderwijs NU nodig?

Tot nu toe hebben ruim 1600 docenten^**) de adhesieverklaring onderschreven: “Wij zijn trots dat ook deze groep bestaat uit het gehele spectrum van verschillende onderwijskundige opvattingen. Kinderen en ouders verdienen een keuze tussen verschillende vormen van onderwijs. In al die variatie is het onze passie om jonge mensen het beste mee te geven van hetgeen ons bindt. Gezamenlijk geven we aan dat we daarvoor tijd en autonomie nodig hebben.
Met de oproep voor voldoende tijd sluit de groep aan bij de aangenomen Motie van Van Meenen /Ypma, die in juni 2016 is aangenomen in de Tweede Kamer. Daarin staat dat het voor de ontwikkeling van onderwijsvernieuwing van groot belang is dat docenten in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs voldoende tijd hebben om dit op een hoog niveau vorm te geven.

De beroepsgroep bepaalt de inhoud en de praktijk van het onderwijs

Omdat het niet bij inzichten, voorstellen en plannen moet blijven gaat de groep docenten binnenkort een concreet voorstel schrijven met een uitgewerkte financiële dekking als bijdrage in dit proces: “De essentie van onze insteek is dat we willen dat de tijd moet vrijkomen ten behoeve van voor- en nawerk voor lessen. Goed onderwijs krijg je met goede lessen die goed voorbereid zijn. Dat is de belangrijkste les van de onderwijsverbetering in Finland: goede lessen, uitgevoerd door een professionele beroepsgroep maakt goed onderwijs. Kwaliteit boven kwantiteit”.

Is het antwoord op de vraag wie bepaalt wat goed onderwijs is en hoe dat moet worden uitgevoerd: de overheid, de besturen en de schoolleiders, of is het zo dat de beroepsgroep de inhoud en de praktijk van het onderwijs bepaalt?
De oproep voor meer autonomie is niet vrijblijvend. Het is een oproep aan leraren om verantwoordelijkheid en professionaliteit te ontwikkelen, bij elkaar in de klas te kijken en van elkaar te leren. Met ‘autonomie’ bedoelen “we dat we als beroepsgroep zelf de verantwoordelijkheid willen nemen voor ons werk en de professionaliteit van onze beroepsgroep”.

Leraren die het actieplan willen steunen, kunnen het adhesieformulier Meer tijd en autonomie voor leraren invullen. U kunt dat hier doen.
We hebben de dingen zelf in de hand, benadrukken de initiatiefnemers. Iets tot stand brengen lukt alleen als veel mensen bijdragen en meedoen. U kunt de actie vooruithelpen door bijvoorbeeld een paar collega’s in te lichten over dit initiatief.

Zie verder: “Tijd en Autonomie”- nieuwsbrief 29 september 2016, Onderwijzerblog:  https://onderwijzerblog.wordpress.com

^Noten
*) Frans van Haandel, Frans Droog, Jelmer Evers, Karin den Heijer, Jasper Rijpma, Mark van der Veen, Dick van der Wateren en Marjolein Zwik
^**) De lijst met mensen die de adhesieverklaring hebben getekend is te vinden op Blogcollectief Onderzoek Onderwijs: https://onderzoekonderwijs.net

Lees ook: Wat heeft het onderwijs NU nodig? Randvoorwaarden voor de verdieping van Onderwijs2032, Dick van der Wateren, Blogcollectief Onderzoek Onderwijs, 17 september 2016: https://onderzoekonderwijs.net