Nieuwe eed voor rijksambtenaren. Betrouwbaarheid en eerlijkheid belangrijk. Meer nadruk op algemeen belang

Minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft op 20 januari 2023 de tekst van de nieuwe ambtseed voor rijksambtenaren aan de Tweede Kamer gestuurd. Met name het tweede gedeelte van de eed van trouw geeft meer normatieve richting. De meest normatieve frase in het huidige tweede deel van de eed is nogal vaag. Deze luidt: “Ik zweer/beloof dat ik mij zal gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt, dat ik zorgvuldig, onkreukbaar en betrouwbaar zal zijn en dat ik niets zal doen dat het aanzien van het ambt zal schaden”.

In de nieuwe eed gaat het over je inzetten voor het algemeen belang; integer werken; mensen rechtvaardig, gelijkwaardig en met respect behandelen; bijdragen aan een open overheid; zorgvuldig omgaan met vertrouwelijke informatie en je gedragen volgens wetten, het recht en de gedragsregels die voor ambtenaren gelden.

Ambtelijk vakmanschap

De toelichting in Bijlage 1 is interessant. Daar staat o.a.: “Het democratisch en rechtsstatelijk besef is een kernonderdeel van ons ambtelijk vakmanschap”.

De nieuwe ambtseed lijkt een belangrijke stap richting betere institutionalisering van goed ambtelijk vakmanschap, zoals door stichting Beroepseer bepleit in het boek Het recht op ambtelijk vakmanschap.

Voor de nieuwe eed is een wetswijziging nodig. De verwachting is dat deze vanaf 1 januari 2024 kan worden gebruikt. Alle rijksambtenaren moeten de eed afleggen als zij in dienst bij de rijksoverheid komen.

Kamerbrief over uitvoering motie Ellian wijziging ambtseed rijksambtenaren, Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, 20 januari 2023, Rijksoverheid: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/overheidspersoneel/documenten/kamerstukken/2023/01/20/kamerbrief-tk-uitvoering-motie-ellian-wijziging-ambtseed-rijksambtenaren

Bijlage 1: Wijziging ambtseed rijksambtenaren. Tekst en toelichting voor de nieuwe ambtseed rijksambtenaren, Rijksoverheid, 20 januari 2023: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/overheidspersoneel/documenten/ambtsberichten/2023/01/20/bijlage-1-tekst-en-toelichting-nieuwe-ambtseed

Nieuwe eed voor rijksambtenaren, Binnenlands bestuur, 20 januari 2023: www.binnenlandsbestuur.nl

Het recht op ambtelijk vakmanschap verschenen, Beroepseer, 7 oktober 2022, : https://beroepseer.nl

Eed en belofte: www.p-direkt.nl/

U P D A T E

De nieuwe ambtseed: een grote stap naar een transparantere overheid, Over informatie gesproken, 20 maart 2023: https://overinformatiegesproken.nl/de-nieuwe-ambtseed-een-grote-stap-naar-een-transparantere-overheid/

De maatschappelijke coalitie ‘Over informatie gesproken’ heeft een brief geschreven op 20 maart 2023 aan minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de nieuwe ambtseed die nog in de wet moet worden opgenomen.
De coalitie vindt de eed een grote verbetering ten opzichte van de huidige en is vooral te spreken over de achterliggende gedachte. Wat betreft inbedding van de eed heeft de coalitie voorstellen, waarover ze graag het gesprek met de minister wil aangaan.