Leve de vakmensen met beroepseer en doorzettingsvermogen! We wisten het al, maar het is nu ook nog eens ondubbelzinnig vastgesteld dankzij de strijd van Paula van Manen: docenten hebben ook recht op vrijheid van meningsuiting.

Paula van Manen (1968), docent, orthopedagoog en onderwijskundige werd ontslagen als docent door ROC Nijmegen, omdat zij in 2019 een kritisch boek publiceerde over de vernieuwing van het onderwijs, getiteld Wanneer krijgen we weer les? Daarin beschreef zij over haar ervaringen op het ROC. Onder meer over de overstap die haar beroepsopleiding maakte naar een nieuw onderwijsconcept met gepersonaliseerd onderwijs. Ze noemde niet de naam van de school. Het was haar uitsluitend te doen om de dagelijkse praktijk van een docent die te maken krijgt met ineffectieve onderwijsvernieuwingen.

Op 2 december 2019, niet lang na het verschijnen van het boek, werd Van Manen gedwongen haar werkzaamheden als docent tijdelijk neer te leggen. Zij werd voor maanden geschorst. Rechtszaken volgden tot aan de Hoge Raad toe. Op 7 oktober 2022 vond uiteindelijk het arrest van de Hoge Raad plaats. Het Gerechtshof s-Hertogenbosch werd verplicht Van Manens zaak opnieuw te beoordelen.

De kernvraag

De kernvraag in deze kwestie luidde: “Kan een onderwijsinstelling een docent die een boek heeft geschreven pardoes ontslaan omdat de inhoud ervan de instelling niet bevalt?” Volgens de Hoge Raad was er een causaal verband tussen de publicatie van het boek en het ontslag en is daarmee sprake van een inmenging in het recht op vrijheid van meningsuiting van de docente. Of die inmenging gerechtvaardigd is, moet bij de nieuwe behandeling van het ontslag worden onderzocht en beoordeeld.

Nu heeft het Hof Den Bosch geconcludeerd dat de arbeidsovereenkomst ten onrechte is ontbonden door ROC Nijmegen: die instelling had van Manen dus NIET mogen ontslaan vanwege de publicatie van haar boek. Een mijlpaal: Van Manen is in het gelijk gesteld en heeft zo geschiedenis geschreven. Dit ontslag was ook van de zotte …

Ontslag docente is inbreuk op vrijheid van meningsuiting, de Rechtspraak, 9 november 2023: www.rechtspraak.nl

Pauls van Manen: www.paulavanmanen.nl/

Webinar over arrest Hoge Raad inzake Paula van Manen en de vrijheid van meningsuiting van docenten, Blogs Beroepseer, 17 oktober 2023: https://beroepseer.nl

U P D A T E

Ontslag kritische ROC-docent was inbreuk op vrijheid van meningsuiting, NOS en Omroep Gelderland, 9 november 2023: https://nos.nl