Dalende leerprestaties van Vlaamse leerlingen in internationaal onderzoek zoals PISA en TIMSS^*) leidden in maart 2020 tot de oprichting van de commissie Beter Onderwijs. Aan zeven academici en zeven praktijkmensen werd gevraagd zich onder voorzitterschap van Philip Brinckman te buigen over de oorzaken van de niveaudaling.
De belangstelling uit het onderwijsveld was zeer groot: bijna duizend leerkrachten stelden zich kandidaat om mee te werken. De Commissie werkte iets langer dan een jaar aan een rapport met adviezen dat eind oktober 2021 is gepubliceerd: Naar de kern: de leerlingen en hun leer-kracht. Het rapport bevat adviezen aan het brede onderwijsveld maar ook aan de leerlingen, hun ouders en de brede maatschappij.
In totaal bevat het rapport 58 concrete adviezen en 10 speerpunten voor verbetering van de onderwijskwaliteit.

De adviescommissie beseft dat de uitdagingen vandaag misschien groter zijn dan ooit, maar haar conclusie is helder: “Het Vlaamse onderwijs kan opnieuw aanknopen bij de internationale top als we samen naar de kern gaan. Leerkrachten moeten ruimte hebben voor hun kerntaak (lesgeven) en de kern van het onderwijs moet kennisverwerving en cultuuroverdracht zijn als springplank naar diepere inzichten en complexere vaardigheden. Onderwijsvernieuwingen zonder wetenschappelijke onderbouw moeten geweerd worden en de samenleving mag niet elke maatschappelijke taak doorschuiven naar het onderwijs”.

De tien speerpunten

1. Leerkrachten moeten de ruimte en de steun krijgen om kwaliteitsvol les te geven.
2. Ouders moeten de pedagogische werking van de school voluit ondersteunen.
3. Meer investeren in taalvaardigheid en in technisch lezen: de basis voor later begrijpend en nog later gemotiveerd lezen.
4. Het technisch en het beroepsonderwijs verdienen meer maatschappelijke waardering.
5. De leerplichtleeftijd zou geleidelijk verder verlaagd moeten worden van 5 naar 3 jaar.
6. Leerkrachten moeten hoge verwachtingen stellen aan kansarme kinderen.
7. Niemand heeft baat bij overdiagnostisering of therapeutisering van elk leerprobleem.
8. Ervaren leerkrachten zouden de kans moeten krijgen om zich te professionaliseren tot ‘expertleerkracht’.
9. De lerarenopleiding krijgt best een instapproef met bindende gevolgen.
10. Een onafhankelijk Kenniscentrum Onderwijs kan de brug zijn tussen wetenschappelijk onderzoek en de klasvloer.

Downloaden Naar de kern: de leerlingen en hun leer-kracht. Rapport van de Commissie Beter Onderwijs, oktober 2021: https://onderwijs.vlaanderen.be

Commissie Beter Onderwijs stelt basiskennis centraal in 58 adviezen en 10 speerpunten, Onderwijs Vlaanderen, 27 oktober 2021: https://onderwijs.vlaanderen.be

“Basiskennis bijbrengen moet opnieuw de kerntaak van de leraar worden”, Klasse, 27 oktober 2021: https://www.klasse.be

Noot
^*) PISA (Programme for International Student Assessment) is een grootschalig internationaal vergelijkend onderzoek, dat wordt uitgevoerd onder auspiciën van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO).
TIMSS staat voor Trends in International Mathematics and Science Study. Sinds 1995 wordt wereldwijd elke vier jaar de kennis van leerlingen in de exacte vakken gemeten met een internationale TIMSS-toets voor het basisonderwijs en/of het voortgezet onderwijs.