Minister Bruno Bruins voor Medische Zorg en Sport heeft op 5 juni 2019 zijn besluit bekend gemaakt over de overgangsregeling verpleegkundigen. Aan de voorzitter van de Tweede Kamer heeft hij een brief gestuurd over het beleidsstandpunt en het rapport Verpleegkundige op niveau – een overgangsregeling in het kader van BIG II-register.

Eerder al had de minister – op 25 april 2019 – een brief gestuurd om de Tweede Kamer in te lichten over de stand van zaken rondom de overgangsregeling voor de zittende groep verpleegkundigen in het licht van het wetsvoorstel BIG II. Met dit wetsvoorstel beoogde de minister “een duidelijker onderscheid te maken tussen de mbo- en hbo-opgeleide verpleegkundigen, door het beroep van regieverpleegkundige te introduceren en het deskundigheidsgebied van de verpleegkundige te actualiseren. Om het voorgaande te bewerkstelligen is het van belang om helderheid te krijgen over de overgangsregeling voor de zittende groep verpleegkundigen”.

Om de overgangsperiode te regelen had de minister de Commissie ter Beoordeling van de Verpleegkundige Vervolgopleidingen ingesteld met de taak de diverse verpleegkundige vervolgopleidingen op inhoud en niveau te toetsen teneinde te kunnen bepalen welke groepen verpleegkundigen straks voldoende gekwalificeerd zijn om tot het register van regieverpleegkundigen te worden toegelaten.
Na ontvangst van het definitieve rapport van de commissie is de minister in gesprek gegaan met de beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN), de vertegenwoordigers van werkgeversorganisaties (Brancheorganisaties zorg – Boz) en de vertegenwoordigers van werknemersorganisaties (FNV, CNV en NU’91).

Verschillende scenario’s

In het rapport Arbeidsmarktonderzoek toekomstbestendige beroepen in de verpleging en verzorging staan verschillende scenario’s over de invoering van het beroep van regieverpleegkundige. Vanuit de Regiegroep Toekomstbestendige beroepen in de verpleging en verzorging was behoefte aan meer inzicht in de mogelijke effecten van dit wetsvoorstel om zich zo beter voor te bereiden op deze ontwikkeling.

De minister besluit zijn brief van 25 april 2019 met: “Het voorliggende rapport beschrijft een aantal mogelijke scenario’s en geeft hierover een aantal aanbevelingen voor onder andere de beroepsvereniging, de werkgevers- en werknemersorganisaties en voor het Ministerie van VWS zelf. Dit met het doel om het onderscheid van de mbo- en hbo-opgeleide verpleegkundigen goed in de praktijk te implementeren. Zoals de Regiegroep zelf heeft aangegeven is het onderzoek naar zijn aard een scenario-onderzoek met vele variabelen en onzekerheden. De uitkomsten van het onderzoek zijn volgens de Regiegroep indicatief en derhalve beperkt te hanteren. De Regiegroep beschouwt het onderzoek als een rapport dat inspiratie biedt die de transitie rondom de functiedifferentiatie ondersteunt. Ik zal het rapport op dezelfde wijze benutten”.

In de Kamerbrief van de minister van 5 juni staat op pagina 4 een passage uit het advies dat de Commissie ter Beoordeling van de Verpleegkundige Vervolgopleidingen heeft gegeven t.a.v. de term regieverpleegkundige:

Beroepstitel regieverpleegkundige
Ook de commissie heeft in haar advies aandacht besteed aan de titulatuur van de hbo-opgeleide verpleegkundige. De commissie stelt voor om in plaats van de titel regieverpleegkundige, de titel ‘verpleegkundige BN’ te gaan hanteren. De titel van regieverpleegkundige wordt op dit moment al gebruikt in het veld en is wijdverbreid. Veldpartijen ondersteunen deze benaming ook. Verder geldt dat in de aangedragen suggestie van ‘verpleegkundige BN’ een afkorting van een opleidingstitel (Bachelor of Nursing) wordt gebruikt. De opleidingstitel ‘Bachelor’ is beschermd in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Dat vormt een beletsel om een beschermde graad of een verwijzing daarnaartoe te gebruiken in de beroepstitel. Om die reden en bij gebrek aan betere alternatieven, streef ik ernaar om bij de verdere uitwerking van BIG-II de titel ‘regieverpleegkundige’ te hanteren.

We kunnen concluderen dat het niet zo eenvoudig is geweest een nieuwe titel te bedenken voor de hbo-opgeleide verpleegkundige. Waren er echt geen alternatieven?

Opleidingstitel

In een Nieuwsbericht van het ministerie van VWS van 5 juni staat dat de minister een overeenstemming heeft bereikt over een overgangsregeling voor verpleegkundigen die regieverpleegkundige willen worden: “Dit is een nieuw op te nemen beroep in het BIG-register. De regeling is bedoeld voor verpleegkundigen die zich straks als regieverpleegkundige willen registreren, maar daarvoor nog niet over alle benodigde kwalificaties beschikken. Bruins heeft de partijen intensief betrokken bij de besluitvorming en het resultaat is een breed gedragen overeenkomst. Hij werkt de overgangsregeling nu uit in een wetsvoorstel”.

Het Nieuwsbericht heeft het over “een nieuw op te nemen beroep”, waarmee dat van de regieverpleegkundige wordt bedoeld. Maar in feite gaat het niet om een ‘nieuw beroep’.
Het gaat hier in feite om een opleidingstitel binnen het beroep verpleegkunde. De term beroepstitel is voorbehouden aan een beroep, zoals dat van verpleegkundige, arts, leraar, rechter, advocaat, timmerman of loodgieter. Binnen die beroepen zijn er specialisaties en functies: cardioloog, strafrechter, leraar mbo, scheepstimmerman. Als een arts wordt benoemd tot directeur van een ziekenhuis dan betreft dat een functie.
Het Ministerie van VWS is indertijd begonnen met het opstellen van een lijst van beschermde titels van medische beroepen waaronder ook het beroep van verpleegkundige n.a.v. de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). De wet regelt de bescherming van beroepstitels en opleidingstitels van beroepen in de gezondheidszorg.

‘Complexe materie’

Het ministerie geeft te kennen dat het wetsvoorstel is ingegeven door de wens van de beroepsgroep verpleegkundigen duidelijk onderscheid te maken tussen mbo- en hbo-opgeleide verpleegkundigen, en hun deskundigheidsgebieden. Deze wens zou zijn ontstaan doordat patiënten en cliënten steeds vaker ingewikkelde zorg nodig hebben.

Maar de overgangsregeling Wet BIG en alles wat daarbij komt kijken – toetsen maken bijvoorbeeld of een aanvullende scholing – blijkt bij veel verpleegkundigen niet in goede aarde te vallen en onrust te veroorzaken.  Zij staan niet bepaald te juichen na bekendmaking van de overgangsregeling, gelet op reacties en de commentaren op internet. Het regent vragen die blijk geven van grote verwarring. Bijvoorbeeld:

Titel regieverpleegkundige is weer een move van VWS om het allemaal nog onduidelijker te maken. Moet ik nu inschrijven als regievpk omdat ik HBO recent klaar heb maar nu ingeschreven sta als VPK? Ik begrijp er weinig van.

Er is sprake van ‘complexe materie’, ‘overmatige rationalisatie’, ‘theoretisch bureaucratisch gedachtegoed’ en dan rijst de onvermijdelijke vraag of de dingen niet onnodig ingewikkeld zijn gemaakt en of men niet te ver gaat in opsplitsen en onderverdelen waardoor het eigenlijke beroep van verpleegkundige uit het zicht dreigt te raken? Het is toch zo dat deskundigheid juist in de praktijk door de meeste verpleegkundigen wordt ontwikkeld, stelde een verpleegkundige een jaar geleden al vast in een reactie over het onderwerp. Danst de beroepsgroep niet naar de pijpen van VWS, vraagt iemand, terwijl een ander opmerkt de hele regeling een ‘onbegrijpelijke actie van onze beroepsvereniging’ te vinden.

Tot slot de tweet: “Los van mijn gevoel bij dit besluit vraag ik mij af welk direct positief effect dit heeft op patiënt, cliënt, bewoner. Kan iemand dit uitleggen? Deden wij ons werk dan niet goed?”

V&VN gaat op haar site uitgebreid in op het wetsvoorstel en de consequenties. Er is ook een overzicht van meest gestelde vragen: Besluit minister Bruins: brede overgangsregeling voor verpleegkundigen, 5 juni 2019: www.venvn.nl/nieuws/besluit-minister-bruins-brede-overgangsregeling-voor-verpleegkundigen/

V &VN heeft ook een telefonisch spreekuur beroepsprofielen ingesteld: https://outlook.office365.com/owa/calendar/Telefonischspreekuurberoepsprofielen@venvn.nl/bookings/

Nieuwsbericht Minister Bruins stelt overgangsregeling verpleegkundigen vast, Rijksoverheid, 5 juni 2019: www.rijksoverheid.nl (Niet meer beschikbaar op Rijksoverheid). Dit nieuwsbericht is terug te vinden in het sitearchief van de Rijksoverheid. Type in het zoekveld van de grijze linkerkolom de titel van het bericht: https://rijksoverheid.sitearchief.nl/#archive

Kamerbrief over de overgangsregeling in het kader van BIG II-register, Rijksoverheid, 5 juni 2019: https://beroepseer.nl

Overgangsregeling in het kader van BIG II register, Rijksoverheid, 18 april 2019: https://beroepseer.nl

Beleidsstandpunt inzake overgangsregeling en aanbieden rapport ‘Verpleegkundige op niveau, een overgangsregeling in het kader van BIG II-register’, Tweede Kamer, 5 juni 2019: www.tweedekamer.nl

Arbeidsmarktonderzoek toekomstbestendige beroepen in de verpleging en verzorging – Hoofdrapport, Rijksoverheid, 25 april 2019: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-881345.pdf

Brief van minister voor medische zorg. nr 359 – Arbeidsmarktbeleid en opleidingen zorgsector, Kamerstuk, Officiële bekendmakingen, 25 april 2019: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-29282-359.html

Veel gestelde vragen op NU’91: www.nu91.nl/veelgestelde-vragen/

9 snelle vragen aan V&VN over de overgangsregeling, Nursing, 6 juni 2019: www.nursing.nl

U P D A T E

Minister Bruins komt met verkenner BIG-2, Rijksoverheid, 21 augustus 2019: www.rijksoverheid.nl (Niet meer beschikbaar op Rijksoverheid). Bericht is te vinden in sitearchief van de Rijksoverheid. Type de titel van het bericht in het zoekveld van de grijze linkerkolom: https://rijksoverheid.sitearchief.nl/#archive

Geef actiegroep Wet BIG II een plek aan tafel, Thijs Jansen, Blogs Beroepseer, 19 augustus 2019: https://beroepseer.nl

We nemen jullie zorgen mee naar Den Haag, V&VN, 13 juni 2019: www.venvn.nl/nieuws/we-nemen-jullie-zorgen-mee-naar-den-haag/

Overgangsregeling Wet BIG II: ‘Ik was er 2 dagen ziek van’, door Margot Hamel, Nursing, 12 juni 2019: www.nursing.nl

Petitie tegen regieverpleegkundige: Iedere hbo-v’er in register regieverpleegkundige. De petitie is opgezet door HBO Verpleegkundigen met een diploma ouder dan 2012. Einddatum 4 oktober 2019: https://hbovinregister.petities.nl

Petitie Gespecialiseerde verpleegkundige, inservice, mbo of hbo-v voor 2012: alle verpleegkundigen. De petitie is opgezet door Ervaren BIG geregistreerde verpleegkundige met een diploma ouder dan 2012. Einddatum: 6 oktober 2019: https://verpleegkundigevoor2012.petities.nl/

Foto bovenaan: Minister Bruins temidden van vertegenwoordigers van V&VN, bonden en zorgwerkgevers