“Een hoogst ongebruikelijke demonstratie op de stoep voor het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag”, is een van de koppen boven berichten in dagbladen en andere nieuwsmedia: ”Rijksambtenaren protesteren vanmiddag tegen het Israëlbeleid van het demissionaire kabinet”..

Zo’n honderd rijksambtenaren hielden rond het middaguur van donderdag 21 december 2023 een stil protest tegen de Nederlandse houding in de oorlog tussen Israël en Hamas. Ze roepen de overheid op zich in te zetten voor een permanent staakt-het-vuren in Gaza.
De demonstranten vinden het onbegrijpelijk dat Nederland zich daarvoor niet actief inzet. Er waren al eerder berichten van ambtenaren met oproep een andere koers te varen. Nederland heeft zich tot twee keer toe onthouden van stemming over een staakt het vuren bij de Verenigde Naties.

Greep uit de koppen van kranten en sociale media,  21 december 2023

• Ambtenaren voeren actie tegen Israël-koers eigen minister
• Zo’n 100 rijksambtenaren protesteren tegen positie in oorlog Gaza
• Honderd rijksambtenaren protesteren tegen positie in oorlog Gaza
• Ambtenaren protesteren tegen Gaza-beleid kabinet
• Voor deze rijksambtenaren is de grens bereikt: zij demonstreren tegen Nederlands Gaza-beleid
• Ambtenaren demonstreren tegen positie in oorlog Gaza
• Rijksambtenaren Buitenlandse Zaken demonstreren tegen Nederlands Israëlbeleid
• Rijksambtenaren protesteren tegen labbekakkerig Israëlbeleid
• Ambtenaren Buitenlandse Zaken demonstreren tegen Israëlbeleid Buitenlandse Zaken
• Ambtenaren demonstreren bij Buitenlandse Zaken om beleid Gaza
• Rijksambtenaren protesteren vanmiddag tegen overheidsbeleid rond Gaza
• Ambtenaren protesteren tegen Gaza-beleid kabinet: ‘Belachelijk dat we hier moeten staan’
• Merel Ek in Politiek Vandaag: ‘Moet je dan als ambtenaar ontslag nemen?’
• Ongeveer honderd rijksambtenaren bij protest tegen overheidsbeleid rond Gaza

Greep uit de commentaren op internet

• Een groep van ongeveer honderd Rijksambtenaren houdt een sit-in bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Ze tonen een spandoek met de tekst ‘Civil servants demand ceasefire.’ #Gaza
• Wel problematisch als ambtenaren de straat op gaan terwijl ze loyaal moeten uitvoeren ongeacht het kabinetsbeleid en politieke kleur. Dus ook straks met PVV. Anders opstappen. Teken van de tijd: Ambtenaren demonstreren bij Buitenlandse Zaken.
• Hoop toch echt dat ambtenaren zich zullen verzetten, lawaai maken en demonstreren als ze geconfronteerd worden met opdrachten buiten de (grond)wet.
• Waarom nu wel? Ambtenaren hebben willens en wetens tienduizenden mensen de vernieling ingewerkt, jaren lang en ze zijn er eigenlijk nog steeds niet mee opgehouden.
• Heel zorgelijke ontwikkeling. Wanneer ambtenaren deze stap zetten maken ze zichzelf onderdeel van het publieke debat, en kunnen ze niet meer wijzen op hun neutrale ambtenarenstatus en om bescherming vragen in datzelfde publieke debat. Kwestie van tijd voordat dit pijn gaat doen
• Reacties gesloten omdat ze uitmondden in discussies over doel van de demo. Dat is het punt niet. Waar ‘t mij om gaat is dat demonstreren als ambtenaar de weg vrijmaakt voor politieke aanvallen op individuele ambtenaren, waar ambtenaren dan niet meer tegen beschermd kunnen worden.
• Zo’n honderd ambtenaren/diplomaten van Buitenlandse Zaken zijn op de grond gaan zitten voor een staakt-het-vuren in Gaza. Zelden komen ambtenaren zo openlijk in opstand tegen kabinetsbeleid.
• Zorgelijke ontwikkeling. Ambtenaren van Buitenlandse Zaken demonstreren tegen het beleid van Buitenlandse Zaken t.a.v. Israël. Ambtenaren mogen en moeten zelfs kritisch advies geven, maar vervullen altijd een neutrale en geen politieke rol.
• Laten ze dan de Partij van de Ambtenaren oprichten en meedoen met de verkiezingen.
• Ambtenaren Min Buitenlandse Zaken zijn de weg kwijt. Voer voor de informateur. Dit is de verloedering vd democratische rechtstaat. Scheiding der machten opgeheven. Onpartijdigheid bureaucratie doorgespoeld. Ingrijpen politiek gewenst.
• Waarom protesteren ambtenaren van een Nederlands ministerie eigenlijk in het Engels tegen het beleid van een Nederlandse ministerie? (Los van alle andere bedenkelijke kanten van deze actie).
• Ambtenaren kunnen intern kritisch adviseren, dat is zelfs hun plicht. Maar uiteindelijk beslissen de minister en de Tweede Kamer en daar moeten zij zich bij neerleggen. Of ontslag nemen.
• Deze mensen bij @minbuza kunnen beter ‘functie elders’ gaan zoeken.
• Bizar en gaat alle perken te buiten. Reprimanderen, deze ondermijnende ambtenaren.
  Actievoeren mag, maar niet in functie. Stelt u zich de reactie van pers en politiek eens voor als ambtenaren voor een asielstop of sanering npo zouden demonstreren. Land is te klein dan.
• Vandaag gaan ambtenaren van Buitenlandse Zaken op de stoep van hun departement demonstreren tegen Israël-beleid van het kabinet. Of je houdt als ambtenaar in het openbaar je mond, of je neemt ontslag
• Ambtenaar zijn betekend niets meer, het zijn managers geworden en de relatie tot de burgerij kwijt.
• Demonstreren is een grondrecht, volgens de grondwet is iedereen gelijk. Ook ambtenaren hebben het recht om te demonstreren.
• Ook voor ambtenaren geldt vrijheid van meningsuiting en bij belangrijke mensenrechtenissues vind ik niet dat bepaalde mensen hun mond moeten houden. In autocratische landen zie je waar dat toe leidt.
• Als ambtenaar staat het je vrij om op private titel te demonstreren tegen beleid. of vanuit functietitel voor arbeidsvoorwaarden. Niet uit functietitel tegen (potentieel) beleid, daar zijn bezwaarprocedures voor binnen het ambtelijk systeem.
• Hopelijk kan hun minister wel op een onpartijdige informatie van hun blijven vertrouwen.
• Het is niet zo simpel dat ambtenaren hun mond moeten houden en niet mogen demonstreren, maar ze mogen niet protesteren tegen beleid op hun eigen werkterrein. Dat ondermijnt dan het functioneren vd openbare dienst en in dit geval ook de internationale relatie met Israël.
• Als je principes hebt en je kunt geen ambtenaartje spelen, (dienstwilligheid) moet je onmiddellijk je ontslag indienen. De democratische grondslagen zijn helder. “Ik zal handhaven”, zo niet, dan vertrekken.
• Wat de ambtenaren doen is gewoon toegestaan. Bovendien is het wel degelijk hun verantwoordelijkheid om zich te laten horen wanneer politici tegen de adviezen in besluiten nemen die buitengewoon risicovol zijn, bijvoorbeeld wanneer zij diametraal tegen internationaal recht ingaan.

Foto bovenaan: Gebouw van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Rijnstraat 8, Den Haag. Het gebouw is zomer 2017 in gebruik genomen. Het ligt direct naast Station Den Haag Centraal. Er werken ruim 6000 ambtenaren van Buitenlandse Zaken en van Infrastructuur en Milieu, het Centraal Orgaan opvang asielzoekers, de Immigratie- en Naturalisatiedienst en de Dienst Terugkeer en vertrek.