Alleen de wetgever kan een collectieve oplossing bieden voor onrealistische beslistermijn hersteloperatie toeslagen. Niet de bestuursrechter

Wat er is geleerd van de zeven aanbevelingen van de Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties (TCU; commissie Bosman), vraagt Bart Jan van Ettekoven zich af? Van Ettekoven is voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Op 23 augustus 2023 deed de Afdeling uitspraak in het hoger beroep tegen de uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland en de rechtbank Rotterdam inzake de beslistermijnen van de Belastingdienst bij de hersteloperatie toeslagen.

De rechtbank Midden-Nederland heeft in april 2023 de Belastingdienst ten onrechte een veel te lange termijn gegeven om te beslissen op aanvragen voor compensatie in de hersteloperatie toeslagen. Dat geldt ook voor de te lange termijn die de rechtbank heeft gegeven om op bezwaren van gedupeerde ouders te beslissen. De rechtbank stelt terecht dat de wetgever bewust onrealistische beslistermijnen heeft opgenomen in de Wet hersteloperatie toeslagen.

Niet de taak van de bestuursrechter

Maar het is niet de taak van de bestuursrechter om een structurele, collectieve oplossing voor dit probleem te bieden. Dat kan alleen de wetgever doen door de wet aan te passen of te komen met een andere voorziening of oplossing.

Allemaal vragen

Wat is de taak van de bestuursrechter als rechtbanken worden geconfronteerd met een hoos aan beroepen tegen niet tijdig beslissen? En wat is wijsheid als het bestuursorgaan aangeeft dat het geen enkele termijn weet te halen? Moet je dan per zaak een termijn stellen of proberen bij te dragen aan een meer algemene oplossing? Mag de rechter daarbij optreden als wetgever-plaatsvervanger? Of gaat hij dan zijn boekje te buiten? Welke rol speelt daarbij het ‘doenvermogen’ van de uitvoeringsorganisatie?

Dit zijn allemaal vragen die kunnen opkomen bij lezing van de uitspraken over beslistermijnen van de Belastingdienst bij de hersteloperatie toeslagen die de Afdeling bestuursrechtspraak op 23 augustus heeft gedaan.
Welk beeld blijft achter na lezing van de volledige tekst van de uitspraak van de Raad van State? We zien een treurig stemmend tafereel van onrealistische wetgeving en uitvoeringsproblematiek, waarvan de burger de dupe is.

Lees verder Niet de bestuursrechter, maar alleen de wetgever kan een collectieve oplossing bieden voor onrealistische beslistermijnen bij hersteloperatietoeslagen, Raad van State, 23 augustus 2023: www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/augustus/beslistermijn-hersteloperatie-toeslagen/

Hersteloperatie van kinderopvangtoeslagaffaire blijkt te ingewikkeld en traag, constateert Nationale Ombudsman, Blogs Beroepseer, 11 oktober 2021: https://beroepseer.nl

Eindverslag onderzoek kinderopvangtoeslag gepresenteerd: ‘Ongekend onrecht’, Blogs Beroepseer, 18 december 2020: https://beroepseer.nl

Dienst Toeslagen: https://herstel.toeslagen.nl/
In 2020 is de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) opgericht

Afbeelding bovenaan: Receptie van de Raad van State in Den Haag