In haar artikel AI and the death of exploration waarschuwt Sushma Sharma voor het gebruik van Artificiële Intelligentie¹⁾ . Het vermogen om keuzes te maken is misschien wel het sterkste recht dat we hebben in de huidige tijd. Er zijn oorlogen gevoerd en miljoenen levens opgeofferd voor de vrijheid die ons uiteindelijk het recht heeft gegeven om te kiezen. De persoon of groep die de keuzes van de mens beheerst, beheerst hun leefomgeving.

Hoe kunnen we dat kardinale recht beschermen in de huidige tijd?

Stel je voor dat je op je bank ligt en terloops naar Netflix kijkt. Het is vrijdagavond, de popcorn staat in de magnetron en je besluit wat je gaat kijken voor je naar bed gaat. Misschien zie je een tekst langskomen als: “Omdat je keek naar de serie Dear White People“. Daaronder staat bijvoorbeeld She’s Gotta Have It, Chewing Gum en Greenleaf. Of: “Omdat je de film The Guernsey Literary & Potato Peel Society aan je lijst hebt toegevoegd”, gevolgd door The Music of Silence, Midsomer Murders en Wild Oats.

Op basis van titels die je onlangs hebt bekeken of aangeklikt, gebruikt Netflix kunstmatige intelligentie om een persoonlijke kijkbeleving te creëren die specifiek is afgestemd op je voorkeuren. De titels die je te zien krijgt weerspiegelen allemaal jouw kijk- en browse-gedrag van de afgelopen tijd.
Zelfs als je door de newsfeed²⁾ van je sociale media navigeert, vind je onvermijdelijk berichten die zijn afgestemd op je beroep, je politieke voorkeur, je geografische locatie, je hobby’s, je zoekgeschiedenis en zelfs gesprekken met anderen.

De voorbeelden laten zien hoe AI tegenwoordig werkt. AI omvat een breed scala aan technologieën, waaronder zelfrijdende auto’s, autonome wapens en snelle thuistests. Bedrijven gebruiken AI voor uiteenlopende taken, zoals klantenservice, automatisering van werktaken, voorspelling van prestaties en gedrag, en marketing.
Bedrijven als Amazon, Netflix en Facebook hanteren algoritmen om gebruikers een persoonlijke beleving te bieden, zodat zij voortaan de sites vaker bezoeken en er langer vertoeven. Gebruikers vinden vertrouwde aanbiedingen misschien prettiger dan zelf op zoek te gaan.

Onszelf programmeren

Maar, het gemak van het aangeleverd krijgen van maatwerk maskeert de negatieve effecten op de lange termijn.
Volgens een Pew-enquête³⁾ voorspelde een panel van 979 deskundigen dat op AI gebaseerde algoritmen de menselijke autonomie en het zelfstandig handelen zullen doorkruisen. Marina Gorbis, directeur van het Institute for the Future daarover: “Telkens wanneer we onze leefomgeving programmeren, programmeren we uiteindelijk onszelf en onze interacties. Mensen worden gestandaardiseerd, waardoor toeval en meerduidigheid uit de interacties verdwijnen. En deze meerduidigheid en complexiteit is de essentie van het menszijn”.

Hoe we de wereld interpreteren wordt bepaald door wat we geregeld zien, en dat beïnvloedt op zijn beurt de wereld om ons heen. Als we teksten en afbeeldingen te zien krijgen die lijken op wat we in het verleden leuk en aangenaam vonden, is dat bijna een garantie dat we steeds weer dezelfde boodschappen willen horen. Dan is er geen kans op het ter discussie stellen van onze manier van denken en het richten van onze aandacht op content⁴⁾ waarmee we het misschien niet eens zijn.

Tegengestelde standpunten

In het geval van nieuws bijvoorbeeld, zijn tegengestelde standpunten noodzakelijk om een volledig begrip van een kwestie te krijgen en een gefundeerde mening te kunnen vormen. Alleen door verschillende standpunten toe te laten, kunnen we problemen daadwerkelijk oplossen. Om echt te kunnen kiezen, behoren we alle beschikbare mogelijkheden te beoordelen en de beste te kiezen. Dat dit is een van de fundamentele beginselen van het mens-zijn.

Scheef beeld

Nieuws dat alleen is afgestemd op iemands persoonlijke en politieke opvattingen geeft een scheef beeld van de wereld en leidt tot het ontstaan van ‘minibubbels’, die ons nog meer laten polariseren en verdelen dan we al doen.
Bovendien, als we mogelijkheden voorgeschoteld krijgen die gebaseerd zijn op wat we al kennen en vinden, worden we begrensd en zijn we niet in staat ons blikveld te verruimen en andere, potentieel interessante mogelijkheden te ontdekken. Als dat niet gebeurt dan leidt dat tot gemiste kansen om nieuwe interessen, hobby’s, mensen en plaatsen te ontdekken. Met het internet hebben we letterlijk de hele wereld binnen handbereik. Als we voortdurend op dezelfde plaats blijven, groeien we niet meer, en als we niet meer groeien, leven we niet meer.

Objectieve communicatie

De dreiging van keuze en verkenning met AI benadrukt de behoefte aan bedrijven die gericht zijn op objectieve kennisdeling. Het kan niet zo zijn dat we alleen onze eigen zienswijze voortdurend teruggekoppeld krijgen; we hebben wezenlijke dingen nodig die ons aanmoedigen meerdere kanten van een kwestie te zien. Op maat gemaakte content feeds ⁵⁾ maken het de gebruikers makkelijk, maar als we niet oppassen kan dat gemak ten koste gaan van vitale, persoonlijke groei. Onvervuld menselijk potentieel lijkt een hoge prijs voor een paar minuten tijdwinst.

Sharma besluit haar artikel met een welgemeend advies: “De overbekende uitspraak van Descartes, ‘Ik denk, dus ik ben’, is de basis van alle kennis. Nu is het aan ons om het juiste evenwicht te vinden tussen comfort en kiezen”.

Noten
1. Artificiële Intelligentie – AI – (Artificial Intelligence) – Kunstmatige intelligentie.
2. Een newsfeed is een samengestelde lijst met nieuwsberichten uit diverse bronnen.
3.  Artificial Intelligence and the Future of Humans, Pew Research Center, 10 december 2018: www.pewresearch.org
4. Content – inhoud of geheel van teksten, afbeeldingen, enz.
5.  Een contentfeed is een bestand dat al je artikelen, met artikel-metadata, bevat. Met een feed wordt een stroom inhoud bedoeld waar je doorheen kunt navigeren.

AI And The Death Of Exploration, door Sushma Sharma, Forbes, 12 december 2019: www.forbes.com/sites/forbestechcouncil/2019/12/12/ai-and-the-death-of-exploration/?sh=41da1e5ef39b

Forbes is een internationaal mediabedrijf gericht op handel en technologie, ondernemerschap en leiderschap.
Sushma Sharma is advocaat/ondernemer en oprichter en directeur van Konversai, een marktplaats voor het delen van kennis via live video.

llustratie bovenaan is van Gerd Altmann