Skip to main content

Redactie Beroepseer

Lectorale rede Willeke Slingerland: Op zoek naar weerbaarheid wanneer de democratie onder druk staat

Geschreven op . Gepost in Blogs, Onderwijs. 2 reacties op Lectorale rede Willeke Slingerland: Op zoek naar weerbaarheid wanneer de democratie onder druk staat

De lectorale rede over actief burgerschap en weerbare democratie van Willeke Slingerland was indrukwekkend te noemen. Slingerland sprak de rede uit ter gelegenheid van haar installatie als lector Weerbare Democratie aan de Saxion Hogeschool op 26 januari 2023 in de Glasfabriek van Deventer. Titel: Op zoek naar weerbaarheid wanneer de democratie onder druk staat.

Slingerland introduceerde in 2018 het begrip netwerkcorruptie, vals spelen in het openbaar bestuur dat op het eerste gezicht niet zo opvalt. Het gaat hierbij om mensen in posities, die zich met elkaar identificeren, dezelfde ‘taal’ spreken en eenzelfde kijk op de wereld hebben. Samen vormen zij netwerken waarbinnen groepsmechanismen op gang komen. Zo is er veelal sprake van een grote mate van onderlinge solidariteit en loyaliteit, soms ook vriendschap. Deze netwerken vormen een waardevolle vorm van sociaal kapitaal. Maar, al zijn de intenties aanvankelijk goed, na verloop van tijd blijken collectieve gedragingen geleidelijk aan schade te betrokkenen aan de maatschappij. Het netwerk ontaardt.

Geen sprake van een evenwicht tussen gezond vertrouwen en wantrouwen

In haar rede zegt Slingerland dat “een democratie alleen functioneert als er naast instituten zoals de volksvertegenwoordiging, ombudspersonen, rekenkamers en kiesraden ook maatschappelijke waakhonden zijn in de vorm van een actieve burgersamenleving en pluriforme media. Immers, de vertegenwoordigende democratie kan niet zonder de maatschappelijke democratie en de institutionele macht niet zonder de geïnstitutionaliseerde en maatschappelijke tegenmacht. Hierbij valt nog iets paradoxaals op te merken ten aanzien van het publiek vertrouwen. Voor een democratie is het nodig dat er sprake is van burgervertrouwen in de politiek. Dit legitimeert de macht en daarmee de totstandkoming en invoering van beleid. Maar tegelijkertijd is voor het goed functioneren van de democratie ook enig wantrouwen noodzakelijk. Immers we verwachten van onze volksvertegenwoordigers, burgersamenleving en media dat zij actief de macht controleren. De druk op onze democratie neemt toe nu de kracht van zowel de geïnstitutionaliseerde als maatschappelijke tegenmacht verzwakt is en er geen sprake is van een evenwicht tussen gezond vertrouwen en wantrouwen.

Recent hebben ervaren politici en oud-politici zoals Johan Remkes, Herman Tjeenk Willink en Pieter Omtzigt maar ook de Raad voor het Openbaar Bestuur en SER voorzitter Kim Putters zich uitgelaten over het niet goed functioneren van de vertegenwoordigende en maatschappelijke democratie. Titels en quotes als “Lage drempels, hoge dijken” “Burgers aan het roer van hun leven” en “Het moet anders” geven blijk van de gevoelde urgentie om werk te maken van dit aspect van onze democratie.

Werken oude democratische structuren niet meer in het huidige tijdsgewricht? Over de Tweede Kamer wordt al langer gezegd dat zij haar controlerende rol niet meer waarmaakt nu regeringsinformatie gemankeerd of slechts ten dele wordt verstrekt, er sprake is van hoge werkdruk en fractiediscipline domineert. Dit geeft ruim baan aan lobbyisten. Er is ook enige zorg over het functioneren van de lokale volksvertegenwoordiging: de gemeenteraad.

Recent gaf ik een lezing voor de griffiers van de 100.000 plus gemeentes. Er werd instemmend geknikt toen een van de griffiers zei: ‘de belangenstrijd wordt al lang niet meer in de politieke arena van de raad gevoerd, maar in de triple helix samenwerking (vaak board genaamd) tussen politiek, bedrijfsleven en kennisinstellingen. In dit gremium worden door bestuurders de grote plannen voor de economische en sociale ontwikkeling in de regio bepaald’.

Weerbaarheid vergroten via bewustwording

Anderzijds voelde ik mij ook wat bedroefd. Hoe kan het dat we in tegenstelling tot het optimisme van de jaren ’90 nu zo somberen over het functioneren van de democratie? Nu is het makkelijk om de schuld te leggen bij het neoliberalisme en kapitalisme, de ontzuiling of marktwerking. Hier is door deskundigen al het nodige over gezegd dat ik niet zal herhalen. De reden is dat dit grootse bewegingen zijn die zich gevoelsmatig buiten onszelf afspelen. Ze zijn relevant en wetenschappelijk gezien valt hier ook de komende jaren nog veel over te zeggen. Maar voor mij als lector met een focus op de praktijk, zijn dit niet direct de aanknopingspunten die toepasbaar zijn in het werkveld. Als lectoraat proberen wij voor specifieke doelgroepen en binnen concrete contexten de weerbaarheid te vergroten via bewustwording en door middel van concrete handelingsperspectieven

De democratie kan dus niet zonder ‘spel’ of ‘strijd’ in de vorm van macht en tegenmacht, maar dit dreigt te verdwijnen wanneer er wordt vals gespeeld. Valsspelen vindt plaats wanneer het speelveld te maken krijgt met ongekende belangen en invloeden. Dit is de druk die onze democratie op de proef stelt. We denken dat we een goed beeld hebben van valsspelen. In ons onderzoek blijken er toch hele klassieke beelden van vals spelen te bestaan. Vals spelen kan op verschillende manieren. Door crimineel gedrag en door slecht bestuur. Binnen de onderzoekslijnen financieel economische criminaliteit en goed bestuur en integriteit doen wij onderzoek naar beide fenomenen”.

Paarse krokodil-professionals

Slingerland laat aan de hand van twee heel verschillende voorbeelden van valsspelen zien hoe institutionele macht en institutionele macht en tegenmacht aan kracht inboeten. Door de ongekende belangen en invloeden wordt het spel niet meer eerlijk gespeeld. Het deel van de spelgemeenschap dat vals speelt blijft over en het andere deel van de spelgemeenschap verliest en zal uiteindelijk gedwongen of zelfverkozen het spel verlaten. Ze zullen getypeerd worden als ‘afgehaakten’ of ‘buitenstaanders’. Deze spelbrekers worden daarbij vaak harder veroordeeld dan de valsspelers.

In juli 2021 publiceerde Saxion Hogeschool het rapport met de titel: Professionals van morgen: ‘Hoe het hoger onderwijs moet voorkomen onbedoeld een nieuwe generatie paarse krokodil-professionals af te leveren’, dat gaat over de resultaten van een onderzoek naar burgerschapsvorming. Hoe doen we dat, bouwen aan weerbaarheid? Allereerst door docenten en studenten zo toe te rusten dat zij tot gefundeerde morele oordeelsvorming kunnen komen tijdens de lessen en in de begeleiding van studenten.
Uit het onderzoek bleek dat docenten en studenten weliswaar niet zitten te wachten op ‘ethiek’ maar wel degelijk behoefte hebben de moraliteit van een vraagstuk te onderzoeken. Opvallend hierbij is dat studenten vaak prima in staat zijn om het systemische, het grotere geheel of de gelaagdheid van een vraagstuk op te zoeken, maar men vanuit het onderwijs nog zoekende is hoe deze ruimte zo te bieden dat vooral de zoektocht beoordeeld wordt en in mindere mate het eindresultaat. Zeker wanneer het opdrachten betreft van daadwerkelijke opdrachtgevers.

Burgerschapsvorming en nieuwe waardesystemen

Slingerland besluit haar rede met een aantal suggesties en aanbevelingen voor burgerschapsvorming en nieuwe waardesystemen: “De afgelopen jaren hebben we in Nederland en daarbuiten veel ervaring opgedaan met ons onderzoek naar nationale en lokale integriteitssystemen. Hierbij stuitten we op regelgeving die niet werkte en praktijken die niet mochten, maar ook regelgeving die prima werkte en praktijken die volstrekt rechtmatig zijn. Juist vanwege ons werken in de praktijk krijgen wij inzichten die waardevol zijn voor bestuur en beleid. Zo constateerden twee onderzoekers tijdens een opdracht voor de Tweede Kamer dat de regeldruk voor ondernemers veel te hoog is. Als kennisinstelling blijken wij op zo’n moment steeds vaker de gewaardeerde onafhankelijke en daarmee neutrale partij te zijn die bijvoorbeeld een brug kan slaan tussen bedrijven en maatschappelijke organisaties aan de ene kant en de overheid aan de andere kant. Dit is een hoopvolle beweging die de maatschappelijke democratie versterkt”.

Het gaat om individueel en gezamenlijk een moreel kompas ontwikkelen, om meer respect te krijgen voor andere perspectieven, en om waarden te kunnen omzetten naar een concreet handelingsperspectief.

Lees de hele lectorale rede van Willeke Slingerland: Op zoek naar weerbaarheid wanneer de democratie onder druk staat, 15 februari 2023: https://beroepseer.nl

Professionals van morgen, door Annemarijn Walberg, Renske de Leeuw en Willeke Slingerland, Saxion Hogeschool, 1 juli 2021: www.researchgate.net/profile/Annemarijn-Walberg/publication/357832608_Professionals_van_morgen/links/61e18ba18d338833e36b6b89/Professionals-van-morgen.pdf

Netwerkcorruptie. Proefschrift over uitruilen gunsten en smalle scheidslijn tussen lobbyen en corrupt gedrag, Blogs Beroepseer, 23 juli 2018: https://beroepseer.nl

Mr. dr. Willeke Slingerland: www.saxion.nl

 

Foto bovenaan is gemaakt door Jeyaratnam Caniceus

Marc Räkers: Sociaal werk is een mensenrechtenvak

Geschreven op . Gepost in Blogs, Welzijn. Geen reacties op Marc Räkers: Sociaal werk is een mensenrechtenvak

“Regelmatig word ik gebeld door mensen die op het punt staan hun huis te worden uitgezet. Mijn nummer staat op de website van Eropaf! bij het ‘Meldpunt huisuitzettingen’. De bellers zijn vaak ten einde raad. Ze hebben ‘alles geprobeerd’, maar het is niet gelukt om het proces te keren dat tot uitzetting, dakloosheid en het verlies van ‘thuis’ leidt. De angst, onmacht en vooral het gevoel niet begrepen te worden, zijn meestal door de telefoon heen voelbaar. Dan probeer ik te luisteren, aandacht te hebben voor het verhaal en er met gerichte vragen langzamerhand achter te komen wat er precies aan de hand is. Vaak lukt het daarna nog om suggesties te doen waarmee de daadwerkelijke uitzetting toch voorkomen wordt”.

Marc Räkers is al 35 jaar sociaal werker. Vanuit activistische drijfveren en een diepgevoelde missie. Hij schreef zijn persoonlijke verhaal op voor het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken en legt uit waarom hij zich een hoeder van mensenrechten voelt:

“Het gekke is dat deze mensen vaak al benaderd zijn door medewerkers van de verhuurder, door medewerkers van incassobedrijven en deurwaarders, door sociaal werkenden van het buurt- of wijkteam of door leden van een ‘Vroeg Eropaf-team’. En toch hebben zij het proces niet weten te keren. Blijkbaar gaat er iets niet goed in het contact tussen eerdergenoemde functionarissen en de persoon met huurachterstanden. Waarbij ik hier het voorkomen van huisuitzettingen als voorbeeld neem, omdat dit al dertig jaar ‘mijn’ onderwerp is, maar het had net zo goed sociale zekerheid, de zorgverzekering, de gemeente of iedere andere willekeurige dienst met publieke taken kunnen zijn.

Gemeente overtuigen

De belevingswerelden van overheid en van veel burgers lopen nogal uiteen. Niet altijd met boze opzet, hoewel nog niet zo lang geleden het wantrouwen van de overheid tegenover de burger behoorlijk structureel was. Dit zien we nog steeds terug in bijvoorbeeld de wet- en regelgeving rond de sociale zekerheid, maar de toeslagenaffaire is wel het absolute dieptepunt.

Zo werd ik eens gebeld door een slachtoffer van de toeslagenaffaire die als gevolg van deze affaire voor de tweede keer(!) ontruimd dreigde te worden. De eerste keer omdat ze, door het beslag dat de Belastingdienst op haar inkomen legde, haar huur niet meer kon betalen. De tweede keer omdat ze zich ‘niet begeleidbaar’ opstelde volgens de instelling voor begeleid wonen, die de woning beheerde waarin de gemeente haar en haar kinderen uit nood had onderbracht. ‘Laat ze de Belastingdienst maar gaan begeleiden, ik heb dat niet nodig’, was haar begrijpelijke reactie. Het heeft nog best veel moeite gekost om de gemeente ervan te overtuigen dat deze tweede uitzetting absoluut voorkomen moest worden”.

Räkers eindigt zijn verhaal met erop te wijzen dat je je als sociaal werker kan beroepen op de mensenrechten: “Dat is onze eed van Hippocrates. In het belang van de totale samenleving, bestaande uit overheid en burgers, is het onze taak om te bevorderen dat mensen aan hun fundamentele rechten toekomen. Omdat dit de samenleving voor iedereen leefbaar houdt, niet alleen voor de mensen aan de ‘maatschappelijke onderkant’. Daarom is sociaal werk een mensenrechtenvak. Wij als sociaal werkenden zijn bij uitstek hoeders van de mensenrechten. Dat voel ik zo en daarom werk ik zo”.

Lees het hele verhaal van Marc Räkers: De drive van de sociaal werker: ‘Aandacht is mensenrecht’, Sociale Vraagststukken, 27 januari 2023: www.socialevraagstukken.nl/de-drive-van-de-sociaal-werker-aandacht-is-mensenrecht/

Eropaf!: https://eropaf.nl/

Marc Räkers is voortrekker van Stichting Beroepseer

Publieke dienstverlening staat onder druk. SER biedt oplossingen voor arbeidsmarktkrapte

Geschreven op . Gepost in Blogs, Publieke en semi-publieke sector. Geen reacties op Publieke dienstverlening staat onder druk. SER biedt oplossingen voor arbeidsmarktkrapte

De problemen op de arbeidsmarkt zijn groter dan ooit. Door de arbeidsmarktkrapte komt de uitvoering van publieke taken zoals zorg, onderwijs, kinderopvang en veiligheid in de knel, constateert de Sociaal-Economische Raad (SER). Om de effecten van vergrijzing en stijgende werkdruk op te vangen zijn drastische maatregelen nodig. Niet alleen moet (meer uren) werken aantrekkelijker worden, ook is gerichte sturing nodig om het werk slimmer en innovatiever te organiseren rond de schaarse menskracht. Daarbij hoort een vermindering van bureaucratie en complexe regelgeving. Realisme past over teveel maakbaarheid: ook met gerichte actie zal menskracht de komende dertig jaar de beperkende factor blijven.

Structureel probleem

Die aanbevelingen doet de SER in zijn advies Waardevol werk: publieke dienstverlening onder druk. Het advies is gevraagd door zes ministeries die beleid ontwikkelen voor sectoren die zitten te springen om personeel: zorg, onderwijs, kinderopvang, veiligheid, rechtspraak, openbaar bestuur en uitvoeringsorganisaties. Hoewel het aantal vacatures inmiddels iets daalt, valt te verwachten dat de arbeidsmarkt in deze sectoren krap blijft. Veel oudere werknemers zullen tussen 2025 en 2030 met pensioen gaan. Hun uitgavenpatroon en vooral de (zorg)behoeften zullen de vraag naar arbeid verder doen groeien. Daarnaast stagneert de productiviteit in grote delen van de publieke sector. Ook de kabinetsplannen voor verduurzaming, woningbouw en defensie zullen leiden tot extra druk op de arbeidsmarkt.

Minder welvaart

De krappe arbeidsmarkt in de publieke sectoren is op drie manieren problematisch. Allereerst voor de werknemers die te maken hebben met toenemende werkdruk, knellende regelgeving en afnemende motivatie. Ten tweede voelen burgers en bedrijven de gevolgen hiervan, in de vorm van oplopende wachtlijsten, uitval van dienstverlening of diensten van mindere kwaliteit. In de derde plaats vormt de krapte een belemmering voor het functioneren van de economie als geheel. De gevolgen zijn minder welvaart, toenemende sociale ongelijkheid en vertraging in de aanpak van grote maatschappelijke opgaven zoals de energietransitie.

Versnipperd beleid

Gericht beleid en betere samenwerking zijn nodig om de uitvoering en beschikbaarheid van publieke taken zeker te stellen en het functioneren van de publieke sectoren te verbeteren. Dat moet leiden tot een effectievere inzet van mensen en aantrekkelijk en leerrijk werk met goede arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. De overheid heeft op deze punten een voorbeeldrol.
Het huidige arbeidsmarktbeleid is nu versnipperd over ministeries, sectoren en organisaties. Betere samenwerking biedt kansen voor duurzame inzetbaarheid over sectorgrenzen heen en kan concurrentie om schaars personeel helpen voorkomen. De SER pleit voor een pragmatische aanpak, die voortbouwt op bestaande samenwerkingen, goede voorbeelden en (cao-)afspraken in sectoren en regio’s. In de uitvoering van publieke taken wordt duidelijk wat wél werkt en worden vaak ook bruikbare oplossingen ontwikkeld. Landelijk beleid kan daarvan leren, en bijdragen aan een werkbare aanpak.

Aanbevelingen

De SER onderscheidt in het advies drie groepen van aanbevelingen om respectievelijk het aanbod van arbeid (meer mensen, meer uren) te vergroten, de effectieve inzet van de beschikbare menskracht te verbeteren en het samenspel tussen beleid en uitvoering te versterken.

  1. Voor extra menskracht is de kwaliteit van leiderschap en HR van groot belang. De SER adviseert de kwaliteit van management en leiderschap te stimuleren, uitval, verzuim en vertrek van medewerkers te verminderen met strategisch HR-beleid en de condities te verbeteren waardoor mensen die dat willen (meer uren) gaan werken. De SER adviseert vol in te zetten op het nog onbenutte potentieel: werkzoekenden, deeltijders die meer willen werken, gepensioneerden die zich nuttig willen blijven maken en nieuwkomers en statushouders.
  2. De SER adviseert te sturen op het slimmer en innovatiever organiseren van het werk, bijvoorbeeld door de inzet van technologie en procesinnovatie, benchmarking van prestaties en het verbeteren van de operationele capaciteit. De cruciale randvoorwaarde daarbij is dat dit niet leidt tot nog meer werkdruk. Het is belangrijk om werkenden te betrekken bij het slim en leerrijk organiseren van het werk en administratie en overbodig werk te voorkomen.
  3. De SER adviseert om in nieuw én bestaand beleid veel sterker te sturen op uitvoerbaarheid. Wet- en regelgeving is in de ogen van de SER te complex geworden. Dat maakt de uitvoering arbeidsintensief. In uitvoeringstoetsen moet meer aandacht zijn voor de arbeidsmarkteffecten en de haalbaarheid van beleid. Ook concurrerende arbeidsvoorwaarden zijn nodig, en meer duidelijkheid en continuïteit in beleid en financiering.

Downloaden: Waardevol werk: publieke dienstverlening onder druk. Oplossingsrichtingen voor de arbeidsmarktkrapte, Sociaal-Economische Raad, februari 2023: https://www.ser.nl/-/media/ser/downloads/adviezen/2023/arbeidsmarktkrapte-publieke-sectoren.pdf

Aanhoudende arbeidsmarktkrapte in publieke sectoren vraagt om ferme keuzes van kabinet, SER, 17 februari 2023: https://www.ser.nl/nl/adviezen/arbeidsmarktkrapte

Te koop op internet: Gegevens over uw geestelijke gezondheid

Geschreven op . Gepost in Blogs, Informatie en communicatie. Geen reacties op Te koop op internet: Gegevens over uw geestelijke gezondheid

De makelaardij in gegevens is een miljardenecosysteem van bedrijven die gegevens – data – over personen verzamelen, bundelen, analyseren, kopen, verkopen en delen, variërend van demografische informatie tot politieke banden, gegevens over inkomens,  gezondheidstoestanden en GPS-locaties.
De kopers van deze gegevens zijn onder meer reclamebedrijven, verzekeringsmaatschappijen, banken en financiële instellingen, Amerikaanse rechtshandhavingsinstanties, criminelen en oplichters – en mogelijk zelfs geïnteresseerde partijen in het buitenland.

Een onderzoeksteam van de Sanford School of Public Policy van Duke University in Durham, Noord-Carolina, VS,  publiceerde op 13 februari 2023 een rapport over de handel in gegevens van de geestelijke gezondheidszorg, Data Brokers and the Sale of Americans’ Mental Health Data dat gaat over de uitwisseling van zeer gevoelige gegevens en de betekenis daarvan voor de privacy.
Het team deed onderzoek naar betrokkenen en hun praktijken en de gevolgen voor burgerrechten, privacy, persoonlijke veiligheid, nationale veiligheid en de democratie zelf. Het team werkt zowel samen met media om het publiek voor te lichten over deze praktijken, als met Amerikaanse beleidsmakers en privacydeskundigen wereldwijd.

De handel in GGZ-data is schokkend

Makelaars in gegevens blijken te profiteren van de explosieve groei van telegezondheids- en therapie-apps die informatie over je geestelijke gezondheid verzamelen. Er is geen wet die hen tegenhoudt. Eén bedrijf adverteerde met de namen en huisadressen van mensen met depressie, angst, posttraumatische stress of een bipolaire stoornis.
Een ander bedrijf verkocht een database met duizenden dossiers over geestelijke gezondheid voor de prijs van minimaal 275 dollar per 1.000 ‘aandoeningscontacten’. Er was ook een bedrijf dat gegevens aanbood van 10.000 mensen voor een startbedrag van tien dollarcent per gezondheidsdossier, maar voor 435.780 dossiers kwam dat neer op 60 cent per persoon.

Datamakelaars zijn niets nieuws. Ze doen zaken op een schimmig deel van het internet, ondanks het feit dat sommige politici willen dat daar verandering in komt en ondanks het feit dat deze schimmige praktijken door het publiek worden veroordeeld.
Het ziet ernaar uit dat sommige makelaars tot een nieuw dieptepunt zijn gezonken en misbruik maken van de bevolking die een moeilijke tijd heet doorgemaakt vanwege de pandemie. Mensen hebben hulp gezocht voor hun psychische aandoeningen via online therapiesessies en met apps en zijn daardoor ongewild onderdeel geworden van de gigantische dossiers die de onderzoekers kregen aangeboden.

Onderzoeker Joanne Kim nam contact op met gegevensmakelaars en vroeg hun welke soorten informatie over geestelijke gezondheid ze kon kopen. Uiteindelijk bleken elf bedrijven bereid gegevensdossiers te verkopen met informatie over het soort antidepressiva dat mensen gebruikten, of ze worstelden met slapeloosheid of aandachtsproblemen, en details over andere medische aandoeningen, waaronder de ziekte van Alzheimer of problemen met de blaas.

Sommige gegevens werden zodanig aangeboden zodat een koper ongeveer kon schatten hoeveel mensen in een bepaald postcodegebied depressief konden zijn. Er waren makelaars bij die persoonlijke, identificeerbare gegevens aanboden met namen, adressen en de hoogte van het inkomen waarbij de vertegenwoordiger van zo’n bedrijf wees op lijsten met een titel als ‘Angstlijders’ of  ‘Consumenten met klinische depressie in de Verenigde Staten’. Sommigen boden zelfs als voorbeeld een spreadsheet aan.

Het onderzoek bestond uit twee fasen. Fase I betrof het benaderen van gegevensmakelaars en het starten van onderzoek naar verkoopmethoden. Fase II deed onderzoek naar privacybeleid van de tien actiefste gegevensmakelaars.

Downloaden Data Brokers and the Sale of Americans’ Mental Health Data, Joanne Kim, Duke University’s Technology Policy Lab, Cyber Policy Program, februari 2023: https://techpolicy.sanford.duke.edu/wp-content/uploads/sites/4/2023/02/Kim-2023-Data-Brokers-and-the-Sale-of-Americans-Mental-Health-Data.pdf

Drew Harwell schreef naar aanleiding van het rapport een uitgebreid artikel: Now for sale: Data on your mental health, The Washington Post, 13 februari 2023: www.washingtonpost.com/technology/2023/02/13/mental-health-data-brokers/

Study finds data brokers are selling Americans’ mental health data, door James Farrell, SiliconANGLE, 13 februari 2023: https://siliconangle.com

Keukentafelsessie #6: Nieuwe informatiehuishouding – nieuw gedrag

Geschreven op . Gepost in Blogs, Informatie en communicatie. Geen reacties op Keukentafelsessie #6: Nieuwe informatiehuishouding – nieuw gedrag

Op 23 februari 2023 vindt de zesde Keukentafelsessie plaats, o.l.v. regeringscommissaris Informatiehuishouding Arre Zuurmond. Thema: Een nieuwe informatiehuishouding vraagt om nieuw gedrag. De sessie wordt live uitgezonden. Een van de gasten is directeur Thijs Jansen van Stichting Beroepseer; hij neemt deel aan de sessie in de eerste ronde die gaat over waardenoriëntatie.

Jarenlang zijn we techno-optimistisch geweest. Nieuwe technologie maakte het immers vanzelf mogelijk om transparant te zijn en in openbaarheid te werken, terwijl die technologie tegelijkertijd wel zou zorgen voor goede archivering.

Dat is niet bewaarheid. We hebben een gedragsverandering nodig.

In deze keukentafelsessie staan we bij die gedragsverandering stil. Allereerst gaan we in op de vraag welke waarden dan in het geding zijn en hoe we die boven tafel krijgen en bespreekbaar maken. De tweede vraag richt zich op de doorbraak: hoe doorbreken we het oude gedrag, welke weerstanden zijn er en wat kunnen we daartegen in stelling brengen?

Keukentafelsessies met de regeringscommissaris Informatiehuishouding

In de context van de informatiehuishouding beweegt alles langzaam maar zeker richting open overheid. Wetgeving, richtlijnen, programma’s, ICT-systemen, zelfs een speciale regeringscommissaris; de vernieuwing is in de volle breedte in gang gezet. Maar een nieuwe overheidsinformatiehuishouding kan niet zonder nieuw gedrag van de ambtenaren die eraan werken. En het is nu eenmaal een feit: de mens is evolutionair gezien gebouwd om verandering te weerstaan.

Een van de grootste uitdagingen is daarom het meenemen en activeren van de mensen richting die open overheid. Waar liggen de belangrijkste barrières en hoe kunnen we die wegnemen? Kunnen inzichten uit de gedragswetenschap ons daarbij helpen?

Programma op 23 februari 2023

Ronde 1: Gesprek over waardenoriëntatie

  • Remco Duisterhof, programmamanager Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en Ambtenaar van het jaar 2022
  • Thijs Jansen, medeoprichter en directeur Stichting Beroepseer
  • Ferial Melssen-Groenendijk, bestuursadviseur gemeente Arnhem
  • Francesco Wessels, NOC*NSF, expert weerbaarheid en leiderschap
  • Edwin Tuin,  zelfstandig consultant organisatieverandering

Ronde 2: Gesprek over de doorbraak

  • Bob van Dam, gedragspsycholoog Dijksterhuis & van Baaren (D&B)
  • Honzik Pavel, projectleider Gedrag in Overheidsorganisatie Rijksprogramma voor Duurzaam Digitale Informatiehuishouding (RDDI)
  • Roxanne Zobdeh, projectleider Gedrag in Overheidsorganisatie Rijksprogramma voor Duurzaam Digitale Informatiehuishouding (RDDI)
  • Marie Louise Borsje, organisatieadviseur Rijksacademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid (RADIO)
  • Nanette van Schelven, directeur-generaal Douane en Overheidsmanager van het jaar 2022ministerie van Financiën
  • Björn Wijers, chief community Public Spaces
  • Ankie Kesseler, directeur-bestuurder Bibliotheek Aanzet

Datum en tijd: Donderdag 23 februari 2023, van 15:00 – 17:30 uur
Plaats: Live opname vanuit Bibliotheek AanZet, vestiging Stadsbibliotheek Dordrecht
Kijken en meedoen online, via de chat en de Mentimeter

Actief deelnemen aan het gesprek. Hoe?

Bij aanmelding kunt u aangeven wat er volgens u aan bod moeten komen. Arre Zuurmond maakt een keuze uit de suggesties en neemt die mee aan tafel. Tijdens de sessie kunt u meepraten: de moderatoren leggen via de chat vragen voor en brengen uw commentaar in het tafelgesprek.
Ook maken we gebruik van de Mentimeter. De regeringscommissaris formuleert een aantal discussiepunten waarop u kunt reageren. U kunt dan via de chat meepraten over oplossingen.

Ideeën?

Wat moet de regeringscommissaris volgens u beslist naar de keukentafel meenemen over dit thema? Vul uw vraag, thema, idee in op het aanmeldformulier en Arre Zuurmond legt de meeste prikkelende onderwerpen in de uitzending aan zijn gasten voor.

Aanmelden en meer info op: https://events.sijthoffmedia.nl/keukentafelsessie2302

Zie ook:
Keukentafelsessies met regeringscommissaris Informatiehuishouding Arre Zuurmond, Blogs Beroepseer, 13 juni 2022: https://beroepseer.nl

WRR gaat invloed onderzoeken van wereldwijde vergrijzing op economie en arbeidsmarkt van Nederland

Geschreven op . Gepost in Blogs, Economie, Welzijn. Geen reacties op WRR gaat invloed onderzoeken van wereldwijde vergrijzing op economie en arbeidsmarkt van Nederland

In Nederland neemt de grijze druk – het aantal mensen van 65 jaar en ouder gedeeld door de beroepsbevolking – nog toe tot 2040 en stabiliseert daarna. Afgezien van migratie zal vanaf dat moment de bevolking waarschijnlijk gaan krimpen, waarbij de vorm van de piramide gelijk blijft. De grijze druk ligt daarbij in Nederland onder die in landen als Italië en Japan, momenteel nog boven die in Polen en China en ver boven die van India en Afrika. Polen en China gaan de komende decennia echter snel vergrijzen en zullen op of voorbij het Nederlandse niveau uitkomen vanaf halverwege deze eeuw.

De vergrijzing van landen waar Nederland nauwe economische banden mee heeft gaat onvermijdelijk gevolgen hebben voor wereldwijde handels-, migratie- en specialisatiepatronen. En dat heeft weer effect op de structuur van de Nederlandse economie en de arbeidsmarkt.

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) is begonnen aan een nieuw adviestraject om de vergrijzende wereld in kaart te brengen en gaat de komende jaren de gevolgen van de vergrijzing bekijken voor de structuur van de Nederlandse economie, de arbeidsmarkt, het macrobeleid en de pensioenen. Het adviestraject Nederland in een vergrijzende wereld gaat onderzoeken welk beleid er nodig is om in te spelen op de risico’s en kansen, En wat kan de Nederlandse overheid doen?

Hollands Spoorbijeenkomst

In het najaar van 2022 organiseerde de WRR in het kader van het adviestraject de Hollands Spoorbijeenkomst Arbeidsmarkt, pensioenen en productmix in een vergrijzende wereld. Vergrijzende samenlevingen hebben een grotere behoefte aan (arbeidsintensieve) diensten, in het bijzonder zorg. Tegelijk zorgt diezelfde vergrijzing voor een toenemende schaarste aan arbeidskrachten. Landen die zoals Nederland grote pensioenvermogens hebben opgebouwd kunnen mogelijk meer dan landen die met een omslagstelsel hun economie toeleggen op de diensten en (industriële) producten importeren. En daarnaast zal vergrijzing in het buitenland ook rechtstreeks invloed hebben op de beschikbaarheid van arbeid en de vraag naar (Nederlandse) producten en daarmee op de specialisatiepatronen van onze economie. Deze verandering in ‘productmix’ van de economie kan op zijn beurt weer gevolgen hebben voor onderwijs, training, bijscholing en leven lang leren.

Yvonne Adema – programmaleider bij het Centraal Planbureau – gaf een inleiding over de factoren die de toekomstige productmix van Nederland bepalen. Marcel Timmer – hoogleraar Economische Groei en Ontwikkeling aan de Universiteit van Groningen – sprak vervolgens over internationale handels- en specialisatiepatronen in een vergrijzende wereld. Tot slot ging Eric Bartelsman – hoogleraar economie aan de Vrije Universiteit – in op specialisatiepatronen van de Nederlandse economie en arbeidsmarkt, en in hoeverre beleid die kan en moet beïnvloeden.

Downloaden Verslag Arbeidsmarkt, pensioenen en productmix in een vergrijzende wereld, Debatreeks Hollands Spoor, WRR, 15 november 2022: www.wrr.nl
Hollands Spoor is een debatreeks van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en het Strategieberaad Rijksbreed. Tijdens deze bijeenkomsten spreken beleidsverantwoordelijken en bestuurders met wetenschappers en het bedrijfsleven over belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen en de implicaties daarvan voor het beleid.

WRR agendeert thema Nederland in een vergrijzende wereld, nieuwsbericht WRR, 26 januari 2023: www.wrr.nl

Mensen vragen me vaak: Wat kunnen we doen? Dan zeg ik: we moeten digitaal wakker worden

Geschreven op . Gepost in Blogs, Informatie en communicatie. Geen reacties op Mensen vragen me vaak: Wat kunnen we doen? Dan zeg ik: we moeten digitaal wakker worden

Door de digitalisering van de samenleving is het menselijke uit onze systemen verdwenen, stelt filosoof Maxim Februari. “Het grote gevaar van nu is dat we zeggen: het gaat zo slecht met de wereld, we laten de macht alles regelen”.’ Jessica van Geel interviewde Februari voor opinieblad Vrij Nederland. Het interview is alleen gratis te lezen op de site op woensdag 15 februari 2023.
Eind van de maand begint Maxim Februari als schrijver voor Vrij Nederland.

Enkele passages:

Open monden zag ik om mij heen. Open monden van de vrienden met wie ik zat te eten. Ze leunden wat naar achteren en in hun blikken bespeurde ik iets van angst. Ik had zojuist hun vraag ‘en waar werk jij nu aan?’ beantwoord. Ik lees het nieuwste boek van Maxim Februari, vertelde ik, over een paar dagen interview ik hem. Ik zei dat ik gegrepen was door het onderwerp, al klonk het niet echt sexy: Doe zelf normaal gaat over de gevolgen van digitalisering voor democratie en rechtsstaat. Daar had ik m’n disgenoten nog niet direct mee van hun stuk gebracht. Dat gebeurde toen ik een paar voorbeelden uit Februari’s boek gaf

De systemen zijn zo ‘vernetwerkt’, stelt essayist, schrijver, denker en rechtsfilosoof Februari, dat we geen overzicht meer hebben. De samenleving is zo gedigitaliseerd, we hebben zoveel data van onszelf in systemen gestopt en laten stoppen, dat we er geen controle meer over hebben. Bij ‘harde’ data, zoals meters en tijd, gaat dat al niet altijd goed, maar het is fnuikend als het ‘zachte’ data betreft: gegevens over menselijk gedrag. Daarmee – met m’n vingers roffelde ik op tafel – glippen waarden als democratie, mensenrechten en rechtsstaat uit onze handen. Je digitaliseert en de democratie verandert. Je digitaliseert en het recht verandert.

De democratische instituties raken steeds verder uitgehold. We vertrouwen de politicus niet meer, en de rechter, de dokter en de wetenschapper ook niet. De autoriteiten verdwijnen, er is geen consensus over wat waarheid is en ondertussen discussiëren we – als het al geen ruziën is – op online platforms van tech-giganten die daar big data uit trekken en die vervolgens aan adverteerders doorverkopen.
Februari in Doe zelf normaal: ‘Hadden we niet juist recht en democratie ontwikkeld omdat de mensen het nooit met elkaar eens zullen worden en toch moeten samenleven?’

‘Het grote gevaar van de laatste jaren is dat iedereen die zichzelf een beetje als een intellectueel beschouwt, zegt: weet je wat, we stoppen met denken want dat is gewoon het allerbeste wat wij op dit moment kunnen doen. Het gaat zo slecht met de wereld, we laten de macht alles regelen. Terwijl ik vind dat het je taak is, als pers, als wetenschap, als kunst om die macht voortdurend te bevragen. Dat we dat al jaren niet doen, is angstaanjagend.’

‘Ik wil duidelijk maken dat we geregeerd worden door abstracties. Zo absoluut kun je het zien. Op het moment dat je alle beslissingen overlaat aan systemen, ben je het menselijke, het belichaamde gesprek kwijt. De onderlinge chemie is weg, het gekrakeel in het parlement. Computersystemen zijn abstract en werken met reducties. Het menselijke gedrag wordt tot een paar datapunten teruggebracht en de rest wordt compleet genegeerd.’

Terwijl we vertrouwen op data, ondermijnen we de democratie. En als we regeren met algoritmes, halen we ook het menselijke uit het rechtssysteem.

Lees het hele interview, door Jessica van Geel: Maxim Februari: ‘Dat we de macht al jaren niet bevragen, is angstaanjagend’, Vrij Nederland, 15 februari 2022: www.vn.nl/maxim-februari-macht-bevragen/Fotoportretvan Desiré van den Berg.

Doe zelf normaal, door Maxim Februari, uitgeverij Prometheus: https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/doe-zelf-normaal-gebonden/

Boekpresentatie Doe zelf normaal

Doe zelf normaal wordt gepresenteerd in debatcentrum De Balie in Amsterdam op maandag 20 februari 2023 tijdens een  bijeenkomst waar Maxim Februari, aan de hand van fragmenten uit zijn boek,  in gesprek gaat over de toekomst van de rechtsstaat: Menselijk recht in tijden van datasturing en natuurgeweld. Meer info bij De Balie: https://debalie.nl/programma/maxim-februari-menselijk-recht-in-tijden-van-datasturing-en-natuurgeweld-20-02-2023/
De programma’s van De Balie zijn te volgen via livestream en terug te zien op het Youtube-kanaal van De Balie.

 

Steun de actie ‘Vertrouwen in de GGZ’. Tegen de Nationale GGZ-databank van NZa

Geschreven op . Gepost in Actueel in Beroepseer, Uitgelicht. Geen reacties op Steun de actie ‘Vertrouwen in de GGZ’. Tegen de Nationale GGZ-databank van NZa

Stichting Beroepseer steunt de publiekscampagne Vertrouwen in de GGZ die geld bij elkaar wil brengen voor een rechtszaak tegen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) vanwege de Nationale GGZ-databank die deze aan het opstarten is. De rechtszaak tegen de Nederlandse Zorgautoriteit wordt gevoerd door een coalitie van psychiaters, psychologen, cliënten in de GGZ en een aantal organisaties die zich inzetten voor het behoud van het medisch beroepsgeheim en de privacy van cliënten.

De NZa kondigde in 2022 een nieuwe regelgeving aan waardoor behandelaars in de GGZ verplicht zijn om zeer indringende privacygevoelige vragenlijsten over de mentale en sociale problemen van hun cliënten op persoonsniveau aan de NZa te leveren. Leveren ze deze informatie niet aan, dan ontvangen ze een boete van de NZa.

Er is inmiddels een stevige maatschappelijke coalitie van partijen die opkomt voor vertrouwelijkheid in de behandelrelatie. Diverse organisaties en academici hebben hun steun betuigd. Zie de lijst met namen: https://vertrouwenindeggz.nl/steunbetuigingen

Cobie Groenendijk, psychiater, psychoanalytisch therapeut, jurist en een van de initiatiefnemers:

“Deze rechtszaak gaat over de vertrouwelijkheid in de geestelijke gezondheidszorg die door de overheid, de NZa, bedreigd wordt. Over het vertrouwen dat patiënten in hun psycholoog en psychiater mogen hebben dat wat zij delen tussen hen zal blijven. Deze rechtszaak gaat over de kern van onze beroepsbelofte, die ik in 2000 heb afgelegd. Die belofte geldt onverminderd, juist vandaag: ‘Ik beloof dat ik de geneeskunst zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens. Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Ik zal aan de patiënt geen schade doen. Ik luister en zal hem goed inlichten. Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd. Ik zal de geneeskundige kennis van mijzelf en anderen bevorderen. Ik erken de grenzen van mijn mogelijkheden. Ik zal mij open en toetsbaar opstellen. Ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving en zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen. Ik maak geen misbruik van mijn medische kennis, ook niet onder druk. Ik zal zo het beroep van arts in ere houden. Dat beloof ik’.”

(Cobie Groenendijk is voortrekker van Stichting Beroepseer)


Doneren aan de rechtszaak

Met een donatie wordt mogelijk:

– Het voorbereiden en voeren van de rechtszaak door advocaat Anton Ekker

– Het doen van onderzoek naar de plannen van de NZa en om de rechtszaak plus de publiciteit eromheen te ondersteunen

– Het voeren van acties richting politiek en media om meer aandacht te krijgen voor de ongezonde honger naar medische dossiers

Ga voor doneren naar: https://vertrouwenindeggz.nl/fundraisers/doneer

Zie ook: Protest tegen de verplichte afdracht van medische persoonsgegevens van 800.000 GGZ-patienten. Open brief aan NZa en AP, Blogs Beroepseer, 25 augustus 2022: https://beroepseer.nl/

Vertrouwen in de GGZ: https://vertrouwenindeggz.nl/

We slaan de handen ineen voor bescherming van de privacy van patiënten in de GGZ en het beroepsgeheim van psychologen en psychiaters

Op dinsdag 5 september 2023 om 20.00 u lanceert Vertrouwen in de GGZ de rechtszaak tegen databank met profielen van GGZ-cliënten tijdens een publieksbijeenkomst in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Pers en publiek zijn van harte uitgenodigd de bijeenkomst bij te wonen. Met o.a. Jim van Os, hoogleraar psychiatrie en Tijmen Wisman, rechtsgeleerde aan de Vrije Universiteit en voorzitter Platform Burgerrechten: https://vertrouwenindeggz.nl/articles/lancering-rechtszaak-tegen-databank-met-profielen-van-ggz-clienten

Terugkijken: de publieke lancering van onze rechtszaak in Pakhuis de Zwijger: https://vertrouwenindeggz.nl/articles/terugkijken-de-publieke-lancering-van-onze-rechtszaak

U P D A T E   V I

Alle eisers van Vertrouwen in de GGZ mogen verder procederen. 18 juli 2024.

De cliënten, behandelaren en maatschappelijke organisaties  – waaronder Stichting Beroepseer – die verenigd in actiegroep Vertrouwen in de GGZ  in 2023 een rechtszaak startten tegen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) wegens het opeisen van intieme vragenlijsten over GGZ-cliënten, mogen van de rechtbank doorgaan met deze procedure. De NZa stelde eerder dat geen van deze partijen gerechtigd zou zijn de rechtszaak te voeren, maar de rechtbank verklaart alle partijen van de coalitie ontvankelijk in haar uitspraak.

De eerstvolgende stap in de rechtszaak is de mondelinge behandeling, waar Vertrouwen in de GGZ en NZa de gelegenheid krijgen hun argumenten voor de laatste maal uiteen te zetten. De rechtbank ondervraagt beide partijen. Na deze zitting vormt de rechtbank een eindoordeel. De mondelinge behandeling vindt naar verwachting plaats tussen tussen november 2024 en maart 2025.
https://vertrouwenindeggz.nl/articles/alle-eisers-van-vertrouwen-in-de-ggz-mogen-verder-procederen

U P D A T E  V

Motie Tweede Kamer  –  no. 697, 4 juni 2024 – die ervoor zorgt dat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de HONOS-database vernietigt. De motie was ingediend door Agnes Joseph van NSC en mede ondertekend door Sarah Dobbe van SP en Lisa Westerveld van GL. De vier regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie stemden tegen, alle andere partijen stemden voor. https://beroepseer.nl

De aangenomen motie vormt een enorme opsteker voor de actiegroep Vertrouwen in de GGZ in de bodemprocedure tegen de NZa om die te doen stoppen met de HONOS-dataverwerking en om de HONOS-database te doen vernietigen. Zie: Meerderheid Tweede Kamer wil dat NZa HONOS-database vernietigt, door W.J. Jongejan, Zorg ICT Zorgen, 5 juni 2024: https://zorgictzorgen.nl

U P D A T E  I V

17 juli 2024 uitspraak over ontvankelijkheid Vertrouwen in de GGZ.
De Rechtbank Midden-Nederland doet op 17 juli 2024 een uitspraak over de ontvankelijkheid van de verschillende partijen die verenigd onder Vertrouwen in de GGZ een rechtszaak voeren tegen de Nederlandse Zorgautoriteit. Dat maakte de rechtbank bekend na afloop van de zitting op 22 mei 2024. https://vertrouwenindeggz.nl/articles/17-juli-uitspraak-over-ontvankelijkheid-vertrouwen-in-de-ggz

Lees ook: Opvraag HONOS-data door NZa onvoorspelbaar. Begin van het einde?, door W.J. Jongejan, Zorg ICT Zorgen, 24 mei 2024: https://zorgictzorgen.nl/opvraag-honos-data-door-nza-onvoorspelbaar-begin-van-het-einde/

U P D A T E  I I I

Bodemprocedure tegen NZa over giga-verzameling GGZ-data op 22 mei 2024

De mondelinge behandeling van de bodemprocedure vindt plaats op woensdag 22 mei 2024 in een meervoudige kamer met drie rechters. Aanvang 09.00 uur (tot 12.30 uur). Toeschouwers zijn welkom.  De zaak dient bij de Rechtbank Midden-Nederland, Vrouwe Justitiaplein 1 in Utrecht.

Meer info op: https://vertrouwenindeggz.nl/articles/22-mei-zitting-over-ontvankelijkheid-vertrouwen-in-de-ggz

U P D A T E  I I

Voorlopige voorziening afgewezen. Op naar de bodemprocedure,Vertrouwen in de GGZ, 2 november 2023: https://vertrouwenindeggz.nl

NZa haalt gelijk in kort geding over ggz-data, door Laura van Elst,Skipr, 2 november 2023: https://www.skipr.nl

U P D A T E  I

Op vrijdag 29 september 2023 buigt de rechtbank Utrecht zich over het verzoek tot een voorlopige voorziening. De zitting vindt plaats om 13.30 uur in de rechtbank Utrecht,  Vrouwe Justitiaplein 1 te Utrecht. De zitting is openbaar en ‘Vertrouwen in de GGZ’ roept alle geïnteresseerden op deze bij te wonen. Meer info daarover via rechtspraak.nl

Vertrouwen in de GGZ: https://vertrouwenindeggz.nl/

Kaljouw reageert bij afscheid NZa als door horzel gestoken, W.J. Jongejan, Zorg ICT Zorgen, 22 maart 2023: https://zorgictzorgen.nl

‘Mensen vinden hun autonomie weer in de nacht’

Geschreven op . Gepost in Bedrijfsleven, Blogs, Publieke en semi-publieke sector. Geen reacties op ‘Mensen vinden hun autonomie weer in de nacht’

Waarom werken mensen ondanks de nadelen toch graag ’s nachts? Het is ongezond, sociaal eist het zijn tol en toch zweren nachtwerkers bij werken in de nachtploeg. Om antwoorden te vinden sprak Fabian Dekker met vijfentwintig nachtwerkers in acht verschillende sectoren voor het tweede deel van zijn serie boeken over vergeten beroepen. Het eerste deel, verschenen in februari 2022, gaat over circusartiesten. Het derde deel zal gaan over fabrieksarbeiders.

Dekker -arbeidssocioloog en werkzaam aan de Erasmus Universiteit – wil met zijn boeken een ‘ode aan vakmensen’ brengen. Peter Bardoel van Erasmus magazine sprak met hem.

Zinvol werk

Waar de gezondheidswetenschapper kijkt naar de statistieken waaruit de negatieve gevolgen voor de gezondheid en het welzijn blijken, wilde Dekker wat anders onderzoeken voor zijn boek: “In de statistiek vind je bijna nooit hoe nachtwerkers hun leven gesynchroniseerd hebben met de nacht. Het gaat vrijwel uitsluitend over de risico’s”.
De nachtwerkers evenwel die Dekker sprak bleken hun werk als zinvol te ervaren en juist zij ontbreken in statistische onderzoeken. Door met Dekker te praten konden ze hun stem laten horen.

De vijfentwintig geïnterviewden verlenen een essentiële dienst in de vierentwintiguurseconomie in de sectoren zorg, haven, trein, politie, schoonmaak, horeca, vrachttransport en radio. Zij ervaren in de nacht hoe zij tijd vinden voor aandacht voor het werk. Ze beleven een hoge mate van autonomie. Dekker: “Eigenlijk gaat het over hoe mensen zingeving halen uit hun werk”.

“In de nacht ben ik weer agent”, citeert Dekker een politieman: “’s Nachts hoeft hij geen bekeuringen uit te schrijven maar kan hij weer boeven vangen. Daarom was hij agent geworden.”

Essentiële taken van het beroep

In de nacht hervinden de geïnterviewde werkers hun beroepseer. Zij werken graag op die tijdstippen omdat ‘het vakmanschap weer terugkomt’. De verpleger die ’s nachts de tijd heeft om aan het bed van de patiënt te zitten om echt in gesprek te komen. Het lijkt alsof de nacht tijd en handelingsruimte creëert om te kunnen kiezen voor de essentiële taken van het beroep. En deze autonomie zorgt ervoor dat zij hun werk als zinvol ervaren.

Lees het hele interview met Fabian Dekker: Waarom nachtwerkers ondanks allerlei nadelen toch graag ’s nachts werken, door Peter Bardoel, Erasmus magazine, 9 februari 2023: www.erasmusmagazine.nl

Erasmus Magazine (EM) is een onafhankelijke, journalistieke nieuwsbron van de Erasmus Universiteit Rotterdam. www.erasmusmagazine.nl/

Website Fabian Dekker: www.fabiandekker.nl/

Lees ook: Hoe de kleinste beroepsgroep van Nederland standhield: ‘Het is een levensstijl’ , door Chantal van Wees, Algemeen Dagblad, 16 februari 2022: www.ad.nl/werk/hoe-de-kleinste-beroepsgroep-van-nederland-standhield-het-is-een-levensstijl~abe60930/