Skip to main content

Redactie Beroepseer

Misschien heb ik gelijk, misschien heeft u gelijk. Alexander Roose over de debatcultuur en de Essais van Michel de Montaigne

omslag de vrolijke wijsheid alexander roose“De verharding van het publieke debat, de giftige subtekst van sommige opiniebijdragen en de provocerende toon van baldadige twitteraars vallen me steeds meer op”, aldus Alexander Roose in het Belgische dagblad De Morgen: “Grimmige beledigingen gaan heen en weer: de ene partij is de ‘populist’, de ‘politiek correcte idioot’, de ‘collaborateur’ van het andere kamp”.
Alexander Roose doceert Franse literatuur aan de Universiteit van Gent. In oktober 2016 publiceerde hij het boek De vrolijke wijsheid dat gaat over Michel de Montaigne en de debatcultuur. De Franse filosoof Montaigne leefde in een tijd van wetenschappelijke omwentelingen, godsdienstoorlogen en politieke instabiliteit. Beroemd werd zijn in 1580 gepubliceerde boek Essais, een verzameling van 107 essays. Essai is het Franse woord voor probeersel of poging.

Legitiem geweld?

Roose vervolgt: “De geschiedenis leert dat dit soort debatten niemand vooruit helpt: een debatcultuur waarin men een tegenstander niet naar waarde schat maar alleen maar met hyperbolen bekogelt en liefst het zwijgen oplegt, dient noch de waarheid noch het samenleven. De Franse filosoof Michel de Montaigne (1533-1592) bedacht enkele duidelijke regels voor het goede gesprek, omdat het debat in zijn tijd zwaar ontspoorde”.

Met de dood van Hendrik II begon in Frankrijk een verscheurende religieuze strijd tussen katholieken en protestanten, die om macht en invloed streden. Die strijd begon met woorden, maar eindigde in fysiek geweld. De koningin-moeder, Catherina de Medici, probeerde in eerste instantie de vrede te bewaren, ze omringde zich met raadgevers uit beide kampen.
Tevergeefs, want de katholieke scherpslijpers vonden dat de vorstin de protestanten teveel armslag gaf. In protestantse pamfletten werd ze verketterd als een gifmengster en een heks. Het bleef niet bij woorden. Wie zijn tegenstander als een monster afschildert en God en de Waarheid aan zijn kant weet, is niet geneigd te luisteren naar de argumenten van die tegenstander. Geweld wordt dan legitiem.
In die tijd waarschuwde de jurist en kanselier Michel De L’Hospital (1506-1573) voor de kracht van de retorica. Hij herinnerde graag aan die keer dat Cesar naar de rechtbank kwam, vastbesloten om de beschuldigde te veroordelen. Maar Cicero nam het woord en boog Cesars woede om in barmhartigheid.

Argumenten

Om het goede debat te bevorderen, organiseerde De L’Hopital dan ook grote samenkomsten waar religieuze en politieke tegenstanders elkaars argumenten en bezwaren rustig konden aanhoren, in de hoop toenadering en wederzijds begrip te bevorderen. Maar De L’Hopital wist ook dat retorica een gevaarlijk wapen was. Verkapte laster heeft een splijtend effect en de subtiele roddels van habiele sofisten ondermijnen de rechtsgang en het noodzakelijke politieke gesprek.

Van deze kanselier onthield Michel de Montaigne (1533-1592) – ‘Nostra vagatur/In tenebris, nec caeca potest mens cernere verum’- dat onze geest waart in het duister, blind en niet in staat de werkelijkheid te onderscheiden. Wie met zoveel argwaan zijn eigen vermogen om de werkelijkheid te begrijpen aanschouwt, gelooft niet dat hij de waarheid in pacht heeft. Die epistemologische reserve is het fundament voor openheid en pragmatisme, dat hier op neerkomt: misschien heb ik gelijk, misschien heeft u gelijk. Wellicht zullen we dat nooit achterhalen. Ondertussen moeten we wel met elkaar samenleven”.

Roose schrijft dat Montaigne een heel hoofdstuk heeft gewijd aan het goede, oprechte gesprek, dat volgens Montaigne best hard mag zijn, ‘viriel’ en destabiliserend: “Basisvoorwaarde is wel dat beide gesprekspartners te goeder trouw zijn: Met een sofist moet je niet discussiëren. Gewoon je schouders ophalen en glimlachen. Als persoonlijk prestige, het eigen grote gelijk de inzet wordt, kan je beter wegwandelen: ‘Als iedereen tegenspreekt en tegengesproken wordt is de uitkomst van het debat dat de waarheid vernietigd wordt’.”

Lees het hele artikel van Alexander Roose waarin hij aan het slot vier gouden regels geeft voor een nuttig debat: Misschien heb ik gelijk, misschien heeft u gelijk. Ondertussen moeten we wel met elkaar samenleven, De Morgen, 7 januari 2017: www.demorgen.be

Voor acteur Koen de Sutter schreef Roose de theatermonoloog Montaigne. Daarover meer info op online theaterplatform Theaterkrant: Koen De Sutter is een bescheiden, wijze Montaigne van nu, door Tuur Devens, 12 februari 2016: www.theaterkrant.nl/recensie/montaigne/koen-de-sutter/

Margo Trappenburg: Hulpverlening is een vak. Pleidooi voor behoud professionele hulp

Margo Trappenburg gaf in november 2016 een lezing op het congres Maatschappelijk. Werkt het nog een beetje? in het kader van het 70-jarig jubileum van de opleiding Maatschappelijk werk aan de Hogeschool Rotterdam. De opleiding gaat deel uitmaken van de bredere opleiding Social work.
Margo Trappenburg is bijzonder hoogleraar Grondslagen van het Maatschappelijk werk aan de Universiteit voor Humanistiek en universitair hoofddocent Bestuurs- en organisatiewetenschappen aan de Universiteit van Utrecht. Trappenburg gaf haar lezing de titel Lotte zoekt werk en betoogt dat je beter geholpen kunt worden door een betaalde hulpverlener dan door een buurvrouw of vrijwilligster die hulp biedt uit naastenliefde. De lezing gaat tegen de beweging van de participatiesamenleving in en pleit voor het behoud van het opleiden tot professioneel helper.

Maar hij is blijkbaar een uitzondering

Trappenburg begint met een satirische inleiding. Een schooldecaan is aan het overdenken wat voor advies hij zal geven aan een van zijn leerlingen, de zestienjarige empathische en sociaal ingestelde Lotte. Zij zou graag verpleegster willen worden, maar helaas, ze heeft geen aanleg voor bètavakken. Ze heeft wel aanleg voor mensen helpen. Maar daar is geen opleiding voor. En hoe de decaan ook peinst, hij kan maar geen geschikte opleiding vinden voor Lotte. Niet de psychiatrie, de ggz, de ouderenzorg, de verslavingszorg, zorg voor verstandelijk gehandicapten, mensen met een beperking.
Uiteindelijk oefent hij in gedachten een gesprek dat hij met Lotte zal hebben: “Lotte, de samenleving zit te springen om empathische meisjes als jij, maar de samenleving heeft daar geen geld voor over. Je krijgt er niet voor betaald. Dus je moet vooral wèl andere mensen blijven helpen, maar daarnaast moet je een manier vinden om in je onderhoud te voorzien. Of misschien kun je gewoon een partner zoeken die de kost kan verdienen voor jullie beiden”.
Ondertussen denkt de decaan dat hij zelf liever geholpen zou worden door een betaalde hulpverlener die dat doet omdat het zijn of haar vak is.
Maar hij is blijkbaar een uitzondering. De participatiesamenleving is bij politici en beleidsmakers mateloos populair.

Hulpverlening is een vak

Als de decaan zich tenslotte afvraagt of er voor hulpvaardige en empathische leerlingen als Lotte ooit nog een baan komt, krijgt hij een magistraal idee. Lotto zou rijke mensen kunnen gaan helpen. Rijke mensen hebben een werkster, of een kok, of een inwonende huishoudster. Velen van hen zouden niet meer zonder die hulp kunnen en dat is helemaal niet erg! Rijke mensen hebben een tuinman en die hoeft niet te proberen om hen te leren snoeien zodat ze daarna weer zelf hun tuin kunnen bijhouden. Als rijke mensen met zichzelf, met hun huwelijk of met hun kinderen in de knoop zitten, huren ze een therapeut, een psycholoog of een coach en die mogen ze, zo lang ze maar willen, om raad blijven vragen. Ze huren een personal shopper die hen helpt bij het kiezen van de juiste jurk.
Op hun werk hebben rijke mensen vaak een secretaresse en ook die is er gewoon om te helpen! Niemand vindt dat een directeur het na vijf of tien sessies ondersteuning weer zonder secretaresse moet kunnen. Niemand heeft het over aangeleerde hulpeloosheid als het gaat om rijke mensen. Opgelucht pakte de schooldecaan het dossier van Lotte erbij. En hij schreef: ‘Schoevers. Personal coach/shopper!!’ Met dikke uitroeptekens.

Hulpverlening is een vak waavoor mensen aanleg kunnen hebben en die ze verder kunnen ontwikkelen door het volgen van een opleiding. Voor mensen die goed zijn met mensen is het fijn dat er een opleiding voor hen is en dat de mogelijkheid bestaat van helpen je beroep te maken.

Klik hier voor lezing, gepubliceerd in het winternummer 2016 van het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken: Lotte zoekt werk, door Margo Trappenburg.

Website Margo Trappenburg: http://margotrappenburg.nl

Er is een tekort aan mensen, middelen en bevoegdheden bij de politie

Na het geweld tegen politiemensen tijdens de afgelopen jaarwisseling heeft politievakbond ACP haar leden in een enquête gevraagd wat zij verwachten van de politiek. “Ik schat dat zo’n 90 procent van de agenten aangeeft dat zij helemaal niets meer van politici verwachten”, aldus ACP-voorzitter Gerrit van de Kamp in het Algemeen Dagblad. “Dat is schokkend. De politiek in Nederland is losgezongen van het politieapparaat”. ACP is Nederlands grootste politievakbond met meer dan 25.000 leden.

De enquête werd binnen 24 uur ruim 1700 keer ingevuld. Drie van de reacties:
– De bezetting was totaal uitgekleed. We waren met één in plaats van twee groepen en er was geen bijstand.
– Er moeten meer collega’s achter de hand worden gehouden.
– Meer operationele mensen op straat!

ACP schrijft op haar website dat de jaarwisseling op een pijnlijke manier het maatschappelijke probleem van geweld tegen politiemensen en andere hulpverleners heeft blootgelegd. Over het hele jaar gezien is er bij de politie een groot tekort aan mensen, middelen en bevoegdheden. En aan het eind van het jaar zijn de mogelijkheden simpelweg uitgeput. Dat maakt het voor de politie onmogelijk om veilig het werk te kunnen doen.
Volgens ACP moet er worden geïnvesteerd in mensen, middelen en bevoegdheden. Daarnaast moet er worden geluisterd naar de ideeën die door de politiemensen zelf worden aangereikt om het geweld tijdens Oud en Nieuw specifiek aan te pakken.

Commentaar ACP op uitkomst enquête, alsmede aanbevelingen voor de toekomst:

Handelingsperspectief

Het gebrek aan capaciteit: dat zien veel collega’s als een belangrijke reden waardoor het voor kwaadwillenden mogelijk is om zich (met geweld) tegen de politie te keren. Al ver voor de jaarwisseling bereikt het uitsmeren van de beschikbare capaciteit haar max. Politiek en openbaar bestuur overvragen de organisatie structureel. Politiemensen moeten de middelen hebben om hun werk te kunnen doen, de bevoegdheden om tot actie over te gaan en de menskracht om ongewenste situaties tot een goed einde te kunnen brengen. Zowel in handhaving als in opsporing. Veel collega’s noemen het tekort aan politiemensen dan ook in combinatie met een tekort aan middelen en/of bevoegdheden. Alle drie zijn nodig om het politiewerk goed te kunnen doen. Doordat daar nu in tekort wordt geschoten, ervaren collega’s een gebrek aan handelingsperspectief.

Mentaliteitsprobleem

Het geweld tegen hulpverleners wordt misschien zichtbaar met Oud en Nieuw, maar ook op alle andere dagen van het jaar krijgen zij daarmee te maken. Politiemensen doen in de enquête dan ook een dringend beroep op de maatschappij: de mentaliteit moet veranderen. Op school moet meer aandacht zijn voor waarden en normen en scholieren moeten door voorlichting over en confrontatie met de gevolgen van geweld beter doordrongen raken van hun acties. “Geweldplegers moet je confronteren met zichzelf en hun omgeving en veel zwaarder straffen”, schrijft een collega. De politiek kan wel leidend zijn in die maatschappelijke discussie. Als rechters niet aan een hogere strafmaat willen, moeten er minimumstraffen komen (tenminste in plaats van ten hoogste). Bij minderjarigen moet het overtreden van de wet ook financieel voelbaar zijn voor de ouders. “Wij willen wetgeving die zorgt voor de mogelijkheden om sneller in te grijpen en straffen die indruk maken”, zegt een collega en “Je kunt niet alles voorkomen, maar ruggensteun door politiek, politieleiding en OM is een absolute must”.

Politiek, kom in actie!

Uit de reacties van collega’s blijkt dat er totaal geen vertrouwen meer is dat de politiek de problemen actief op gaat pakken. “Er wordt veel gepraat, maar er zijn weinig daden”. De tijd van holle frases is voorbij. De lat moet hoger worden gelegd. Meer mensen, middelen en bevoegdheden hangen met elkaar samen. Ook losse maatregelen zijn dus niet langer voldoende!

Nieuwe middelen

Naast de middelen die nu al beschikbaar zijn, spreekt uit de enquête ook een wijdverbreide behoefte aan nieuw materiaal. Tasers en de uitschuifbare wapenstok om afstand te bewaren en bodycams voor bewijsmateriaal, worden daarbij het vaakst genoemd. Dat geluid is niet nieuw. De ACP roept al jaren om deze middelen, waardoor de werkgever inmiddels al vele succesvolle proeven heeft gedaan. Maar hoewel taser, bodycam en uitschuifbare wapenstok in de pijpleiding zitten, blijven deze telkens hangen. De boodschap is dan ook duidelijk: Maak het mogelijk dat deze middelen er gewoon komen en gebruikt kunnen worden door de collega’s die deze nodig hebben. En ja, dat kost inderdaad geld.

Politiek, leg de lat hoger!

De politiek moet de lat hoger leggen! Meer mensen, middelen en bevoegdheden. De politiek moet daarbij inzetten op samenhang. Losse maatregelen kunnen de situatie waarin collega’s zijn gedrukt niet veranderen.

Lees verder over de Puntenlijst van ACP in Enquête massaal ingevuld: Politiek, leg de lat hoger!, ACP, 5 januari 2017: www.acp.nl (Item niet meer beschikbaar op site ACP).

Agent vertrouwt politiek niet meer, door Peter Winterman, Algemeen Dagblad, 5 januari 2017: www.ad.nl

Een baan betekent meer dan een loonstrook

Noah Smith vraagt zich na de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 af of hij niet anders moet gaan denken over de economie. Smith is columnist bij Bloomberg View, onderdeel van Bloomberg L.P., een in 1981 door de Amerikaanse ondernemer Michael Bloomberg opgericht financieel dienstverleningsbedrijf dat gespecialiseerd is in software, media en statistische data over financiële markten. Bloomberg News Bureaus brengt nieuws vanuit 150 locaties in de wereld en produceert duizenden artikelen per dag. Bloomberg was burgemeester van New York van 2002 tot 2013.

Smith schrijft dat hij lange tijd heeft geloofd dat geld het belangrijkste ingrediënt was van economisch welzijn. Een gemiddeld inkomen, consumptie, salarissen: “Al die dingen waar ik het meest om gaf worden gemeten in geld. Door deze houding heb ik veel politieke programma’s gesteund, gericht op meer geld voor de gemiddelde verdiener. Ik heb Japan opgeroepen zijn markten te liberaliseren en de VS arbeiders te laten verhuizen naar plaatsen met betere kansen. Ik heb vaak gedacht dat herverdeling van een overheidsdollar net zo goed was als een dollar aan loon.
Het begint me nu te dagen dat ik het mis heb. Misschien niet helemaal, maar ik heb een grote en belangrijke bron van economisch welzijn over het hoofd gezien: banen”.

Een baan heeft waarschijnlijk een belangrijke symbolische waarde

In de economie wordt een baan niet gezien als iets van waarde an sich, vervolgt Smith. Een baan is hooguit een kanaal waardoorheen geld stroomt van werkgever naar werknemer. De meeste mensen bekommeren zich waarschijnlijk niet zozeer om het bedrag dat ze ontvangen, als wel om de wijze waarop ze het ontvangen. Zien ze zichzelf als mensen die hun dagelijks brood verdienen, dan voelen ze zich beter dan wanneer ze hun hand moeten ophouden voor een uitkering. Een baan heeft waarschijnlijk een belangrijke symbolische waarde, en stuurt een boodschap de wereld in, namelijk dat de maatschappij om jou geeft en een plek voor jou heeft.

Smith: “Ik zeg ‘waarschijnlijk’ omdat dit niet iets is waarover economen veel nadenken. Het is dus ook niet echt een onderwerp van onderzoek. De meeste mensen komt het idee dat banen mensen een gevoel van waardigheid en eigenwaarde geven ronduit belachelijk voor. Sociologen hebben dit waarschijnlijk ook onderzocht. Ik zou daarom willen beweren1) dat de VS meer kennis van sociologen nodig hebben en minder van economen. Helaas gaan economen maar door met het negeren van het belang van waardigheid en sociaal respect”.

Er zijn evenwel een paar uitzonderingen. David Blanchflower en Andrew Oswald hebben de invloed van werkloosheid op menselijk geluk gemeten2) en ontdekt dat een baan hebben van beslissende invloed is op een gevoel van voldoening, ongeacht hoeveel geld men bezit. Bovendien heeft sociologisch onderzoek uitgewezen dat een baan hebben belangrijk is voor in het stand houden van een huwelijk3).

Ze willen geen geld, ze willen werk

Ondertussen lijden in de echte wereld Amerikanen eronder dat ze geen baan hebben. Een paar keer diep duiken in de geest van Donald Trumpkiezers, zowel voor als na de presidentsverkiezingen van november 2016, onthulde statusverlies en verlies van zelfrespect4) van lager opgeleide, in vervallen industriegebieden wonende mensen. Overheidsuitkeringen zijn daar in de plaats gekomen van banen. Je kunt dat onder meer zien in de officiële statistieken: het percentage van de Amerikaanse beroepsbevolking neemt af.
Het dramatische verlies van de Democraten in het Middenwesten zou ons wakker moeten schudden, vindt Smith. De Democraten waren immers altijd de partij van het sociale vangnet. Lange tijd vraagt men zich nu al af5) waarom zoveel Amerikaanse arbeiders de voordelen daarvan niet op prijs weten te stellen.

Trump stevende af op de overwinning in het Middenwesten, ten dele door te fulmineren tegen globalisering. Economen David Autor, David Dorn en Kaveh Majlesi hadden ontdekt6) dat regio’s die te maken hebben gekregen met concurrentie van Chinese import waarschijnlijk op Trump zouden stemmen. Ander onderzoek door Autor en Dorn wees uit dat diezelfde importconcurrentie verantwoordelijk was voor banenverlies van veel Amerikanen en dat er niets voor in de plaats was gekomen. Het schijnt dat veel kiezers in het Middenwesten geen geld wilden, ze wilden werk. Ze stemden daarom op een kandidaat die hun banen beloofde, zelfs als was hij vaag over plannen om die belofte waar te maken.

Waarden die op geen enkele markt verkocht worden

Wat voor concrete plannen zouden Amerikanen aan banen kunnen helpen? Smith noemt een aantal mogelijkheden zoals fiscale voordelen en het afschaffen van regels die het in dienst nemen van werknemers bemoeilijken en kostbaar maken. Een drastischer verandering zou zijn het aanpakken van de bedrijfscultuur in de VS en het herstel van de waarde van werkgelegenheid op lange termijn. Nu kun je daarin ook makkelijk te ver gaan, waarschuwt hij, kijk naar Japan, maar het is mogelijk dat de arbeidsafspraken in de VS teveel worden gemaakt voor de korte termijn. Ze zijn te onzeker om de sociale uitkeringen te kunnen verschaffen zoals in Japan, Zuid-Korea en in de meeste Europese landen gebeurt. Belastingvoordeel voor arbeidsafspraken op de lange termijn, of arbeidsoppotting7) tijdens een recessie, zou voordelig kunnen zijn voor de werkgelegenheid.

Welk beleid het meest geschikt is, is niet helemaal duidelijk. Wel duidelijk is volgens Smith dat economische experts en intelligente beleidsmakers ons denken in een andere richting moeten duwen: “We zouden niet zo snel moeten accepteren dat elke dollar aan inkomsten hetzelfde betekent voor mensen. We moeten meer over sociologie te weten komen, meer met arbeiders praten en meer aandacht schenken aan zaken als waardigheid, respect en gemeenschapsgevoel. Ongrijpbare waarden die op geen enkele markt worden verkocht .
Misschien zullen op een dag economen deze dingen ook in hun modellen opnemen”.

————————-

Noten
1) Calling All Sociologists: America Needs You: www.bloomberg.com/view

2) Well-being over time in Britain and the USA: https://cpb-us-e1.wpmucdn.com/sites.dartmouth.edu/dist/5/2216/files/2020/06/jpube.pdf

3) Husband’s employment status threatens marriage, but wife’s does not, study finds: www.sciencedaily.com

4) What So Many People Don’t Get About the U.S. Working Class: https://hbr.org

5) What’s the Matter with Kansas?: How Conservatives Won the Heart of America: www.amazon.com

6) Jump in Chinese Imports Gave Trump Election Boost, Study Finds: www.wsj.com

7) Safeguarding Jobs through Labour Hoarding in Germany: www.wiwiss.fu-berlin.de

————————–

A job is more than a paycheck, door Noah Smith, Bloomberg View, 2 december 2016: www.bloomberg.com

Zie ook Noahpinion blog: http://noahpinionblog.blogspot.nl
Noahpinion.substack.com: https://noahpinion.substack.com/

Tweede Kamer wil vervolgfase drie decentralisaties naar gemeenten kritisch blijven volgen

omslag als alles verandertDe Transitiecommissie Sociaal Domein (TSD) die in september 2016 haar taken had afgerond, krijgt naar verwachting een opvolger. Op 22 december 2016, de laatste vergaderdag van het jaar, heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen van leden Hayke Veldman (VVD) en Manon Fokke (PvdA) waarin de regering wordt opgeroepen ‘een onafhankelijke derde’ aan te wijzen “die tot taak heeft om bij de transformatie in het sociaal domein een vinger aan de pols te houden, zijn bevindingen bij gemeenten aan de orde te stellen, en het kabinet hierover te rapporteren”.

De TSD werd in september 2014 voor een periode van twee jaar ingesteld. In deze periode heeft de Transitiecommissie vijf rapportages uitgebracht over de voortgang van de decentralisaties maatschappelijke ondersteuning, jeugdzorg en werk en inkomen. Volgens de Kamer heeft de commissie een “een belangrijke ondersteunende en aanmoedigende rol richting het rijk en de gemeenten vervuld”. De Kamer wil, nu de eerste fase van de decentralisaties achter de rug is, de ontwikkelingen blijven volgen.

De praktijk aan de macht en Als alles verandert…

De slotrapportage van de TSD verscheen eind september 2016: Transformatie in het Sociaal Domein; de praktijk aan de macht. Tegelijk verscheen het magazine Als alles verandert… Vakmanschap in tijden van decentraliseren, waarin Jos van der Lans en Pieter Hilhorst dertien vakmensen – van huisarts tot wijkverpleegkundige, van wethouder tot jeugdpsychiater, van ambulant hulpverlener tot schooldirecteur – aan het woord laten over de veranderingen die zij van binnenuit hebben vormgegeven.
In het Voorwoord schrijft Han Noten, voorzitter van de Transitiecommissie: “Professionals in het sociaal domein proberen te ontsnappen aan de opgelegde formats van het verleden, de protocollen, de productieverplichtingen, de verkokering, en zoeken elkaar op. Ze willen ruimte voor vakmanschap, in het besef dat geen professional het alleen af kan. Ze willen maatwerk leveren en dus samenwerken. Anders gezegd: de beloften van de decentralisaties zijn doorgedrongen tot de dagelijkse werkelijkheid, tot discussies in het stadhuis, tot de werkvloer van de verzorgingsstaat. In dit magazine proberen we in beeld te brengen wat er nu écht in de praktijk veranderd is in het vakmanschap van professionals binnen het sociaal domein”.

De conclusie van de TSD in haar slotrapportage is: “Geef de mensen in de uitvoeringspraktijk de kans én tijd om het goede te doen”. Op haar website schrijft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) dat zij zich goed kan vinden in dit advies.

Downloaden Vijfde rapportage TSD: Transformatie in het Sociaal Domein; de praktijk aan de macht, 30 september 2016: www.transitiecommissiesociaaldomein.nl

Downloaden magazine Als alles verandert…, door Jos van der Lans en Pieter Hilhorst, 30 septembert 2016: www.transitiecommissiesociaaldomein.nl/magazine

Nieuwe luis in de pels voor decentralisaties, Yolanda de Koster, Binnenlands Bestuur, 2 januari 2017: www.binnenlandsbestuur.nl

Motie van de leden Veldman en Fokke over het aanwijzen van een onafhankelijke derde voor de vervolgfase van de decentralisaties, Tweede Kamer, 22 december 2016: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/moties/detail?id=2016Z24843&did=2016D50855

Corine Korrel nieuwe voortrekker van Beroepseer

corine korrelStichting Beroepseer heet Corine Korrel hartelijk welkom als nieuwe voortrekker!

Corine Korrel (1963) is oprichtster van Onderwijs/VMBO On Stage: van rode lap naar rode loper! Directe aanleiding was een televisie-uitzending in 2006 waarin het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs voor de zoveelste keer negatief in beeld kwam: “Steeds als ergens iets vervelends gebeurde, vermeldden de kranten er expliciet bij: die en die vmbo’er had een bushokje vernield. Bij leerlingen van andere scholen stond dat er nooit bij. En ik geloof echt niet dat het daar niet voorkomt. Dit werkt als een rode lap op een stier. Het idee voor VMBO On Stage werd diezelfde avond bedacht”.

Maar Korrel zag in die tijd ook al een tekort aan goed opgeleide vakmensen aankomen. Twee redenen dus om vmbo-leerlingen weer te laten dromen en een doel voor ogen te geven.

On Stage is letterlijk een ‘Beroepenfeest’ waar leerlingen in contact komen met een lokaal netwerk van beroepsbeoefenaren en met elkaar in gesprek gaan over het beroep en het werk. Geen kraam met voorlichtingsfolders en geen beroepenbeurs dus, maar een plek voor direct contact van mens tot mens. Een betere hulp bij het kiezen van een beroep is niet denkbaar. Hier worden duurzame contacten gelegd en als het leerlingen lukt de relaties te onderhouden, is het gevolg vaak een stageplaats of zelfs een dienstverband (25%!) tijdens of na de vervolgopleiding.

Met On Stage wordt kiezen voor een opleiding en een beroep makkelijker gemaakt. Immers, veel schooluitval in het middelbare beroepsonderwijs wordt veroorzaakt door een verkeerde beroepskeuze. Op de dag van het ‘Beroepenfeest’ worden de leerlingen feestelijk ontvangen op de rode loper met een erehaag van applaudiserende professionals en ondernemers.
De eerste editie van On Stage was in Delft, in 2007. Inmiddels wordt On Stage in zeventien regio’s van Nederland georganiseerd onder het motto: “Alles mag je worden. Behalve ongelukkig”. Beloofd?”

Corine Korrel werkt sinds 2001 als zzp’er met uiteenlopende opdrachten voor het bedrijfsleven, veelal (her)huisvestingsprojecten. Daarnaast geeft zij lezingen en presentaties. Tevens is zij lid van de Commissie Vraagfinanciering MBO, waarvan Jolande Sap voorzitter is. De Commissie – ingesteld door minister Bussemaker van Onderwijs – brengt in maart 2017 advies uit over de mogelijkheden voor vraagfinanciering in het MBO voor volwassenen en bekijkt e.e.a. ook in het kader van Leven Lang Leren en kansgelijkheid. Leven Lang Leren is een thema dat onderdeel uitmaakt van het onderwijsbeleid van de rijksoverheid dat volwassen wil stimuleren om te blijven studeren.
Voor 2001 was Korrel acht jaar werkzaam als psychodynamisch gedragstherapeut in de psychiatrie en zeven jaar als facilitair manager in het bedrijfsleven. Als mens, ondernemer en moeder van vier kinderen is On Stage voor haar een persoonlijke missie geworden: Een vmbo-leerling doet ertoe.

www.onderwijsonstage.nl

Corine Korrel

corine korrel gr

Corine Korrel (1963) is oprichtster van Onderwijs/VMBO On Stage: van rode lap naar rode loper! Directe aanleiding was een televisie-uitzending in 2006 waarin het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs voor de zoveelste keer negatief in beeld kwam: “Ik realiseerde me dat dat de enige toon is waarop er over het VMBO gerapporteerd wordt. VMBO-leerlingen moeten op hun 15e kiezen, dat is hogere levenskunde! De meerderheid van de 12-jarigen gaat naar het VMBO. Het idee voor VMBO On Stage werd diezelfde avond bedacht”.

Maar, in die tijd zag Corine Korrel ook al een tekort aan goed opgeleide vakmensen aankomen. Dit alles maakt dat niet alleen de school hier een taak in heeft, maar ook de samenleving en het bedrijfsleven. Genoeg redenen om VMBO-leerlingen weer te laten dromen en een doel voor ogen te geven.

VMBO On Stage is letterlijk een ‘Beroepenfeest’ waar leerlingen in contact komen met een lokaal netwerk van beroepsbeoefenaren en met elkaar in gesprek gaan over het beroep en het werk. Geen kraam met voorlichtingsfolders en geen speeddaten maar een plek voor direct contact van mens tot mens. Op de dag van het ‘Beroepenfeest’ worden de leerlingen feestelijk ontvangen op de rode loper met een erehaag van applaudiserende professionals en ondernemers. Er worden duurzame contacten gelegd en het lukt veel leerlingen om deze relaties te (onder)houden. Dit resulteert in zaterdagbaantjes, vakantiewerk, stageplaats en zelfs dienstverbanden (25%!) tijdens of na de vervolgopleiding.
De eerste editie van VMBO On Stage was in Delft, in 2007. Elk jaar komen er nieuwe regio’s bij.
In schooljaar ’17-’18 wordt VMBO On Stage in negentien regio’s van Nederland georganiseerd onder het motto: “Alles mag je worden. Behalve ongelukkig”. Beloofd?”

Corine Korrel is moeder van vier kinderen en werkt sinds 2001 als zzp’er met uiteenlopende opdrachten voor het bedrijfsleven waaronder projecten m.b.t. huisvesting, in-en externe dienstverlening en als kwartiermaker voor o.a. ondernemersfondsen. Daarnaast geeft zij lezingen over VMBO, beroepskeuze, toekomstdromen en netwerken.
In 2017 was zij lid van de Adviescommissie Vraagfinanciering MBO. De Commissie – ingesteld door minister Bussemaker van Onderwijs en met Jolande Sap als voorzitter – bracht het adviesrapport Doorleren werkt uit met als invalshoek Leven Lang Leren en kansgelijkheid. Voor 2001 was Corine Korrel acht jaar werkzaam als psychodynamisch gedragstherapeut in de psychiatrie en zeven jaar als facilitair manager in het bedrijfsleven.

Alternatieven-kabinet

Corine Korrel over toetreding tot het Alternatieven-kabinet*): “Omdat ik geloof in vakmanschap, beroepseer en beroepstrots. Omdat ik geloof dat sociaal kapitaal en de kracht van menselijk contact kan bijdragen aan een inclusieve samenleving zonder uitsluiting. Als iedereen een beetje voor een ander zorgt, komt niemand iets tekort”.

*) Alternatieven-kabinet: www.beroepseer.nl

 

Vakkennis en ervaring dreigen te verdwijnen bij gemeenten. Dat komt door opmars ‘universele ambtenaar’

Friso de Zeeuw vraagt zich af in zijn blog op Gemeente.nu of vakkennis, ervaring en deel uitmaken van het ‘collectieve geheugen’ nog wel terzake doen? De Zeeuw is praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling aan de TU Delft. Zijn blog gaat over de in 2019 in werking tredende Omgevingswet die zeer ingrijpend is en nu al zijn schaduwen vooruit werpt. De Zeeuw: “Bij de nieuwe wet horen een andere werkwijze, houding en gedrag van gemeentebestuur en ambtelijke organisatie. Enkele kernbegrippen van deze ‘cultuurverandering’ zijn: niet sectoraal, maar integraal werken, een ‘ja tenzij’ mentaliteit jegens initiatieven van burgers en bedrijven en verbetering van externe communicatie. Op zichzelf prima, maar met de introductie van de ‘universele ambtenaar’ dreigt dit veranderingsproces compleet te ontsporen.

Marieke van Leeuwen, verbonden aan een opleidingenbedrijf voor overheden, bracht in Binnenlands Bestuur*) het profiel die ‘universele ambtenaar’ perfect onder woorden. Het maakt niet meer uit in welk domein hij of zij werkzaam is, het gaat om persoonlijke vaardigheden: ‘Een groot verschil met vroeger is dat de benodigde informatie veel gemakkelijker toegankelijk is, er is een open aanbod. Specifieke inhoudelijke kennis kan met korte trainingen worden aangeleerd. Overigens kom je al een heel eind als je een analyse van het beleidsstuk of collegevoorstel maakt’.

Dit wil ik kenschetsen als rampzalig voor de kwaliteit en slagvaardigheid van de ambtelijke organisatie. Kennis van het vakgebied, beschikken over ervaring en deel uitmaken van het ‘collectieve geheugen’ van de gemeente doen kennelijk niet meer ter zake. Nee, de inhoudelijke kennis haalt de universele ambtenaar binnen met wat googelen en het volgen van een training. Dat informatie vergaren wordt vereenzelvigd met kennis en de toepassing ervan, vormt nog de meest onschuldige vergissing in deze redenering”.

De Zeeuw wijst er nog eens op dat gemeenten al veel vakinhoudelijke deskundigheid en ervaring hebben verloren. Op zijn eigen vakgebied, ruimtelijke ordening, wonen, grondbeleid, vastgoed en milieu, is dat maar al te goed te merken. Een van de oorzaken is dat gemeenten selecteren op managementcompetenties en geen waarde meer hecht aan mensen met kennis en ervaring op hun eigen vakgebied.

De Zeeuw waarschuwt ervoor dat met de introductie van de universele ambtenaar, de gemeente zich verder naar de marge manoeuvreert. Men maakt zich nog afhankelijker van externe adviesbureaus en regionale diensten: “Burgers, marktpartijen en maatschappelijke organisaties krijgen te maken met vlotte, extern gerichte, communicatieve types die zichzelf ongetwijfeld ‘verbinder’ zullen noemen… Maar vraag ze niet iets inhoudelijks; vraag ze niet om een woonvisie op te stellen, vraag ze niet om een intentieovereenomst met een projectontwikkelaar op te stellen. Erfpacht. Wat is dat? Even googelen”.

Noot
*) De ruimte-ambtenaar wordt nieuw exemplaar (met opleidingsmanager Marieke van Leeuwen aan het woord) door Esther Walstra, Binnenlands Bestuur, 19 juni 2016: www.binnenlandsbestuur.nl

Lees de hele blog van De Zeeuw, waarin hij besluit met een aantal aanbevelingen: Universele ambtenaar is ramp voor gemeente, 24 oktober 2016: www.gemeente.nu

Actie ‘Hart voor de GGZ’ pleit voor een nieuwe GGZ met compassie

gerrit glasGerrit Glas pleit voor een betere GGZ en roept op de actie Hart voor de GGZ te steunen. Glas is filosoof en psychiater. Sinds 2011 bekleedt hij de Dooyeweerd-leerstoel aan de Vrije Universiteit Amsterdam. In 2016 is hij benoemd tot de eerste Nederlandse hoogleraar Filosofie van de neuro-wetenschappen van het VUmc. Hart voor de GGZ is een initiatief van psychiater Remke van Staveren. Zij begon haar actie omdat ze vindt dat de balans tussen hoofd en hart in de zorg zoek is.

Van Staveren in een interview: “Compassie is de essentie van ons vak. Het waarom. Daar waar het allemaal om draait. Om goede zorg te leveren is compassie nodig; naast vakbekwaamheid – anders zou de buurvrouw ook professionele zorg kunnen bieden – en naast een goede financiering – anders kunnen we helemaal geen zorg leveren. Maar het evenwicht tussen die drie is zoek. Waar zijn de passie voor het vak en de compassie voor de patiënt gebleven?”
Om goede zorg te leveren is dus compassie nodig, naast vakbekwaamheid en een gezonde financiering. Er kunnen eigenlijk niet genoeg acties als deze komen: je inzetten voor goede, menswaardige zorg, vooral in een tijd van bezuinigingen en bureaucratie: achter de computer zitten met rapporteren, classificeren, lijsten afvinken, tijd bijhouden.

Wie wil werken met Hart voor de GGZ kan volgens Van Staveren vandaag al beginnen door vijf punten in acht te nemen: Verantwoordelijkheid nemen; beginnen met het waarom (compassie); goed voor jezelf zorgen en voor elkaar; de ander behandelen zoals je zelf behandeld wil worden; gewoon aan de slag gaan.
In maart 2016 publiceerde Van Staveren haar boek HART voor de GGZ – Werken met compassie in een nieuwe ggz. Het staat boordevol ideeën waarmee je zó aan de slag kunt.

Op het You tubekanaal Hart voor de GGZ zijn nog meer pleidooien voor een betere GGZ te beluisteren: van de psychiaters Menno Oosterhoff en David Con, en psycholoog Kim Helmus. (https://www.youtube.com/results?q=%23HARTvoordeGGZ)