Skip to main content

Redactie Beroepseer

Collegereeks ‘Van crisis tot transformatie in de zorg’ van start in september 2024. Zeven mogelijke routes voor koplopers

De zorgen en noodkreten over de toekomst van de gezondheidszorg worden al langer geuit en op veel plaatsen ook zeker (h)erkend. De ouderwetse oplossingen waar bestuurlijk Nederland erg aan gewend is geraakt, zoals hopen op de rijksoverheid of wachten op een nieuw stelsel of op dikke convenanten met veel polderpartijen, gaan echter niet helpen. Het ergste is dat die oude bestuurlijke routine ertoe leidt dat men niet ziet hoe die fundamentele veranderingen al lang gaande zijn: door leiderschap op de werkvloer en door zorginnovaties van onderop. Deze beweging past geheel en al bij meer moderne visies op leiderschap: een persoonlijke en tegelijk inspirerende gedrevenheid vanuit waarden en normen, getriggerd door zichtbare publieke misstanden.

Dat laat het boek Het zal mijn zorg zijn – 7 routes naar een gezond zorgstelsel van Steven de Waal wél zien. Naar aanleiding van het boek is er een collegereeks van vijf bijeenkomsten samengesteld, Van crisis tot transformatie in de zorg, waarvan de  eerste bijeenkomst plaats vindt in september 2024. De organisatie is in handen van de Kring Andragologie, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, in samenwerking met Public Space Foundation, opgericht door Steven de Waal.

Toelichting bij de collegereeks

De gezondheidszorg is momenteel op veel plaatsen bezig met veranderen en innoveren in door velen gewenste richtingen. Die veranderingen worden vormgegeven door het civil leadership van professionals, burgers, patiënten(verenigingen), teamleiders en bestuurders. Dat is niet alleen hoopgevend, het is volgens analyses ook de enige manier waarop dergelijke complexe systemen kunnen veranderen. Niet door lang en met veel overleg te werken aan papieren plannen die daarna hiërarchisch en centralistisch ‘van bovenaf’ (waar is dat dan?) zouden moeten worden ‘doorgevoerd’, of zelfs ‘opgelegd’. Voor je het weet werken die papieren voornemens alleen maar ondermijnend voor dat goede maatschappelijk ondernemerschap: men gaat afwachten, alle hoop richten op ‘polderen’ en de mogelijke plannen die daaruit zouden kunnen komen, men gaat klagen over een niet begrijpende politiek of overheid, of men gaat vooral ‘de instanties’ de schuld geven voor vertragingen en onduidelijkheden. De goede voornemens om – eindelijk – te komen tot eigen leiderschap, worden op deze manier gesmoord in de kleilaag van abstract en afstandelijk overleg en procedures ver weg van de echte praktische zorg.
De collegereeks, evenals het boek zijn bedoeld mensen in de zorg te stimuleren om deze houding los te laten en meer te geloven in en te werken aan hun zo noodzakelijke eigen maatschappelijk leiderschap!

De colleges worden gegeven door de civil leaders uit het boek. Over hun zorginnovatie (Wat is daar goed aan? Wat hebben de patiënten eraan en wat vonden die ervan? Waarom hebben we het zo gedaan?) en over hun civil leadership (Waar liep ik tegenaan? Wie lagen er allemaal dwars? Waar zaten de grootste medestanders en bondgenoten? Vanuit welke drive en waarden wilde ik dit perse doen?)
De collegereeks hoopt mensen uit de zorg zelf te bereiken. Mensen die in hun hart graag datzelfde leiderschap willen vertonen op alle plaatsen en frontlinies die ertoe doen. Maar misschien aarzelen ze nog of huiveren ze voor de mogelijke tegenwerking en weerstand, of weten ze niet waar en hoe te beginnen. Misschien zitten ze zelfs gevangen in de geschetste ‘verslaving aan polder en politiek’

Data collegereeks Van crisis tot transformatie in de zorg

Data: Vier dinsdagen in 2024, 17 september, 15 oktober, 26 november, 17 december 2024, en een dinsdag op 14 januari 2025.
Tijd: 18.30 – 21.00 uur, met korte pauze (inloop vanaf 18.00 uur).
Kosten: € 300,- per persoon, voor vijf bijeenkomsten. € 275,- voor leden van de Amsterdamse Universiteits-Vereniging ( AUV).
Een beperkt aantal plaatsen is beschikbaar voor studenten.
Inclusief: Het boek van Steven de Waal Het zal mijn zorg zijn; 7 routes naar een gezond zorgstelsel. Plus koffie en thee

Locatie is de Universiteit van Amsterdam. Nadere gegevens daarover volgen.
Er is plaats voor honderd deelnemers.
Na afloop van de collegereeks ontvangen de deelnemers een certificaat.

Moderatoren van de collegereeks zijn: Steven de Waal, Margreeth Broens en Cor van Dijkum.
Namen van de zeven koplopers die vertellen over hoe zij in de praktijk te werk gaan om veranderingen van de zorg van onderop te kunnen bewerkstelligen:
Paul Habets, huisarts.
♦  Linda Terpstra en Anke van Dijke, onderzoekers aan verschillende universiteiten: naar ouderschap,kinderopvang, opvoeding en etniciteit. Runden eigen Bureau Terpstra en Van Dijke.
♦  Ingrid Rebel, (interim) manager en directeur op het gebied van wonen, woningcorporaties en jeugdzorg; coördinator Radicale vernieuwing jeugdzorg.
♦  Frido Kraanen, lid Raad van Bestuur van zorgorganisatie Omring; bestuurder van Gelre Ziekenhuizen.
♦  Jos de Blok, oprichter en directeur van Buurtzorg Nederland.
♦  Marcel Canoy, hoogleraar gezondheidseconomie aan de VU.
♦  Albert Jan Kruiter, oprichter en onderzoeker bij Instituut voor Publieke Waarden

Inschrijven via een mail naar transformatiereeks2024@andragologie.org

Klik hier voor flyer over collegereeks Van crisis tot transformatie in de zorg: https://beroepseer.nl

Steven de Waal is voorzitter en oprichter van Public Space Foundation, een strategische Denktank voor Actief burgerschap en maatschappelijk ondernemerschap. Hij is tevens lid van de Denktank Jeugdsprong

Boek Het zal mijn zorg zijn; 7 routes naar een gezond zorgstelsel (2023), door Steven de Waal: https://publicspace.nl/het-zal-mijn-zorg-zijn-7-routes-naar-een-gezond-zorgstelsel/

Public Space Foundation: https://publicspace.nl/

Denktank Jeugdsprong: https://beroepseer.nl

 

 

Langzamerhand zijn ambtenaren steeds volgzamer geworden. Er is verandering van vastgeroest gedrag nodig

“Ook al zeggen het beleid en de politiek en de wetgeving en de jurisprudentie: ‘zo moet het gebeuren’, je kunt misschien op een gegeven moment toch zeggen: ik doe het gewoon niet”. Deze uitspraak is van Peter Veld tijdens de openbare verhoren van de Parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening op 3 oktober 2023. Peter Veld is voormalig directeur-generaal Belastingdienst. Aanleiding tot de enquête waren de uitkomsten van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) en de Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties (TCU). Beide commissies concludeerden dat er in de aanpak van fraude ernstige fouten waren gemaakt. Het doel was om onderzoek te doen naar het fraudebeleid van de overheid in de afgelopen jaren.

Oproep aan de ambtenaar als mens

De Toeslagenaffaire heeft politiek-bestuurlijk Den Haag én Nederland lang in de greep gehouden en doet dat nog steeds. Bekend is dat de hersteloperatie moeizaam verloopt. Er zijn tal van concrete aanbevelingen gedaan en vanuit de verschenen rapporten over de affaire wordt een oproep gedaan aan elke ambtenaar om “blijvend te reflecteren op het handelen en te beoordelen wat ieder zelf kan doen om een volgend grondrechtenschandaal te voorkomen”. Het is kortom, een oproep aan de ambtenaar als mens.

Voor Peter Veld is de belangrijke les van de Toeslagenaffaire: ambtenaren moeten echt ‘nee’ durven zeggen. “De les voor mijzelf is dat je als ambtenaar soms toch op de rode knop moet drukken en zeggen: ik doe dit gewoon niet. Ook al wil de politiek het. Die stap had meer gezet kunnen worden”.

Maar, gemakkelijk is dat niet. Langzamerhand zijn ambtenaren steeds volgzamer geworden. Althans, dat is de afdronk van Tussen Ambitie en Uitvoering, de achtergrondstudie van de Vrije Universiteit (VU), gemaakt in opdracht van de enquêtecommissie, en die de vraag beantwoordt: ‘Hoe heeft het zo ver kunnen komen?’
Bij de beantwoording van die vraag schetst de VU vier kernthema’s die er stuk voor stuk aan bijdroegen dat ‘op de rode knop drukken’ steeds lastiger is geworden.

Op de vier kernthema’s wordt ingegaan in het artikel Ambtenaar: wees mens en druk op de rode knop als dat moet op ‘Overheid van nu – Voor professionals die interbestuurlijk samenwerken’.

Tussen Ambitie en Uitvoering

Een eerste kernthema is de professionalisering en disciplinering van de uitvoering van de sociale zekerheid. Kort gezegd: de doorwerking van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (SUWI) is enorm: “Dat heeft geleid tot een meer professionele, maar soms ook meer dwingende uitvoering”. Ook de sturingsfilosofie van New Public Management (als in: beste overheid, concentreer je op je kerntaken) en de steeds grotere invloed van ICT-systemen (en de veronderstelde neutraliteit daarvan) hebben eraan bijgedragen, dat de uitvoering in de loop der jaren steeds dwingender is geworden.

Een tweede weeffout is het beleggen van de uitvoering van de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen (Awir) en de Wet kinderopvang (Wko) bij de Belastingdienst. Het toekennen van deze toeslagen is, tegen het advies van de ambtelijke top van de Belastingdienst in, belegd bij diezelfde Belastingdienst. Omdat de toeslagen per ommegaande moesten worden ingevoerd (in 2006), “was een enorm grote chaos ontstaan. […] er waren geen IT-systemen die je goed kon gebruiken”. Aldus Peter Veld in zijn verhoor voor de enquêtecommissie.

Het derde kernthema van het VU-onderzoek brengt het (steeds strengere) sanctiebeleid voor uitkeringsgerechtigden in beeld. In de afgelopen dertig jaar zijn in verschillende wetten steeds strengere sancties vastgesteld voor overtredingen van de inlichtingenplicht. Met de kennis van nu is de vraag waarom dat zo liep.

Journalist Gijs Herderscheê (de Volkskrant) vertelt de enquêtecommissie: “Die fraude ging om een relatief klein bedrag op de hele grote pot van toeslagen. Het ging om een relatief kleine groep, maar dat heeft enorm het beeld bepaald dat het heel simpel is om met toeslagen te frauderen. En dan gaan jullie… Sorry, dan gaat de Tweede Kamer, het parlement, daar een kanon op richten met de fraudeaanpak, die dus over alle toeslagenontvangers… Nou ja, dan kom je dus bij de schandalen waar we nu mee zitten”.

Tot slot is er door de VU naar het niveau van dienstverlening en – bijbehorende – rechtsbescherming gekeken. De VU constateert daarbij dat rechtsbescherming steeds belangrijker wordt, naarmate sancties strenger worden en vooral als er boetes of forse terugvorderingen opgelegd worden, naast het stopzetten van een uitkering. De parlementaire enquêtecommissie heeft vervolgens geconcludeerd dat die rechtsbescherming er in veel gevallen helemaal niet was.

De overheid is ‘er voor de burger’

Als er iets duidelijk moet zijn, na lezing van Blind voor mens en recht, het rapport van de Parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening, dan is het wel dat een aantal fundamentele rechten van de inwoners van Nederland moeten worden gerespecteerd, om te voorkomen dat een Toeslagenaffaire in de toekomst nog een keer gaat voorkomen.

De bedoeling van de wet is daarbij belangrijker is dan de strikte uitleg van regelgeving: de ruimte die een wet biedt “om ten gunste van de burger te handelen”, moet ook daadwerkelijk worden benut. Dat vergt ambtelijke discretionaire bevoegdheid én dekking van management en bewindspersonen. Waarbij de sociale rechtsstaat het uitgangspunt is. Maar, zo stelt het rapport vast: “Dit aspect gaat verder, waardigheid gaat ook over bejegening, het voorkomen van stigmatisering en een faire behandeling. Dit vraagt om een dienstbare overheid”.  De overheid is “er voor de burger”. En dus moet de overheid “waar nodig de helpende hand bieden”.

Samengevat betekent dit niet alleen dat het voor burgers duidelijk moet zijn aan welke verplichtingen zij moeten voldoen (het zogenaamde rechtszekerheidsbeginsel). Maar bovendien dat in die wet- en regelgeving, én bij het naleven daarvan, steeds moet worden bekeken “of iemand ook het (doen)vermogen heeft om de regels na te leven. Straffen zijn alleen aan de orde als het gedrag iemand ook toe te rekenen is”.

Het artikel eindigt met een aantal conclusies uit het rapport en aanbevelingen voor het parlement, de Autoriteit Persoonsgegevens, de Afdeling bestuursrechtspraak die zou moeten worden afgesplitst van de Raad van State.

Bovenal evenwel is er een andere mentaliteit nodig: “Om lering te trekken is er dus verandering van vastgeroest gedrag nodig”.

Lees het hele artikel Ambtenaar: wees mens en druk op de rode knop als dat moet, Overheid van nu, 11 juni 2024: https://www.overheidvannu.nl

Tussen Ambitie en Uitvoering. Een contextanalyse van de dynamiek tussen media, politiek en beleid bij de totstandkoming en uitvoering van dertig jaar sociale zekerheid. Vrije Universiteit, 26 februari 2024:  https://files.tweedekamer.nl

Verslag van een openbaar verhoor. De parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening heeft op 3 oktober 2023 de heer Veld als getuige gehoord: https://files.tweedekamer.nl

Blind voor mens en recht. Rapport parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening, Tweede Kamer der Staten Generaal, 26 februari 2024: https://files.tweedekamer.nl

 

Foto bovenaan is van cortixxx

Podcastserie ‘Hallo Hannah’ gaat over dilemma’s van ambtenaren en zet aan tot reflectie

Onder de titel Hallo Hannah is een serie podcasts te beluisteren over dilemma’s waarvoor ambtenaren komen te staan. Over hun morele vragen, politieke en ambtelijke macht, transparantie en tegenspraak.

In de eerste aflevering van 22 maart 2023 vertellen rijksambtenaren over de inhoud van hun werk. Wat maakt het boeiend, mooi en lastig? Luister naar verhalen over momenten waarop zij aarzelden over een opdracht, of een opdracht niet wilden uitvoeren, omdat deze niet strookte met de grondwet, of niet zinnig leek. Los van de vraag wie er gelijk had, roept dit vragen op over wat het werk van ambtenaren kenmerkt: de politiek formuleert de opdracht, en ambtenaren voeren die zo goed mogelijk uit, terwijl een ambtenaar ook de opdracht heeft zich in te zetten voor de samenleving waarbij ‘bewusteloze gehoorzaamheid’ volgens de eigen integriteitscode niet is toegestaan. De podcast laat deze spanning horen en wil aanzetten tot reflectie daarop.

De vijfde aflevering  van 15 juli 2024 gaat over tegenspraak. Hoe het is om ‘nee’ te zeggen wanneer je gevraagd wordt iets te doen in je werk dat een burg te ver is? Mag of moet je als ambtenaar bijvoorbeeld liegen als de politiek dat van je vraagt? Of mag je dan werk weigeren? Moet je je blijven uitspreken wanneer er een misstand dreigt te ontstaan, ook wanneer mensen zeggen dat je het maar moet loslaten?

Hannah Arendt (1906-1975) was een Duits-Amerikaanse Joodse filosofe en politiek denker. Ze werd bekend door haar analyse van een totalitaire samenleving en haar verslag van het Eichmann-proces in het boek Eichmann in Jeruzalem: de banaliteit van het kwaad (1965).

De serie is gemaakt door Firma MES in opdracht van het Hannah Arendt Podium, onderdeel van het Rijksbrede programma Dialoog & Ethiek dat is opgericht in 2021 en als doel heeft het bereiken van een toegenomen besef van rijksambtenaren voor ethische vraagstukken en de relevantie daarvan voor het eigen, ambtelijk functioneren en een investering in het ambtelijk vakmanschap.
Meer info over de podcastserie Hallo Hannah op: https://www.grenzeloossamenwerken.nl/dialoog-en-ethiek/hannah-arendt-podium/podcast-hallo-hannah

De serie is te beluisteren op Spotify: https://open.spotify.com/show/5MypbP0uyWIZcnEtLuKSnN

Aflevering 5: De tegenspraak (15 juli 2024)
Aflevering 4: De lijn (27 mei 2024)
Aflevering 3: Transparantie (23 april 2024)
Aflevering 2: Eigen grenzen ( 20 juni 2023)
Aflevering 1: Morele vragen ( 22 maart 2023

Firma MES over Podcast Hallo Hannah: https://firmames.nl/projecten/hallo-hannah/

Hieronder de trailer van de serie Hallo Hannah

De vierde macht on tour

Op 28 september 2024 vindt in Theater aan het Spui in Den Haag de première plaats van De vierde macht on tour: een pijnlijk absurdistische confrontatie tussen drie ambtenaren en een burgergroep op basis van gedegen research. Try-out voorstellingen zijn er op 25, 26 en 27 september 2024.
Een eerdere versie van De vierde macht was te zien in het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en volledig uitverkocht. Deze ‘on tour’ versie is aangepast voor de theaters en nieuw van vorm en inhoud. Meer info op Firma MES: https://firmames.nl/projecten/de-vierde-macht-on-tour/

 

Foto bovenaan is gemaakt door Harry Cunningham @harry.digital

Nederlands Kampioenschap Debatteren MBO: Meld je aan!

Wie wil meedoen aan het Nederlands Kampioenschap debatteren voor studenten van het middelbaar beroepsonderwijs kan zich inschrijven vanaf juli 2024. Het NK Debatteren MBO wordt sinds 2007 georganiseerd door het Nederlands Debat Instituut. Studenten van alle opleidingen en alle niveaus kunnen meedoen. Bij debatteren kunnen studenten burgerschapsvaardigheden als kritisch denken en argumenteren oefenen. Ze vergroten hun spreek- en luistervaardigheden. Commentaar van een docent Nederlands: “Debatteren leert ze zich goed te verplaatsen in de mening van iemand anders”.

Oefenen

Het Nederlands Debatinstituut biedt komend schooljaar een gratis voorbereidende toernooitraining aan. Een debattrainer oefent dan een dagdeel met studenten. Op basis van deze training kan eventueel een team geselecteerd worden.

Het toernooi

Het Nederlandse Kampioenschap Debatteren mbo bestaat uit drie debatrondes; twee rondes met een stelling die is voorbereid en een ronde over een improvisatiestelling die vlak van tevoren bekend wordt gemaakt. De beste twee teams van de debatrondes kwalificeren zich voor het finaledebat aan het einde van de toernooidag. De winnaar van het finaledebat mag zich een jaar lang Nederlands kampioen noemen.

De debatvorm die wordt gebruikt – Freeze & Go – bestaat uit een openingsspeech, een open debat en een afsluitende eindspeech. Geschikt voor zowel beginnende, als gevorderde debaters. Tijdens het toernooi beoordeelt de jury de teams op argumentatie, presentatie en teamwork.

Datum en locatie tournooi

Het toernooi vindt plaats op vrijdagmiddag 14 maart 2025. Locatie wordt nog bekend gemaakt. De voor te bereiden stellingen worden ongeveer zes weken voor het toernooi bekendgemaakt.

NK Debatteren MBO

Het NK Debatteren mbo is dé plek voor mbo-studenten om te laten zien hoe overtuigend zij kunnen spreken. De sfeer is goed, het enthousiasme groot en de drempel laag. Of je nou veel of weinig ervaring met debatteren hebt: iedereen is welkom. En juist het wedstrijdelement van de dag geeft studenten dat extra zetje om nog beter hun best te doen.

Meer informatie en aanmelden op Schooldebatteren: https://schooldebatteren.nl/toernooien/nk-debatteren-mbo/

Brochure NK Debatteren mbo: https://schooldebatteren.nl/app/uploads/2024/06/Brochure-NK-Debatteren-mbo-2023-2024.pdf

Inschrijving Nederlands Kampioenschap Debatteren geopend, MBO Today, 9 juli 2024: https://mbo-today.nl/inschrijving-nederlands-kampioenschap-debatteren-geopend/


Afbeelding bovenaan is van JDMJ ALL ART

Vanwege lange wachtlijsten beraamt Stichting Recht op GGZ een rechtszaak tegen de Staat en de zorgverzekeraars

Een groep (voormalige) patiënten en ggz-professionals verenigd in Stichting Recht op GGZ klaagt de Staat en de zorgverzekeraars aan vanwege de almaar oplopende wachtlijsten in de ggz. Het initiatief wordt ondersteund door Landelijk Platform Psychische Gezondheid MIND.

De wachtlijsten zijn de afgelopen vijftien jaar verdrievoudigd. Inmiddels staan bijna 100.000 volwassenen op de wachtlijst voor de ggz, waarvan 55.000 langer dan de aanvaardbare 3,5 maanden. De laatste groep wacht voor het overgrote deel op specialistische ggz-behandeling en is er dus ernstig aan toe. De zorgverzekeraars handelen volgens de Stichting in strijd met hun wettelijke zorgplicht, en de rijksoverheid stelt te weinig geld beschikbaar.
“Soms horen behandelaars al in mei van de werkgever dat zij de rest van het jaar geen nieuwe patiënten meer mogen aannemen omdat het plafond in zicht is” aldus Manon Kleiweg, penningmeester van de Stichting.

“U bent te klein”

’s Middags 30 mei 2024 voerde de Stichting actie bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in Den Haag. Zangeres, toneelmaker en verpleegkundige Bieke Jongejan startte de actie met een eigen geschreven lied en las ervaringen voor van mensen die wachten op een behandeling. Bij de Stichting stromen schrijnende verhalen binnen. Van patiënten, naasten, psychologen en psychiaters die niet eens een contract krijgen (“U bent te klein”), van moedeloze huisartsen en bezorgde bedrijfsartsen: “We zien werknemers in anderhalf jaar op de wachtlijst het ravijn van de arbeidsongeschiktheid intuimelen”.

Martin Buijsen, hoogleraar gezondheidsrecht aan de Erasmus Universiteit. merkte op in een interview op NOS Nieuws dat “een rechtszaak tegen de Staat en zorgverzekeraars vanwege de ggz-wachtlijsten zeker niet kansloos is. De zorgplicht van zorgverzekeraars wordt echt beschouwd als een resultaatverplichting tegenover de verzekerde. Daar kunnen verzekeraars alleen onderuit als het praktisch onmogelijk is om die zorgplicht waar te maken. Zij moeten overmacht kunnen aantonen. Dat lijkt me hier heel lastig”.

Stichting Recht op GGZ

Stichting Recht op GGZ is opgericht in Utrecht op 24 januari 2024, met als doel zich in te zetten voor toegankelijke specialistische geestelijke gezondheidszorg (GGZ). De Stichting streeft ernaar dat er géén hoogspecialistisch aanbod meer gesloten wordt waar een wachtlijst voor bestaat en dat genoemd wordt in de Kwaliteitsstandaarden van het register van het Zorginstituut als zorg die beschikbaar moet zijn voor patiënten met een psychische aandoening.
Om de doelen te bereiken blijft de Stichting de verschillende verantwoordelijke partijen actief benaderen: leden van de Tweede en Eerste Kamer, de minister en het ministerie van VWS, zorgverzekeraars, toezichthouder de Nederlandse Zorgautoriteit en werkgeversvereniging De Nederlandse GGZ.

Steun voor de rechtszaak

De rechtszaak die Stichting Recht op GGZ gaat voeren tegen de Staat en een of meer zorgverzekeraars wordt aangemerkt als een zogenoemde algemeen belang procedure, of collectieve actie. Omdat de Stichting moet aantonen dat zij representatief is om dit belang te vertegenwoordigen, heeft zij de steun van mensen uit de maatschappij nodig. Belangstellenden kunnen steun verlenen door een formulier in te vullen. Degenen die hun verhaal willen vertellen, bijvoorbeeld over de persoonlijk ondervonden negatieve gevolgen van de ggz-wachtlijsten, kunnen dat aangeven op het formulier. De Stichting neemt dan contact op voor een kort interview. Ga naar: www.rechtopggz.nl/contact

Patiënten en zorgverleners dagen Staat en verzekeraars om lange wachtlijsten ggz, door Bas de Vries, NOS, 30 mei 2024: https://nos.nl/form.nl

Stichting Recht op GGZ bereidt rechtszaak voor om lange wachtlijsten, Mind Platform, 30 mei 2024: https://mindplatform.nl

Voorgestelde Wet Bevorderen Zorgcontractering hindert patiënt in zoektocht naar ggz, Mind Platform, 3 juli 2024: https://mindplatform.nl/

Stichting Recht op GGZ: https://www.rechtopggz.nl/

Lees ook: 100.000 mensen wachten op geestelijke gezondheidszorg, door Tom Grosfeld, Vrij Nederland, 11 juli 2024: www.vn.nl/

Leraar schrijft kleine, boeiende geschiedenis over gebruik leertechnologie in het onderwijs

Eus van Hove stopt na 25 jaar met Blackboard. Van Hove is microbioloog met eerstegraads onderwijsbevoegdheid en geeft ruim 25 jaar biologieles aan eindexamenklassen vmbo, havo en vwo. Dertig jaar heeft hij les gegeven als docent microbiologe en pathologie in het volwassenenonderwijs.
Hij schrijft op zijn website: “Volgende maand loopt de licentie van Blackboard af. Een kwart eeuw heb ik dit leermanagementsysteem gebruikt ter ondersteuning van mijn klassikale lessen biologie. Wat is de invloed van Blackboard op mijn onderwijs? Hoe ervaren mijn leerlingen de combinatie van klassikale instructie met een elektronische leeromgeving? Een kleine geschiedenis over het gebruik van leertechnologie in het onderwijs”
De reden dat Van Hove ermee stopt is simpel. Op 1 augustus 2024 eindigt de licentie waarmee de school 25 jaar heeft gewerkt. De rol van Blackboard heeft nooit ter discussie gestaan; het leermanagementsysteem op zijn school is Europees aanbesteed.

Al surfend terecht komen op de website van Blackboard

Van Hove begint zijn geschiedenis in 1986, het jaar waarin hij afstudeert als bioloog. Dertien jaar later, in 1999, kwam hij “al surfend met de internetbrowser Netscape terecht op de website van Blackboard. Dit Amerikaanse bedrijf bood gratis ‘CourseSites‘ aan. Een CourseSite was een besloten website waar docenten informatie konden delen met studenten of leerlingen. Ik heb toen zes cursuswebsites geopend, vier voor mijn lessen op de laboratoriumschool en twee voor VAVO (voortgezet algemeen volwassenenonderwijs). En in totaal 150 leerlingen (leeftijd 16 tot 22 jaar) ‘enrolled’. Duizenden docenten over de hele wereld maken dat jaar gebruik van deze gratis dienst en binnen de kortste keren heeft Blackboard 40.000 cursuswebsites in de lucht. Begin 2000 ontvingen alle ‘instructors’ een email met daarin de boodschap dat er betaald moest worden: 500 dollar per cursus. Een fantastische marketing strategie, want Blackboard was in één klap marktleider op het gebied van online leren!

De KISS formule

Gelukkig kocht mijn onderwijsinstelling een licentie en kon ik gebruik maken van de mogelijkheden die Blackboard, inmiddels versie 4, bood. Om niet verstrikt te raken in alle mogelijkheden van de elektronische leeromgeving, hanteer ik de KISS formule, keep it smart and simple. In wezen is onderwijs eenvoudig: zorg voor glasheldere opdrachten en geef leerlingen voldoende feedback op het leerproces

Van schoolbord naar Blackboard (2001)

In de eerste jaren gebruik ik Blackboard vooral als informatie en communicatiefaciliteit voor mijn klassikale lessen. Een CourseSite bestaat uit een eenvoudige website met een vast aantal knoppen aan de linkerkant en rechts het digitale lesmateriaal. De knop Announcements gebruik ik voor doen van mededelingen over het huiswerk, Course information voor het plaatsen van studiewijzers, Staff information voor mijn emailadres en Assignments voor het plaatsen van opdrachten. Studenten leveren hun huiswerk als digitaal document in via de zogenaamde ‘Digital dropbox‘, een map in de CourseSite waar al het ingeleverde werk automatisch in terecht komt.
Het BVEnet-project ‘Van schoolbord naar Blackboard‘ heeft in 2001 geleid tot de eerste daadwerkelijk functionerende elektronische leeromgeving voor het laboratoriumonderwijs. Leerlingen reageren positief op de introductie van Blackboard in het onderwijs.

ELO in VAVO (2003)

Het Kennisnet-project ‘ELO in VAVO’ uit 2003 heb ik samen met het Onderwijscentrum van de Vrije Universiteit Amsterdam uitgevoerd op het VAVO Lyceum in Amersfoort. De uitdaging van het project ‘ELO in VAVO’ bestond uit het verwezenlijken van een verandering in korte tijd door acties in een compleet docententeam. In enkele maanden tijd is draagvlak gecreëerd voor blended learning, een onderwijsvorm waarbij klassikaal onderwijs wordt ondersteund met een elektronische leeromgeving. Uit de evaluatie blijkt dat docenten van het VAVO Lyceum veel voordelen zien in het gebruik van Blackboard.
Professionalisering door middel van gebruikersbijeenkomsten, trainingen en al-doende-leren heeft ertoe geleid dat 80% van de VAVO-docenten beschikt over voldoende basisvaardigheden voor het inrichten van een elektronische leeromgeving. De doelen met betrekking tot de implementatiescenario’s zijn in minder dan twee jaar tijd gerealiseerd; klassikale lessen worden ondersteund met Blackboard volgens het Klassikaal-plus scenario”.

Van Hove eindigt zijn reis door de geschiedenis in de jaren 2020 over Corona-onderwijs met Blackboard en 2024 over de Blended learning wave. Tijdens de coronacrisis werd blended learning onderdeel van de dagelijkse onderwijspraktijk van de meeste leraren. De term duikt sindsdien overal op in het onderwijs. Blended learning is een effectieve manier om de leerprestaties van leerlingen te verbeteren.

Lees de hele geschiedenis Ik stop na 25 jaar met Blackboard, door Eus van Hove, 26 juni 2024: www.eusvanhove.nl/ik-stop-na-25-jaar-met-blackboard/

Waarom geven al die onderwijsadviseurs zelf geen les?, Blogs Beroepseer, 24 mei 2023: https://beroepseer.nl

Website Eus van Hove: www.eusvanhove.nl


Afbeelding bovenaan is van Vecteeezy: https://www.vecteezy.com

‘Mensen hadden vaak een mening over mijn werk die van geen kant klopte. Dus liet ik zien wat ik meemaakte in de praktijk’

«Dit soort draadjes kan meer betekenen voor motivatie om IC- verpleegkundige te willen worden dan 10 advertenties. Er straalt beroepseer en vakman(vrouw)schap van uit», aldus voormalig huisarts Wim Jongejan. Hij doelt op de tweets afkomstig van verpleegkundige Jessica Kloosterboer die gaan over het dagelijks leven op de afdeling Intensive Care van het Deventer Ziekenhuis.
Tijdens een congres op 12 oktober 2023 met meer dan honderd aanwezige ‘Vrouwelijke Leiders in de zorg’ ontving Kloosterboer de prijs voor ‘Vrouwelijk Talent in de zorg’ waarvoor zij was genomineerd.
Kloosterboer begon met haar tweets in coronatijd onder de naam About a nurse. Ze bleven niet onopgemerkt, maakten veel los en kregen zowel positieve als negatieve reacties. Uiteindelijk besteedden de media ook aandacht aan auteur en tweets: NOS, NPO Radio, landelijke en regionale dagbladen alsmede omroepen en digitale vakbladen. Dagblad De Stentor  bijvoobeeld schreef op 12 november 2022 dat Jessica in “een Twitterstorm terechtkwam na haar berichten vanaf de ic”.

Enkele voorbeelden van juli 2024:

– Een weekend nachtdiensten op de Intensive Care. Ik neem je in deze draad mee in mijn werkzaamheden van de nacht.
– Het was een rustige dienst, eentje zoals velen. Niet echt IC werk want ik had 1 patiënt die al afdelingsklaar was en 1 stabiele Medium Care patiënt. Maar het gaf denk ik een leuk algemeen inkijkje.Mss kan ik vannacht dieper ingaan op IC specifieke werkzaamheden.
– Bij iedere patiënt die ik opneem op de IC stel ik deze patiënt bloot aan heel veel gezondheidsrisico’s. Door ons veroorzaakte infecties welteverstaan. Maar ook nabloedingen, hartritmestoornissen, pneumothoraxen, barotrauma, longschimmels etc etc etcetera. We maken beter en >
– we doen schade. Dat weten we al jaren, we proberen beter, en we maken simpelweg ook keuzes tussen kwaden. We laten er vele onderzoeken op los en ik hoor je denken “ja maar zet dan een FFP2/3 op, dat lost zo veel problemen alvast op”… ja en nee >
– Ik begrijp de denkwijze, maar hij is niet heilig. Men gaat voorbij aan problemen tgv het dagelijks dragen van deze bescherming voor zorgpersoneel. Men gaat voorbij aan een gigantisch afval probleem.

De patiënt van kamer 11

RTV Oost kondigde op 28 november 2022 aan dat er een boek gaat verschijnen: “De IC-verpleegkundige van het Deventer Ziekenhuis hoopt daarmee een lans te breken voor het vak. ‘Door covid is er toch een vrij eenzijdig beeld ontstaan’.
De patiënt op kamer 11 –  titel van het boek – is de enige IC-patiënt die tijdens de jaarwisseling van 2020/2021 geen corona heeft.  Jessica Kloosterboer: “Ik kan natuurlijk niet zeggen wie die patiënt was, maar het gaat over iemand met wie we tijdens de nachtdienst van 2020 op 2021 constant bezig waren”. Ze besluit haar ervaringen tijdens de coronatijd letterlijk van zich af te schrijven en blijft dat ook daarna doen: “Schrijven is altijd al een manier geweest waarin ik mijn hart kan luchten. Ik schrijf het op, dan is het uit m’n hoofd”. Haar voornaamste doel is: “Mensen in dit boek laten zien wat er werkelijk achter de klapdeuren gebeurt. Daarmee hoop ik ook nieuwe IC-verpleegkundigen aan te spreken en mensen te enthousiasmeren voor dit vak”.
.
In De patiënt van kamer 11 zijn 38 verhalen gebundeld over excellente verpleegkundige IC-hulp. Ze gaan over patiënten die bijvoorbeeld  een delier hebben of  komen te overlijden of over contacten met familieleden van patiënten.
Jessica Kloosterboer: “De verhalen van de IC zijn prachtig. Er is zoveel onbekend over wat er achter de ‘klapdeuren van de Intensive Care’ afspeelt. Vaak wordt bij de IC gedacht aan een soort laatste levensfase. Dat is het helemaal niet. Zeker, ook bij ons overlijden mensen, maar de IC biedt juist hoop. Op de IC komen vooral mensen waarvan we denken ze ‘erdoor te kunnen helpen’. Dat we mensen weer kunnen genezen. Mijn doel van dit boek is dan ook dat buitenstaanders beter gaan beseffen wat ons vak inhoudt. Het zijn verhalen over wat ik – maar ook mijn collega’s – allemaal meemaken op de IC. Want dat is dus nogal wat. De titel van dit boek De patiënt van Kamer 11, komt uit één van de verhalen in deze bundel. Een bundel met zowel covid verhalen als ‘gewone’ verhalen. Al is geen dag op de IC gewoon. De corona en niet-corona verhalen staan door elkaar heen. Net zo gevarieerd als ons werk is. Heel veel leesplezier, en voor de jonge mensen van Nederland: wie weet word je zo gegrepen door het vak van IC-verpleegkundige dat je misschien wel een keer mijn collega wordt”

Meer info over De patiënt op kamer 11 op site Deventer Ziekenhuis: https://www.dz.nl/boek

X = Jessica Kloosterboer – About a nurse: https://x.com/aboutanurse

X =  Wim Jongejan – ZorgICTZorgen: https://x.com/ZorgICTZorgen

Verpleegkundige Jessica schrijft boek over werk op IC in Deventer: “Corona gaf eenzijdig beeld”, RTV Oost, 28 november 2022: www.rtvoost.nl

Website van Jessica Kloosterboer: https://aboutanurse.nl/

AI en de vier pijlers van mediabeleid. Tussen bits en principes

«In een tijdperk waarin technologie vooruitgang ons dagelijks leven doordringt, is de invloed van kunstmatige intelligentie (AI) op het publieke debat een fenomeen dat onze samenleving diepgaand transformeert. Als we ons in het digitale tijdperk bewegen, ontsluit AI ongekende mogelijkheden om informatie te creëren, te verspreiden en te filteren. Echter, te midden van deze vooruitgang rijzen er belangrijke vragen over hoe AI de fundamentele waarden van ons mediabeleid beïnvloedt.

Pluriformiteit, onafhankelijkheid, toegankelijkheid en veiligheid zijn de vier pijlers die de koers van ons mediabeleid bepalen. Deze waarden zijn niet slechts abstracte begrippen, maar vormen het weefsel van een gezonde democratie.Terwijl AI zijn vleugels uitspreidt, moeten we kritisch kijken naar hoe deze technologieën deze kernwaarden beïnvloeden en vormgeven. Zullen ze de pluriformiteit van meningen vergroten of juist beperken? Zullen ze de onafhankelijkheid van media versterken of ondermijnen? Zullen ze de toegankelijkheid van informatie vergroten of de digitale kloof verdiepen? En bovenal, zullen ze de veiligheid van ons publieke debat waarborgen of juist bedreigen?

Deze verkenning neemt ons mee op een reis door de intrigerende landschappen van kunstmatige intelligentie en mediabeleid. Samen zullen we de impact van AI op het publieke debat onderzoeken en analyseren hoe het samenspel tussen technologie en beleid onze democratische waarden vormgeeft. Het is een cruciale ontdekkingsreis, want het antwoord op deze vragen zal niet alleen onze mediacultuur definiëren, maar ook de koers van onze samenleving bepalen in het tijdperk van AI.»

Deze tekst is ontleend aan de Inleiding van het rapport Tussen Bits en Principes en gegenereerd door ChatGPT, een AI-toepassing van het bedrijf OpenAI, De chatbot heeft deze tekst gegenereerd als antwoord op de volgende vraag: “Hoi chat, kan je een inspirerende inleiding schrijven voor een verkenning over de invloed van AI op het publieke debat en de volgende vier leidende kernwaarden van het mediabeleid: pluriformiteit, onafhankelijkheid, toegankelijkheid en veiligheid van media?” Tussen Bits en Principes: Hoe AI de kernwaarden van mediabeleid uitdaagt’ is een uitgave van het Commissariaat voor de Media en gepubliceerd in juni 2024: “We zijn ons bewust van de risico’s van dergelijke AI-toepassingen. Het Commissariaat gaat hier terughoudend mee om in de dagelijkse werkzaamheden. Gelet op het specifieke doel en onderwerp van dit document, namelijk in kaart brengen van kansen en risico’s van AI, vonden we het gepast om de inleiding door AI te laten genereren”.

Kansen en risico’s

Doel van het rapport is in kaart brengen waar voor het Commissariaat de meest relevante ontwikkelingen liggen op het gebied van AI. Het Commissariaat is begin 2023 daarmee begonnen door de kansen en risico’s te identificeren van AI-toepassingen en AI-ontwikkelingen voor de kernwaarden van het Nederlandse mediabeleid. Het beantwoorden van de volgende vraag staat centraal: Welke AI-toepassingen en AI-ontwikkelingen zijn bedreigend of kansrijk voor een onafhankelijk, pluriform, veilig en toegankelijk media-aanbod?

Het Commissariaat ziet bijvoorbeeld dat het gebruik van AI veel kansen biedt als het gaat om de toegankelijkheid van het media-aanbod. AI maakt nieuwe vormen van audiodescriptie en vertaalsystemen mogelijk, wat mensen met een auditieve of visuele beperking meer toegang biedt tot het media-aanbod.

Risico’s die het Commissariaat benoemt gaan bijvoorbeeld over het gebruik van AI in de online omgeving. Zo gebruiken sociale mediaplatforms AI-toepassingen om hun gebruikers media-aanbod aan te bevelen. Dit kan de veelzijdigheid van het media-aanbod verzwakken. Soortgelijke AI-toepassingen kunnen ook een impact hebben op de mentale gezondheid, met name bij minderjarigen.

Generatieve AI

Verder staat het Commissariaat in zijn verkenning natuurlijk stil bij de meest bekende vorm van AI: generatieve AI. Deze vorm van AI maakt nieuwe en originele afbeeldingen, tekst, audio en video op basis van een bepaalde inbreng, zoals een vraag of een suggestie. Generatieve AI kan de media helpen om grote hoeveelheden informatie te verwerken. Maar generatieve AI kan ook een negatieve invloed hebben op de betrouwbaarheid van informatie. Dit onderzocht het Commissariaat ook in het Digital News Report Nederland 2024 dat 17 juni 2024 werd gepubliceerd en jaarlijks de laatste stand van zaken weergeeft op het gebied van het nieuwsgebruik en het vertrouwen in nieuwsmedia in Nederland. Hieruit bleek dat veel mensen het niet prettig vinden als nieuws voor het grootste deel met (generatieve) AI is gemaakt.

Downloaden Tussen Bits en Principes – Hoe AI de kernwaarden van mediabeleid uitdaagt, een verkenning, Commissariaat voor de media, juni 2024: https://beroepseer.nl

Commissariaat publiceert verkenning over kansen en risico’s van AI, Commissariaat voor de media, 24 juni 2024: www.cvdm.nl

Downloaden Digital News Report Nederland 2024, Commissariaat voor de Media, 17 juni 2024: https://beroepseer.nl

Wat is de rol van de politie in de samenleving? Nieuw licht op de – verweven – politietaak

De vele vragen waarop een antwoord is gezocht tijdens de sessies zijn onder meer:

Wat is de betekenis van de politie voor de samenleving? Waar staat zij voor? Wat moet, wil en kan de politie doen? Is de politie een uitvoeringsorganisatie van de minister of het gezag of is het nodig daar anders naar te kijken? Mag van de politie verwacht worden dat zij problemen oplost? Zijn taken te scheiden? Waaraan ontleent de politie haar legitimiteit?

In Het Tijdschrift voor de Politie beschrijft Dorian Schaap wat de resultaten zijn van een onderzoek naar de taak van de politie,  waar de politie voor staat. De resultaten zijn besproken tijdens verschillende sessies en interviews binnen het politiekorps en het management. Zowel binnen als buiten de politie wordt op de vraag waar de politie voor staat als vanzelf geantwoord met de letterlijke weergave, of een variant, van Artikel 3 van de Politiewet. Die luidt: “De politie heeft tot taak in ondergeschiktheid aan het bevoegd gezag en in overeenstemming met de geldende rechtsregels te zorgen voor de daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven”.(Politiewet 2012).
Vaak volgt de gebruikelijke vertaling daarvan in drie domeinen: opsporen van strafbare feiten, handhaven van de openbare orde en het verlenen van hulp. Ook andere samenvattingen van de politietaak worden genoemd, zoals beschermen, begrenzen, bekrachtigen.
Er is dus sprake van een gedragen idee, maar dat behoeft verdieping en uitwerking. Dat geldt in de breedte van het politiewerk, maar wellicht in het bijzonder als het raakt aan de verdergaande digitalisering.

De besproken resultaten van het onderzoek hebben geleid tot de ‘identiteitsnotitie’ De betekenis van de politie in de samenleving. Artikel 3 van de Politiewet, de politietaak opnieuw doordacht, geschreven door Jaco van Hoorn en Auke van Dijk. Drs. Jaco van Hoorn is hoofdredacteur van het Tijdschrift voor de politie; Auke van Dijk is strategisch adviseur van de korpsleiding van de Nationale Politie.

Het model van de Nederlandse politie

De notitie neemt de betekenis van de politie in de samenleving als uitgangspunt en zegt daarmee ook iets over wat er op het spel staat en wat we te beschermen hebben. Een belangrijke bevinding is dat politiewerk verweven is en zich niet zinvol laat opknippen in een veelheid aan deeltaken. Daarnaast is politiewerk verweven met het werk van anderen. De politie neemt vanuit haar maatschappelijke verankering in de samenwerking een specifieke positie in vanwege haar doorzettingsmacht en bijzondere informatiepositie, die haar in staat stellen anderen te adviseren en te mobiliseren. En soms creëert zij door haar doorzettingsmacht ruimte voor anderen om te kunnen handelen.

Een bijzonder kenmerk van de Nederlandse politie is de verbinding van de politie met de samenleving, de maatschappelijke verankering, onder lokaal gezag, wat leidt tot een meer gebiedsgebonden en contextgerichte oriëntatie. Niet alleen aanwezig en zichtbaar zijn, maar ook van het kennen en gekend worden gaat een proactieve en preventieve werking uit. De Nederlandse politie is een relationele politie, die communicatief gezag verwerft. Het model van de Nederlandse politie wordt als een grote kracht gezien, die betrekking heeft op de gehele politietaak, tot en met de aanpak van ondermijning en terreurbestrijding. De Nederlandse politie is diep en breed in de – ook steeds verder digitaliserende – samenleving aanwezig en actief, zeker daar waar sprake is van bijzondere maatschappelijke dynamiek en risico’s.  De maatschappelijke verankering, die in toenemende mate ook digitaal ervaren moet worden, vergroot het vertrouwen in en de legitimiteit van de politie.

Een eigen stem

Vaak wordt van de politie gevraagd om te veranderen. De politie is niet ‘gewoon’ een publieke organisatie of ‘een’ ketenpartij, maar kent een unieke positie en dynamiek. Ze voorziet in een maatschappelijke behoefte op een manier die niet zomaar te vervangen of op te delen is. Bewustzijn van de complexiteit en verwevenheid is essentieel. Dat heeft te maken met de kerncompetenties van de politie.
Een gevolgtrekking is dat de politie een eigen stem heeft, die in ondergeschiktheid aan het gezag ook een eigenstandig gezag kent. Een moderne politieorganisatie dient deze stem bewust en verantwoordelijk in te zetten ten dienste van de publieke zaak. Voor een organisatie die de afgelopen jaren terughoudendheid heeft betracht en die het gevoel heeft voortdurend onder druk te staan lijken dit hoge eisen. Tegelijkertijd zijn ze noodzakelijk voor een legitieme, betekenisvolle en effectieve politiezorg nu en in de toekomst.

Vertrekpunt tot dialoog

De notitie is niet bedoeld als een definitieve uitkomst, maar als een vertrekpunt tot een interne en externe dialoog. waarbij in het korps het gesprek gevoerd moet blijven worden over het waarmaken van deze identiteit en waar met het gezag en andere belanghebbenden voortdurend gesproken moet worden over de wijze waarop binnen de brede politiefunctie maatschappelijke vraagstukken meer fundamenteel kunnen worden aangepakt en wat daarin van de politie – en van anderen – mag worden verwacht.

De verweven politietaak. Een politieorganisatie ten dienste van de publieke zaak, door Dorian Schaap, Het Tijdschrift voor de Politie, jrg. 86, no 1, 2024.

De betekenis van de politie in de samenleving, door Jan van Balkom, Website voor de politie, 21 juni 2024: www.websitevoordepolitie.nl/de-betekenis-van-de-politie-in-de-samenleving/

Downloaden De betekenis van de politie in de samenleving, door Jaco van Hoorn en Auke van Dijk, uitgave Politie, februari 2024: https://beroepseer.nl

Passage uit De verweven politie in Het Tijdschrift voor de Politie

«Iedere lezer van dit tijdschrift zal zich op zeker moment hebben afgevraagd wat de rol van de politie in de samenleving is. Waar is zij voor en wat maakt haar eigenlijk uniek? Intuïtief heeft iedereen misschien gevoel bij deze vragen, maar toch betreft het moeilijk grijpbare thematiek waarbij veel onuitgesproken blijft. De politie moet zich positioneren in een complex veld waarbij veel verschillende (soms tegenstrijdige) dingen van haar worden gevraagd en verwacht. Vanuit burgers, partners, maar ook lokale en nationale overheden en natuurlijk de eigen medewerkers. Politiewerk raakt immers aan hoop en angst, aan goed en kwaad, aan onze collectieve identiteit en relatie met de overheid».