Beroepscode en integriteit van de politie

Ben Heemstra werkt bijna veertig jaar bij de politie, waarvan zestien jaar als intern onderzoeker naar strafbare feiten en plichtsverzuim van politiemensen. Integer zijn is een van de vier kernwaarden van de beroepscode van de politie, naast betrouwbaar, moedig en verbindend zijn.
Heemstra vindt dat het omgaan met integriteit iets is dat intrinsiek in je aanwezig is: “Je kunt dit werk niet doen omdat je baas vindt dat iets niet integer is. Dit werk kun je alleen doen omdat je zelf vindt dat bepaald gedrag niet integer is. En, je kunt niet trots zijn op je werk, als je er niet voor staat”.

De politie is een van de weinige instanties die actief onderzoek doet in de eigen geledingen. Alle regionale eenheden en de landelijke eenheid van de Nationale Politie hebben een afdeling Veiligheid, integriteit en klachten, die zich bezighoudt met o.a. klachten van burgers over gedrag van de politie, strafrechtelijke en disciplinaire onderzoeken en screening. De politie streeft ernaar hierover te communiceren en transparant te zijn naar het publiek toe. Zo wordt wel de indruk gewekt alsof er nogal wat aan de hand is bij de politie. Maar dat is een onterecht beeld. Tussen de een en anderhalve procent van de politiemensen zorgt voor integriteitsschendingen. Dat is hetzelfde percentage als bij een gemeente of bij iedere andere organisatie.

Heemstra geeft politiemensen in een moeilijke periode de ruimte hun verhaal te vertellen. Ze zijn door eigen gedrag ergens in verzeild geraakt, en voelen zich er schuldig over. Aan de andere kant moet hij ervoor zorgen dat burgers erop kunnen rekenen dat de politiefunctionaris met wie ze te maken krijgen betrouwbaar is.
Hij vertelt: “We doen ook het nodige aan preventie. Wat we mensen meegeven is: blijf transparant, bespreek zaken met je collega’s of met je leidinggevenden als je ergens mee zit, want alleen op die manier kun je ook tijdig bijgestuurd en gecorrigeerd worden. We hebben bij de politie ook de mond vol over collegialiteit. Collegialiteit is elkaar op tijd aanspreken en voorkomen dat iemand uiteindelijk struikelt”.