De ouderenzorg is volop in beweging. De overgang van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO), de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg heeft voor menige organisatie werkzaam in de ouderenzorg veel reuring met zich meegebracht. Er komen veel veranderingen en ontwikkelingen op de ouderenzorg af, zoals het ingezette beleid mensen langer thuis te laten wonen, die zeker niet allemaal ten goede komen aan de gezondheid en het welzijn van de ouder wordende cliënten.

In de Nieuwsbrief Oud & Nieuw, waarvan het eerste nummer is verschenen in februari 2016, schrijft redacteur Yvonne van Kemenade dat ze de mensen die werkzaam zijn in de zorg “graag periodiek wil informeren over de ontwikkelingen in de ouderenzorg op het gebied van beleid, onderzoek en praktijk. Mensen werkzaam in de zorg kunnen op deze wijze kennis nemen van de beschikbare informatie. De informatie is feitelijk weergegeven, zonder daarbij een eigen mening te geven. Door u goed te laten informeren kunt u zelf een mening vormen over lopend beleid en ontwikkelingen”.

In nummer 1 van Oud & Nieuw is er o.m. aandacht voor:

♦ ontwikkelingen en problematiek van zelfbeschikking bij euthanasie. Verpleegkundigeen en verzorgenden zeggen betrokken te willen worden in de besluitvorming over euthanasie. Zij vinden dat deze besluitvorming niet buiten hen om moet gaan. Een kleine groep denkt, ten onrechte, dat zij zelf de euthanasiemiddelen mogen toedienen.
Dit blijkt uit een artikel van onderzoekers van het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NIVEL en het medisch centrum van de Vrije Universiteit in het wetenschappelijke tijdschrift Patient Educationand Counseling. De meerderheid van de verpleegkundigen en verzorgenden (69%) vindt dat een arts een euthanasieverzoek van een patiënt met wie ze veel contact hebben, met hen moet bespreken. Daarnaast geeft 38% aan dat zij wel eens de eerste persoon zijn geweest met wie een patiënt zijn euthanasiewens besprak. Ook vertelt ongeveer een derde dat zij ooit een arts hebben geïnformeerd over de euthanasiewens van een patiënt. Slechts 3% zegt ooit te hebben geweigerd deel te nemen aan de besluitvorming rondom euthanasie.
♦ een trendonderzoek waarbij een aantal verpleeghuizen met elkaar is vergeleken;
♦ de veranderingen van hoe de Inspectie voor de Gezondheidszorg naar de ouderenzorg kijkt;
♦ onderzoeken naar de invloed van de bedrijfsvoering op de kwaliteit van zorg in verpleeghuizen;
♦ ontwikkelingen in de praktijk, zoals een polsbandje voor dementerende ouderen, die de gezondheid en het welzijn van deze ouderen verbeteren.

Goede communicatie

De rubriek Trends in de gezondheidszorg meldt dat in de werkomstandigheden en het welbevinden van verzorgend personeel er geen veranderingen zijn opgetreden in werkdruk, autonomie of steun van leidinggevenden en collega’s. Het gevoel van autonomie is niet toegenomen. Het gelijk blijven van werkdruk, onderlinge steun en steun van de leidinggevende in de beleving van het verzorgend personeel, komt overeen met de verwachting. De soms alarmerende berichten over de verslechtering van de werkomstandigheden van verzorgenden worden door de bevindingen in de monitor niet onderschreven. Dat verzorgenden zich niet autonomer voelen, komt mogelijk doordat de aandacht voor zelfsturing en meer autonomie nog te recent is om hiervan al de positieve effecten te kunnen zien. Zeker gezien het feit dat de verpleeghuiszorg van oudsher een hiërarchische organisatie kent en zo’n ontwikkeling dan ook waarschijnlijk voor zowel medewerkers als leidinggevenden een hele omslag kan betekenen.

Het melden waard is dat goede communicatie van zorgverleners pijn kan verzachten en een positieve invloed op de beleving van pijn heeft. Dat blijkt uit een artikel van onderzoekers van het NIVEL in de internationale uitgave European Journal of Pain. Vooral als een zorgverlener positieve verwachtingen uit over het beloop van de pijn of informatie geeft over ingrepen die een patiënt moet ondergaan, heeft dat een gunstig effect,

Klik hier voor de Nieuwsbrief voor de ouderenzorg Oud & Nieuw, no 1, februari 2016.
Redactie: Dr. Yvonne van Kemenade en Mirjam Peil.