Hans van der Linde is een ‘dwarse’ huisarts van 72 jaar uit Capelle aan den IJssel , maar nog steeds actief als arts en als actievoerder. “Hoe ouder ik word, hoe starder ik word, omdat ik telkens word bevestigd in mijn gelijk”, zei hij in 2013 in het interview ‘Een beetje principiële levenshouding is niet verkeerd’ in Medisch Contact.

De afgelopen tien jaar werd hij bekend als de huisarts die kritisch staat tegenover de farmaceutische industrie, medische opinieleiders met conflicterende belangen, gesponsorde nascholingen en griepvaccinaties. Hij blogt en schrijft artikelen en stuurt een wekelijkse nieuwsbrief naar zo’n 2500 mensen.

Dat Van der Linde’s kritiek heftige reacties oproept mag niet verbazen. Menigeen probeert hem dan ook belachelijk te maken of te betrappen op foutieve uitlatingen. In 2011 werd  ‘de huisarts die de griepprik in twijfel trok’ aangeklaagd door directeur infectieziekten Coutinho van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het RIVM besloot tot een aanklacht wegens smaad, omdat Van der Linde ‘ongegrond en welbewust het vertrouwen van de bevolking in de bescherming van de volksgezondheid’ zou schaden door ‘de integriteit en onafhankelijkheid van Coutinho ter discussie te stellen’.

Nederlandse dochterbedrijven van farmareuzen merken effecten van kritiek

Een recente reactie van een lezer van het Financieele Dagblad geeft blijk van een diepe haat: “Van der Linderitis is intussen een bekend ziektebeeld. Huisartsen krijgen misselijkheidsklachten bij het zien van zijn hoofd. De therapie is lachend wegrennen. Het Leerboek Psychiatrie gaat in de nieuwste uitgave de casus-Van der Linde beschrijven. We cannot wait”. Andere reacties geven blijk van het tegendeel: “Ik hoop dat de heer Van der Linde nog heel lang leeft en zich met evenveel energie blijft inzetten tegen de nare gewoontes van de farmaceutische industrie”.

Deze reacties volgden op een artikel in het Financieele Dagblad (FD) over Van der Linde van Thieu Vaessen: Activistische huisarts klaagt farmabedrijven aan dat aanheft met een verwijzing naar Van der Linde’s nieuwsbrief waarin hij schrijft: “Het gaat telkens maar om één vraag: op welke wijze worden we ditmaal bedrogen?”

Mede op initiatief van Van der Linde is eind 2015 het boek van zijn Deense geestverwant Peter Gotzsche in een Nederlandse vertaling verschenen, met de veelzeggende titel Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad. Van der Linde schaart zich volmondig achter de conclusie van Gotzsche dat farmaceutische bedrijven zich schuldig maken aan maffiapraktijken en verantwoordelijk zijn voor tienduizenden doden per jaar.

Het blijkt nu, aldus Vaessen, dat de Nederlandse dochterbedrijven van de farmareuzen merken dat hun nieuwe, gepatenteerde medicijnen mede door toedoen van Van der Linde soms moeilijk ingang vinden in Nederland. Zij zien de activistische huisarts als een conservatieve en zelfs gevaarlijke kracht, die verhindert dat patiënten de beste geneesmiddelen krijgen.

Feteren

Voordat Van der Linde met succes zijn studie geneeskunde had afgerond, probeerde de Amsterdammer eerst zes andere opleidingen uit, waaronder economie en scheikunde. Dat verklaart misschien waarom hij van vele markten thuis is en zo’n geduchte tegenstander vormt. Zijn antipathie tegen de farmabedrijven ontstond in de jaren negentig, toen hij namens het College van Accreditering Huisartsen talloze nascholingscursussen bezocht – veelal in skioorden. Daar zag hij hoe de fabrikanten van medicijnen de huisartsen fêteerden en hun middelen plugden.

Het is een periode waarop veel farmaceutische bedrijven met enige gène terugkijken. Om vervolgens te verzekeren dat alles inmiddels anders is. Dat Van der Linde toch van geen opgeven weet, zou mede het gevolg zijn van frustratie over de ondergang van een instituut voor nascholing dat hij zelf had opgezet

Van der Linde op zijn beurt meent juist dat er weinig is veranderd. Farmaceutische bedrijven zouden nog altijd grote invloed uitoefenen op de keuzes die artsen maken bij het voorschrijven van middelen.“De marketingtechnieken van de farma-industrie zijn heel geraffineerd”, zei hij in een herdenkingsboekje van de Rotterdamse huisartsen.“Op allerlei slinkse manieren worden huisartsen ertoe gebracht toch maar de nieuwe medicijnen voor te schrijven, of de zwaardere”.

In het interview in Medisch Contact hield Sophie Broersen Van der Linde indertijd voor: Het is zwart of wit bij u, waarop Van der Linde reageerde met:
“Er is een verschil tussen zwart-witdenken en bij je mening blijven. Ik denk dat ik een genuanceerd mens ben, maar als er rare dingen gebeuren, ga ik daar tegenin. Dat zal te maken hebben met mijn opvoeding, mijn ouders waren principiële mensen, zijn flink geweest in de oorlog. Hebben een joods kindje in ons gezin opgenomen, dat uiteindelijk vergast is. Mijn vader is in het concentratiekamp terechtgekomen. Ik ben opgegroeid met de dichotomie van goed en kwaad, en met de woorden van Van Randwijk: Een volk dat voor tirannen zwicht, zal meer dan lijf en goed verliezen, dan dooft het licht”.

Lees het hele artikel van Thieu Vaessen: Activistische huisarts klaagt farmabedrijven aan in het Financieele Dagblad, 25 februari 2016: http://fd.nl

Zomerportret 3. Hans van der Linde: ‘Een beetje principiële levenshouding is niet verkeerd’, door Sophie Broersen, Medisch contact, 1 augustus 2013: www.medischcontact.nl