Twaalf mythen en twaalf waarheden over een druk, onvervuld leven

Vijftien jaar geleden vroeg Greg McKeown zich af waarom kundige mensen er niet in slagen door te breken naar een hoger niveau. Hij ging op zoek naar een antwoord en tot zijn verbazing bleek de reden succes te zijn.
Hij ging dat beseffen toen hij werkte met management-teams van innoverende bedrijven in Silicon Valley. Als ze hun aandacht gericht hielden op de juiste dingen, dan leidde dat tot succes. Maar het succes wakkerde mogelijkheden en kansen aan die de aandacht ondermijnden die nu juist tot dat succes had geleid. Met andere woorden: “Ik ontdekte dat succes een katalysator kan zijn voor falen. Als we niet opletten leidt succes tot wat Jim Collins¹⁾ beschrijft als ‘het ongedisciplineerde streven naar meer’. Dat geldt voor bedrijven, en dat geldt ook voor mensen”.

McKeown vervolgt: “Onlangs had ik een ontmoeting met een bekwame en gedreven manager en ik vroeg hem hoe het met hem ging. Hij reageerde prompt en begon te vertellen over wat hij allemaal deed: over zijn reizen, het op orde brengen van zijn zaken, de verandering van loopbaan en de talrijke bezigheden van zijn kinderen. Het klonk als een intensief maar bevredigend leven.
Daarna vroeg ik hem nog eens: ‘Hoe gaat het echt met je?’ Hij reageerde emotioneel op mijn vraag, het echte leven stroomde uit hem: de stress, de ergernissen bij het regelen van allerlei zaken, het gevoel geen tijd te hebben om na te denken, met zijn kinderen te spelen of ergens van te genieten”.

De agenda van de man was helemaal gevuld, maar hij leidde een onvervuld leven. Voor ieder van ons geldt dat een dergelijk leven leiden de zekerste weg is naar een leven vol spijt. McKeown wijst op de Australische verpleegster Bronnie Ware²⁾ die een boek heeft geschreven over mensen die op sterven lagen en met wie ze had gesproken. Ze vertelden haar waarover ze spijt hadden. Bovenaan de lijst stond: “Ik wou dat ik de moed had gehad een leven te leiden waarin ik trouw was gebleven aan mezelf, in plaats van een leven te leiden dat anderen van me verwachtten”. Tweede op de lijst stond: “Ik wou dat ik niet zo hard gewerkt had”.

“Wat me fascineert in deze lijst”, aldus McKeown, “is dat niemand tegen zichzelf zegt: ‘Mijn doel is een leven leiden dat anderen van me verwachten en waarin ik niet trouw ben aan mezelf’. De vraag die ons bij de lurven zou moeten pakken is: ‘Waarom belanden mensen die intelligent, gedreven en succesvol zijn op een plek die ze niet wilden?'”

Manifest van een gespannen en onververvuld leven

En hoe staat het met u? McKeown vraagt het aan de lezers van zijn artikel Twaalf mythen die leiden naar een druk en onvervuld leven. Kent u dat gevoel dat u een zinvoller leven had kunnen leiden en dat uw wat-allemaal-nog-te-doen-lijstjes u daarvan hebben weerhouden? Heeft u wel eens het gevoel dat u om de tuin geleid wordt door zinloze dingen?

De vraag is: Waarom laten gewoonlijk kundige, gedreven mensen zich misleiden door onbelangrijke dingen?
Een van McKeowns verklaringen is: omdat we niet opletten. Ons leven wordt gedicteerd door ideeën die op een bepaald niveau overtuigend klinken maar in wezen mythen zijn. We gaan erin mee en beseffen niet hoe belastend ze zijn. Als we ons er eenmaal mee ingelaten hebben, dan nemen ze ons leven over en houden ons stilaan af van het doel dat we echt willen. McKeon heeft een lijst gemaakt, een Manifest van een gespannen en onvervuld leven. Er zijn twaalf mythen, met daarnaast twaalf waarheden om ze mee door te prikken.

Twaalf mythen en twaalf waarheden

Mythe 1: Ik heb het te druk met leven om over het leven na te denken.
Dit heeft een vriend in het voorbijgaan tegen McKeown gezegd. In de huidige tijd moet je altijd bezig zijn, ergens bij aangesloten zijn of ergens naartoe op weg zijn. Als je gespannen en onvoldaan wilt zijn, zorg er dan voor dat je geen tijd hebt om te denken, een boekgrondig te lezen, te beschouwen of inzicht te krijgen.
Waarheid: Om je aandacht ergens op te kunnen richten, heb je ruimte nodig.

Mythe 2: Als je het kan inpassen, dan moet je het inpassen.
Wil je meer salaris of meer tijd voor je gezin? Een gestrest en onvoldaan persoon geeft het juiste antwoord: Ja. Als je denkt dat je niet hoeft te kiezen en de dingen tegen elkaar kunt uitruilen, dan heb je het mis.
Waarheid: We kunnen wel proberen niet te kiezen, maar dat lukt niet. We moeten een keuze maken.

Mythe 3: Als iedereen het doet, moet ik het ook doen.
Doe alles wat in de mode is nu meteen. Laat de angst dat je iets misloopt je verteren. Doe mee aan de culturele luchtbel die het druk hebben verheerlijkt, of het constante gebruik van sociale media en e-mail. Schenk geen aandacht aan de zachte stem die tegen je zegt dat een ander soort leven mogelijk is. Loop mee met de massa.
Waarheid: Je zult er blij van worden als je iets overslaat. Probeer het eens.

Mythe 4: Alles is belangrijk.
Een teken van de verkeerde richting inslaan is als je denkt dat alles belangrijk is. Maak geen moeilijke keuzen en noem ze allemaal prioriteiten.
Waarheid: Je kunt niet overal de nadruk op leggen.

Mythe 5: Als je een teamspeler bent, moet je altijd overal ja op zeggen.
Wees de hele tijd iedereen behulpzaam. Maak je niet druk of je de taken wel aankan, wees een goede teamspeler.
Waarheid: Ja zeggen tegen iedereen is een vorm van waanzin.

Mythe 6: Mensen helpen is niet genoeg, ik moet ze ook redden.
Je moet goed oefenen om de problemen van anderen tot de jouwe te maken. Het is niet voldoende om te luisteren naar een probleem waar iemand tegenaan is gelopen. Neem het op je schouders en ga het oplossen. Maak je niet druk om grenzen. Maak het persoonlijk.
Waarheid: Je behoort je andermans problemen niet toe te eigenen.

Mythe 7: Als ik heb gezegd dat ik het doe dan doe ik het ook.
Doe zoals Edgar A. Guest schrijft in zijn beroemde gedicht : “Als de dingen op hun ergst zijn, geef dan niet op”. Als het in een gedicht staat, moet het wel waar zijn. Per slot van rekening houdt niemand van personen die er de brui aan geven.
Waarheid: Als je niet behoort te doen wat je doet, dan is het ook niet juist om het te doen.

Mythe 8: Ik werk tot vanavond laat door en zal de klus afmaken.
Als je het ooit over slaap hebt met iemand, denk er dan aan te vertellen hoe weinig slaap je hebt gehad de laatste tijd. Schep erover op dat je maar vijf uur hebt geslapen de vorige nacht. Het is goed om moe te zijn en dat ook toe te geven. Toon je niet zwak, of nog erger lui, door de zeggen dat je de volle acht uur slaap nodig hebt.
Waarheid: Mensen die meer slapen, presteren beter.

Mythe 9: Als dingen niet goed uitkomen, forceer ze dan.
Als mensen zeggen: Ik geloof niet dat het goed uitkomt, beschouw dat dan als een uitdaging en bewijs het tegendeel. Let niet op de stress die je jezelf of anderen daarmee bezorgt. Eigenlijk moet je zo gewend raken aan de druk dat je die helemaal niet meer voelt. Negeer je stijve nek en je verkrampte schouders. Blijf jezelf wijsmaken dat je niet gespannen bent.
Waarheid: Je mag nooit iets forceren.

Mythe 10: Ik móet dit doen.
Het is goed om dat toe te geven, theoretisch gesproken dan, je hebt een keuze. Doe in de praktijk alsof je die keuze niet hebt. Dan kun je namelijk heel vaak “ik moet” zeggen en dat is handig als je te maken krijgt met conflicten. Als jouw bezigheid een klant of een vriend niet welgevallig is, dan is het goed omdat “het moet”. Niet dat je de oorzaak wilt zijn van gedoe, maar er is geen keus. Als je dit maar vaak genoeg herhaalt, dan geloof je op den duur zelf dat je geen keus hebt. Bravo!
Waarheid: Het vermogen om te kiezen kan niet weggenomen of weggegeven worden. Het kan alleen genegeerd worden.

Mythe 11: Meer is beter dan minder.
Het gaat erom meer te hebben dan een ander, of dat nu geld, aanzien of persoonlijke voldoening is. Facebook is een mooi uitgangspunt. Doel is meer vrienden te hebben dan anderen. Verkies oppervlakkige contacten boven echte relaties.
Waarheid: Kwaliteit prefereren boven kwantiteit maakt ons leven zinvoller, altijd.

Mythe 12: Ik heb nog genoeg tijd om dat te gaan doen.
Natuurlijk doe je niet precies wat je naar je gevoel zou moeten doen, maar er zal nog tijd zijn om te doen wat je wilt als je klaar bent met wat je moest doen. Dat komt nog. Het leven is lang.
Waarheid: Het leven is dramatisch kort.

Noten
¹⁾ Jim Collins is schrijver van diverse boeken, o.m. How the mighty fall en Great by choice. Een van zijn uitspraken: “Grootheid wordt niet veroorzaakt door omstandigheden. Grootheid is voornamelijk een kwestie van bewuste keuze, en discipline”.
²⁾ Als ik het leven over mocht doen, door Bronnie Ware, uitg. Bruna, 2012.

Referentie

Dit artikel is ontleend aan het nieuwe boek van Greg McKeown: Essentialism, The Disciplined Pursuit of Less, 2014,  uitg. Random House: www.randomhouse.com
Zie: 12 Myths that Lead to a Busy, Unfulfilling Life, 15 mei 2014: https://gregmckeown.com/12-myths-lead-busy-unfulfilling-life/

Greg McKeown is schrijver en geeft lezingen over het belang van leven als een essentialist. Hij ontwierp de proefcursus Designing Your Life, Essentially voor het Institute of Design van de Stanford-universiteit in California. In 2012 werd Greg McKeown benoemd tot Young Global Leader door het Word Economic Forum.
Site van Greg Mceown: http://gregmckeown.com