Wat het concept Integraal Zorgakkoord zegt over zzp’ers in de zorg

Zzp’ers in de zorg moeten verplicht meedraaien met avond, nacht- en weekenddiensten. Tarieven worden gekoppeld aan cao-lonen en brancheorganisaties gaan duidelijke regels opstellen over de inzet van zzp’ers om daarmee schijnzelfstandigheid te voorkomen. Dat staat te lezen in een in augustus 2022 gepubliceerde conceptversie van het Integraal Zorgakkoord (IZA).

Sinds april 2022 zijn er gesprekken over een Integraal Zorgakkoord. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is daarbij in gesprek met verschillende partijen in de zorg waaronder de zorgverzekeraars en de beroepsverenigingen. Het akkoord heeft betrekking op de zorg die wordt vergoed vanuit de Zorgverzekeringswet en deels ook op direct daaraan gerelateerde domeinen. VWS wil het akkoord half september 2022 presenteren. Het IZA dient ter vervanging van de hoofdlijnakkoorden. Het Kabinet verwacht veel van het akkoord dat geldt voor de periode 2023 – 2026.

De tijdgeest

“Het lijkt wel of bij de discussie over zzp’ers in de zorg onvoldoende oog is voor de huidige tijdgeest. Anders dan in het verleden wordt tegenwoordig enorm gehecht aan autonomie en vrijheid van indeling van het leven, waaronder begrepen het werkzame leven. Deze wens van het moderne zorgpersoneel negeren, betekent dat de personeelskrapte in de zorg mogelijk alleen maar toeneemt”.
Lex Geerts, advocaat Gezondheidsrecht bij advocatenkantoor Eldermans | Geerts, schrijft in zijn blog op Zorgvisie dat het voor zzp’ers in de zorg tobben blijft. Wat betekent het een zzp’er in de zorg te zijn precies?.
Het aantal zzp’ers in de zorg neemt toe, vooral in de verpleging en de verzorging. Eind 2021 waren het er 163.000. Uit onderzoek blijkt keer op keer dat niet zozeer economische motieven, maar vooral autonomie en flexibiliteit ten grondslag liggen aan de wens om als zelfstandige aan de slag te gaan.
Politiek en fiscaal gezien wordt de groeiende groep zzp’ers evenwel als ongewenst ervaren.

Volgens Geerts kun je zzp’ers in drie categorieën onderverdelen. De eerste categorie is de echte zelfstandige die zich als zodanig profileert en waarover geen enkele twijfel kan bestaan. Aan de andere kant is er de categorie van de schijnzelfstandige, bijvoorbeeld een verpleegkundige die loondienst inwisselt voor zelfstandigheid bij dezelfde opdrachtgever en dat ook langdurig doet. En daartussenin zit een grijs gebied waarin belastingdienst en rechtspraak geen duidelijke lijn kunnen aanbrengen.

Integraal Zorgakkoord

In het concept Integraal Zorgakkoord staat het nodige over zzp’ers, bijvoorbeeld dat “werkgevers en zzp-brancheorganisaties zorgen voor verhoogde bewustwording over verantwoordelijkheden en de (financiële) gevolgen van het zzp-schap”.

In zijn blog stelt Geerts een zelfstandigheidsverklaring voor die door zzp’ers ondertekend wordt en waarin is vastgelegd waaraan een zelfstandige heeft te voldoen. In een modelovereenkomst kan worden opgenomen dat de zelfstandige aansprakelijk is voor eventuele beroepsfouten en voor de gevolgen, indien blijkt dat de zelfstandigheidsverklaring niet overeenkomt met de werkelijkheid. Het is mogelijk vast te leggen dat de zzp’er een echte zelfstandige is met alle voordelen, maar ook verantwoordelijkheden en risico’s die daarbij horen.

Lees de hele blog van Lex Geerts, Zzp’ers in de zorg: het blijft tobben, Zorgvisie, 22 augustus 2022: www.zorgvisie.nl/blog/zzpers-in-de-zorg-het-blijft-tobben/
Zorgvisie is het online platform voor beleid en management in de zorg

Concept Integraal Zorgakkoord stelt eisen aan inzet zzp’ers, ZZp-er in de zorg, 15 augustus 2022: www.zzp-erindezorg.nl/blog/concept-integraal-zorgakkoord-stelt-eisen-aan-inzet-zzp-ers

Overeenkomst voor het werken buiten loondienst: Algemene modelovereenkomst geen werkgeversgezag, Belastingdienst: www.belastingdienst.nl

In het concept Integraal Zorgakkoord komt een passage voor over de zorgprofessional:

Zorgprofessionals staan onder druk

Professionals die werken in de zorg, doen dat met veel kennis van zaken, professionaliteit en een grote motivatie, dat werd nog eens extra duidelijk door hun enorme inzet tijdens de coronacrisis. Ze doen dat werk tegelijkertijd ook steeds vaker onder zware omstandigheden. In de zorg is de werkdruk hoog en de uitval groot. Ook is er te veel regeldruk en administratieve rompslomp, te weinig autonomie bij de invulling van het dagelijkse werk en in sommige gevallen zelfs een onveilige werkomgeving. Dat drukt op het werkplezier en leidt tot een vicieuze cirkel van meer  ziekteverzuim (veel hoger dan in andere sectoren) en meer mensen die de zorg verlaten, waardoor de arbeidsmarktkrapte en de werkdruk nog verder toenemen.